Usaqliq cirilmasi
- 1. MAMALIQ TRAVMALARI ABBASL聴ZAD XYAL 74 A MPF-1
- 2. Dou zaman脹 yumaq doum kanal脹n脹n xeyli genlmsi 巽ox vaxt bu yollarda s脹yr脹nt脹 v 巽atlar脹n ml glmsin sbb olur. Zdlnmlr 旦z 旦l巽端s端n g旦r ki巽ik s脹yr脹nt脹lardan tam y脹rt脹lmaya, c脹r脹lmaya qdr ola bilr. Bu zaman n 巽ox zdlnmy vulva, uaql脹q yolu, aral脹q, uaql脹q boynu mruz qal脹r.dou zaman脹 bu travmalara doan qad脹nlar脹n txminn 20%-d tsad端f olunur.patoloji dou zaman脹 巽ox nadir hallarda mamal脹脹n n a脹r travmas脹 hesab olunan v qad脹n hyat脹 端巽端n thl端k yaradan uaql脹q c脹r脹lmas脹 ba ver bilr.
- 3. Aral脹q c脹r脹lmas脹 Dou vaginan脹n hddn art脹q zora d端msin, aral脹脹n c脹r脹lmas脹na sbb ola bilr. Bu vagina v anal dlik aras脹nda ba verir. Aral脹q c脹r脹lmas脹n脹n klassifikasiyas脹: - Birinci drc - Ikinci drc - 巽端nc端 drc - D旦rd端nc端 drc
- 4. Birinci drcli c脹r脹lma - n az iddtli -arxa bitim zdlnir. -aral脹q drisi v uaql脹q yolunun ki巽ik sahsi c脹r脹l脹r. -aral脹q zllri zdlnmir.
- 5. Ikinci drcli c脹r脹lma - aral脹脹n drisi - uaql脹q yolunun - aral脹脹n zllri (d端z ba脹rsa脹n xarici sfinkteri m端stsna olmaqla) zdlnir.
- 6. 巽端nc端 drcli c脹r脹lma - lav olaraq d端z ba脹rsa脹n xarici sfinkteri - bzn is, htta d端z ba脹rsa脹n divar脹 da c脹r脹l脹r.
- 7. Aral脹q c脹r脹lmas脹na gtirn faktorlar 巽端nc端 v d旦rd端nc端 drcli c脹r脹lma riskini art脹ran faktorlar: 1. lillik 2. Douun ikinci d旦vr端n端n uzanmas脹 3. Davam edn arxa ns glii 4. Orta v aa脹 crrahi maa 5. Asiya irqi (boy) 6. Qiqant k旦rp/ makrosomia 7. Aral脹q zllrinin rigidliyi 8. Epidural/ peridural anesteziya
- 9. Episiotomiya Perineotomiya da deyilir Douun ikinci d旦vr端nd aral脹q v arxa vaginal sahnin ksilmsidir Episiotomiyan脹n mqsdi: - c脹r脹lman脹n tez brpas脹 - mliyyatsonras脹 ar脹n脹n azl脹脹 v c脹r脹lma il m端qayisd tez saalmas脹 - qas脹q zllri a脹rlamalar脹n脹n qar脹s脹n脹n al脹nmas脹
- 10. Episiotomiyan脹n simptomlar脹 Prineal c脹r脹lmana qorxusu K旦rp 巽ox b旦y端k olduqda (hr hans脹 bir lngimnin qar脹s脹n脹 almaq mqsdil douun tez yerin yetirlmsi) Aral脹q zllrinin drin rigidliyi
- 11. Episiotomiyan脹n n旦vlri Median episiotomiya Mediolateral episiotomiya Ksik orta xtt boyunca apar脹l脹r, vulvan脹n aa脹 knar脹ndan 2.5 sm msafd. Orta xtdn balan脹r, lakin bay脹ra trf v anal dlikdn knara doru sa v ya sola 2.5 sm msafd apar脹l脹r. (anal dlikl oturaq qabar脹n脹n ortas脹na) Daha mqsdy旦nl端d端r, 巽端nki anal dliy qdn genilnmir.
