際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
URGENTIE
PSYCHIATRIE
INTENSIEVE ZORGEN
SPOEDOPNAME
Koen Titeca
Geneesheer-psychiater
Cognitief Gedragstherapeut
Eenheid voor Psychiatrische SpoedInterventies
Senioren Therapeutische Afdeling Psychiatrie
Electroconvulsietherapie
az Groeninge Kortrijk
campusVercruysselaan
koen.titeca@azgroeninge.be
@koenti2
www.slideshare.net/koenti2
Astra-Zeneca, BMS, Eli Lilly, Janssens Ph,
Lundbeck, Servier, SKB,Wyeth, UGent, KUL, KATHO,
Rode Kruis, Stad Kortrijk, BUDA kunstencentrum
voorzitter UIPZ VVP
www.abhishekarora.com
2008
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Wat is geestelijke gezondheid ?
de vraag wat geestelijke gezondheid is, maakt al decennia lang het voorwerp uit van intensieve en
geanimeerde discussies, zowel binnen als buiten de gezondheidssector
We verwijzen naar een definitie die  ondanks pros en contras  nog steeds algemeen aanvaard is.
Gezondheid verwijst naar een toestand van volledig fysiek, sociaal en psychisch welbevinden.(WHO-
Wereldgezondheidsorganiatie)
Geestelijke gezondheid is een toestand die een persoon toelaat zich optimaal te ontwikkelen op psychisch,
intellectueel en emotioneel vlak, dit voor zover deze ontwikkeling niet ten koste gaat van de ontwikkeling van
andere personen. (WFMH, World Federation for Mental Health, Londen, 1948)
Een goede maatschappij garandeert deze ontwikkelingskansen aan haar leden, waardoor de maatschappij
zelf zich mee ontwikkelt in tolerantie ten opzichte van andere maatschappijen. (WFMH, Londen, 1948)
de鍖nitie
urgentiepsychiatrie
psychiatrische ziekte =
een ziekte met psychische symptomen
en/of door psychische oorzaken,
die gepaard gaan met lijden en/of sociaal
disfunctioneren
Psychiatrische urgentie
 Acute verstoring
 Denken, gedrag, stemming en/of sociale relaties
 Vraag tot onmiddellijke interventie
 Vraag van pati谷nt, zijn familie en/of sociale omgeving
De鍖nitie American Psychiatric Association
Doelstellingen
urgentiepsychiatrie
 Uitsluiten van somatische oorzaken
 Snelle stabilisatie van de acute crisis
 Vermijd dwang
 Minst restrictieve behandeling
 Therapeutische alliantie aangaan
 Goede zorg en nazorg
Zeller, 2010
Inschatting bij
aanmelding
 Is het een casus voor psychiatrie?
 Is de situatie veilig genoeg voor het
uitvoeren van een consult?
 Hoe urgent is nadere diagnostiek en
behandeling?
Elementen van een
crisisdiagnose
 Waarom decompenseert deze pati谷nt nu?
 Wat zijn de biologische, psychologische en
sociale krachten en zwakten van de pati谷nt?
 Welke stressoren hebben het evenwicht
van draaglast en draagkracht verstoord?
 Welke problemen moeten aangepakt
worden om de veiligheid en/of evenwicht
triage
onbehandelbaar - ter plekke te
behandelen - naar het ziekenhuis
Wie zien we eerst?
Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)
Categorie
1
2
3
4
5
Wanneer zien?
direct
10 minuten
30 minuten
semi-urgent
niet acuut
Omschrijving
levensbedreigend
gewelddadig/su誰cidaal
onrustig/psychotisch/gevaarlijk
bekende stoornis
chronische stoornis
Beleid
somatisch
LO/PO
LO/PO
LO/PO
LO/PO
LO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoek
Triage van de pati谷nt met acute psychiatrische symptomen
(Williams & Wilkins, 1995)
Triage van de pati谷nt met acute psychiatrische symptomen
(Williams & Wilkins, 1995)
Triage van de pati谷nt met acute psychiatrische symptomen
(Williams & Wilkins, 1995)
Categorie Symptomen Actie
zeer acuut
abnormale vitale functies
dreigend gedrag
motorische onrust
lichamelijk onderzoek
laten plaatsnemen in rustige
ruimte, supervisie,
medicatie, 鍖xatie, isolatie
acuut
heftige angst
su誰cidale gedachten
verwardheid
extreme ongerustheid familie
psychiatrische diagnostiek
niet acuut
psychiatrisch consult voor een niet
spoedeisend consult
psychiatrische diagnostiek
PraktijktipVerwijzer aan de telefoon niet uitmelken
Verwijzer enigszins in crisis
Verwijzer vaak alleen
Wilt snel horen wanneer pati谷nt kan gezien worden
Maak afspraken naar waar pati谷nt kan
Zorg dat verwijzer aan pati谷nt zegt wat hij kan verwachten
Triagechecklist spoedopname voor
pati谷nten met mentale problemen
 Bepaal de ernst van de problemen
 Bepaal of pati谷nt een gevaar is voor zichzelf
of voor anderen
 Schat het risico van weglopen in
 Overweeg of de verschijnselen kunnen
veroorzaakt worden door somatische
ziekte
Triagechecklist spoedopname voor
pati谷nten met mentale problemen
 Inventariseer problemen
 Observeer het gedrag
 Verzamel informatie bij familie/aanwezigen
 Check vitale functies
 Inventariseer aanwijzingen voor somatische
aandoeningen
Triagechecklist spoedopname voor
pati谷nten met mentale problemen
 Bepaal de urgentie van verpleegkundige
zorg
 Beoordeel hoe lang de pati谷nt kan wachten
op nadere beoordeling
 Maak de omgeving geschikt om pati谷nt
veilig te laten wachten
 Beoordeel welke maatregelen genomen
moeten worden om somatische
noodtoestanden te voorkomen
medische klaring
medische klaring
 de eerste medische evaluatie
 van pati谷nt in urgentie met symptomen die
bij eerste evaluatie psychiatrisch zijn
 doel is na te gaan of er belangrijke
medische ziekte aanwezig is die transfer
naar dienst psychiatrie bemoeilijkt (onveilig)
Leslie S. Zun & LaVonne Downey, Primary Psychiatry, 2008
Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations
Author/Year
Psy Pt studied
N
Rate of physical
illnesses %
Directly related
to psypatho %
Previously
undiagnosed %
Philips 1937
Marshall 1949
Herrige 1960
Davies 1965
Maguire 1968
Johnson 1968
Koranyi 1972
Burke 1972
Eastwood 1975
Burke 1978
Hall 1978
Koranyi 1979
164
*
209
36
200
250
100
202
124
133
658
2090
45
44
50
58
33
60
49
43
*
50
*
43
24
*
*
42
*
12
20
*
*
*
9
18
*
*
*
*
49
80
71
*
*
*
46
46
Koranyi, Psychosomatics, 1980
Relatie psychiatrische symptomen en
somatische aandoeningen
 onafhankelijk van elkaar voorkomen
 somatiek verergert psychiatrie
 somatiek veroorzaakt psychiatrie
 somatiek presenteert zich via psychiatrie
 psychiatrie kan gepaard gaan met somatiek
 invloed medicatie op psychiatrie en
somatiek
Penninx &Van Dyck, 2010
Aanwijzingen somatisch vs. psychiatrischAanwijzingen somatisch vs. psychiatrisch
somatisch psychiatrisch
< 12 of > 40 jaar
plots ontstaan (uren, enkele dagen)
鍖uctuerend beeld
desori谷ntatie
ingedaald bewustzijn
visuele hallucinaties
blanco psychiatrische voorgeschiedenis
emotioneel labiel
abnormale vitale symptomen/KO
geschiedenis van middelenmisbruik
13-40 jaar
progressief ontstaan (weken,maanden)
continue kliniek
verstrooid
wakker en alert
auditieve hallucinaties
psychiatrische voorgeschiedenis
vlak affect
normale parameters/KO
geen abusus van middelen
Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000
Zun, 2005
Het is onmogelijk elke pati谷nt volledig uit te werken
voor elke mogelijke somatische aandoening vooraleer
te verwijzen naar de dienst psychiatrie
medische klaring?
niemand kan medisch worden geklaard
wel dienen medische urgenties te worden uitgesloten
Upfold J, Emergency Psychiatry, 2001
triage verpleegkundige
wat vraagt triageVPK?
1. voorgeschiedenis van signi鍖cante medische
aandoening?
2. nu enig medisch probleem?
3. recent misbruik drugs/alcohol/medicijnen?
4. voorgeschiedenis van gelijkaardig
psychiatrisch ziektebeeld?
Upfold, 2001
wat observeert triage
VPK?
5. slaperig? bewustzijnsdaling? desori谷ntatie?
6. ge誰ntoxiceerd?
7. ziek? ondervoeding? onverzorgd? enige
observatie die medisch probleem doet
vermoeden?
Upfold, 2001
wat doet triageVPK?
vitale parameters
Upfold, 2001
besluitvorming
 positief antwoord op 1 vraag (1-3)
 geen gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld
in de voorgeschiedenis
 abnormale vitale parameters
 1 positieve observatie (5-7)
 triage naar onderzoekskamer voor
medisch assessment
Upfold, 2001
besluitvorming
 snelheid medisch assessment afhankelijk
van medisch en psychiatrisch risico
 inhoud assessment: anamnese, KO
 aanvullend assessment: labo en andere op
indicatie
Upfold, 2001
besluitvorming
 negatieve antwoorden op vragen 1-3
 jonger dan 40 of gelijkaardig psychiatrisch
ziektebeeld in de voorgeschiedenis
 normale vitale parameters
 normale observaties (5-7)
 triage naar gespreksruimte voor
psychiatrisch assessment
Upfold, 2001
besluitvorming
 psychiatrisch assessment zonder medisch
assessment door spoedarts
Upfold, 2001
opmerkingen
 SO triageVPK opleiding in medisch en
psychiatrisch assessment
 na triage naar onderzoekskamer of
gesprekskamer
 op elk ogenblik terugverwijzing mogelijk
 beide teams dienen elkaars werkwijze te
respecteren en open te staan voor de
verschillende werkwijzen
Upfold, 2001
voordelen
 medisch laag risico pati谷nten vlug verwijzen
vanuit triage naar crisis: geen verergering
symptomen door wachten
 mogelijks medisch risico pati谷nten
opnemen in een onderzoekskamer en niet
in een gespreksruimte: medisch onderzoek
is completer
 opgeleide spoedVPK zorgt voor een
deskundig assessment en beperking
onderzoeken Upfold, 2001
routinelabo
 pbo
 creatinine
 elektrolyten
 glucose
 leverenzymes
 TSH
 vit B12 en FZ
Riba & Ravindranath, 2010
壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳
Life-timeprevalenties van 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 van de volwassen Nederlandse en Vlaamse
bevolking
(Van Heeringen, 2006)
Life-timeprevalenties van 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 van de volwassen Nederlandse en Vlaamse
bevolking
(Van Heeringen, 2006)
Life-timeprevalenties van 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 van de volwassen Nederlandse en Vlaamse
bevolking
(Van Heeringen, 2006)
Nederland (%) Vlaanderen (%)
Doodsgedachten 35 -
Su誰cidegedachten 11 8
Su誰cideplan - 3
Su誰cidepoging 3 3
su誰cidepoging
Vlaanderen 2009
 10.300 geregistreerde via spoedopname
 165 per 100.000 inwoners
 28 per dag
 53,5% poging in voorgeschiedenis
 45,8% poging minder dan 1 jaar geleden
 9,8% 4 pogingen of meer
IPEO, 2009
Su誰cidaal proces
Su誰cidale
Tendens
Tijd
Signaal
Poging
Su誰cide
Niet observeerbaar
Observeerbaar
basisvragen 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳
Voorgeschiedenis 1) Heeft u in het verleden een zelfmoordpoging ondernomen?
Hopeloosheid
2) Had u ooit het idee dat uw leven niet de moeite waard meer
was?
3)Voelt u zich hopeloos?
Su誰cidegedachten
4) Denkt u er soms aan dat u beter dood zou zijn?
5) Heeft u de laatste tijd gedachten gehad een einde aan uw
leven te maken?
Su誰cideplannen
6) Heeft u er over nagedacht hoe u uzelf wilt verwonden of
beschadigen? Welke methode zou u dan gebruiken?
Voorbereiding 7) Heeft u al voorbereidingen getroffen?
Controleerbaarheid 8)Voelt u zich op dit moment veilig?
