際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Verkoj de Aspazija kaj Rainis en Esperanto

Download as PPTX, PDF
M
Margarita 貼elve

Prelego omae al la 150-a datreveno de gepoetoj

1 of 57
Download to read offline
Margarita 貼elve Verkoj de Aspazija kaj Rainis en Esperanto Omae al la 150-a datreveno de granduloj de latva literaturo Prelegita en Tallinn, junio 2015, Panev転ys, 14.11.2015
Temaro Enkonduko Biografiaj faktoj de Aspazija kaj Rainis Rainis pri Esperanto Verkoj de Rainis en Esperanto Verkoj de Aspazija en Esperanto
2015 jaro de Rainis kaj Aspazija 2015 estas agnoskita kiel jaro de Rainis kaj Aspazija. Okazas multaj kulturaj kaj literaturaj aranoj, koncertoj, spektakloj, aranoj en muzeoj, ekspozicioj, konferencoj kaj loke, kaj mondskale. Festivalo 束Ekzistos, kio anios損 kadre de jubilea jaro de Rainis kaj Aspazija okazas en tuta Latvio por diversaj cela鏑ditorioj. Projekto 束Mensopotenco損 (#mindpower) 29 filmetoj en 28
La 150-a datreveno de Rainis kaj Aspazija estas inkluzivita en la kalendaron 2014 2015 de la celebrataj tagoj de UNESKO.
Aspazija - ribelema, ekstravaganca, sentima virino, preta alporti anojn al eksmoda socio de la 19-a jarcento. Rainis - ambicia idealisto, kiu revas pri la nova tipo de homo kaj pri sendependa Latvia nacio. Amba鏑 estas poetoj, amba鏑 estas batalantoj, amba鏑 estas malsamaj, sed kunigitaj per amo. La verkoj de Rainis kaj Aspazija metis fundamenton por latva memfido kaj kulturo kaj helpis plifortigi la komunan senton de nacia aparteno. Teatra諜oj kaj filozofia poezio de Rainis kaj ribelemaj temperamentaj kaj ofte feminismaj teatra諜oj de Aspazija enkorpigas multajn nuntempajn ideojn lasante nekontesteblan signon sur la filozofio, politika kulturo kaj iutaga lingvo. (El prinoto al ekspozicio en Centra oficejo de UNESKO en Parizo, aprilo 2015)
Korespondado, kiu da鏑ris 35 jarojn (1894-1929) estas inkluzivita en Latvian Nacian registron de UNESCO programo 束Monda Memoro損. i konsistas el 2499 leteroj en latva, rusa kaj germana lingvoj: 1154 leteroj de Aspazija al Rainis kaj 1345 leteroj de Rainis al Aspazija
Biografiaj faktoj de Aspazija kaj Rainis
Aspazija (16.03.1865 - 5.11.1943)
Vivo de Aspazija is 1894 Johanna Em朝lija Lizete Rozenberga (poste Elza Pliek邸ne) naskiis 16.03.1865 en ria kamparana familio en Zemgale regiono; Lernis en virina gimnazio de Jelgava; Ekde 1893 loas en Rigo kaj laboras kiel 諜urnalistino; pse鏑donomo Aspazija (Aspasia - amatino de Periklo gvida politikisto kaj militestro en antikva Grekio); La unua poemo publikigita en 1887; dramoj 束Venantino損 (1887), 束Perdita rajto損 (1894), 束Pastrino損 (1894)
Rainis (11.09.1865 12.09.1929)
Vivo de Rainis is 1894 Jnis Kri邸jnis Pliek邸ns naskiis 11.09.1865 en familio de ria kamparano bienluanto en Latgale regiono. Finis Rigan urban gimnazion kaj Juran fakon de Peterburga Universitato (1888). Kunlabore kun Petro Stuka preparis kolekton de tradukitaj satiraj poemoj 束etaj ojstroj損 (1888), kie enmetis anka鏑 kelkajn siajn strofojn. Ekde 1889 is 1891 laboris en distrikta juejo de Vilnius kaj en Jelgava kiel helpanto de juisto. Ekde 1891 is 1895 redaktoro de gazeto 束Tagofolio損, aktiva socia aganto.
