2. Oliwa niegdy fundacja iotoczenie klasztoru
cysterskiego, p坦添niej kurort klimatyczny (Luftkurort),
adzi dzielnica Gdaska, niezmiennie zachwyca
swoim genius loci. Co sprawia, 甜e jest jedyna wswoim
rodzaju? Zpewnoci skadaj si na to: poo甜enie
upodn坦甜a lesistych wzg坦rz, historyczny ukad ulic,
zabytkowa architektura, ziele wlewajca si wgb
dzielnicy alejami, ogrodami, parkami. Oile katedry
iParku Oliwskiego nikomu nie trzeba przedstawia,
otyle wille oraz kamienice zprzeomu XIX iXX wieku
pozostaj poza g坦wnym szlakiem zwiedzania.
Wie甜yczki akcentujce naro甜a budynk坦w, mansardowe
dachy, otwory okienne r坦甜nej wielkoci to
elementy charakterystyczne dla stylu malowniczego
historyzmu, wkt坦rym osadzona jest oliwska
architektura mieszkaniowa. Na szczeg坦ln uwag
zasuguj oryginalne, artystycznie wykonane detale
architektoniczne willi oraz kamienic. Ich odkrywanie to
detektywistyczna frajda irado dla oka.
3. Portale, okna, fryzy, wiatrownice to niekt坦re
zelement坦w wystroju elewacji przynale甜ce do
kategorii detalu architektonicznego. Te, zdawaoby si,
szczeg坦y czsto umykaj naszej uwadze. Niesusznie,
bo detale wsp坦odpowiadaj za sp坦jno stylistyczn
ikompozycj zabytku, atak甜e za jego wyraz
artystyczny, zwany niekiedy duchem epoki.
Nie mniej kunsztowne detale znajduj si na klatkach
schodowych. Posadzki, schody, balustrady, klamki
wntrza oliwskich willi ikamienic skrywaj wiele tego
typu oryginalnie zachowanych element坦w.
4. Uwadze polecaj si:
kute balustrady balkon坦w i ich a甜urowe konsole,
dekoracje rze添biarskie, m.in. fryzy, sztukaterie, reliefy,
snycerka, czyli drewniane dekoracje werand
iwsporniki przy okapach dach坦w,
dekorowane szczyty, gzymsy, cokoy.
Spacerujc uliczkami Oliwy, warto zwr坦ci uwag na
detale zdobice elewacje willi ikamienic.
6. Warto si przyjrze historycznym (czyli oryginalnym)
oknom idrzwiom. Wykonane zdrewna, s czsto
dzieem artyst坦w rzemielnik坦w.
Wprawne oko dostrze甜e woknie skrzynkowym
profilowany supek (element ustawiony pionowo)
ilemi (element wpoziomie).
Nie zapominajmy
oklamkach ikoatkach,
wr坦d kt坦rych
zachoway si pereki
powstae wXIX wieku.
7. Dekoracyjne balustrady, tralki, posadzki, kolorowe
kafelki, stiuki te elementy zdobi klatki schodowe
oliwskich willi ikamienic.
Detale s wiadectwem dbaoci oprzestrze wsp坦ln
oraz wyrazem wra甜liwoci na pikno. Wprzeszoci
ich rodzaj ijako wykonania wskazyway na status
majtkowy waciciela obiektu. Gusta artystyczne
wyra甜ay si tak甜e w ciennych polichromiach (scenach
rodzajowych, motywach rolinnych i geometrycznych),
z kt坦rych wiele wci甜 skrywa si pod warstw tynku,
w oczekiwaniu na powr坦t do dawnej wietnoci.
8. Wramach projektu Uwaga, detal! kierujemy
uwa甜no na detal architektoniczny wGdasku-Oliwie.
Zachcamy, by przyjrze si kunsztowi jego wykonania
idoceni jego znaczenie dla sp坦jnoci stylistycznej
zabytk坦w. Wramach projektu, przy udziale
wolontariuszy, powstaje dokumentacja fotograficzna
oliwskiego detalu. Zasili ona internetow baz
zbi坦r wzor坦w tego rodzaju element坦w, kt坦re bd
dostpne r坦wnie甜 wrazie potrzeby odtworzenia detalu
wprzyszoci.
Realizatorem projektu Uwaga, detal! jest Fundacja Polanki
majca na celu odkrywanie, badanie oraz ochron dziedzictwa
kulturowego Gdaska. Wnasze dziaania anga甜ujemy
spoeczno lokaln, wmyl zasady, 甜e poznanie dziedzictwa
jest pierwszym krokiem do docenienia jego wartoci
iwyksztacenia potrzeby jego ochrony.
Dzikujemy mieszkacom Oliwy za przychylno
iudostpnienie nam wntrz zabytkowych obiekt坦w!
fundacjapolanki@gmail.com
/FundacjaPolanki
Dofinansowano wramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Wsp坦lnie dla dziedzictwa.