2. Venöz dolaşımda ki tüm patolojik trombozlarin genel adıdır.
En sık alt ekstremite derin venlerinde, nadir olarak üst ekstremite,
pelvis ve diğer venlerde görülür.
VTE'nin yaşamı tehdit eden en önemli bileşeni ise pulmoner embolidir.
3. Venöz tromboembolizm her 1000 kişiden 1-2'sinde, genellikle DVT şeklinde görülmektedir.
İnsidans 40 yaşının altında 10 000'de 1 iken,
60 yaşın üzerinde 100'de 1'e kadar yükselmektedir.
Her 100 kişiden 2-5’i ömürleri boyunca en az bir kez VTE geçirir
VTE ABD’de en çok dava edilen medikal Malpractice dir
4. ABD de yılda 2 milyon DVT olgusu ve 600 000 PE olgusu görüldüğü bildirilmektedir.
Her yıl yaklaşık 200 000 kişi PE nedeniyle hayatını kaybetmektedir. (ABD)
Bu sayı; AIDS, meme kanseri ve trafik kazaları nedeniyle kaybedilenlerin toplamından daha
fazla
5. Venöz tromboembolide
 Kadın/erkek risk oranı 1.2
 Genç yaşlarda kadınlar
 İleri yaşlarda erkekler risk altındadır.
Venöz tromboembolizmin
 Tanıdaki zorluklar,
 Yalnızca hastanede yatanların incelenmesi,
 Yalnızca yaşlı hastaların incelenmesi,
 Sık otopsi yapılamaması veya otopsi sonuçlarının rakamlara dahil edilmemesi
gibi nedenlerle
gerçek insidans bilinmemektedir.
6.  Pulmoner emboli
 Kronik pulmoner
hipertansiyon
 Posttrombotik sendrom
 Tekrarlayan Venöz
tromboembolidir
Derin ven trombozunun komplikasyonları
Akut ve kronik komplikasyonlar hasta ve toplum için büyük bir yük oluşturur.
7. Temel mortalite sebebi
PE (%10)
Tedavisiz mortalite %25-30
Tedavi edilenlerde mortalite %2-8
Tedavi sonrası nüks %5-23
En çok nüks tedavi sonrası 6-12 aydır
Kanser ve kalıtsal trombofili = yüksek nüks
(Cushman M. Epidemiology and risk factors for venous thrombosis. Semin Hematol 2007; 44: 62-9)
Pulmoner emboli olgularının %90’ında kaynak alt ekstremite venleridir.
Hastanede ölen hastaların %59-83’unde SADECE otopsi calışmalarında PE
tanısı KONULMUŞTUR.
8. (Cushman M. Epidemiology and risk factors for venous thrombosis. Semin Hematol 2007; 44: 62-9)
Pulmoner Emboli sonrası
Damar yatağının >%50 tıkandığı; masif embolide:
PAB > 40 mmHg olur. Bu da
Akut sağ ventrikül dilatasyonu,
Sistolik disfonksiyonu
Kardiyovasküler kollaps’a sebep olabilir. (sistemik hipotansiyon, şok)
1-2 gün içinde endojen trombolitik sistem aktive olur
Rekanalizasyon (10-14 gün) de gerçekleşir
(Tam rekanalizeasyon = 4-8 hafta)
PE ~%50 tam rekanalizasyon ~%50 organize trombüs (rezidüel trombüs)
Nadiren pulmoner hipertansiyon kalıcı
10. Klinik risk faktörleri
Akut tetikleyici
faktörler
Hastaneye yatırılma
Cerrahi giriÅŸim
Alt ekstremite/pelvis travması veya kırığı
Uzun sureli seyahat
Kısa sure once başlanan östrojen tedavisi
Damar ici kateter uygulanması
Kemoterapi
Hareketsizlik
Gebelik-loğusalık
18. Neden uzun dönem etkili koruma?
Akut ataktan sonra tekrarlama riski 6-12. aylar arasında en
yüksek
Kümülatif tekrarlama oranı 5. yılda yaklaşık %25,
10. yılda yaklaşık %30
Tekrarlayan DVT, posttrombotik sendrom ile yüksek
derecede iliÅŸkili.
