ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Tërmetet -Gjeologji-shkumbin muzlijaj

•
•
shkumbin muzlijaj
shkumbin muzlijaj

TËRMETET ...,tsunami, Universiteti i Prishtinës FNA Konstruktiv -Gjeologjia në Ndërtimtari -SHKUMBIN MUZLIJAJ...

1 of 14
Downloaded 27 times
“GJEOLOGJIA NË NDËRTIMTARI” KONSTRUKTIV SHKUMBIN MUZLIJAJ
Tërmetet S
Tërmeti është fenomen i cili shkaktohet nga çlirimi i papritur i energjisë së grumbulluar, i cili shkakton krijimin e valëve sizmike (dallgëve sizmike). Në sipërfaqen e tokës, tërmeti shfaqet në dridhjet ose zhvendosjet e tokës (truallit) dhe nganjëherë edhe në krijimin e dallgëve detare, tsunami. Në të gjitha këto raste, tërmeti mund të shkaktojë dëmtime të mëdha njerëzore dhe materiale. Tërmetet mund të ndodhin :si rezultat i veprimit të forcave të natyrës ose të shkaktohen si pasojë e aktivitetit njerëzor. Termi "tërmet" përdoret për çdo ngjarje sizmike që krijon valë sizmike, pavarësisht nëse ato janë me origjinë natyrore apo të shkaktuara si pasojë e aktivitetit njerëzor.
Epiqendra dhe Hipoqendra e Termetit: Vendi ose zona ku ka lindur tërmeti quhet vatër e tërmetit, kurse qëndra e saj quhet Hipoqendër. Skaji më i afërt i daljes në sipërfaqe të diametrit të Tokës të hequr nga hipoqendra quhet Epiqendër. Largësia ndërmjet qendrës dhe hipoqendrës quhet thellësi e vatrës së tërmetit, kurse largësia prej stacionit që regjistron tërmetin deri në epiqendër quhet largësi epiqëndrore. Thellësitë e vatrave të tërmeteve janë të ndryshme dhe zakonisht ato ndodhen brenda kores së Tokës deri në thellësinë 50-70km. -Tërmetet në vendin tonë kanë patur thellësi të vatrës deri në 20 - 30 km.
Në vatrën e tërmetit, nga çlirimi i energjisë potenciale, krijohen deformime mbetëse në shkëmbinjtë, kurse larg vatrës këto deformime përhapen në trajtën e valëve elastike sizmik. Karakteri i përhapjes së këtyre valëve është i ngjashëm me një sinusoidë Në brendësi të Tokës lindin dy lloje valësh sizmike: gjatësore P dhe tërthore S. Në valët gjatësore thërrmijat materiale zhvendosen në të njëjtin drejtim me përhapjen e vete valës, me shpejtësi të ndryshme nga 5.5 km/sek në koren e Tokës deri në 13.6 km/sek në pjesën e poshtme të mantelit. Valët sizmike tërthore përhapen pingul me drejtimin e përhapjes së atyre gjatësore dhe kanë shpejtësi më të vogël rreth 1. 7 herë më të vogël se shpejtësia e përhapjes së valëve gjatësore.