Jnis Pliek邸ns (foto de 1893) kaj Elza Rozenberga ( foto de 1894). Konatio 18. (30.) de januaro 1894
Renkontio estis fatala por juna juristo - poetino Aspazija malkovris poeton Rainis kaj kredigis lin, ke en la soleco verkita poezio estas vera arto. De entila kaj rigideta juristo kaj 諜urnalisto li iis poeto de revolucio, aliis al progresema movado 束La Nova Fluo損.
1897 Berlino Panev転ys Liepja - Rigo Februare Rainis kaj Aspazija revenis el Berlino; La 20-an de marto venas al Panev転ys, kie Rainis eklaboris kiel advokato; 31.05. estis arestita, is 26.06. en prizono de Panev転ys; Poste en prizonoj de Liepja (is 15.08.) kaj Rigo; Liberigita decembre kontra鏑 garantia諜o (1000 rubloj); La 21-an de decembro edziis kun Aspazija. En prizono Rainis tradukis 束Fa鏑ston損 de Goethe. En 1897 aperis la unua poemkolekto de Aspazija 束La ruaj floroj損.
En 1899 is 1903 Rainis estis ekzilita al Slobodsk, gubernio Vjatka. Aspazija ekde 1898 is 1903 laboris en redakcio de gazeto 束Tagofolio損 kaj alterne lois en Rigo kaj en Slobodsk.
En ekzilo estis verkita la unua poemkolekto de Rainis 束Foraj akordoj en lazura vespero損 (1903) En 1903 Rainis ricevis permeson reveni al patrolando, kie iis aktiva socialdemokrato kaj poeto de revolucio de 1905. Revolucio ne efektiviis, vivo de Rainis estis en danero. Aspazija verkis 束Arentan vualon" (1903, surscenigita en 1905) En 1905 aperas poemaro de Rainis 束Semado de ventego損 kaj simbola dramo 束Fajro kaj nokto", Decembre de 1905 Rainis un Aspazija emigris al Svislando, lois en vilao Castagnola e lago Lugano.
Verkado dum ekzilo 1906-1919 Aspazija 束La suna anguleto" (1910) 束Fasko da floroj" (1911) 束El arbo de rekono" (1919) Rainis 束Ora evalo" (1909) "Indulis kaj rija" (1912) 束Blovu, venteto!" (1913) "Jozefo kaj liaj fratoj" (1919) 束Mi ludis, dancis" (1915) 束La silenta libro" (1909) 束Ave sol!損 (1910) 束Tiuj, kiuj ne forgesas損 (1911) 束Fino kaj komenco" (1912) Poemo "Daugava損 (1916) Komencita 束Kvin skizokajeroj de Dagda"
La 10-an de aprilo 1920 Aspazija kaj Rainis revenas Latvion.
Vivo de Rainis post reveno Kiel kandidato el socialdemokrata partio Rainis estis elektita Konstitucian Asembleon de Latvio (Satversmes Sapulce), poste en Saeima (1922, 1925, 1928). Rainis estis kunfondinto de Dailes teatro (1920) kaj ia unua direktoro, de 1921 is 1925 direktoro de Nacia teatro. En 1925 malsukcese kandidatiis al la posteno de prezidento. De decembro 1926 is januaro 1928 Rainis estis ministro pri la Klerigado.
Poemkolektoj: 束Kvin skizokajeroj de Dagda束 (1920-1925), 束Ora kribrileto" (1920) Teatra諜oj "Korveto" (1920), Ilja Muromec (1922), Amo pli forta ol morto (1927) Riga soristino (1928). Libro de rememoroj Castagnola (1928) Por infanoj: Flora fenestreto, Someraj princetoj un princinetoj, Pupeto Loll朝te (iuj 1924), Birdeto sur brano (1925), Suneto en malsanulejo (1928).