Tekrarlayan DVT’nin, PE ile %4-9 oranında ölümcül olduğu
bilinmektedir.
19. Kimlere (biricil koruma) venöz
profilaksi?
Venöz
tromboemboli
de profilaksi
Orta ve yüksek
riskli cerrahi
hastaları
Kalp ve solunum
yetersizliÄŸi olan
riskli dahiliye
hastaları
Yoğun bakımda
tedavi gören
hastalar
24. Profilaksi süresi
Derin ven trombozunun en kısa profilaksi süresi 3 aydır.
Genetik (Hiperkoagülabilite sendromu kombine tip veya homozigot) bozukluk olanlarda ise uzun
süreyle tedavi yapılmalıdır.
Nedeni bilinmeyen (idiyopatik) proksimal DVT varsa, kanama riski yoksa ve antikoagülasyon
tedavi takibi mümkünse, 3 aydan uzun süreli tedavi uygulanabilir
Alt ekstremite DVT veya PE olan, kanser olmayan hastalarda,
uzun dönem antikoagülan tedavi için K vitamini antagonistleri yerine rivaroksaban, apiksaban
edoksaban veya dabigatran da önerilir (Kanıt düzeyi 2B).
Alt ekstremite DVT veya PE olan, kanserli hastalarda
(kanser ilişkili tromboz), uzun dönem antikoagülan tedavi için, bunların yerine DMAH önerilir.
27. Kısa sürede mobilizasyon için
Heparin tedavisinin
kısa tutulması
heparine bağlı
trombositopeniyi
önlemek açısından
önemlidir.
Eskiden beri devam eden
yaklaşım heparin ve varfarinin
tanı sırasında birlikte
başlanması ve heparinin 5.-7.
günde kesilmesi şeklindedir
(INR 24 saat ara ile 2 kez ≥2
olduÄŸu zaman heparin kesilir.
Bu heparin tedavisinin 5.
gününe denk gelir.)
NOAC lar tek başına
kullanılabilir (k. Düzeyi
2b)
Gebe hastalarda VTE
tedavisinde 5-10 gün
süreyle, DMAH
uygulanması
önerilmektedir.
28. Kateterle tromboliz veya perkütan mekanik venöz
trombektomi
Hastaların %70’den fazlasında tromboliz
Kanama komplikasyonları ise ortalama %5
Mekanik trombüs parçalama da ise (farmakomekanik tromboliz),
benzer başarı (%70-80)
kanama (%5-8)
Daha kısa tedavi süresi ve daha kısa yoğun bakımda yatış
29. Kateterle tromboliz ve perkütan mekanik venöz
trombektomi sonrası
Venöz obstrüksiyonu ortadan kaldırdığı, tıkanan kapakçıkların fonksiyonunun düzeldiği
Distal venöz segmentlerdeki dilatasyona bağlı venöz kapak yetersizliğini ve dolaylı olarak posttrombotik
sendromu engellendiÄŸi
Klinik çalışmalarda başarılı tedavinin nüksü önlediği prognozunu iyileştirdiği gösterilmiştir.
Ancak her hastaya uygulanmaması gerektiği vurgulanmaktadır.
30. Perkütan mekanik venöz trombektomiyi kimlere uygulayalım?
Akut DVT hastalarında tek başına perkütan mekanik trombektomi önerilmez
Bu yöntem;
iliofemoral DVT
7 günden kısa semptomu olanlar (bazı kaynaklarda 14 gün)
Fonksiyonel durumu iyi olanlar
Yaşam beklentisi en az 1 yıl olan
Kanama riski düşük olan
Yaygın akut DVT’si bulunan
seçilmiş hastalarda önerilmektedir. (zayıf öneri)
31. Akut derin ven trombozunda sistemik tromboliz?
Yapılan çalışmalarda;
antikoagülan tedaviyle birlikte uygulanan sistemik trombolizin posttrombotik
sendrom, morbidite ve bacak ülserlerini azalttığı gösterilmiştir.