Sipas origjinës Tërmetet ndahen në: -Tërmete tektonike, -Tërmete vullkanike dhe -Tërmete nga shëmbjet nëntoksore.  Tërmetet vullkanike dhe ato të shëmbjeve zënë një përqindje shumë të vogël, rreth 1% dhe ndihen në sektorë të kufizuar, përgjithsisht me fuqi të vogël.  Tërmetet tektonike quhën tërmetet që lidhen me sforcime tektonike dhe që veprojnë në brendësi të Tokës.. Gjatë tërmeteve të forta, vërehen dukuri të tjera sizmike, si: qarje të Tokës, dalje apo zhdukje ujrash sipërfaqsore, rrëshqitje shpatesh, zhytje dhe ngritje të Tokës, ndryshime të nivelit të ujrave nëntoksore dhe sipërfaqsore etj… Në rastet kur Tërmetet kanë epiqendrtat e tyre në Oqeane, në to krijohen valë të mëdha të quajtura cunami, me lartësi deri disa dhjetra metra, të cilat kur arrijnë brigjet shkatojnë dëme të mëdha…
Shkenca që studion tërmetet është :Sizmologjia Studimi i Tërmeteve bëhet duke regjitruar lëkundjet sizmike që vijnë në stacion, me anë të aparateve të posaqme që quhen Sizmografë -Sizmografët përbëhen prej dy pjesëve krysore: nga sizmometri i cili ka një aparat i bazuar në parimin e lavjerrsit që merr lëkundjet dhe nga regjistratori që i regjistron ato. -Sizmografët sipas konstruksionit, janë dy llojësh: Horizontal dhe Vërtikal.
Për të përcaktuar forcën ose energjinë e tërmeteve përdoren dy parametra energjetikë: magnituda dhe intensisteti. Magnituda: paraqet karakteristikat energjetike të tërmetit në bazë të dhënave mikrosizmike; ajo tregon forcën ose energjinë e liruar nga tërmeti në vatër. -Madhësia e magnitutes shprehet me shkallën e Rihterit. Intensisteti paraqet karakteristikat energjetike të tërmetit në bazë të dhënave mikrosizmike; është një parametër sasior i energjisë së tërmeteve, që përcaktohet në bazë të pasojave që shkakton tërmeti në natyrë dhe në objekte të ndryshme si dhe në reagimet e njerzve ndaj tronditjeve nga tërmeti… - Intensiteti i tërmeteve shprehet në ballë. (tërmete 1-12 ballëshe…)
Tërmetet -Gjeologji-shkumbin muzlijaj
Cunami (në anglisht Tsunami) janë valë të gjata të shkaktuara nga zhvendosjet tektonike të pllakave të fundit të oqeaneve, gjegjësisht lëkundjet nënoqeanike- nëndetare. Termi rrjedh nga japonishtja që do të thotë "valë porti". Para mbërritjes së cunamit, deti tërhiqet në largësi të madhe, e më pas drejt bregut vjen një valë me një shpejtësi deri 300 m/s, dhe një amplitudë e cila varet nga forma e gjirit të detit që ajo godet. Në gjire të cilat kanë formën e gërmës "U" ose "V", kjo amplitudë mund të arrijë disa dhjetëra metra. Cunamet janë një fenomen i cili mund të ndodhë kryesisht mbas tërmeteve shumë të mëdhenj, mirëpo meqë zakonisht hipoqendra e tërmeteve ndodhet larg brigjeve ku vërehet cunami, ato mund të jenë të paralajmërueshme.
HARTA E ZONAVE TË RREZIKUARA NGA CUNAMI:
DËME TË SHKAKTUARA NGA TERMETET :
DËME TË SHKAKTUARA NGA TSUNAMI:
…! 16/05/2017