La 18-an de marto 1929
Rainis estis inter la unuaj, al kiu estis atribuita Ordeno de Tri steloj (1925) Rainis forpasis la 12-an de septembro 1929 en sia somerdomo en Majori (parto de urbo J笛rmala) Entombigita la 15-an de septembro en Riga nova tombejo, kiu poste ekhavis lian nomon.
Verkoj de Aspazija kaj Rainis en Esperanto
Vivo de Aspazija post reveno Aspazija same kiel Rainis aktive aliis al politika vivo de Latvio. En 1920 elektita en Konstitucian Asembleon de Latvio. Aktiviis ia krea laboro. Teatra諜oj: 束Aspazija損 (1923), Boass kaj Rute (1925), 束Turokonstruanto損 (1927), Fianino de kolubro (1928), Jnis Ziemelis (1931), 束Strigospegulo損, Diabla mono (1933). Romano A鏑tuna najtingalo k.a. prozaj verkoj.
Poemkolektoj: 束Etenditaj flugiloj" (1920), 束Nokto de soristinoj損 (1923), 束Trikolora suno損 (1926), 束Dum tempo de asteroj損 (1928), 束Anima vojao損 (1933), 束La utitaj rozoj損 (1936), 束Sub vespera stelo損 (1942). Al Aspazija estis atribuita Ordeno de Tri steloj (1926) kaj Patrolanda premio (1939). La literaturan agadon Aspazija da鏑rigas is la fino de sia vivo. Entute Aspazija verkis 11 poemarojn kaj 14 teatra諜ojn. Forpasis la 5-an de novembro 1943, entombigita en tombejo de Rainis en Rigo.
Rainis pri Esperanto El taglibro 11.08.1914. Arta lingvo devus nomii E鏑ropa, kaj ne Esperanto, ar i estas helplingvo por e鏑ropanoj kaj farita el e鏑ropaj lingvoj surbaze de latina lingvo. Tion emfazante devus in ankora鏑 kompletigi kaj kiel bazon preni por iuj e鏑ropanoj komunajn fremdvortojn, sciencajn kaj komercajn terminojn.
Letero al K. Mober 27.02.1918 Kun Via permeso mi skribas itale, kvankam i belan lingvon mi konas ne multe. Latine mi ne skribis multajn jarojn ekde studoj en universitato. France mi legas libere, sed skribis malmulte. Se vi ne atos mian italan lingvon, mi provos lerni. Mi povus eklerni Esperanton, se tion faros anka鏑 Vi.
Letero al Ivan Krestanov, 05.01.1920., Castagnola Vian bonegan, tiel afable al mi senditan Esperanto-brouron kun granda danko ricevis. Mi interesiis pri Esperanto kaj konsideras in la plej aristokrata helplingvo, kun kiu kompare ido ajnas al mi surogato, tamen mi ankora鏑 ne sukcesis in plene posedi.
16.03.1926. en vojapriskribo 束Al blua bordo損 dediita al Aspazija: Esperanton ankora鏑 preska鏑 nenie oni povas uzi kiel internacian lingvon. Esperanto havas estontecon, sed ankora鏑 ne havas nuntempon. Malgrandaj popoloj, anka鏑 ni, devus turni grandan atenton uste al Esperanto kiel enerala spirita komunikilo; laboristaro havas e pli da intereso fari tion; Esperanto devus ii instruobjekto en iuj lernejoj.
Verkoj de Rainis en Esperanto
Tradukantoj de verkoj de Rainis Mirdza Burgmeister Ints ae Konstantin Gusev (kunlabore kun N. 超urzns) Milda Jakubcova Art笛rs Edgars Kubulnieks Nikolajs 超urzns Lidija Lange Petras Lapien竪 Elv朝ra Lippe R笛dolfs tamers, Augusts Pulks k.a.