risiconiveau 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳
SNIV 0 geen risico geen su誰cidegedachten
SNIV 1 licht risico af en toe vluchtige su誰cidegedachten
geen su誰cideplannen
SNIV 2 matig risico
permanent duidelijk aanwezige
su誰cidegedachten
geen su誰cideplannen
SNIV 3 ernstig risico su誰cideplannen
SNIV 4 zeer ernstig risico su誰cideplannen en voorbereiding
of su誰cidepoging
OPVANG SUCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME
- Zorg voor lichamelijke letsels
- Identi鍖catie hoog risico pati谷nten
- Organisatie goede psychiatrische opvang
-Veilige plaats
- Goede anamnese
ANAMNESE SUCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME
HOUDING
- Niet beoordelen/veroordelend
- Meelevend
- Open
-Voorzichtig bereidvaardig
ANAMNESE
- Sociodemogra鍖sche risicofactoren
- Stressoren
- Depressie/alcohol
- Su誰cidevragen
Aanpassingsstoornissen
Kenmerken
aanpassingsstoornissen
 Emotionele en gedragsproblemen
 Reactie op herkenbare stress factor
 Centraal kenmerk: pati谷nt verliest greep op
situatie
 60  70% van de psychiatrische problemen
in de eerste lijn
 Herstel is proces van controle
Klink & Terluin, 2010
Classi鍖catie
 Met depressieve stemming
 Met angst
 Met gemengde angst en depressieve stemming
 Met een stoornis in het gedrag
 Met een gemengde stoornis van emoties en gedrag
Emotionele symptomen bij
aanpassingsstoornissen
 Depressieve symptomen
 Concentratieproblemen
 Demoralisatie
 Gedeprimeerdheid
 Gevoel van onmacht
 Labiel effect
 Lusteloosheid, moeheid
Emotionele symptomen bij
aanpassingsstoornissen
 Angstsymptomen
 Gespannenheid
 Onrustig slapen
 Piekeren
 Prikkelbaarheid
Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor
(Klink & Terluin, 2010)
Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor
(Klink & Terluin, 2010)
Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor
(Klink & Terluin, 2010)
Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor
(Klink & Terluin, 2010)
Rangorde Naam Omschrijving Duur
I Crisisfase
Gevoel greep op functioneren
kwijt te zijn/
ontreddering
1-3 weken
II
Probleem- en
oplossingsfase
Ori谷ntatie op problemen en
oplossingen
Tot ongeveer 6
weken
III Toepassingsfase
Fase waarin oplossingen
worden toegepast en herstel
van functioneren
Tot ongeveer 9-12
weken
alcohol
in 2009 dronk Belg gemiddeld 8,1 liter pure alcohol
= 81 liter bier, 25 liter wijn en 3,4 liter sterke drank
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
standaardglas
altijd dezelfde hoeveelheid alcohol onafhankelijk van de
grootte van het glas en de hoeveelheid alcohol
in Europa = standaardglas = 10g pure alcohol
= 12,7 ml pure alcohol
aantal gram pure alcohol =
volume in ml x %alcoholvolume x 0,789*
100
* 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
aantal gram pure alcohol =
250 ml x 5% x 0,789*
100
= 9,863 g
* 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
aantal gram pure alcohol =
250 ml x 8% x 0,789*
100
= 15,78 g
* 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
aantal gram pure alcohol =
750 ml x 12,5% x 0,789*
100
= 73,969 g
* 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
standaardglas wijn 100 ml
gemiddeld geschonken glas wijn 130 ml
niet meer dan 21
standaardglazen per week
nooit meer dan 5
standaardglazen per keer
2 alcoholvrije dagen per
week
niet meer dan 14
standaardglazen per week
nooit meer dan 3
standaardglazen per keer
2 alcoholvrije dagen per
week
47% drinkt niet of bijna niet
46,6% drinkt 1 - 14 glazen
4,5% drinkt 15 - 28 glazen
1,6% drinkt problematisch
29% drinkt niet of bijna niet
61,3% drinkt 1 - 14 glazen
6,8% drinkt 15 - 28 glazen
2,9% drinkt problematisch
geen alcohol onder de 16 jaar
geen sterke drank onder de 18 jaar
tussen 16 en 18 jaar
niet meer dan 2 standaardglazen per keer
niet meer dan 2 dagen per week
geen wekelijkse gewoonte
Niet problematisch gebruik
Problematisch
gebruik
Hoeveel mensen hebben een
alcoholprobleem?
 23 miljoen Europeanen (5% mannen en 1%
vrouwen)
 5% van de Belgen drinkt meer dan gezond
is
 gezondheidsenqu棚te 2008 inVlaanderen:
10% problematisch drinken
screening CAGE
 CUT DOWN heeft u ooit het gevoel gehad te
moeten minderen met drinken?
 ANNOYED raakt u ooit wel eens ge誰rriteerd
door opmerkingen over uw alcoholgebruik?
 GUILTY heeft u zich ooit schuldig gevoeld over
uw drinkgedrag?
 EYE OPENER heeft u vaak alcohol nodig om s
morgens op gang te komen?
Verklaringsmodel
Norman Zinberg (1984)
Mens: persoonlijkheids- en biogenetische
factoren
Middel: producteigenschappen
Milieu: cultuur, omgeving,...
MMM-model
 Omgevings- of contextuele factoren:
wetten, regels, beschikbaarheid en media
 Interpersoonlijke factoren:
gedrag van rolmodellen, sociale interacties
en rollen
 Psychosociale factoren:
attitudes, vervreemding, persoonlijkheid
 Biologische- en genetische factoren:
kwetsbaarheid
misbruik (DSM-IV-TR)
 onaangepast gebruik met beperking
 辿辿n of meer van volgende criteria
 in belangrijke mate niet meer voldoende aan
verplichtingen
 herhaaldelijk gebruik in gevaarlijke situaties
 herhaaldelijk problemen met justitie
 voortdurend gebruik ondanks schade
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
afhankelijkheid (dsm-IV-TR)
 onaangepast gebruik met beperking
 drie of meer van volgende criteria
 tolerantie
 onthouding
 grotere hoeveelheden/langer drinken
 aanhoudende wens/niet succesvolle pogingen om te minderen of stoppen
 veel tijd bezig met product
 activiteiten verminderd of stop gezet door gebruik middel
 ondanks lichamelijke en geestelijke schade blijvend gebruik
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Effecten van alcohol
 de fysieke eigenschappen van de drinker
 de gemoedstoestand
 de verwachtingen die de gelegenheid met zich
meebrengt
 de intentie waarmee gedronken wordt
 de plaats of omgeving waar gedronken wordt -!Het
gezelschap of het gebrek hieraan
 het gedrag van diegenen in de omgeving van de
drinker
 het moment van de dag
BAC mg/100ml fysieke en mentale effecten
30 remmingen verdwijnen, lichte euforie
50
afname van vaardigheden en
beoordelingsvermogen
80
afname van motoriek
risico op ongevallen verdubbelt
100 praatziek, triomfantelijk, agressief
160 risico op ongevallen vertienvoudigt
200 mompelen, wankelen
400 coma , dood
糸艶岳看恰庄鍖c温岳庄艶
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
risico taxatie
 hoeveelheid alcohol
 duur van het gebruik
 frequentie
 gebruikgedrag
 andere middelen
 tekenen van ontwenning
 lichamelijke conditie
 mentale conditie
 voorgeschiedenis
valiumoplaad (1)
valiumoplaad (2)
delier
Delirium is not a normal manifestation of aging and,
often, is the only sign of a serious underlying medical
Emergency Departement Management of Delirium in the Elderly
West J Emerg Med. 2012;13(2):194-201
cijfers
 10% tot 30% van de bejaarden (65+) meldt
zich aan op spoedopname met een delirium
 diagnose wordt gesteld bij 24% tot 35%
 12 maanden mortaliteit van 10% tot 26%
de鍖nitie
 verstoring van het bewustzijn en cognitieve
veranderingen die zich ontwikkelen op
korte termijn
 hyperactief - hypoactief - mengvorm
diagnose
 Er is waarschijnlijk sprake van een delirium:
- als de pati谷nt cognitieve stoornissen of hallucinaties heeft.
- als deze stoornissen in korte tijd ontstaan zijn (uren, dagen)
- als de pati谷nt wisselend adequaat is (raadpleeg het
verpleegkundig dossier)
diagnose
 In de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th Edition Text Revision
(DSM-IV-TR) van de American Psychiatric Association worden de volgende diagnostische
criteria gegeven voor het delirium:
A. Bewustzijnsstoornis (dat wil zeggen verminderde helderheid van het besef van de omgeving)
met verminderd vermogen om de aandacht te concentreren, vast te houden of te verplaatsen.