More Related Content

Tërmetet -Gjeologji-shkumbin muzlijaj

  • 3. Tërmeti është fenomen i cili shkaktohet nga çlirimi i papritur i energjisë së grumbulluar, i cili shkakton krijimin e valëve sizmike (dallgëve sizmike). Në sipërfaqen e tokës, tërmeti shfaqet në dridhjet ose zhvendosjet e tokës (truallit) dhe nganjëherë edhe në krijimin e dallgëve detare, tsunami. Në të gjitha këto raste, tërmeti mund të shkaktojë dëmtime të mëdha njerëzore dhe materiale. Tërmetet mund të ndodhin :si rezultat i veprimit të forcave të natyrës ose të shkaktohen si pasojë e aktivitetit njerëzor. Termi "tërmet" përdoret për çdo ngjarje sizmike që krijon valë sizmike, pavarësisht nëse ato janë me origjinë natyrore apo të shkaktuara si pasojë e aktivitetit njerëzor.
  • 4. Epiqendra dhe Hipoqendra e Termetit: Vendi ose zona ku ka lindur tërmeti quhet vatër e tërmetit, kurse qëndra e saj quhet Hipoqendër. Skaji më i afërt i daljes në sipërfaqe të diametrit të Tokës të hequr nga hipoqendra quhet Epiqendër. Largësia ndërmjet qendrës dhe hipoqendrës quhet thellësi e vatrës së tërmetit, kurse largësia prej stacionit që regjistron tërmetin deri në epiqendër quhet largësi epiqëndrore. Thellësitë e vatrave të tërmeteve janë të ndryshme dhe zakonisht ato ndodhen brenda kores së Tokës deri në thellësinë 50-70km. -Tërmetet në vendin tonë kanë patur thellësi të vatrës deri në 20 - 30 km.
  • 5. Në vatrën e tërmetit, nga çlirimi i energjisë potenciale, krijohen deformime mbetëse në shkëmbinjtë, kurse larg vatrës këto deformime përhapen në trajtën e valëve elastike sizmik. Karakteri i përhapjes së këtyre valëve është i ngjashëm me një sinusoidë Në brendësi të Tokës lindin dy lloje valësh sizmike: gjatësore P dhe tërthore S. Në valët gjatësore thërrmijat materiale zhvendosen në të njëjtin drejtim me përhapjen e vete valës, me shpejtësi të ndryshme nga 5.5 km/sek në koren e Tokës deri në 13.6 km/sek në pjesën e poshtme të mantelit. Valët sizmike tërthore përhapen pingul me drejtimin e përhapjes së atyre gjatësore dhe kanë shpejtësi më të vogël rreth 1. 7 herë më të vogël se shpejtësia e përhapjes së valëve gjatësore.
  • 6. Sipas origjinës Tërmetet ndahen në: -Tërmete tektonike, -Tërmete vullkanike dhe -Tërmete nga shëmbjet nëntoksore.  Tërmetet vullkanike dhe ato të shëmbjeve zënë një përqindje shumë të vogël, rreth 1% dhe ndihen në sektorë të kufizuar, përgjithsisht me fuqi të vogël.  Tërmetet tektonike quhën tërmetet që lidhen me sforcime tektonike dhe që veprojnë në brendësi të Tokës.. Gjatë tërmeteve të forta, vërehen dukuri të tjera sizmike, si: qarje të Tokës, dalje apo zhdukje ujrash sipërfaqsore, rrëshqitje shpatesh, zhytje dhe ngritje të Tokës, ndryshime të nivelit të ujrave nëntoksore dhe sipërfaqsore etj… Në rastet kur Tërmetet kanë epiqendrtat e tyre në Oqeane, në to krijohen valë të mëdha të quajtura cunami, me lartësi deri disa dhjetra metra, të cilat kur arrijnë brigjet shkatojnë dëme të mëdha…
  • 7. Shkenca që studion tërmetet është :Sizmologjia Studimi i Tërmeteve bëhet duke regjitruar lëkundjet sizmike që vijnë në stacion, me anë të aparateve të posaqme që quhen Sizmografë -Sizmografët përbëhen prej dy pjesëve krysore: nga sizmometri i cili ka një aparat i bazuar në parimin e lavjerrsit që merr lëkundjet dhe nga regjistratori që i regjistron ato. -Sizmografët sipas konstruksionit, janë dy llojësh: Horizontal dhe Vërtikal.
  • 8. Për të përcaktuar forcën ose energjinë e tërmeteve përdoren dy parametra energjetikë: magnituda dhe intensisteti. Magnituda: paraqet karakteristikat energjetike të tërmetit në bazë të dhënave mikrosizmike; ajo tregon forcën ose energjinë e liruar nga tërmeti në vatër. -Madhësia e magnitutes shprehet me shkallën e Rihterit. Intensisteti paraqet karakteristikat energjetike të tërmetit në bazë të dhënave mikrosizmike; është një parametër sasior i energjisë së tërmeteve, që përcaktohet në bazë të pasojave që shkakton tërmeti në natyrë dhe në objekte të ndryshme si dhe në reagimet e njerzve ndaj tronditjeve nga tërmeti… - Intensiteti i tërmeteve shprehet në ballë. (tërmete 1-12 ballëshe…)
  • 10. Cunami (në anglisht Tsunami) janë valë të gjata të shkaktuara nga zhvendosjet tektonike të pllakave të fundit të oqeaneve, gjegjësisht lëkundjet nënoqeanike- nëndetare. Termi rrjedh nga japonishtja që do të thotë "valë porti". Para mbërritjes së cunamit, deti tërhiqet në largësi të madhe, e më pas drejt bregut vjen një valë me një shpejtësi deri 300 m/s, dhe një amplitudë e cila varet nga forma e gjirit të detit që ajo godet. Në gjire të cilat kanë formën e gërmës "U" ose "V", kjo amplitudë mund të arrijë disa dhjetëra metra. Cunamet janë një fenomen i cili mund të ndodhë kryesisht mbas tërmeteve shumë të mëdhenj, mirëpo meqë zakonisht hipoqendra e tërmeteve ndodhet larg brigjeve ku vërehet cunami, ato mund të jenë të paralajmërueshme.
  • 11. HARTA E ZONAVE TË RREZIKUARA NGA CUNAMI:
  • 12. DËME TË SHKAKTUARA NGA TERMETET :
  • 13. DËME TË SHKAKTUARA NGA TSUNAMI: