ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Transformacións económicas na España do s. XIX

•
•
ccssdidactica ddoval
ccssdidactica ddoval

Presentación de aula 2º Bacharelato Historia de España IES Alfredo Brañas

1 of 20
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX
1829. Código de Comercio 1821. Creación da Bolsa de Madrid 1834. Limitacións dos gremios. Liberdade de fabricación e comercio. 1836. Desmortización de Mendizábal (clero regular). Supresión da Mesta e das servidumes colectivas. Cercamento de campos. Liberdade de industria. Supresión dos gremios. 1837. Abolición definitiva do réxime señorial. 1841 desamortización de Espartero (clero secular). Abolición do décimo. Desvinculación dos morgados. Traslados das aduanas vascas e navarras aos Pirineos. 1842. Liberdade nos arrendamentos urbanos. 1845. Reforma da Facenda Mon Santillán. Uniformización do sistema impositivo. 1848. Lei de fundación de sociedades por accións. 1849. Implantación do sistema métrico decimal. 1855. Desamortización de Madoz. Lei Xeral dos Ferrocarrís 1856. Fundación do Banco de España. Autorización das sociedades 1868. A peseta como unidade monetaria. 1873. Supresión da fianza de embarque a emigrantes (1º éxodo). 1874. Monopolio da emisión monetaria ao Banco de España
DATAS 1830-1870 1870 - 1890 1890 - 1923 CARACTERÍSTICAS Vertebración económica e inicios da industrialización  Reforma agraria liberal.  Desamortizacións  Construcción do ferrocarril  Formación dun mercado interior integrado  Individualización das áreas produtivas  Formación e asentamento do sistema bancario e financiero  Crecemento moderado con dificultades Ralentización e estancamento  Caída dos presos agrícolas, empobrecemento do campesiñado  Aumento da competitividade  Estancamento da industrialización  Dependencia do capital exterior  Emigración exterior  Desequilibrios rexionais  Exportación de materia prima  Importación de productos manufacturados Crecemento xeral desequilibrado  Aumenta o proteccionismo  Maior diversificación industrial  Incremento das exportación agrarias  Desenvolvemento das hidroeléctricas  Aumenta a emigración a América  Crecemento urbano  Éxodo rural  Fundación dos grandes bancos do país  Madrid e periferia vs interior agrario
• Abolición dos señoríos • Modificación da propiedade (aristocracia terratenente) • Desvinculación dos morgados • Supresión da Mesta e das servidumes • Desamortizacións. • Latifundios na Meseta e no Sur. Minifundios no NW e medianas propiedades no N e L peninsular • • • • • • Economía de mercado Empobrecemento campesiño Xornaleirismo Escasa mecanización Aproveitamento rápido vs investimentos Aumento da produtividade e dos rendementos • Éxodo rural • Especialización de la producción agrícola: “tríada mediterránea” na Meseta e gandeiría no N Abolición de réxime señorial Reforma agraria “A agricultura española é aínda agricultura do s. XV; por falta de fertilizantes minerais, falta de rega artificial, agricultura de transporte ao lombo, do arado romano, do gañán analfabeto, da mesquiña colleita, do colleiteiro famento…servo da hipoteca e do cacique” (adaptación de J.Costa Agricultura harmónica, 1911.