Rainis, Jnis, Amo estas pli forta ol morto : Tragedio de "Turaidas Maija" en kvin aktoj / Jnis Rainis ; Kun afabla permeso de la autoro el latva lingvo tradukis Ints ae ; La Esperantan tekston trarigardis Talivalds Indra. Riga : Latva esperanto-societo, 1933. xvi, 111 lpp.
Tradukis Ints ae (1895-1986)
La traduko estis tajpita en septembro 1929, kelkajn tagojn anta鏑 la naskitago de Rainis. Evidente la tradukisto volis prezenti pretan libron al poeto. Tamen la sorto decidis alie Rainis ne sukcesis vidi la presitan verkon, la 12an de septembro 1929 li forpasis.
Kvankam sur la titolpao kiel eldonanto estas menciita Latva Esperanto-societo, Ints ae libron eldonis mem, uzante la nomon de societo nur por propagandaj celoj de la societo kaj la lingvo. Anta鏑 eldono de la libro li metis en multaj Esperanto-perioda諜oj anoncon Al Esperanto amikoj, en kiu li anoncis la abonadon de la libro kun eblecoj anta鏑pagi. La mendoj venis el multaj landoj, la鏑 I.ae la libro poste estis disvastigita en 83 landoj.
Amo estas pli forta ol morto estis presita en 2000 ekzempleroj, el kiuj 1001 ekzemplero estas numerita kaj subskribita de tradukisto. En la fino de la libro estas metita listo Posedantaro de la libro kun bonega klarigo: Por konatigi la eminentulojn latvajn kun Esperanto-traduko kaj la samideanojn alilandajn kun la verko de unu el la plej elstaraj verkistoj latvaj .
Inter eventualaj posedantoj de la libro estas multaj tiutempe kaj anka鏑 nun konataj personoj: prezidento de Latvia Respubliko Alberts Kviesis, efministro kaj ministroj, multaj tiutempaj politikistoj de Latvio, deputitoj, profesoroj, verkistoj, instruistoj, bibliotekistoj k.a.; eminentaj esperantistoj Talivalds Indra, Lidija Lange (Latvio), Julio Baghy (Hungario), Hilda Dresen, Peeter Ernits (Estonio), Ernesto Drezen (Moskvo, SSSR), Vilho Set辰l辰 (Finnlando) kaj multaj aliaj.
Dum BET-4 (1962, Drabe邸i apud Csis) e G笛tmaa kaverno - 06.08.1962
Nikolajs 超urzns (1910-1959)
N. 超urzns tradukis: Mont-iranto Vivon nur vivi malmult Anta鏑en La perdita filo Trans vin la vivo iutaga La etaj faroj Anta鏑 tempesto En poemkolekto Mia spektro (1938, 1983)
Lidija Lange (1901 1986)
Milda Jakubcova (1899-1979)
束Rompitaj pinarboj損 Rompitaj pinarboj (poemo). Tradukis Milda Jakubcov叩. En: Nova Esperanta krestomatio, 1991, pao 476. Poemo anka鏑 publikigita: Rainis, Jnis, Lauzts priedes : [dzejolis "Lauzts priedes" 48 valods] / J. Rainis ; [ilustrjusi D転emma Skulme ; Jeronima Stulpna pcvrds]. R朝ga : Liesma, 1967. 134 lpp. : il., portr. ; 15 cm. Rainis, Jnis, Lauzts priedes : [dzejolis 52 valods] / J. Rainis ; [J. Stulpna pcvrds ; ilustrjis A Stankevis]. R朝ga : Liesma, 1972. 139 lpp. : il., faks. ; 15 cm.
La unua strofo de 束Rompitaj Pinarboj損 trad. Milda Jakubcova (1899 1979) Vent rompis pinarbojn sur strand elstare kreskantajn e duna rand- rigardis al for ili en obstin, ne povis fleksii por kai sin.
Jnis Rainis : Latva popola poeto. Moskvo : [b.i.], 1965. 31 lpp. Enkonduko de M. Burgmeister; La poemaron redaktis Elvira Lippe kaj Milda Jakubcova.
