Vücudumuzun bilmecesini çözelim
- 4. SİNDİRİM SİSTEMİ • Besinler Vücudumuzda Nasıl Taşınır ? • Büyüyebilmek ve vücudumuzun sağlıklı çalışmasını sağlayacak enerjiyi üretebilmek için besleniriz. Enerji vücudumuzun her yerinde üretilir: Parmak uçlarımızdan kafamıza kadar... Bu nedenle besinlerin vücudumuzun her yerine taşınması gerekir. Besin, kan aracılığı ile vücudumuzun her noktasına ulaşır. • • Besinlerin kana karışabilmesi için çok küçük parçalara ayrılması gerekir. Bu işle görevli organlar, besinleri çeşitli işlemlerden geçirerek kana karışabilecek hâle getirir. • Sindirim • Karbonhidrat, yağ ve protein gibi besinlerin kana karışabilecek hâle gelmesine sindirim denir. Bu işi sindirimde görevli yapı ve organlar gerçekleştirir. Sindirimi doğrudan gerçekleştiren organlar sindirim kanalı adı altında incelenir. Diğerleri ise sindirime yardımcı organlar olarak adlandırılır.
- 5. SİNDİRİMDE GÖREVLİ ORGANLAR • Ağız: Besinlerin dişler yardımıyla parçalandığı, mekanik sindiriminin yapıldığı yerdir. Ağızda besinleri ıslatıp yumuşatan tükürük salgısı bulunur. Tükürük salgısı içindeki enzimler karbonhidratların kimyasal sindirimini de gerçekleştir • Yutak: Yutağın görevi ağız boşluğuyla yemek borusu arasında bir kapı oluşturmaktır. Yutağın bir özelliği de soluk borusu ve yemek borusu arasında bir bağlantı bulundurmasıdır. Ağızdan nefes alabilmemizin dedeni budur.ir.
- 6. Yemek Borusu: Yemek borusu da sindirim gerçekleşmeyen bir bölümdür. Yemek borusundaki kaslar peristaltik hareket denilen br yöntemle besinleri mideye doğru iter. Bir insan baş aşağı halde duruyor olsa bile yutkunabilmektedir.
- 8. • Mide: Midede besinler mekanik ve kimyasal sindirimi gerçekleştirilir. Mide, kasılıp gevşeme hareketleri yaparak besinleri mekanik olarak sindirmektedir. Bu yöntemle bulamaç haline getirilen besinler daha sonra kimyasal sindirime uğrarlar. Mide özsuyu içinde bulunan mide asidi ve bazı enzimler kimyasal sindirimi gerçekleştirir. Midede sadece proteinlerin kimyasal sindirimi gerçekleştirilmektedir.
- 9. • İnce Bağırsak: On iki bağırsak, boş bağırsak ve kıvrımlı bağırsak olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. İnce bağırsağa pankreas ve karaciğerden gelen enzimler dökülmektedir. Bu sayede karbonhidrat, yağ ve proteinlerin kimyasal sindirimi tamamlanmış olur. Artık en küçük parçalarına kadar ayrılan besinler kana geçebilecek hale gelmişlerdir. İnce bağırsak yüzeyindeki emici tüyler besinleri emerek kan damarlarına aktarırlar. Yandaki animasyonda besinlerin yapı taşlarına ayrılması gösteriliyor. on iki bağırsağa pankreas ve safra kesesinden gelen sıvılar gösteriliyor.
- 10. • Pankreas: Sindirim sisteminin yan (yardımcı) bir organıdır. Tüm besinlerin kimyasal sindirimini yapan enzimler salgılar. Pankreas hem sindirim enzimleri hem de hormon üreten bir bez olduğu için “karma bez” olarak tanımlanmaktadır. • Karaciğer: Safra kesesi yardımıyla safra salgısı üretir. Safra sıvısının görev büyük yağ tanelerini küçük yağ parçalarına dönüştürerek mekanik sindirim gerçekleştirmektedir. Karaciğerin bir başka göre ise proteinlerin sindirimiyle oluşan zehirli amonyak maddesini üreye dönüştürmektir.
- 11. • Kalın Bağırsak: Kalın bağırsakta sindirim gerçekleşmez. Sindirilmiş besinlerden geriye kalan posa kalın bağırsakta ilerlerken su ve minerallerin emilimi gerçekleştirir. Anüs: Besin maddelerinin vücudumuz tarafından kullanılamayan bölümlerinin dışarı atılmasını sağlar. •