Udział naukowców w projektach i stażach a dzielenie się wiedzą
W artykule omówiono doświadczenie polskich naukowców z różnych dziedzin w realizowaniu projektów finansowanych ze środków zewnętrznych, a także jego wpływ na postawy i zachowania związane z dzieleniem się wiedzą. Zaprezentowane dane pochodzą z badań przeprowadzonych pod koniec 2013 roku wśród pracowników naukowo-dydaktycznych różnych uczelni na terenie całego kraju. W świetle tych badań, doświadczenie w realizowaniu grantów naukowych (indywidualnych, zespołowych oraz międzynarodowych), a także uczestniczenie w stażach (krajowych i zagranicznych) miało pozytywny wpływ na takie analizowane zmienne, jak m.in.: częstotliwość rozmów zawodowych, zadowolenie ze stopnia wykorzystywania własnej wiedzy poza uczelnią, postrzeganie swoich rozmówców w kontekście dzielenia się wiedzą, a także wykorzystywanie narzędzi i technologii wspierających wymianę wiedzy i informacji. Ponadto wpływało na niższe oceny wagi bodźców oraz barier w dzieleniu się wiedzą i informacją niż przypisywane im przez osoby bez żadnego udziału w grantach i stażach.
Udział naukowców w projektach i stażach a dzielenie się wiedzą
- 1. Udział naukowców w projektach i stażach a dzielenie się wiedzą Marzena Świgoń Zakład Archiwistyki, Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Wydział Humanistyczny Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie HOMO COMMUNICATIVUS Przestrzeń informacyjna współczesnej nauki Toruń, 25-26.06.2015
- 2. Ogólna charakterystyka badań • Przedmiot badań - dzielenie się wiedzą i informacją w nieformalnej komunikacji naukowej ▫ rozmowy bezpośrednie ▫ kontakty za pośrednictwem technologii • Grupa respondentów - OPI Ludzie nauki ▫ ponad 1,5 tys. pracowników naukowo-dydaktycznych ▫ kwestionariusz ankiety elektronicznej (przełom 2013/2014)
- 3. Respondenci L p. Stopień/tytuł naukowy L % 1. doktor 920 60 2. doktor habilitowany 406 26 3. profesor 215 14 Razem 1541 100 L p. Wiek L % 1. do 39 lat 481 31 2. 40-55 lat 683 44 3. 56 i więcej lat 377 25 Razem 1541 100
- 4. Respondenci Lp Dziedzina nauk l Grupa nauk L % 1 humanistyczne 329 Nauki humanistyczno- społeczne NHS 691 45 2 teologiczne 20 3 społeczne 112 4 ekonomiczne 187 5 prawne 43 6 matematyczne 41 Nauki ścisłe i inżynierskie NŚiI 465 30 7 fizyczne 59 8 chemiczne 94 9 techniczne 271 10 biologiczne 90 Nauki o życiu NoŻ 385 25 11 nauki o Ziemi 61 12 rolnicze 83 13 leśne 10 14 weterynaryjne 11 15 medyczne 79 16 farmaceutyczne 20 17 nauki o zdrowiu 14 18 o kulturze fizycznej 17 RAZEM 1541 1541 100
- 5. Rodzaj projektów i staży finansowanych ze środków zewnętrznych Ogółem NHS NŚiI NoŻ F p M (średnia w skali 0-4) 1 projekty/granty indywidualne 0,83 0,74 0,87 0,97 4,64 0,009 2 projekty/granty zespołowe 2,14 1,65 2,64 2,41 71,91 <0,001 3 projekty/granty międzynarodowe 0,83 0,73 0,99 0,83 6,42 0,001 4 projekty/granty - w roli kierownika 1,11 0,84 1,36 1,30 25,65 <0,001 5 staże krajowe 0,49 0,37 0,52 0,69 13,54 <0,001 6 staże zagraniczne 1,20 1,00 1,45 1,25 14,12 <0,001
- 6. Granty indywidualne Liczba grantów indywidual- nych NHS NŚiI NoŻ Ogółem l % l % l % L Zero 402 58,18 261 56,13 196 50,91 859 Jeden 168 24,31 110 23,66 98 25,45 376 Dwa 58 8,39 32 6,88 32 8,31 122 Trzy 23 3,33 17 3,66 24 6,23 64 Cztery i więcej 40 5,79 45 9,68 35 9,09 120 Razem 691 100 465 100 385 100 1541
- 7. Granty zespołowe Liczba grantów zespołowych NHS NŚiI NoŻ Ogółem l % l % l % L Zero 193 27,93 53 11,40 53 13,77 299 Jeden 181 26,19 77 16,56 71 18,44 329 Dwa 117 16,93 62 13,33 60 15,58 239 Trzy 68 9,84 62 13,33 65 16,88 195 Cztery i więcej 132 19,10 211 45,38 136 35,32 479 Razem 691 100 465 100 385 100 1541
- 8. Staże zagraniczne Liczba staży zagranicz- nych NHS NŚiI NoŻ Ogółem l % l % l % L Zero 386 55,86 184 39,57 165 42,86 735 Jeden 106 15,34 97 20,86 86 22,34 289 Dwa 81 11,72 58 12,47 50 12,99 189 Trzy 44 6,37 39 8,39 39 10,13 122 Cztery i więcej 74 10,71 87 18,71 45 11,69 206 Razem 691 100 465 100 385 100 1541
- 9. Wpływ udziału w projektach i stażach na dzielenie się wiedzą – rezultaty i wnioski (1/2) • Stwierdzono wyraźną korelację pomiędzy liczbą realizowanych grantów i staży a częstotliwością prowadzenia rozmów naukowych przez przedstawicieli trzech nadrzędnych grup nauk. • Naukowcy zaangażowani w realizację grantów i staży znacznie częściej od osób bez takiego udziału rozmawiali o nauce, pozyskiwaniu środków na badania oraz współpracy z otoczeniem uczelni (p<0,001); ponadto wyżej ocenili wykorzystywanie własnej wiedzy poza uczelnią.
- 10. • Pracownicy naukowo-dydaktyczni uczelni bez doświadczenia w projektach i stażach postrzegali różne bariery w dzieleniu się wiedzą jako znacznie bardziej uciążliwe niż respondenci mający takie doświadczenie. • Ponadto przywiązywali oni większą wagę do różnych bodźców sprzyjających dzieleniu się wiedzą niż respondenci uczestniczący w projektach i stażach. Wpływ udziału w projektach i stażach na dzielenie się wiedzą – rezultaty i wnioski (2/2)
- 11. • Marzena Świgoń (2015): Dzielenie się wiedzą i informacją. Specyfika nieformalnej komunikacji w polskim środowisku akademickim. Olsztyn: Wydaw. UWM • Dziękuję za uwagę • marzena.swigon@uwm.edu.pl