- 12. Medial episiotomiya apar脹l脹r. Iki barmaq k旦rp ba脹 il aral脹q aras脹na qoyulur, bundan sonra vertikal olaraq episiotomiya edilir.
- 13. Episiotomiyan脹n brpas脹 Aral脹q c脹r脹lmas脹 il episiotomiya ksiyinin brpas脹 eynidir. 1. Birinci drcli c脹r脹lman脹n brpas脹 Yaran脹n yuxar脹 buca脹ndan balan脹l脹r Vaginan脹n selikli qias脹 ketgutla tikilir. Daha sonra aral脹q drisi tikilir. Tikilmi yara yodlu tinktura il ilnilir. 2. ikinci drcli c脹r脹lman脹n brpas脹 -Yarn脹n yuxar脹 buca脹ndan balan脹l脹r - Daha sonra c脹r脹lm脹 aral脹q zllri ketgut tikii il brpa edilir - Bundan sonra, birinci drcli c脹r脹lmadak脹 texnika icra olunur.
- 14. 3. 端巽端nc端 drcli c脹r脹脹n brpas脹 - Rektal selikli qia xrom ketgutla tikilir - Anal dliyin c脹r脹lm脹 sonluuna fasilli xrom ketgut tikii at脹l脹r - Sonra yara ikici drcli c脹r脹lmadak脹 kimi brpa olunur.
- 15. Uaql脹q yolu c脹r脹lmas脹 Adtn boylama istiqamtd ox vaxt drin qatlara da sirat edir v hemorragiya yarada bilr Vaginal c脹r脹lmalar脹n brpas脹 yara knarlar脹na fasilli ketgut tikii il olunur.
- 16. Sbblri Sbblri spontan v ya travmatik olur. Travmatik Spontan ns glii zaman脹 olan zdlnmlr -D旦l端n m端xtlif vziyytlri -Vagina divar脹n脹n qeyri-uyun dart脹lmalar脹 -B旦y端k d旦l ba脹
- 17. Vulvar hematoma -Arxa rektal arteriya -K旦ndln aral脹q arteriyas脹 -Arxa dodaq arteriyas脹 Simptomlar脹 - kskin ar脹 - Grginlik, fluktuasiyal脹 v hssas dri alt脹nda m端xtlif 旦l巽端l端 selik - Qeyri-iradi sidik巽脹xarma
- 18. Idar - ksik v drenaj - Qanaxman脹n liqaturaya al脹nmas脹 - Tamponlama (12-24 saat) - Qan k旦巽端r端lmsi
- 19. Uaql脹q boynu c脹r脹脹 - n 巽ox knar脹 boyun sahlrind tzah端r edir - Boyun c脹r脹lmas脹nda davaml脹 qanaxma olur Boyun c脹r脹lmas脹n脹n 3 drcsi var: 1. Boyun c脹r脹脹n脹n uzunluu 2 sm-dn 巽ox olmur 2. Boyun c脹r脹脹n脹n uzunluu 2 sm-dn 巽ox olur amma uaql脹q yolu ta脹na 巽atm脹r. 3. -Uaql脹q yolu ta脹na qdr genilnir - gr uaql脹q yolu ta脹anadk genilnirs, 巽ox thl端klidir.
- 20. Sbblri - Boynun rigidliyi - ncki mliyyatdan qalan qeyri-d端zg端n tiki - Arxa g旦rkmd s端rtli dou
- 21. Boyun c脹r脹lmalar脹n脹n m端alicsi Drin boyun c脹r脹qlar脹 drhal brpa olunmal脹d脹r M端alic yaran脹n 旦l巽端s端ndn as脹l脹 olaraq apar脹l脹r. Boyunla srhdlnn v ya taa qdr genilnn. Uaql脹q boynu x端susi g端llvari maalarla tutularaq, uaql脹q yolu gircyin 巽脹xar脹l脹r v c脹r脹脹n ks trfin 巽kilir. Ilk tiki yaran脹n yuxar脹 buca脹ndan bir qdr yuxar脹dan qoyulur.