• Mendizábal • ART. 1. “Quedan declaradas en venda desde agora todos os bens raíces de calquera clase que pertenceron ás comunidades e corporacións relixiosas extinguidas” Real Decreto de desamortización de bens do clero (19-2-1936). Sobre os bens do clero. 1836 • P. Madoz • Art. 1. Decláranse en estado de venda todos os predios rústicos e urbanos, censos e foros pertencentes: ao Estado, ao clero, ao Exército (…) Á instrución pública e calquera outros pertencentes a mans mortas tanto que estean ou non mandadas a vender por leis anteriores. Lei de desamortización xeral (1-5-1855) Lei Xeral. 1855 Dinamizador: Recadatorio: Modernizar a Político: Obter ingresos coa agricultura e crear Achegar afinidades venda dos bens novos propietarios ao réxime liberal desamortizados que invistan no campo
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX
• Introducción do algodón • Política proteccionista • Alto desenvolvemento • Burguesía catalá • Forte capitalización • Mecanización dos teares • Aumento da demanda • Perxudicou á competencia (liño galego) • Debilidades: falta de carbón, mala rede de transportes, mercado feble e escaseza de materia prima • Localizada esencialmente no País Vasco, Asturias e Andalucía. • Fracaso andaluza por falta de carbón e rede de transporte insuficiente • Asturias aproveita a mineiría do carbón pero producía ferro de mala calidade • Introducción dos Altos Fornos en Biscaia, hexemonía vasca dende finais de século, 1880. • Sociedade anónima de Altos Hornos • Fábrica de Hierro y Acero de Bilbao • Dinamizou á Banca (BBV) • Lei de Minas de 1868: liberalización do sector • Dependencia exterior, resta beneficios • Mecanización, aumento da producción • Aumento da demanda europea (exportacións) • 1874-1914 Boom mineiro: carbón e ferro en Asturias, cobre en Huelva, chumbo no Sur, mercurio en Almadén, Cinc en Cantabria. • Proteccionismo contra a competencia estranxeira Téxtil catalá Siderurxia Mineiría
• Industria agroalimentaria: agricultura, gandeiría e pesca • Conserveira galega (modernización e crise do modelo tradicional) • Industria do gas • Química • Sector naval • Escasa producción Outros sectores
• Desenvolvemento industrial – motor de arrastre da economía • Conexión dos mercados interiores e saída aos mercados exteriores • 1ª liñas: Cuba (1838) //Barecelona-Mataró (1848) //Madrid – Aranjuez (1851) /// • Galicia: Cormes – Carril (1873) • Marco Xurídico: Ley General de los Ferrocarriles Españoles (1855) Obxectivos • Intensa etapa de construcción – interrompida por a Crise dos (financeira) ferrocarrís de 1866. • Estrutura radial, antepuxo os intereses centralistas aos económicos (unir industria e portos de mar). • En 1900 a práctica totalidade da rede estaba finalizada • Ancho de vía superior ao Europeo –motivos técnicos, a orografía,obrigaba ao trasbordo na fronteira • Participación de compañías estraxeiras (G.B. e Francia) • Liberdade arancelaria para os materiais – limitou a demanda da producción nacional, incapaz de satisfacer ás necesidades de producción da construcción ferroviaria • O monopolio das inversións no ferrocaarril privou de investimentos noutros sectores • Artellou o mercado nacional • Acelerou o a consolidación do sistema financeiro estatal • Axilizou o transporte de persoas e mercadorías • Facilitou un maior control do territorio Efectos
(…)¡Vinde vela mociños e mozas! / ¡Saludaina, rapaces e vellos! por onde ela pasa / fecunda os terreos, / espértanse os homes, / frorecen os eidos. (…)/ Tras del a non veñen / abades nin cregos, / mas si ven a fartura /¡i a luz i o progreso! (…) / que a máquena é o Cristo / dos tempos modernos. Curros Enríquez. Aires da miña Terra: “Na chegada a Ourense da 1ª locomotora.” Expectativas sobre o ferrocarril “Acabo de recibir y tengo el gusto de anunciar al público la noticia de haber comenzado las obras de la vía férrea de SAR la Infanta Doña Isabel, en el puerto del Carril, designado por los Señores Concesionarios para esta ceremonia.(…)Este acontecimiento será también precursor de otros muchos, igualmente gloriosos para Galicia y para Santiago, si con sincero patriotismo y completa abnegación procuramos todos encauzar las ventajas que proporciona a los pueblos la unión y concordia entre sus habitantes; así como impacientes ambiciones entrañan la discordia y ésta esteriliza para el bien público los nobles esfuerzos de los más leales patricios. Estos son los puros sentimientos y vivos deseos que abriga vuestro Alcalde Constitucional. (Alcaldía Constitucional de Santiago, Fernando Núñez, Santiago,4 de marzo de 1862).”