B. Een verandering in de cognitieve functies (zoals geheugenstoornis, desori谷ntatie, taalstoornis)
of de ontwikkeling van een waarnemingsstoornis die niet eerder is toe te schrijven aan een reeds
aanwezige, vastgestelde of zich ontwikkelende dementie.
C. De stoornis ontwikkelt zich in korte tijd (meestal uren tot dagen) en neigt ertoe in het verloop
van de dag te 鍖uctueren.
D. Er zijn aanwijzingen vanuit de anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumuitslagen dat
de stoornis veroorzaakt is door de directe fysiologische consequenties van een somatische
aandoening.
ETIOLOGIE
 I WATCH 禽掘粥意堰
potential causes differential diagnosis
Infectious sepsis, encephalitis, meningitis, syphillis, CNS abcess
Withdrawal alcohol, barbiturates, sedativa-hypnotics
Acute metabolic acidosis, electrolyte disturbance, hepatic/renal failure, other
Trauma head, burns
CNS disease
hemorrhage, cerebrovascular accident, vasculitis, seizures,
tumor
Hypoxia acute hypoxia, chronic lung disease, hypotension
De鍖ciencies vitamine B12, hypovitaminosis, niacin, thiamine
Environmental
hypo/hyperthermie, endocrinopathies, diabetes, adrenal,
thyroid
Acute vascular
hypertensive emergency, subarachnoid hemorrhage, sagittal
vein trombosis
Toxins/drugs
medications, street drugs, alcohols, pesticides, industrial
poisons, carbon monoxide, etc
Heavy metals lead, mercury
Onderzoek en
behandeling
delirium
supportief
hydratatie
vermijden vrijheidsbeperking
mobilisatie
beperken van lawaai
ROT
geruststelling
zetel
medicatie
anamnese
klinisch onderzoek
vitale parameters
basis labo (PBO, glu,
elektrolyten, creatinine,
ureum, calcium,
urineonderzoek) en
EKG
Onderzoek en behandeling
supportief
hydratatie
vermijden vrijheidsbeperking
mobilisatie
beperken van lawaai
ROT
geruststelling
zetel
interfereert gedrag met
veiligheid en zorg ?
lage dosis neurolepticum
lage dosis kortwerkend
benzodiazepine
verder evaluatie en
behandeling
neen
ja
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
medicatie
 haloperidol 0,5 tot 1 mg
 lorazepam
 alternatief: risperidone 0,25 tot 0,5 mg
(olanzapine)
 cave: morphine bij pijnbestrijding, geen
diazepam tenzij bij ontwenning van alcohol
of benzodiazepines
Geweld en veiligheid
Definitie van agressie
! Agressie is geen 辿辿nduidig concept, maar
continu端m van verbale over fysieke agressie
tot verkrachting en moord
! Hier: Agressie bestaat uit al dan niet bewuste
gedragingen van een persoon die een andere
persoon kunnen benadelen zonder dat de
andere persoon daarmee instemt.
Indicatoren
! Studie: agitatie, abnormaal activiteitenniveau,
dreigende gebaren, ge誰ntoxiceerde presentatie,
luid praten MAAR weinig specifiek
! Beste predicator: geweld in de
voorgeschiedenis
Preventieve pijler van het protocol
! Escalatie van een dreigende situatie voorkomen
! Verbale en niet-verbale communicatie
! Gewelddadige pati谷nt is in de eerste plaats angstig en
hulpeloos
! Hulpverlener moet signaal geven van bereidheid tot
hulp en ondersteuning en begrip tonen voor de vraag
en de emoties van de pati谷nt
*
Zes stappen
! 1. Interpretatie als vraag tot contactname
! 2. Kordate houding en luisterbereidheid (45属,
oogcontact, vluchtweg!)
! 3. Gedrag benoemen, kwaadheid benoemen
! 4. Zonder agressie, rustige verstandhouding
! 5. Luisteren naar problemen, oplossingen
aangereikt door pt en afspraken maken
! 6. Zelfcontrole OF als arts tijdelijk de controle
overnemen
*
Managementspijler van het
protocol
! Bij daadwerkelijke agressieve uitbarsting
! Overschakelen van en naar preventieve pijler
kan
*
Acht stappen
! 1. benadering van de pati谷nt met minstens vijf
personen (stappen benoemen)
! 2. sedatieve medicatie of isolatie voorstellen,
zoniet controle overnemen
! 3. fixatie van de pati谷nt organiseren als verder
verblijf in het ziekenhuis noodzakelijk is
! 4. effectieve fixatie (zonodig met politie)
*
Acht stappen (vervolg)
! 5. sedatieve medicatie (snelwerkende
benzodiazepines of neuroleptica)
! 6. noodzakelijke onderzoeken
! 7. vitale parameters volgen en neurovasculaire
compressie door binders uitsluiten +
beleidsvoorstel aan de pati谷nt
! 8. transfer naar afdeling
*
vrijheidsbeperkende
maatregelen
taxonomie
 Vrijheidsberoving
 Juridisch statuut - wettelijk kader
 De gedwongen opname (wet 26 juni
1990)
taxonomie
 Vrijheidsbeperking
 Geen wettelijk kader (beperkt wettelijk kader)
 Beschermingsmaatregel: met de wil van de pati谷nt
en/of toestemming gegeven
 Dwangmaatregel: tegen de wil van de pati谷nt en/
of pati谷nt geen toestemming gegeven
 Wilsonbekwaam of wil niet kunnen uitdrukken:
 Posthoc
 Vertegenwoordiger
Vormen van vrijheids-
beperkend maatregelen
 Directe
 Afzonderen
 Fixeren
 Medicatie
 Voeding/vocht
 Separeren
 Time-out
 Indirecte
 Basisbehoeften
worden ingehouden
of gewijzigd (bv.