- 22. Uaql脹q c脹r脹lmas脹 n thl端kli dou a脹rlamalr脹ndan biridir Spontan v ya travmatik c脹r脹lmada d旦l vya d旦l hisslri peritoneal bolua xaric ola bilr. N旦vbti simptomlarla m端ayit olunur: - Klinik 旦nmli uaql脹q qanaxmas脹 - Fetal 巽tinlik - D旦l vya plasentan脹n qar脹n boluuna caric olmas脹 - S端rtli kesir mliyytin ehtiyac - Uaql脹脹n brpas脹 v ya histerektomiya
- 23. Tsnifat脹 1. Patogenez g旦r tsnifat Spontan -Uaql脹q c脹r脹lmas脹n脹n histerokimyvi etiologiyas脹 -Uaql脹脹n he巽bir funksiyas脹 olmadan ba verir Misal 端巽端n: -Anatomik anamoliya -Distrofik xstliklr ( birldirici toxuman脹n autoimmun xstliyi, uaql脹脹n iltihabi xstliyi) Zorak脹 -Uaql脹脹n hiperfunksiyas脹 Misal 端巽端n: -l巽端lr aras脹ndak脹 disproporsiya ( d旦l v 巽anaq aras脹ndak脹 uyunsuzluq,)
- 24. 2. Uaql脹q qatlar脹n脹n clb olunmas脹na g旦r 3. Lokalizasiyas脹na g旦r Tamam Natamam Aa脹 seqmentin Cisim/ dibinin
- 25. Simptomlar脹 - Simptomlar dou prosesind 端z 巽脹x脹r - Artm脹 uaql脹q faliyyti. Uaql脹q y脹脹lmalar脹 tezlmi v ar脹l脹d脹r. - Uaql脹脹n aa脹 seqmenti grilmi, naziklmi, palpasiya zaman脹 kskin ar脹l脹d脹r. - Tam a巽脹ql脹q zaman脹 kontraksion hlq g旦bk sviyysin qdr qalx脹r, bzn 巽p olur. Uaql脹q qum saat脹na bnzr forma al脹r.
- 27. Ba vermi c脹r脹脹n simptomlar脹 - Uaql脹q y脹脹lmalar脹n脹n ani ksilmsi - llnn d旦l端n qar脹n boluunda yerlmsi - D旦l端n 旦lmsi - Hemorragiya, daha sonra is anada hipovolemik ok
- 28. M端daxil gr uaql脹脹n c脹r脹lma thl端ksi varsa, drhal kesir mliyyat脹 yerin yetirilmidir.
- 29. M端alic - Qan k旦巽端r端lmsi - Tcili laporatomiya Kesar mliyyat脹 il birg - Uaql脹脹n crrahi brpas脹 vya ekstripasiyas脹. Crrahi m端daxil uaql脹q c脹r脹lmas脹n脹n drcsindn as脹l脹d脹r: - Uaql脹q c脹r脹lmas脹n脹n 旦l巽端s端 - Hemorragiyan脹n drcsi - Anan脹n 端mumi vziyyti - Anan脹n glck uaq d端nyayagtirm arzusu gr c脹r脹lma saddirs, aa脹 seqmentd k旦ndln formal脹, infeksiyas脹z = tikil brpa gr c脹r脹lma aa脹 v yuxar脹 seqmentin yan aspektlrinin uzununa istiqamtinddirs v qanaxma dayand脹r脹la bilmirs (kskin) = histerectomiya
- 30. Uaql脹脹n 巽evrilmsi zba脹na v zoraki olmaqla iki yer b旦l端n端r. Douun III d旦vr端nd hkim vya maman脹n shvi nticsind, cift ayr脹lmad脹脹 halda, g旦bk ciysinin dart脹lmas脹 uaql脹脹n 巽evrilmsin gtirib 巽脹xara bilr.