�ݺ�ߣ

08/09/2024 DR APARNA NANDAKUMAR 1
वसन्त कुसुमाकर रस
AFI Rasayoga 20/42,Rasendrasarasangraha Rasayana Vajeekarana/80
COURSE OUTCOME-CO1,CO2,CO3,CO4,CO6
DOMAIN: Cognitive -Knowledge, Cognitive-
comprehension, Cognitive- evaluation ,Affective-
Valuing
LEVEL-MK
LEVEL:KH
TL METHOD:L&PPT,SDL,IBL
ASSESSMENT METHOD: Theory Essay Writing ,P-
VIVA,PRN.

द्विभागं हाटकं चन्द्रं त्रयो वंगाहिकान्तकाः ।
चतुर्भागं शुद्धमभ्रं प्रवालं मौक्तिकं तथा ॥
भावयेद् गव्यदुग्धेन भावनेक्षुरसेन च ।
वासालाक्षारसोदीच्यरम्भाकन्दप्रसूनकैः ॥
शतपत्ररसेनैव मालत्याः कुंकुमोदकैः ।
पश्चान्मृगमदैर्भाव्यं सुगन्धिरससम्भवैः ॥
कुसुमाकरविख्यातो वसन्तपदपूर्वकः ।
गुञ्जाद्वयेन संसेव्यः सितामध्वाज्यसंयुतः ॥
मेहघ्नः कान्तिदश्चैव कामदः सुखदस्तथा ।
वलीपलितहश्च्श्चैव स्मृतिभ्रंशं विनाशयेत् ॥
पुष्टिदो बल्यमायुष्यः पुत्रप्रसवकारणः ।
प्रमेहान् विंशतिञ्चैव क्षयमेकादश तथा ॥
तथा सोमरुजं हन्ति साध्यासाध्यमथापि वा ।

Ingredients
Ingredients Ratio
स्वर्ण भस्म 2 parts
रजत भस्म 2 parts
वंग भस्म 3 parts
नाग भस्म 3 parts
लौह भस्म 3 parts
अभ्रक भस्म 4 parts
प्रवाल भस्म 4 parts
मुक्ता भस्म 4 parts

भावना द्रव्य
• गो दुग्ध
• इक्षु रस
• वासा स्वरस
• लाक्षारस
• उदीच्य
• रम्भा कन्द
• शत पत्र
• मालती (जाती)
• मृगमद

Method Of Preparation
• A clean and dry खल्व यन्त्र is taken.
• Powders of all the other drugs are added one by one.
• मर्दन is continuously done to obtain a homogenous
mixture.
• भावना of various द्रव्य are given till one after the other.
• वटी of 2 रत्ती प्रमाण are rolled.
• Dry in shade and keep in air tight containers.

योग स्वरूप
• Colour – blackish
• Odour – कस्तूरी
• Rasa – कटु

Indications
मेहघ्नः कान्तिदश्चैव कामदः सुखदस्तथा ।
वलीपलितहश्च्श्चैव स्मृतिभ्रंशं विनाशयेत् ॥
पुष्टिदो बल्यमायुष्यः पुत्रप्रसवकारणः ।
प्रमेहान् विंशतिञ्चैव क्षयमेकादश तथा ॥
तथा सोमरुजं हन्ति साध्यासाध्यमथापि वा ।

• प्रमेह
• क्षय
• सोमरोग
• वाजीकर
• स्मृतिभ्रंश
• पुष्टिकर
• आयुष्यकर
• पुत्रप्रसवकारक

Dosage And Anupana
• गुञ्जाद्वयेन संसेव्यः
• सितामध्वाज्यसंयुतः
• Dosage - 2 रत्ती
• Anupaana – Honey, Goghrita , Milk, Sita

�ݺ�ߣ

Vasantakusumakara Rasa.pptx as per ncism

More Related Content

Vasantakusumakara Rasa.pptx as per ncism