kleurcode als
uitgangsregeling)
wet van 26 juni 1990
 De bescherming van de persoon van de
geesteszieke
 Juridisch statuut (vrijheidsberoving)
 Drie voorwaarden
 Geen alternatieve behandeling mogelijk
 Geestesziek
Uitvoeringsbesluiten
18 juli 1991
 Op de Wet van 26 juni 1990
 Isolatie- en observatiekamer: deze
dwangmaatregel in register met vermelding
duur, aard en medische indicatie
 Verpleegkundig intensief en regelmatig
toezicht
KB 18 juni 1990 (13 juli
2006)
 Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke
letsels: 鍖xatiemiddelen, isolatie, beveiliging, toezicht
 B1-handelingen/verstrekkingen = geen voorschrift
van arts nodig
 VPK autonoom en hierdoor verantwoordelijk
 Uitzonderingsmaatregel
 Verhogen toezicht
 Alle genomen maatregelen noteren in
omzendbrief Weckx
24 oktober 1990
 Dwangmaatregel: iedere maatregel gericht
op de afzondering van een reeds
opgenomen pati谷nt waardoor diens
bewegingsvrijheid wordt beperkt
 Noden medisch verzoenen met essenti谷le
rechten pati谷nt
 Verantwoordelijkheid en uitvoering is
gedeeld
omzendbrief Weckx
24 oktober 1990
 Registratie
 Naam, leeftijd, geslacht, opnamedatum, nummer van afzondering (jaar)
 Datum en uur ingang en ophef鍖ng maatregel
 Naam en handtekening verantwoordelijk geneesheer
 Naam en handtekening verantwoordelijk verpleegkundige
 Reden en indicatie (noodmaatregel)
 Eventuele medicatie
 Follow-up gegevens
u.n. verklaring 46/119
1991
 Vrijheidsbeperking volgens vastgelegde
procedure
 Gevaarscriterium is belangrijkste reden

More Related Content

Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk

  • 2. Koen Titeca Geneesheer-psychiater Cognitief Gedragstherapeut Eenheid voor Psychiatrische SpoedInterventies Senioren Therapeutische Afdeling Psychiatrie Electroconvulsietherapie az Groeninge Kortrijk campusVercruysselaan koen.titeca@azgroeninge.be @koenti2 www.slideshare.net/koenti2 Astra-Zeneca, BMS, Eli Lilly, Janssens Ph, Lundbeck, Servier, SKB,Wyeth, UGent, KUL, KATHO, Rode Kruis, Stad Kortrijk, BUDA kunstencentrum voorzitter UIPZ VVP
  • 5. Wat is geestelijke gezondheid ? de vraag wat geestelijke gezondheid is, maakt al decennia lang het voorwerp uit van intensieve en geanimeerde discussies, zowel binnen als buiten de gezondheidssector We verwijzen naar een definitie die ondanks pros en contras nog steeds algemeen aanvaard is. Gezondheid verwijst naar een toestand van volledig fysiek, sociaal en psychisch welbevinden.(WHO- Wereldgezondheidsorganiatie) Geestelijke gezondheid is een toestand die een persoon toelaat zich optimaal te ontwikkelen op psychisch, intellectueel en emotioneel vlak, dit voor zover deze ontwikkeling niet ten koste gaat van de ontwikkeling van andere personen. (WFMH, World Federation for Mental Health, Londen, 1948) Een goede maatschappij garandeert deze ontwikkelingskansen aan haar leden, waardoor de maatschappij zelf zich mee ontwikkelt in tolerantie ten opzichte van andere maatschappijen. (WFMH, Londen, 1948)
  • 7. psychiatrische ziekte = een ziekte met psychische symptomen en/of door psychische oorzaken, die gepaard gaan met lijden en/of sociaal disfunctioneren
  • 8. Psychiatrische urgentie Acute verstoring Denken, gedrag, stemming en/of sociale relaties Vraag tot onmiddellijke interventie Vraag van pati谷nt, zijn familie en/of sociale omgeving De鍖nitie American Psychiatric Association
  • 9. Doelstellingen urgentiepsychiatrie Uitsluiten van somatische oorzaken Snelle stabilisatie van de acute crisis Vermijd dwang Minst restrictieve behandeling Therapeutische alliantie aangaan Goede zorg en nazorg Zeller, 2010
  • 10. Inschatting bij aanmelding Is het een casus voor psychiatrie? Is de situatie veilig genoeg voor het uitvoeren van een consult? Hoe urgent is nadere diagnostiek en behandeling?
  • 11. Elementen van een crisisdiagnose Waarom decompenseert deze pati谷nt nu? Wat zijn de biologische, psychologische en sociale krachten en zwakten van de pati谷nt? Welke stressoren hebben het evenwicht van draaglast en draagkracht verstoord? Welke problemen moeten aangepakt worden om de veiligheid en/of evenwicht
  • 13. onbehandelbaar - ter plekke te behandelen - naar het ziekenhuis
  • 14. Wie zien we eerst?
  • 15. Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)Mental Health Triage Scale (Smart, 1999) Categorie 1 2 3 4 5 Wanneer zien? direct 10 minuten 30 minuten semi-urgent niet acuut Omschrijving levensbedreigend gewelddadig/su誰cidaal onrustig/psychotisch/gevaarlijk bekende stoornis chronische stoornis Beleid somatisch LO/PO LO/PO LO/PO LO/PO LO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoekLO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoek
  • 16. Triage van de pati谷nt met acute psychiatrische symptomen (Williams & Wilkins, 1995) Triage van de pati谷nt met acute psychiatrische symptomen (Williams & Wilkins, 1995) Triage van de pati谷nt met acute psychiatrische symptomen (Williams & Wilkins, 1995) Categorie Symptomen Actie zeer acuut abnormale vitale functies dreigend gedrag motorische onrust lichamelijk onderzoek laten plaatsnemen in rustige ruimte, supervisie, medicatie, 鍖xatie, isolatie acuut heftige angst su誰cidale gedachten verwardheid extreme ongerustheid familie psychiatrische diagnostiek niet acuut psychiatrisch consult voor een niet spoedeisend consult psychiatrische diagnostiek
  • 17. PraktijktipVerwijzer aan de telefoon niet uitmelken Verwijzer enigszins in crisis Verwijzer vaak alleen Wilt snel horen wanneer pati谷nt kan gezien worden Maak afspraken naar waar pati谷nt kan Zorg dat verwijzer aan pati谷nt zegt wat hij kan verwachten
  • 18. Triagechecklist spoedopname voor pati谷nten met mentale problemen Bepaal de ernst van de problemen Bepaal of pati谷nt een gevaar is voor zichzelf of voor anderen Schat het risico van weglopen in Overweeg of de verschijnselen kunnen veroorzaakt worden door somatische ziekte
  • 19. Triagechecklist spoedopname voor pati谷nten met mentale problemen Inventariseer problemen Observeer het gedrag Verzamel informatie bij familie/aanwezigen Check vitale functies Inventariseer aanwijzingen voor somatische aandoeningen