Rainis, Jnis, Anta鏑en / Jnis Rainis ; [il. Alise Media]. Rigo : Radieto, 2005. 35 lpp. : il. ; 15 cm.
Libron surbaze de eldono ekde jaro 1965 komputile kunmetis kaj kompletigis Margarita 貼elve, ilustris Alise Media libro enhavas 11 originalajn grafika諜ojn de juna kaj talenta pentristino, kies gepatroj estas esperantistoj.
Aforismoj de Rainis Rainis Aforismojn de Rainis plejparte tradukis Augusts Pulks kaj Mirdza Burgmeistere Poezio estas kvaza鏑 suno, kiu vivigas ion: eseo luno, kiu en silenta memoro ordigas; aforismo estas fulmo, kiu ion rapide heligas. ion, kion diras la menso, oni povas traduki en iujn lingvojn, sed kion diras sentoj - en neniun.
Poezio superas ion, anka鏑 la morton, poezio revivigas ion, anka鏑 la pasintecon, poezio kreas ion - anka鏑 la estontecon - iuj formoj de estado en poezio kunvivas. La tempo revenas al si kaj plenumias en poezio. La tempo estas la plej malkara kaj samtempe la plej kara el tio, kion ni havas, ar dank' al i ni ricevas ion. Suno varmigas lunon, sed la luno ne varmigas sunon. Estu suno!
Verkoj de Aspazija en Esperanto
Libro Amo estas pli forta ol morto komencias per verso de Aspazija pri Esperanto: Ne lingvon nur la lingvo prezentigas, Animo estas i kaj korpon ligas. Kaj kiam ligos i la tutan mondon, i estos palm, portanta pacan ondon. (Tradukis I. ae) .
Arveds vbe (1888 1959)
Poemojn de Aspazija tradukis Arveds vbe, anka鏑 fragmentojn el dramo 束Arenta vualo損. Pli konataj estas tradukoj de Nikolao 超urzns poemoj 束Fatotempa floro損 kaj 束Mallonga printempo損, publikitaj en poemkolekto 束Mia spektro損, anka鏑 en latva numero de 束Literatura Mondo損 en 1934. N. 超urzns anka鏑 korespondis kun Aspazija
Elv朝ra Lippe (1905-1989)
Elv朝ra Lippe tradukis multajn poemojn de Aspazija, inter ili unu el plej popularaj - 束Fabeleto損. Unu el la plej belaj kaj romantikaj poemoj de Aspazija en Esperanto estas 束Lun radiojn kordas損 en brila traduko de Milda Jakubcova. i tradukis anka鏑 poemojn 束Kardeto損; 束Lasta juo損. Art笛rs Edgars Kubulnieks tradukis poemon de Aspazija 束Forto, laboro, belo損.
Rainis kaj Aspazija eble estas la plej brila, la plej bela, kion latvoj havas. Tio estas fenomene al ili oni ne estas indiferentaj, ilin a鏑 amas, a鏑 malamas. Kaj uste tiel - amas a鏑 malamas. (Roalds Dobrovenskis 束Rainis kaj liaj fratoj. Sep vivoj de unu poeto損)
Dankon pro la atento!

More Related Content

Verkoj de Aspazija kaj Rainis en Esperanto

  • 1. Margarita 貼elve Verkoj de Aspazija kaj Rainis en Esperanto Omae al la 150-a datreveno de granduloj de latva literaturo Prelegita en Tallinn, junio 2015, Panev転ys, 14.11.2015
  • 2. Temaro Enkonduko Biografiaj faktoj de Aspazija kaj Rainis Rainis pri Esperanto Verkoj de Rainis en Esperanto Verkoj de Aspazija en Esperanto
  • 3. 2015 jaro de Rainis kaj Aspazija 2015 estas agnoskita kiel jaro de Rainis kaj Aspazija. Okazas multaj kulturaj kaj literaturaj aranoj, koncertoj, spektakloj, aranoj en muzeoj, ekspozicioj, konferencoj kaj loke, kaj mondskale. Festivalo 束Ekzistos, kio anios損 kadre de jubilea jaro de Rainis kaj Aspazija okazas en tuta Latvio por diversaj cela鏑ditorioj. Projekto 束Mensopotenco損 (#mindpower) 29 filmetoj en 28
  • 4. La 150-a datreveno de Rainis kaj Aspazija estas inkluzivita en la kalendaron 2014 2015 de la celebrataj tagoj de UNESKO.