Endikasyonları, Perkütan mekanik venöz trombektomi ile aynıdır.
32. Trombolizis kontrendikasyonlari-1
Kesin:
Kafa içi kanama öyküsü veya serebrovasküler anomali
Kafa içi malin tümör
Son 3 ayda inme
Aort diseksiyonu şüphesi
Aktif kanama veya kanama diyatezi
Yakin zamanda spinal veya beyin cerrahisi
Yakin zamanda kafa travmasi
33. Trombolizis kontrendikasyonlari-2
Relatif:
75 yas üstü
Gebelik
Mevcut antikoagülan tedavi
Vasküler girisim
Travmatik CPR
Son 1 ayda iç kanama öyküsü
Kontrol altina alınamayan siddetli hipertansiyon
3 aydan eski inme
Yakin zamanda cerrahi
Minör travma
34. Hareket ve mekanik profilaksi gerekli:
 Derin ven trombozu hastaları
antikoagülan tedavinin yanı sıra
erken mobilize edilmeli.
 En az 2 yıl, semptomları varsa
daha uzun süreyle basınçlı (30-
40 mmHg) çoraplarla
kompresyon tedavisi yapılmalı
ï‚´ Kompresyon tedavisine
mümkün olan en kısa sürede
başlanmalı
38. Antikoagülan tedavi aldığı halde rekürren VTE
 Terapötik düzeyde K vitamini antagonisti veya dabigatran, rivaroksaban,
apiksaban, veya edoksaban tedavisi altında rekürren VTE geçiren hastalarda,
geçici süre için tedavinin DMAH ile değiştirilmesi önerilir (grade 2C).
 Uzun dönem DMAH tedavisi altında rekürren VTE geçiren hastalarda,
DMAH dozunun ¼ ila 1/3 arttırılması önerilir.
39. Varfarinin Kullanımında Zorluklar
 Yavaş ve gecikmiş etki
 Eliminasyon geç
 Yarılanma ömrü uzun
 Terapötik aralık dar
 Çoklu ilaç ve diyet etkileşimi
 Değişken metabolizma (CYTP 450)
 Sık izlem-standart olmayan doz
ayarlaması
 Perioperatuvar hazırlık gerekliliği
 Yaşam kalitesinde bozulma
 Deri nekrozu-venöz gangren
 Teratojenite
 Nötralizasyonu sorunlu-başka ilaçlar-kan
ürününe ihtiyaç var
 Kanama korkusu ile gerçekten kullanması
gerekenlerin kullanamaması
40. SGK SUT Kuralları Aralık-2021
4.2.15.D-2-Rivaroksaban, Dabigatran, Apiksaban ve Edoksaban;
(1) YetiÅŸkin hastalarda;
a) Rivaroksaban, dabigatran, edoksaban ve apiksaban; Derin Ven Trombozu (DVT) tedavisi ile akut DVT sonrası
tekrarlayan DVT ve Pulmoner Embolizmin (PE) önlenmesinde veya Pulmoner Embolizm (PE) tedavisi ile
tekrarlayan PE ve DVT’nin önlenmesinde kullanılır.
b) Yukarıdaki durumlarda; öncesinde en az 2 ay süre ile varfarin kullanılmasından sonra en az birer hafta ara ile
yapılan son 5 ölçümün en az üçünde varfarin ile hedeflenen INR değerinin 2-3 arasında tutulamaması halinde
varfarin kesilerek rivaroksaban veya dabigatran veya apiksaban veya edoksaban tedavisine geçilebilir.
(2) Tekrarlayan idiopatik pulmoner embolisi olan veya homozigot trombofilisi olan veya daha önce venöz
tromboemboli geçiren aktif kanser hastaları veya immobil (raporda nedeni belirtilmek koşuluyla) hastalarda
varfarin kullanımı koşulu aranmaz.
(3) Yukarıda tanımlanan durumların belirtildiği kardiyoloji, iç hastalıkları, göğüs hastalıkları, kalp damar cerrahisi
uzman hekimlerinden ; aynı uzmanlık dalından üçünün veya bu uzmanlık dallarından herhangi üçünün
bulunduğu 6 ay süreli sağlık kurulu raporuna dayanılarak bu uzman hekimlerince reçete edilmesi halinde bedeli
ödenir.