  • 20. Triagechecklist spoedopname voor pati谷nten met mentale problemen Bepaal de urgentie van verpleegkundige zorg Beoordeel hoe lang de pati谷nt kan wachten op nadere beoordeling Maak de omgeving geschikt om pati谷nt veilig te laten wachten Beoordeel welke maatregelen genomen moeten worden om somatische noodtoestanden te voorkomen
  • 22. medische klaring de eerste medische evaluatie van pati谷nt in urgentie met symptomen die bij eerste evaluatie psychiatrisch zijn doel is na te gaan of er belangrijke medische ziekte aanwezig is die transfer naar dienst psychiatrie bemoeilijkt (onveilig) Leslie S. Zun & LaVonne Downey, Primary Psychiatry, 2008
  • 23. Physical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient PopulationsPhysical Ilnesses in 12 Psychiatric Patient Populations Author/Year Psy Pt studied N Rate of physical illnesses % Directly related to psypatho % Previously undiagnosed % Philips 1937 Marshall 1949 Herrige 1960 Davies 1965 Maguire 1968 Johnson 1968 Koranyi 1972 Burke 1972 Eastwood 1975 Burke 1978 Hall 1978 Koranyi 1979 164 * 209 36 200 250 100 202 124 133 658 2090 45 44 50 58 33 60 49 43 * 50 * 43 24 * * 42 * 12 20 * * * 9 18 * * * * 49 80 71 * * * 46 46 Koranyi, Psychosomatics, 1980
  • 24. Relatie psychiatrische symptomen en somatische aandoeningen onafhankelijk van elkaar voorkomen somatiek verergert psychiatrie somatiek veroorzaakt psychiatrie somatiek presenteert zich via psychiatrie psychiatrie kan gepaard gaan met somatiek invloed medicatie op psychiatrie en somatiek Penninx &Van Dyck, 2010
  • 25. Aanwijzingen somatisch vs. psychiatrischAanwijzingen somatisch vs. psychiatrisch somatisch psychiatrisch < 12 of > 40 jaar plots ontstaan (uren, enkele dagen) 鍖uctuerend beeld desori谷ntatie ingedaald bewustzijn visuele hallucinaties blanco psychiatrische voorgeschiedenis emotioneel labiel abnormale vitale symptomen/KO geschiedenis van middelenmisbruik 13-40 jaar progressief ontstaan (weken,maanden) continue kliniek verstrooid wakker en alert auditieve hallucinaties psychiatrische voorgeschiedenis vlak affect normale parameters/KO geen abusus van middelen Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000
  • 26. Zun, 2005 Het is onmogelijk elke pati谷nt volledig uit te werken voor elke mogelijke somatische aandoening vooraleer te verwijzen naar de dienst psychiatrie
  • 27. medische klaring? niemand kan medisch worden geklaard wel dienen medische urgenties te worden uitgesloten Upfold J, Emergency Psychiatry, 2001
  • 29. wat vraagt triageVPK? 1. voorgeschiedenis van signi鍖cante medische aandoening? 2. nu enig medisch probleem? 3. recent misbruik drugs/alcohol/medicijnen? 4. voorgeschiedenis van gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld? Upfold, 2001
  • 30. wat observeert triage VPK? 5. slaperig? bewustzijnsdaling? desori谷ntatie? 6. ge誰ntoxiceerd? 7. ziek? ondervoeding? onverzorgd? enige observatie die medisch probleem doet vermoeden? Upfold, 2001
  • 31. wat doet triageVPK? vitale parameters Upfold, 2001
  • 32. besluitvorming positief antwoord op 1 vraag (1-3) geen gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld in de voorgeschiedenis abnormale vitale parameters 1 positieve observatie (5-7) triage naar onderzoekskamer voor medisch assessment Upfold, 2001
  • 33. besluitvorming snelheid medisch assessment afhankelijk van medisch en psychiatrisch risico inhoud assessment: anamnese, KO aanvullend assessment: labo en andere op indicatie Upfold, 2001
  • 34. besluitvorming negatieve antwoorden op vragen 1-3 jonger dan 40 of gelijkaardig psychiatrisch ziektebeeld in de voorgeschiedenis normale vitale parameters normale observaties (5-7) triage naar gespreksruimte voor psychiatrisch assessment Upfold, 2001
  • 35. besluitvorming psychiatrisch assessment zonder medisch assessment door spoedarts Upfold, 2001
  • 36. opmerkingen SO triageVPK opleiding in medisch en psychiatrisch assessment na triage naar onderzoekskamer of gesprekskamer op elk ogenblik terugverwijzing mogelijk beide teams dienen elkaars werkwijze te respecteren en open te staan voor de verschillende werkwijzen Upfold, 2001
  • 37. voordelen medisch laag risico pati谷nten vlug verwijzen vanuit triage naar crisis: geen verergering symptomen door wachten mogelijks medisch risico pati谷nten opnemen in een onderzoekskamer en niet in een gespreksruimte: medisch onderzoek is completer opgeleide spoedVPK zorgt voor een deskundig assessment en beperking onderzoeken Upfold, 2001
  • 38. routinelabo pbo creatinine elektrolyten glucose leverenzymes TSH vit B12 en FZ Riba & Ravindranath, 2010
  • 40. Life-timeprevalenties van 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 van de volwassen Nederlandse en Vlaamse bevolking (Van Heeringen, 2006) Life-timeprevalenties van 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 van de volwassen Nederlandse en Vlaamse bevolking (Van Heeringen, 2006) Life-timeprevalenties van 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 van de volwassen Nederlandse en Vlaamse bevolking (Van Heeringen, 2006) Nederland (%) Vlaanderen (%) Doodsgedachten 35 - Su誰cidegedachten 11 8 Su誰cideplan - 3 Su誰cidepoging 3 3
  • 41. su誰cidepoging Vlaanderen 2009 10.300 geregistreerde via spoedopname 165 per 100.000 inwoners 28 per dag 53,5% poging in voorgeschiedenis 45,8% poging minder dan 1 jaar geleden 9,8% 4 pogingen of meer IPEO, 2009
  • 43. basisvragen 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 Voorgeschiedenis 1) Heeft u in het verleden een zelfmoordpoging ondernomen? Hopeloosheid 2) Had u ooit het idee dat uw leven niet de moeite waard meer was? 3)Voelt u zich hopeloos? Su誰cidegedachten 4) Denkt u er soms aan dat u beter dood zou zijn? 5) Heeft u de laatste tijd gedachten gehad een einde aan uw leven te maken? Su誰cideplannen 6) Heeft u er over nagedacht hoe u uzelf wilt verwonden of beschadigen? Welke methode zou u dan gebruiken? Voorbereiding 7) Heeft u al voorbereidingen getroffen? Controleerbaarheid 8)Voelt u zich op dit moment veilig?
