Tula
- 1. Inihanda ni: G. Joseph E. Cemena, LPT Unida Christian Colleges
- 4. Mga Layunin: Makikilala ang mga elemento at anyo ng tula. Matutukoy ang kahulugan ng tula bilang akdang pampanitikan. Nagagamit ang angkop na salita sa pagbuo ng tula.
- 6. Isang akdang pampanitikan Naglalarawan ng buhay Hinango sa guni-guni Pinararating sa ating guni-guni Ipinahahayag sa pananlitang may angking aliw-iw. Layunin Blg. 2 Matutukoy ang kahulugan ng tula bilang akdang pampanitikan.
- 7. Paggamit ng Angkop na Salita sa Pagsulat ng Tula Layunin Blg. 3 Nagagamit ang angkop na salita sa pagbuo ng tula.
- 8. Sa pagsulat ng anumang teksto, lalo na sa tula napakahalagang malaman ang angkop na gamit ng mga salita upang mailahad nang maayos at matagumpay ang mensaheng nais iparating sa mga mambabasa.
- 9. Kung nais maging isang makata nararapat lang na paglaanan ng panahon ang pagpili ng tamang salita sa bawat saknong at taludtod sa paggawa ng isang tula. Ang angkop na salita ay dapat na umaayon sa nais na ipahayag na kahulugan.
- 10. Elemento ng Tula Layunin Blg. 1 Makikilala ang mga elemento ng tula.
- 12. SUKAT Halimbawa: isda is / da ito ay may dalawang pantig Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtod na bumubuo sa isang saknong. Ang pantig ay tumutukoy sa paraan ng pagbasa.
- 13. 1. Wawaluhin Halimbawa: Isda ko sa Mariveles Nasa loob ang kaliskis Mga Uri ng Sukat
- 14. 2. Lalabindalawahin Halimbawa: Ang laki sa layaw karaniway hubad Sa bait at muni, sa hatol ay salat
- 15. 3. lalabing-animin Halimbawa: Sari-saring bungangkahoy, hinog na at matatamis Ang naroon sa loobang may bakod pa sa paligid
- 16. 4. Lalabingwaluhin Halimbawa: Tumutubong mga palay,gulay at maraming mga bagay Naroon din sa loobang may bakod pang kahoy na malabay
- 17. Halimbawa: Ang taong magawi / sa ligayat aliw Mahina ang pusot / lubhang maramdamin Tinanong ko siya / ng tungkol sa aking / mga panaginip Pagdakay tumugon / ang panaginip koy / Pag-ibig, Pag- ibig! Ang mga tulang may lalabingdalawa at labingwalong pantig ay may sensura o hati. Nangangahulugang saglit na paghinto ng pagbasa o pagbigkas sa bawat ikaanim na pantig.
- 18. Saknong 6 linya - sestet 7 linya - septet 8 linya - octave 2 linya - couplet 3 linya - tercet 4 linya - quatrain 5 linya quintet Ang couplets, tercets at quatrains ang madalas na ginagamit sa mga tula. Isang grupo sa loob ng isang tula na may dalawa o maraming linya (taludtod).
- 19. TUGMA Isa itong katangian ng tula na hindi angkin ng mga akda sa tuluyan Sinasabing may tugma ang tula kapag ang huling pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay magkakasintunog. Lubha itong nakagaganda sa pagbigkas ng tula. Ito ang nagbibigay sa tula ng angkin nitong himig o indayog.
- 20. 1.Tugma sa patinig (Ganap) Hal. Mahirap sumaya Ang taong may sala Hal. Kapagka ang tao sasayay nagawi Minsay nalilimot ang wastong ugali Mga Uri ng Tugma
- 21. Para masabing may tugma sa patinig, dapat pare-pareho ang patinig sa loob ng isang saknong o dalawang magkasunod o salitan. a a a a a b b a a a b b a b a b Ilustrasyon 1
- 22. Sa mga salitang ang huling pantig ay may patinig, ang magkakasintunog ay ang sumusunod. ab ak ad ag ap as at ib ik id ig is it ob ok od og op os ot an al am ar aw ay ang in il im ir iw ing on ol om or oy ong Ilustrasyon 2
- 23. 2. Tugma sa katinig (Di-ganap) a. unang lipon b,k,d,g,p,s,t Halimbawa. Malungkot balikan ang taong lumipas Nang siya sa sinta ay kinapos-palad b. ikatlong lipon l,m,n,,ng,r,w,y Halimbawa. Sapupo ang noo ng kaliwang kamay Ni hindi matingnan ang sikat ng araw
- 24. KARIKTAN Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita upang masiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan. Halimbawa: maganda marikit mahirap - dukha o maralita
- 25. TALINHAGA Magandang basahin ang tulang di tiyakang tumutukoy sa bagay na binabanggit. Itoy isang sangkap ng tula na may kinalaman sa natatagong kahulugan ng tula. Hal: nag-agaw buhay nagbabanat ng buto
- 26. Layunin Blg. 1 Makikilala ang mga anyo ng tula.
- 27. 1. MALAYANG TALUDTURAN Isang tula na isinulat nang walang sinusunod na patakaran kung hindi ang anUmang naisin ng sumusulat. Ito ay ang anyo ng tula na ipinakilala ni Alejandro G. Abadilla
- 28. 2. TRADISYONAL NA TULA Ito ay isang anyo ng tula na may sukat,tugma at mga salitang may malalim na kahulugan.
- 29. 3. May sukat na walang tugma 4. Walang sukat na may tugma
- 30. MGA KATUTUBONG TULA DIONA - Ang diona ay isang katutubong anyo ng tula na binubuo ng pitong pantig kada taludtod, tatlong taludtod kada saknong at may isahang TANAGA - Ang tanaga ay isang katutubong anyo ng tula na binubuo ng pitong pantig kada taludtod, apat na taludtod kada saknong na may isahang tugmaan. DALIT - Ang dalit ay isang katutubong anyo ng tula na binubuo ng walong pantig kada taludtod, apat na taludtod kada saknong at may isahang tugmaan
- 31. MARAMING SALAMAT SA PAKIKINIG! DAGHANG SALAMAT SA PAGPAMINAW! SALAMASUNG SA PASHISHINIG!