(4) Rapor süresinin bitiminde ilaç tedavisinin devamına karar verilmesi halinde, bu durumun belirtildiği yeni sağlık
kurulu raporu düzenlenerek tedaviye devam edilebilir.
43. Rivaroksaban:
 Direkt etkili oral faktör Xa inhibitörü
 Hızlı etkili, tedavi başlangıcında parenteral
antikoagülanlar kullanmaya gerek yok.
 Uygulamadan 2-4 saat sonra plazmadaki maksimum
konsantrasyonuna ulaşır
 Yarı ömrü 6-9 saat düzeyindedir
44. Rivaroksaban:
 Rivaroksabanın üçte biri değişmeden böbrekler yoluyla
atılırken kalanı karaciğer tarafından metabolize edilerek idrar
ve gaita yoluyla atılır.
 Etkinliği açısından yemeklerle birlikte alınması.
45. Rivaroksaban:
 Rivaroksaban kullanımı sırasında monitorizasyona gerek
yoktur
 Kanama anında etkisini nötralize edecek spesifik bir antidotu
bulunmamaktadır
 Kanser hastaları ve gebelikte kullanımı ile ilgili olarak yeterli
çalışma olmadığından bu olgularda kullanılması önerilmez
46. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Rivaroksaban
EINSTEIN çalışması
VTE hastalarında rivaroksaban vs 1 mg/kg enoksaparini takiben
varfarin türevi ile tedavi.
Rivaroksabanın etkinliği, standart tedaviye ile benzer. Ayrıca benzer
kanama riski ile birlikte, başlangıç heparinizasyon ve tedavi boyunca
INR monitörizasyonu gerekmemesi açısından üstün
Malignite alt grubunda etkinlik ve güvenlik profili rivaroksaban ve
standart tedavide benzer.
47. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Rivaroksaban
RECORD çalışması
Total diz ve kalça artroplastisi yapılacak hastalarda VTE profilaksisinde
rivaroksabanın rolü.
10 mg/gün rivaroksabanın 40 mg/gün subkütan enoksaparinden etkinlik
ve mortalite yönünden, hem ilk 2 hafta için hem de çalışmanın sonuna
kadar geçen sürede daha üstün olduğu gösterilmiş.
Kanama riski rivaroksabanda daha az olmak üzere benzer oranda
bulunmuÅŸ.
48. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Dabigatran
RE-COVER çalışması
150 mg /gün dabigatran, rekürren VTE’yi
önlemede etkinliği varfarin ile benzer
Majör kanama riski benzer oranda iken, majör
olmayan kanama varfarin ile daha sık gözlenmiş.
GİS kanamanın varfarine oranla dabigatranda
daha sık görülme eğiliminde olduğu gösterilmiş.
49. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Dabigatran
RE-COVER II çalışması
RE-COVER çalışmasında daha iyi alt grup analizi
yapılabilmesi amacıyla yürütülmüş.
Dabigatran ile akut koroner sendrom riski %0.2
artmış (istatistiksel olarak anlamsız)
Majör kanamada azalma.
50. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Dabigatran, rivaroksaban ve varfarinin üçü de
VTE’den korunma için plasebo ile karşılaştırılmış.
RE-SONATE çalışması
Dabigatranın etkinliği diğer ajanlar ile benzer,
plasebodan yüksek bulunmuş.
Kanama riski plasebodan yüksek bulunmuş.
51. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Dabigatran
RE-MEDY çalışması
EtkinliÄŸi varfarin ile benzer
Major ve majör olmayan kanama riskinin daha
düşük. Tek başına majör kanama riski anlamlı fark
yok.