  • 5. Aspazija - ribelema, ekstravaganca, sentima virino, preta alporti anojn al eksmoda socio de la 19-a jarcento. Rainis - ambicia idealisto, kiu revas pri la nova tipo de homo kaj pri sendependa Latvia nacio. Amba鏑 estas poetoj, amba鏑 estas batalantoj, amba鏑 estas malsamaj, sed kunigitaj per amo. La verkoj de Rainis kaj Aspazija metis fundamenton por latva memfido kaj kulturo kaj helpis plifortigi la komunan senton de nacia aparteno. Teatra諜oj kaj filozofia poezio de Rainis kaj ribelemaj temperamentaj kaj ofte feminismaj teatra諜oj de Aspazija enkorpigas multajn nuntempajn ideojn lasante nekontesteblan signon sur la filozofio, politika kulturo kaj iutaga lingvo. (El prinoto al ekspozicio en Centra oficejo de UNESKO en Parizo, aprilo 2015)
  • 6. Korespondado, kiu da鏑ris 35 jarojn (1894-1929) estas inkluzivita en Latvian Nacian registron de UNESCO programo 束Monda Memoro損. i konsistas el 2499 leteroj en latva, rusa kaj germana lingvoj: 1154 leteroj de Aspazija al Rainis kaj 1345 leteroj de Rainis al Aspazija
  • 9. Vivo de Aspazija is 1894 Johanna Em朝lija Lizete Rozenberga (poste Elza Pliek邸ne) naskiis 16.03.1865 en ria kamparana familio en Zemgale regiono; Lernis en virina gimnazio de Jelgava; Ekde 1893 loas en Rigo kaj laboras kiel 諜urnalistino; pse鏑donomo Aspazija (Aspasia - amatino de Periklo gvida politikisto kaj militestro en antikva Grekio); La unua poemo publikigita en 1887; dramoj 束Venantino損 (1887), 束Perdita rajto損 (1894), 束Pastrino損 (1894)
  • 11. Vivo de Rainis is 1894 Jnis Kri邸jnis Pliek邸ns naskiis 11.09.1865 en familio de ria kamparano bienluanto en Latgale regiono. Finis Rigan urban gimnazion kaj Juran fakon de Peterburga Universitato (1888). Kunlabore kun Petro Stuka preparis kolekton de tradukitaj satiraj poemoj 束etaj ojstroj損 (1888), kie enmetis anka鏑 kelkajn siajn strofojn. Ekde 1889 is 1891 laboris en distrikta juejo de Vilnius kaj en Jelgava kiel helpanto de juisto. Ekde 1891 is 1895 redaktoro de gazeto 束Tagofolio損, aktiva socia aganto.
  • 12. Jnis Pliek邸ns (foto de 1893) kaj Elza Rozenberga ( foto de 1894). Konatio 18. (30.) de januaro 1894
  • 13. Renkontio estis fatala por juna juristo - poetino Aspazija malkovris poeton Rainis kaj kredigis lin, ke en la soleco verkita poezio estas vera arto. De entila kaj rigideta juristo kaj 諜urnalisto li iis poeto de revolucio, aliis al progresema movado 束La Nova Fluo損.
  • 14. 1897 Berlino Panev転ys Liepja - Rigo Februare Rainis kaj Aspazija revenis el Berlino; La 20-an de marto venas al Panev転ys, kie Rainis eklaboris kiel advokato; 31.05. estis arestita, is 26.06. en prizono de Panev転ys; Poste en prizonoj de Liepja (is 15.08.) kaj Rigo; Liberigita decembre kontra鏑 garantia諜o (1000 rubloj); La 21-an de decembro edziis kun Aspazija. En prizono Rainis tradukis 束Fa鏑ston損 de Goethe. En 1897 aperis la unua poemkolekto de Aspazija 束La ruaj floroj損.