• Obxectivos: • Sanear a facenda e aumentar os ingresos do Estado • Reforma fiscal Mon Santillán – elimina as exencións fiscais aos privilexiados • Aumento do déficit público a través de créditos no exterior, concesións de explotacións e venda de débeda pública – supuxo a creba do sistema e a limitación do crédito exterior • A Banca • Precedentes: Banco de San Fernando (1829) e Bolsa de Madrid (1831) • 1856 Ley de Bancos y Sociedades de Crédito – Banco de España – Banco Hipotecario • Bancos e caixas: Banco de Bilbao (1856) ou Banco de Vizcaya (1902) • En Galicia: Banco Gallego, Pastor, Simeón… Sistema financeiro • Política económica librecambista e proteccionista: • Estimula a demanda pero limita a competitividade e favorece os desequilibrios territoriais • Comercio interior: • Supresións dos gremios, impostos de paso, taxas e impostos indirectos • Falta de industria • Deficiente rede comunicacións e de transportes • Pouca capacidade adquisitiva • Baixa demanda só estimulada por os efectos do ferrocarril • Comercio exterior: • Independencia das colonias – reorientación das exportacións • Cambio nas importacións: trigo, algodón e liño deron paso ao carbón, algodón e produtos elaborados • Cambios nas exportacións: da lá, liño e alimentos pasouse a exportar mineriais, ferro , aceiro, tecidos de algodón e produtos agroalimentarios. Comercio
O fracaso do campo “En España considérase o capital humano baixo un punto de vista completamente distinto que noutras nacións. Aquí o capital é sinónimo de aforro inmobiliario, destinado exclusivamente a producir unha renda, que proporciona a opulencia ou serve de garantía contra a miseria; se algunha vez se expón é para correr os riscos da usura ou o azar do xogo; nunca para que se produza por medio do progresivo e regular desenvolvemento da industria. En España o capital é instrumento de folganza, noutras partes é instrumento de traballo. Esta é a misión que debe cumprir, se se quere que un país chegue ao mais alto grao de prosperidade”.Gaceta de los Caminos de Hierro 28/02/1858 (cast). O fracaso da industrialización: Por que se tardou tanto en construír o ferrocarril nun país que tanto o precisaba? A resposta é que se combinaron o círculo vicioso do subdesenvolvemento coa inepcia e a inercia gubernamentais (…) Os progresistas consideraban que o ferrocarril era unha parte esencial na modernización da economía española (…) e (…) estaban dispostos a investir todos os recursos necesarios, fosen nacionais ou importados. A rede española comezou a construírse demasiado tarde (…) con excesiva precipitación… planificación deficiente, un finanzamento inaxeitado e un trazado especulativo que deron como consecuencia unha infraestrutura física e unha estrutura empresarial febles. (…) A partir do ano 1864, comprobouse que as expectativas de beneficios da explotación quedaban defraudadas: os ingresos non abondaban nin para cubrir os gastos, e menos aínda para poder restituír os capitais investidos. Tortella, G. “O desenvolvemento da España Contemporánea” Hª económica dos s.s. XIX e XX. 1994.
Transformacións económicas na España do s. XIX
Transformacións económicas na España do s. XIX

More Related Content

Transformacións económicas na España do s. XIX

  • 7. 1829. Código de Comercio 1821. Creación da Bolsa de Madrid 1834. Limitacións dos gremios. Liberdade de fabricación e comercio. 1836. Desmortización de Mendizábal (clero regular). Supresión da Mesta e das servidumes colectivas. Cercamento de campos. Liberdade de industria. Supresión dos gremios. 1837. Abolición definitiva do réxime señorial. 1841 desamortización de Espartero (clero secular). Abolición do décimo. Desvinculación dos morgados. Traslados das aduanas vascas e navarras aos Pirineos. 1842. Liberdade nos arrendamentos urbanos. 1845. Reforma da Facenda Mon Santillán. Uniformización do sistema impositivo. 1848. Lei de fundación de sociedades por accións. 1849. Implantación do sistema métrico decimal. 1855. Desamortización de Madoz. Lei Xeral dos Ferrocarrís 1856. Fundación do Banco de España. Autorización das sociedades 1868. A peseta como unidade monetaria. 1873. Supresión da fianza de embarque a emigrantes (1º éxodo). 1874. Monopolio da emisión monetaria ao Banco de España
  • 8. DATAS 1830-1870 1870 - 1890 1890 - 1923 CARACTERÍSTICAS Vertebración económica e inicios da industrialización  Reforma agraria liberal.  Desamortizacións  Construcción do ferrocarril  Formación dun mercado interior integrado  Individualización das áreas produtivas  Formación e asentamento do sistema bancario e financiero  Crecemento moderado con dificultades Ralentización e estancamento  Caída dos presos agrícolas, empobrecemento do campesiñado  Aumento da competitividade  Estancamento da industrialización  Dependencia do capital exterior  Emigración exterior  Desequilibrios rexionais  Exportación de materia prima  Importación de productos manufacturados Crecemento xeral desequilibrado  Aumenta o proteccionismo  Maior diversificación industrial  Incremento das exportación agrarias  Desenvolvemento das hidroeléctricas  Aumenta a emigración a América  Crecemento urbano  Éxodo rural  Fundación dos grandes bancos do país  Madrid e periferia vs interior agrario
  • 9. • Abolición dos señoríos • Modificación da propiedade (aristocracia terratenente) • Desvinculación dos morgados • Supresión da Mesta e das servidumes • Desamortizacións. • Latifundios na Meseta e no Sur. Minifundios no NW e medianas propiedades no N e L peninsular • • • • • • Economía de mercado Empobrecemento campesiño Xornaleirismo Escasa mecanización Aproveitamento rápido vs investimentos Aumento da produtividade e dos rendementos • Éxodo rural • Especialización de la producción agrícola: “tríada mediterránea” na Meseta e gandeiría no N Abolición de réxime señorial Reforma agraria “A agricultura española é aínda agricultura do s. XV; por falta de fertilizantes minerais, falta de rega artificial, agricultura de transporte ao lombo, do arado romano, do gañán analfabeto, da mesquiña colleita, do colleiteiro famento…servo da hipoteca e do cacique” (adaptación de J.Costa Agricultura harmónica, 1911.