52.  Oral, direkt faktör Xa inhibitörü
 Nonmasif VTE tedavisinde akut dönemde 7 gün 2x10 mg,
uzun süreli idame tedavisinde 2x5 mg/gün olarak
önerilmekte
 Akut dönemde standart tedavi kadar etkin olduğu ve uzun
süreli idame tedavisinde varfarine göre daha az major
kanama yaptığı bildirilmiş
Apiksaban:
53. NOAC ; Yeni nesil
oral
antikoagülanlar
Apiksaban
AMPLIFY çalışması
Apiksabanın rekürren VTE’yi önlemede
etkinliÄŸi standart tedavi ile benzer
Majör kanama oranı daha düşük
bulunmuÅŸ.
54.  Oral, direkt faktör Xa inhibitörü
 Eliminasyon yarı ömrü 8-10 saat
 Yapılan faz III çalışmada akut VTE’li hastalarda en az beş
günlük heparin tedavisini takiben 60 mg/gün tek doz verilen
edoksabanın varfarin kadar etkin olduğu gösterilmiş
 Yine aynı çalışmada edoksaban grubunda daha az sıklıkta
kanama meydana geldiÄŸi bildirilmiÅŸ
Edoksaban:
55. Avantajları:
 Oral olmaları
 Hızlı etkileri
 Yarı ömürlerinin kısalığı
 Laboratuvar takibi gerektirmemeleri
 Seyrek intrakranial kanama
 Yiyecek ve ilaçlarla az etkileşim
Sonuç:
56. Dezavantajları:
 Antidotlarının bulunmaması
 Doz atlanınca etkilerinin kaybolması
 İzlem metodlarının olmaması
 Obezite, yaşlılık ve kanser gibi durumlarda doz
ayarlama ve yönetim algoritmalarının olmaması
Sonuç:
58. Rivaroksaban:
VTE tedavisinde faz III
çalışmalar
ï‚´EINSTEIN DVT ve
EINSTEIN Uzatma
çalışmaları Aralık 2010
tarihinde New England
Journal of Medicine
dergisinde
yayınlanmıştır
59. Rivaroksaban:
VTE tedavisinde
faz III çalışmalar
ï‚´ EINSTEIN DVT1
ï‚´ Semptomatik PE olmayan akut semptomatik
DVT tedavisinde ve rekürren venöz
tromboembolik olayların önlenmesinde
rivaroksabanın enoksaparin/VKA ile benzer
etkililiğe sahip olup olmadığının
deÄŸerlendirilmesi
ï‚´ EINSTEIN PE2
ï‚´ Semptomatik DVT ile birlikte veya DVT
olmaksızın akut semptomatik PE tedavisinde ve
rekürren venöz tromboembolik olayların
önlenmesinde rivaroksabanın enoksaparin/VKA
ile benzer etkililiğe sahip olup olmadığının
deÄŸerlendirilmesi
60. EINSTEIN DVT:
Hasta akışı
*Tedavi edildiÄŸi ÅŸekilde
The EINSTEIN Investigators. N Engl J Med 2010;363:2499–2510
Olurun geri çekilmesi
Takibin sürdürülememesi
Güvenlilik popülasyonu*
ITT popülasyonu
Randomize
(N=3,449)
Protokol popülasyonu
34 (%2)
15 (%1)
1,731
1,731
1,718
1,525
Rivaroksaban
67 (%4)
18 (%1)
Enoksaparin/VKA
1,718
1,718
1,711
1,571
INTERNAL
-Does Not Contain Personal Data
66. EINSTEIN DVT:
Sonuçlar
Semptomatik PE olmaksızın akut semptomatik proksimal DVT izlenen hastalarda
rivaroksaban ile aşağıdakiler gösterilmiştir:
LMWH/VKA ile benzer etkililik (HR=0.68; %95 GA 0.44–1.04; p<0.001)
İki grup arasında temel güvenlilik sonucu için benzer bulgular (HR=0.97; %95 GA 0.76–1.22;
p=0.77)
Yaş, vücut ağırlığı, cinsiyet, kreatinin klirensi ve kanserden bağımsız olmak üzere tutarlı
etkililik ve güvenlilik
KaraciÄŸer toksisitesiyle ilgili bulgu izlenmemiÅŸtir
3 hafta süreyle oral rivaroksaban 15 mg bid ardından 20 mg od, klinisyenler ve hastalara akut DVT tedavisinde basit bir