  • 44. risiconiveau 壊顎誰界庄糸温鉛庄岳艶庄岳 SNIV 0 geen risico geen su誰cidegedachten SNIV 1 licht risico af en toe vluchtige su誰cidegedachten geen su誰cideplannen SNIV 2 matig risico permanent duidelijk aanwezige su誰cidegedachten geen su誰cideplannen SNIV 3 ernstig risico su誰cideplannen SNIV 4 zeer ernstig risico su誰cideplannen en voorbereiding of su誰cidepoging
  • 45. OPVANG SUCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME - Zorg voor lichamelijke letsels - Identi鍖catie hoog risico pati谷nten - Organisatie goede psychiatrische opvang -Veilige plaats - Goede anamnese
  • 46. ANAMNESE SUCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME HOUDING - Niet beoordelen/veroordelend - Meelevend - Open -Voorzichtig bereidvaardig ANAMNESE - Sociodemogra鍖sche risicofactoren - Stressoren - Depressie/alcohol - Su誰cidevragen
  • 48. Kenmerken aanpassingsstoornissen Emotionele en gedragsproblemen Reactie op herkenbare stress factor Centraal kenmerk: pati谷nt verliest greep op situatie 60 70% van de psychiatrische problemen in de eerste lijn Herstel is proces van controle Klink & Terluin, 2010
  • 49. Classi鍖catie Met depressieve stemming Met angst Met gemengde angst en depressieve stemming Met een stoornis in het gedrag Met een gemengde stoornis van emoties en gedrag
  • 50. Emotionele symptomen bij aanpassingsstoornissen Depressieve symptomen Concentratieproblemen Demoralisatie Gedeprimeerdheid Gevoel van onmacht Labiel effect Lusteloosheid, moeheid
  • 51. Emotionele symptomen bij aanpassingsstoornissen Angstsymptomen Gespannenheid Onrustig slapen Piekeren Prikkelbaarheid
  • 52. Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor (Klink & Terluin, 2010) Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor (Klink & Terluin, 2010) Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor (Klink & Terluin, 2010) Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor (Klink & Terluin, 2010) Rangorde Naam Omschrijving Duur I Crisisfase Gevoel greep op functioneren kwijt te zijn/ ontreddering 1-3 weken II Probleem- en oplossingsfase Ori谷ntatie op problemen en oplossingen Tot ongeveer 6 weken III Toepassingsfase Fase waarin oplossingen worden toegepast en herstel van functioneren Tot ongeveer 9-12 weken
  • 54. in 2009 dronk Belg gemiddeld 8,1 liter pure alcohol = 81 liter bier, 25 liter wijn en 3,4 liter sterke drank
  • 56. standaardglas altijd dezelfde hoeveelheid alcohol onafhankelijk van de grootte van het glas en de hoeveelheid alcohol in Europa = standaardglas = 10g pure alcohol = 12,7 ml pure alcohol
  • 57. aantal gram pure alcohol = volume in ml x %alcoholvolume x 0,789* 100 * 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
  • 58. aantal gram pure alcohol = 250 ml x 5% x 0,789* 100 = 9,863 g * 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
  • 59. aantal gram pure alcohol = 250 ml x 8% x 0,789* 100 = 15,78 g * 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol
  • 60. aantal gram pure alcohol = 750 ml x 12,5% x 0,789* 100 = 73,969 g * 1 ml alcohol bevat 0,789 alcohol standaardglas wijn 100 ml gemiddeld geschonken glas wijn 130 ml
  • 61. niet meer dan 21 standaardglazen per week nooit meer dan 5 standaardglazen per keer 2 alcoholvrije dagen per week niet meer dan 14 standaardglazen per week nooit meer dan 3 standaardglazen per keer 2 alcoholvrije dagen per week 47% drinkt niet of bijna niet 46,6% drinkt 1 - 14 glazen 4,5% drinkt 15 - 28 glazen 1,6% drinkt problematisch 29% drinkt niet of bijna niet 61,3% drinkt 1 - 14 glazen 6,8% drinkt 15 - 28 glazen 2,9% drinkt problematisch
  • 62. geen alcohol onder de 16 jaar geen sterke drank onder de 18 jaar tussen 16 en 18 jaar niet meer dan 2 standaardglazen per keer niet meer dan 2 dagen per week geen wekelijkse gewoonte
  • 64. Hoeveel mensen hebben een alcoholprobleem? 23 miljoen Europeanen (5% mannen en 1% vrouwen) 5% van de Belgen drinkt meer dan gezond is gezondheidsenqu棚te 2008 inVlaanderen: 10% problematisch drinken
  • 65. screening CAGE CUT DOWN heeft u ooit het gevoel gehad te moeten minderen met drinken? ANNOYED raakt u ooit wel eens ge誰rriteerd door opmerkingen over uw alcoholgebruik? GUILTY heeft u zich ooit schuldig gevoeld over uw drinkgedrag? EYE OPENER heeft u vaak alcohol nodig om s morgens op gang te komen?
  • 66. Verklaringsmodel Norman Zinberg (1984) Mens: persoonlijkheids- en biogenetische factoren Middel: producteigenschappen Milieu: cultuur, omgeving,...
  • 67. MMM-model Omgevings- of contextuele factoren: wetten, regels, beschikbaarheid en media Interpersoonlijke factoren: gedrag van rolmodellen, sociale interacties en rollen Psychosociale factoren: attitudes, vervreemding, persoonlijkheid Biologische- en genetische factoren: kwetsbaarheid
  • 68. misbruik (DSM-IV-TR) onaangepast gebruik met beperking 辿辿n of meer van volgende criteria in belangrijke mate niet meer voldoende aan verplichtingen herhaaldelijk gebruik in gevaarlijke situaties herhaaldelijk problemen met justitie voortdurend gebruik ondanks schade
  • 71. afhankelijkheid (dsm-IV-TR) onaangepast gebruik met beperking drie of meer van volgende criteria tolerantie onthouding grotere hoeveelheden/langer drinken aanhoudende wens/niet succesvolle pogingen om te minderen of stoppen veel tijd bezig met product activiteiten verminderd of stop gezet door gebruik middel ondanks lichamelijke en geestelijke schade blijvend gebruik
  • 74. Effecten van alcohol de fysieke eigenschappen van de drinker de gemoedstoestand de verwachtingen die de gelegenheid met zich meebrengt de intentie waarmee gedronken wordt de plaats of omgeving waar gedronken wordt -!Het gezelschap of het gebrek hieraan het gedrag van diegenen in de omgeving van de drinker het moment van de dag
  • 75. BAC mg/100ml fysieke en mentale effecten 30 remmingen verdwijnen, lichte euforie 50 afname van vaardigheden en beoordelingsvermogen 80 afname van motoriek risico op ongevallen verdubbelt 100 praatziek, triomfantelijk, agressief 160 risico op ongevallen vertienvoudigt 200 mompelen, wankelen 400 coma , dood
  • 78. risico taxatie hoeveelheid alcohol duur van het gebruik frequentie gebruikgedrag andere middelen tekenen van ontwenning lichamelijke conditie mentale conditie voorgeschiedenis
  • 82. Delirium is not a normal manifestation of aging and, often, is the only sign of a serious underlying medical Emergency Departement Management of Delirium in the Elderly West J Emerg Med. 2012;13(2):194-201
  • 83. cijfers 10% tot 30% van de bejaarden (65+) meldt zich aan op spoedopname met een delirium diagnose wordt gesteld bij 24% tot 35% 12 maanden mortaliteit van 10% tot 26%
  • 84. de鍖nitie verstoring van het bewustzijn en cognitieve veranderingen die zich ontwikkelen op korte termijn hyperactief - hypoactief - mengvorm
  • 85. diagnose Er is waarschijnlijk sprake van een delirium: - als de pati谷nt cognitieve stoornissen of hallucinaties heeft. - als deze stoornissen in korte tijd ontstaan zijn (uren, dagen) - als de pati谷nt wisselend adequaat is (raadpleeg het verpleegkundig dossier)
  • 86. diagnose In de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th Edition Text Revision (DSM-IV-TR) van de American Psychiatric Association worden de volgende diagnostische criteria gegeven voor het delirium: A. Bewustzijnsstoornis (dat wil zeggen verminderde helderheid van het besef van de omgeving) met verminderd vermogen om de aandacht te concentreren, vast te houden of te verplaatsen. B. Een verandering in de cognitieve functies (zoals geheugenstoornis, desori谷ntatie, taalstoornis) of de ontwikkeling van een waarnemingsstoornis die niet eerder is toe te schrijven aan een reeds aanwezige, vastgestelde of zich ontwikkelende dementie. C. De stoornis ontwikkelt zich in korte tijd (meestal uren tot dagen) en neigt ertoe in het verloop van de dag te 鍖uctueren. D. Er zijn aanwijzingen vanuit de anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumuitslagen dat de stoornis veroorzaakt is door de directe fysiologische consequenties van een somatische aandoening.