  • 10. • Mendizábal • ART. 1. “Quedan declaradas en venda desde agora todos os bens raíces de calquera clase que pertenceron ás comunidades e corporacións relixiosas extinguidas” Real Decreto de desamortización de bens do clero (19-2-1936). Sobre os bens do clero. 1836 • P. Madoz • Art. 1. Decláranse en estado de venda todos os predios rústicos e urbanos, censos e foros pertencentes: ao Estado, ao clero, ao Exército (…) Á instrución pública e calquera outros pertencentes a mans mortas tanto que estean ou non mandadas a vender por leis anteriores. Lei de desamortización xeral (1-5-1855) Lei Xeral. 1855 Dinamizador: Recadatorio: Modernizar a Político: Obter ingresos coa agricultura e crear Achegar afinidades venda dos bens novos propietarios ao réxime liberal desamortizados que invistan no campo
  • 13. • Introducción do algodón • Política proteccionista • Alto desenvolvemento • Burguesía catalá • Forte capitalización • Mecanización dos teares • Aumento da demanda • Perxudicou á competencia (liño galego) • Debilidades: falta de carbón, mala rede de transportes, mercado feble e escaseza de materia prima • Localizada esencialmente no País Vasco, Asturias e Andalucía. • Fracaso andaluza por falta de carbón e rede de transporte insuficiente • Asturias aproveita a mineiría do carbón pero producía ferro de mala calidade • Introducción dos Altos Fornos en Biscaia, hexemonía vasca dende finais de século, 1880. • Sociedade anónima de Altos Hornos • Fábrica de Hierro y Acero de Bilbao • Dinamizou á Banca (BBV) • Lei de Minas de 1868: liberalización do sector • Dependencia exterior, resta beneficios • Mecanización, aumento da producción • Aumento da demanda europea (exportacións) • 1874-1914 Boom mineiro: carbón e ferro en Asturias, cobre en Huelva, chumbo no Sur, mercurio en Almadén, Cinc en Cantabria. • Proteccionismo contra a competencia estranxeira Téxtil catalá Siderurxia Mineiría
  • 14. • Industria agroalimentaria: agricultura, gandeiría e pesca • Conserveira galega (modernización e crise do modelo tradicional) • Industria do gas • Química • Sector naval • Escasa producción Outros sectores
  • 15. • Desenvolvemento industrial – motor de arrastre da economía • Conexión dos mercados interiores e saída aos mercados exteriores • 1ª liñas: Cuba (1838) //Barecelona-Mataró (1848) //Madrid – Aranjuez (1851) /// • Galicia: Cormes – Carril (1873) • Marco Xurídico: Ley General de los Ferrocarriles Españoles (1855) Obxectivos • Intensa etapa de construcción – interrompida por a Crise dos (financeira) ferrocarrís de 1866. • Estrutura radial, antepuxo os intereses centralistas aos económicos (unir industria e portos de mar). • En 1900 a práctica totalidade da rede estaba finalizada • Ancho de vía superior ao Europeo –motivos técnicos, a orografía,obrigaba ao trasbordo na fronteira • Participación de compañías estraxeiras (G.B. e Francia) • Liberdade arancelaria para os materiais – limitou a demanda da producción nacional, incapaz de satisfacer ás necesidades de producción da construcción ferroviaria • O monopolio das inversións no ferrocaarril privou de investimentos noutros sectores • Artellou o mercado nacional • Acelerou o a consolidación do sistema financeiro estatal • Axilizou o transporte de persoas e mercadorías • Facilitou un maior control do territorio Efectos