  • 15. En 1899 is 1903 Rainis estis ekzilita al Slobodsk, gubernio Vjatka. Aspazija ekde 1898 is 1903 laboris en redakcio de gazeto 束Tagofolio損 kaj alterne lois en Rigo kaj en Slobodsk.
  • 16. En ekzilo estis verkita la unua poemkolekto de Rainis 束Foraj akordoj en lazura vespero損 (1903) En 1903 Rainis ricevis permeson reveni al patrolando, kie iis aktiva socialdemokrato kaj poeto de revolucio de 1905. Revolucio ne efektiviis, vivo de Rainis estis en danero. Aspazija verkis 束Arentan vualon" (1903, surscenigita en 1905) En 1905 aperas poemaro de Rainis 束Semado de ventego損 kaj simbola dramo 束Fajro kaj nokto", Decembre de 1905 Rainis un Aspazija emigris al Svislando, lois en vilao Castagnola e lago Lugano.
  • 17. Verkado dum ekzilo 1906-1919 Aspazija 束La suna anguleto" (1910) 束Fasko da floroj" (1911) 束El arbo de rekono" (1919) Rainis 束Ora evalo" (1909) "Indulis kaj rija" (1912) 束Blovu, venteto!" (1913) "Jozefo kaj liaj fratoj" (1919) 束Mi ludis, dancis" (1915) 束La silenta libro" (1909) 束Ave sol!損 (1910) 束Tiuj, kiuj ne forgesas損 (1911) 束Fino kaj komenco" (1912) Poemo "Daugava損 (1916) Komencita 束Kvin skizokajeroj de Dagda"
  • 18. La 10-an de aprilo 1920 Aspazija kaj Rainis revenas Latvion.
  • 19. Vivo de Rainis post reveno Kiel kandidato el socialdemokrata partio Rainis estis elektita Konstitucian Asembleon de Latvio (Satversmes Sapulce), poste en Saeima (1922, 1925, 1928). Rainis estis kunfondinto de Dailes teatro (1920) kaj ia unua direktoro, de 1921 is 1925 direktoro de Nacia teatro. En 1925 malsukcese kandidatiis al la posteno de prezidento. De decembro 1926 is januaro 1928 Rainis estis ministro pri la Klerigado.
  • 20. Poemkolektoj: 束Kvin skizokajeroj de Dagda束 (1920-1925), 束Ora kribrileto" (1920) Teatra諜oj "Korveto" (1920), Ilja Muromec (1922), Amo pli forta ol morto (1927) Riga soristino (1928). Libro de rememoroj Castagnola (1928) Por infanoj: Flora fenestreto, Someraj princetoj un princinetoj, Pupeto Loll朝te (iuj 1924), Birdeto sur brano (1925), Suneto en malsanulejo (1928).
  • 21. La 18-an de marto 1929
  • 22. Rainis estis inter la unuaj, al kiu estis atribuita Ordeno de Tri steloj (1925) Rainis forpasis la 12-an de septembro 1929 en sia somerdomo en Majori (parto de urbo J笛rmala) Entombigita la 15-an de septembro en Riga nova tombejo, kiu poste ekhavis lian nomon.
  • 24. Vivo de Aspazija post reveno Aspazija same kiel Rainis aktive aliis al politika vivo de Latvio. En 1920 elektita en Konstitucian Asembleon de Latvio. Aktiviis ia krea laboro. Teatra諜oj: 束Aspazija損 (1923), Boass kaj Rute (1925), 束Turokonstruanto損 (1927), Fianino de kolubro (1928), Jnis Ziemelis (1931), 束Strigospegulo損, Diabla mono (1933). Romano A鏑tuna najtingalo k.a. prozaj verkoj.