tek ilaçlı yaklaşım sağlayarak antikoagülasyonun fayda-risk profilini potansiyel olarak iyileştirebilir
67. Rivaroxaban
n/N (%)
Enoxaparin/VKA
n/N (%)
HR (95% CI)
p-value
249/2412
(10.3)
274/2405
(11.4)
0.90 (0.76–1.07)
p=0.23
Safety population
0 30 60 90 120 150 180 210 240 270 300 330 360
15
14
10
13
12
11
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Number of patients at risk
Rivaroxaban 2412 2183 2133 2024 1953 1913 1211 696 671 632 600 588 313
Enoxaparin/VKA 2405 2184 2115 1990 1923 1887 1092 687 660 620 589 574 251
Time to event (days)
Rivaroxaban
N=2412
Enoxaparin/VKA
N=2405
Cumulative
event
rate
(%)
INTERNAL
-Does Not Contain Personal Data
EINSTEIN PE Temel Güvenlilik Sonucu-Major ya da
Non-Major Klinik Açıdan Anlamlı Kanamalar
69. EINSTEIN Uzatma:
Sonuçlar
• 6 veya 12 aylık antikoagülasyonu tamamlayan hastalarda, rivaroksabanla aşağıdakiler
gösterilmiştir:
– VTE rekürrensinde %82 RRR (HR=0.18; p<0.001)
– Bir rekürren venöz tromboembolik olayın önlenmesi için 15 hastada tedavi uygulanması
gerektiği için %5.8'lik mutlak risk azalması
– Düşük majör kanama insidansı (%0.7; p=0.11; NNH yaklaşık 139)
– Etkililik ve güvenlilik sonuçlarının vücut ağırlığı ve kreatinin klirensinden bağımsız olarak tutarlı
olduÄŸu izlenmiÅŸtir
– Klinik bulgu veren minör kanama bakımından orta dereceli artış (%5.4'e karşı %1.2)
– Karaciğer toksisitesiyle ilgili belirti izlenmemiştir
• Oral rivaroksaban 20 mg od, sürekli antikoagülan tedavisinde klinisyenler ve hastalara basit ve
etkili bir seçenek sunabilir
The EINSTEIN Investigators. N Engl J Med 2010;363:2499–2510
INTERNAL
-Does Not Contain Personal Data
70. DVT tedavisinde rivaroksaban faz III klinik
geliştirme programı
• EINSTEIN DVT çalışmasında, standart tedavi ile rivaroksaban karşılaştırılarak
aşağıdakiler gösterilmiştir:1
– Etkililik için benzer etkililik
– Temel güvenlilik sonucu bakımından benzer bulgular
– Pozitif önceden belirlenmiş net klinik fayda
• EINSTEIN Uzatma çalışmasında, rivaroksaban için aşağıdakiler gösterilmiştir:1
– VTE rekürrensinde %82 RRR
– Bir rekürren olayın önlenmesi için 15 hastanın tedavi edilmesi gerekmiştir
– Plaseboya kıyasla düşük majör kanama insidansı ve klinik bulgu veren minör kanama açısından
orta dereceli artış görülmüştür
• Her iki çalışmada da rivaroksaban, karaciğer toksisitesi kanıtı olmadan farklı alt
gruplarda tutarlı etkililik ve güvenlilik sonuçları göstermiştir
Oral rivaroksaban, akut ve sürekli DVT tedavisinde
basit bir tek ilaçlı yaklaşım sunmaktadır
1. The EINSTEIN Investigators. N Engl J Med 2010;363:2499–2510
INTERNAL
-Does Not Contain Personal Data
#70: EINSTEIN Uzatma: sonuçlar
Bu slaytta EINSTEIN Uzatma çalışmasının sonuçları özetlenmektedir.
Kaynak
1. The EINSTEIN Investigators. N Engl J Med 2010;363:2499–2510
#71:  Modül özeti: DVT tedavisinde rivaroksaban faz III klinik geliştirme programı
Kaynak
1. The EINSTEIN Investigators. N Engl J Med 2010;363:2499–2510