  • 87. ETIOLOGIE I WATCH 禽掘粥意堰
  • 88. potential causes differential diagnosis Infectious sepsis, encephalitis, meningitis, syphillis, CNS abcess Withdrawal alcohol, barbiturates, sedativa-hypnotics Acute metabolic acidosis, electrolyte disturbance, hepatic/renal failure, other Trauma head, burns CNS disease hemorrhage, cerebrovascular accident, vasculitis, seizures, tumor Hypoxia acute hypoxia, chronic lung disease, hypotension De鍖ciencies vitamine B12, hypovitaminosis, niacin, thiamine Environmental hypo/hyperthermie, endocrinopathies, diabetes, adrenal, thyroid Acute vascular hypertensive emergency, subarachnoid hemorrhage, sagittal vein trombosis Toxins/drugs medications, street drugs, alcohols, pesticides, industrial poisons, carbon monoxide, etc Heavy metals lead, mercury
  • 89. Onderzoek en behandeling delirium supportief hydratatie vermijden vrijheidsbeperking mobilisatie beperken van lawaai ROT geruststelling zetel medicatie anamnese klinisch onderzoek vitale parameters basis labo (PBO, glu, elektrolyten, creatinine, ureum, calcium, urineonderzoek) en EKG
  • 90. Onderzoek en behandeling supportief hydratatie vermijden vrijheidsbeperking mobilisatie beperken van lawaai ROT geruststelling zetel interfereert gedrag met veiligheid en zorg ? lage dosis neurolepticum lage dosis kortwerkend benzodiazepine verder evaluatie en behandeling neen ja
  • 92. medicatie haloperidol 0,5 tot 1 mg lorazepam alternatief: risperidone 0,25 tot 0,5 mg (olanzapine) cave: morphine bij pijnbestrijding, geen diazepam tenzij bij ontwenning van alcohol of benzodiazepines
  • 94. Definitie van agressie ! Agressie is geen 辿辿nduidig concept, maar continu端m van verbale over fysieke agressie tot verkrachting en moord ! Hier: Agressie bestaat uit al dan niet bewuste gedragingen van een persoon die een andere persoon kunnen benadelen zonder dat de andere persoon daarmee instemt.
  • 95. Indicatoren ! Studie: agitatie, abnormaal activiteitenniveau, dreigende gebaren, ge誰ntoxiceerde presentatie, luid praten MAAR weinig specifiek ! Beste predicator: geweld in de voorgeschiedenis
  • 96. Preventieve pijler van het protocol ! Escalatie van een dreigende situatie voorkomen ! Verbale en niet-verbale communicatie ! Gewelddadige pati谷nt is in de eerste plaats angstig en hulpeloos ! Hulpverlener moet signaal geven van bereidheid tot hulp en ondersteuning en begrip tonen voor de vraag en de emoties van de pati谷nt *
  • 97. Zes stappen ! 1. Interpretatie als vraag tot contactname ! 2. Kordate houding en luisterbereidheid (45属, oogcontact, vluchtweg!) ! 3. Gedrag benoemen, kwaadheid benoemen ! 4. Zonder agressie, rustige verstandhouding ! 5. Luisteren naar problemen, oplossingen aangereikt door pt en afspraken maken ! 6. Zelfcontrole OF als arts tijdelijk de controle overnemen *
  • 98. Managementspijler van het protocol ! Bij daadwerkelijke agressieve uitbarsting ! Overschakelen van en naar preventieve pijler kan *
  • 99. Acht stappen ! 1. benadering van de pati谷nt met minstens vijf personen (stappen benoemen) ! 2. sedatieve medicatie of isolatie voorstellen, zoniet controle overnemen ! 3. fixatie van de pati谷nt organiseren als verder verblijf in het ziekenhuis noodzakelijk is ! 4. effectieve fixatie (zonodig met politie) *
  • 100. Acht stappen (vervolg) ! 5. sedatieve medicatie (snelwerkende benzodiazepines of neuroleptica) ! 6. noodzakelijke onderzoeken ! 7. vitale parameters volgen en neurovasculaire compressie door binders uitsluiten + beleidsvoorstel aan de pati谷nt ! 8. transfer naar afdeling *
  • 102. taxonomie Vrijheidsberoving Juridisch statuut - wettelijk kader De gedwongen opname (wet 26 juni 1990)
  • 103. taxonomie Vrijheidsbeperking Geen wettelijk kader (beperkt wettelijk kader) Beschermingsmaatregel: met de wil van de pati谷nt en/of toestemming gegeven Dwangmaatregel: tegen de wil van de pati谷nt en/ of pati谷nt geen toestemming gegeven Wilsonbekwaam of wil niet kunnen uitdrukken: Posthoc Vertegenwoordiger
  • 104. Vormen van vrijheids- beperkend maatregelen Directe Afzonderen Fixeren Medicatie Voeding/vocht Separeren Time-out Indirecte Basisbehoeften worden ingehouden of gewijzigd (bv. kleurcode als uitgangsregeling)
  • 105. wet van 26 juni 1990 De bescherming van de persoon van de geesteszieke Juridisch statuut (vrijheidsberoving) Drie voorwaarden Geen alternatieve behandeling mogelijk Geestesziek
  • 106. Uitvoeringsbesluiten 18 juli 1991 Op de Wet van 26 juni 1990 Isolatie- en observatiekamer: deze dwangmaatregel in register met vermelding duur, aard en medische indicatie Verpleegkundig intensief en regelmatig toezicht
  • 107. KB 18 juni 1990 (13 juli 2006) Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels: 鍖xatiemiddelen, isolatie, beveiliging, toezicht B1-handelingen/verstrekkingen = geen voorschrift van arts nodig VPK autonoom en hierdoor verantwoordelijk Uitzonderingsmaatregel Verhogen toezicht Alle genomen maatregelen noteren in
  • 108. omzendbrief Weckx 24 oktober 1990 Dwangmaatregel: iedere maatregel gericht op de afzondering van een reeds opgenomen pati谷nt waardoor diens bewegingsvrijheid wordt beperkt Noden medisch verzoenen met essenti谷le rechten pati谷nt Verantwoordelijkheid en uitvoering is gedeeld
  • 109. omzendbrief Weckx 24 oktober 1990 Registratie Naam, leeftijd, geslacht, opnamedatum, nummer van afzondering (jaar) Datum en uur ingang en ophef鍖ng maatregel Naam en handtekening verantwoordelijk geneesheer Naam en handtekening verantwoordelijk verpleegkundige Reden en indicatie (noodmaatregel) Eventuele medicatie Follow-up gegevens
  • 110. u.n. verklaring 46/119 1991 Vrijheidsbeperking volgens vastgelegde procedure Gevaarscriterium is belangrijkste reden