  • 16. (…)¡Vinde vela mociños e mozas! / ¡Saludaina, rapaces e vellos! por onde ela pasa / fecunda os terreos, / espértanse os homes, / frorecen os eidos. (…)/ Tras del a non veñen / abades nin cregos, / mas si ven a fartura /¡i a luz i o progreso! (…) / que a máquena é o Cristo / dos tempos modernos. Curros Enríquez. Aires da miña Terra: “Na chegada a Ourense da 1ª locomotora.” Expectativas sobre o ferrocarril “Acabo de recibir y tengo el gusto de anunciar al público la noticia de haber comenzado las obras de la vía férrea de SAR la Infanta Doña Isabel, en el puerto del Carril, designado por los Señores Concesionarios para esta ceremonia.(…)Este acontecimiento será también precursor de otros muchos, igualmente gloriosos para Galicia y para Santiago, si con sincero patriotismo y completa abnegación procuramos todos encauzar las ventajas que proporciona a los pueblos la unión y concordia entre sus habitantes; así como impacientes ambiciones entrañan la discordia y ésta esteriliza para el bien público los nobles esfuerzos de los más leales patricios. Estos son los puros sentimientos y vivos deseos que abriga vuestro Alcalde Constitucional. (Alcaldía Constitucional de Santiago, Fernando Núñez, Santiago,4 de marzo de 1862).”
  • 17. • Obxectivos: • Sanear a facenda e aumentar os ingresos do Estado • Reforma fiscal Mon Santillán – elimina as exencións fiscais aos privilexiados • Aumento do déficit público a través de créditos no exterior, concesións de explotacións e venda de débeda pública – supuxo a creba do sistema e a limitación do crédito exterior • A Banca • Precedentes: Banco de San Fernando (1829) e Bolsa de Madrid (1831) • 1856 Ley de Bancos y Sociedades de Crédito – Banco de España – Banco Hipotecario • Bancos e caixas: Banco de Bilbao (1856) ou Banco de Vizcaya (1902) • En Galicia: Banco Gallego, Pastor, Simeón… Sistema financeiro • Política económica librecambista e proteccionista: • Estimula a demanda pero limita a competitividade e favorece os desequilibrios territoriais • Comercio interior: • Supresións dos gremios, impostos de paso, taxas e impostos indirectos • Falta de industria • Deficiente rede comunicacións e de transportes • Pouca capacidade adquisitiva • Baixa demanda só estimulada por os efectos do ferrocarril • Comercio exterior: • Independencia das colonias – reorientación das exportacións • Cambio nas importacións: trigo, algodón e liño deron paso ao carbón, algodón e produtos elaborados • Cambios nas exportacións: da lá, liño e alimentos pasouse a exportar mineriais, ferro , aceiro, tecidos de algodón e produtos agroalimentarios. Comercio
  • 18. O fracaso do campo “En España considérase o capital humano baixo un punto de vista completamente distinto que noutras nacións. Aquí o capital é sinónimo de aforro inmobiliario, destinado exclusivamente a producir unha renda, que proporciona a opulencia ou serve de garantía contra a miseria; se algunha vez se expón é para correr os riscos da usura ou o azar do xogo; nunca para que se produza por medio do progresivo e regular desenvolvemento da industria. En España o capital é instrumento de folganza, noutras partes é instrumento de traballo. Esta é a misión que debe cumprir, se se quere que un país chegue ao mais alto grao de prosperidade”.Gaceta de los Caminos de Hierro 28/02/1858 (cast). O fracaso da industrialización: Por que se tardou tanto en construír o ferrocarril nun país que tanto o precisaba? A resposta é que se combinaron o círculo vicioso do subdesenvolvemento coa inepcia e a inercia gubernamentais (…) Os progresistas consideraban que o ferrocarril era unha parte esencial na modernización da economía española (…) e (…) estaban dispostos a investir todos os recursos necesarios, fosen nacionais ou importados. A rede española comezou a construírse demasiado tarde (…) con excesiva precipitación… planificación deficiente, un finanzamento inaxeitado e un trazado especulativo que deron como consecuencia unha infraestrutura física e unha estrutura empresarial febles. (…) A partir do ano 1864, comprobouse que as expectativas de beneficios da explotación quedaban defraudadas: os ingresos non abondaban nin para cubrir os gastos, e menos aínda para poder restituír os capitais investidos. Tortella, G. “O desenvolvemento da España Contemporánea” Hª económica dos s.s. XIX e XX. 1994.