  • 25. Poemkolektoj: 束Etenditaj flugiloj" (1920), 束Nokto de soristinoj損 (1923), 束Trikolora suno損 (1926), 束Dum tempo de asteroj損 (1928), 束Anima vojao損 (1933), 束La utitaj rozoj損 (1936), 束Sub vespera stelo損 (1942). Al Aspazija estis atribuita Ordeno de Tri steloj (1926) kaj Patrolanda premio (1939). La literaturan agadon Aspazija da鏑rigas is la fino de sia vivo. Entute Aspazija verkis 11 poemarojn kaj 14 teatra諜ojn. Forpasis la 5-an de novembro 1943, entombigita en tombejo de Rainis en Rigo.
  • 26. Rainis pri Esperanto El taglibro 11.08.1914. Arta lingvo devus nomii E鏑ropa, kaj ne Esperanto, ar i estas helplingvo por e鏑ropanoj kaj farita el e鏑ropaj lingvoj surbaze de latina lingvo. Tion emfazante devus in ankora鏑 kompletigi kaj kiel bazon preni por iuj e鏑ropanoj komunajn fremdvortojn, sciencajn kaj komercajn terminojn.
  • 27. Letero al K. Mober 27.02.1918 Kun Via permeso mi skribas itale, kvankam i belan lingvon mi konas ne multe. Latine mi ne skribis multajn jarojn ekde studoj en universitato. France mi legas libere, sed skribis malmulte. Se vi ne atos mian italan lingvon, mi provos lerni. Mi povus eklerni Esperanton, se tion faros anka鏑 Vi.
  • 28. Letero al Ivan Krestanov, 05.01.1920., Castagnola Vian bonegan, tiel afable al mi senditan Esperanto-brouron kun granda danko ricevis. Mi interesiis pri Esperanto kaj konsideras in la plej aristokrata helplingvo, kun kiu kompare ido ajnas al mi surogato, tamen mi ankora鏑 ne sukcesis in plene posedi.
  • 29. 16.03.1926. en vojapriskribo 束Al blua bordo損 dediita al Aspazija: Esperanton ankora鏑 preska鏑 nenie oni povas uzi kiel internacian lingvon. Esperanto havas estontecon, sed ankora鏑 ne havas nuntempon. Malgrandaj popoloj, anka鏑 ni, devus turni grandan atenton uste al Esperanto kiel enerala spirita komunikilo; laboristaro havas e pli da intereso fari tion; Esperanto devus ii instruobjekto en iuj lernejoj.
  • 30. Verkoj de Rainis en Esperanto
  • 31. Tradukantoj de verkoj de Rainis Mirdza Burgmeister Ints ae Konstantin Gusev (kunlabore kun N. 超urzns) Milda Jakubcova Art笛rs Edgars Kubulnieks Nikolajs 超urzns Lidija Lange Petras Lapien竪 Elv朝ra Lippe R笛dolfs tamers, Augusts Pulks k.a.
  • 32. Rainis, Jnis, Amo estas pli forta ol morto : Tragedio de "Turaidas Maija" en kvin aktoj / Jnis Rainis ; Kun afabla permeso de la autoro el latva lingvo tradukis Ints ae ; La Esperantan tekston trarigardis Talivalds Indra. Riga : Latva esperanto-societo, 1933. xvi, 111 lpp.
  • 33. Tradukis Ints ae (1895-1986)
  • 34. La traduko estis tajpita en septembro 1929, kelkajn tagojn anta鏑 la naskitago de Rainis. Evidente la tradukisto volis prezenti pretan libron al poeto. Tamen la sorto decidis alie Rainis ne sukcesis vidi la presitan verkon, la 12an de septembro 1929 li forpasis.
  • 35. Kvankam sur la titolpao kiel eldonanto estas menciita Latva Esperanto-societo, Ints ae libron eldonis mem, uzante la nomon de societo nur por propagandaj celoj de la societo kaj la lingvo. Anta鏑 eldono de la libro li metis en multaj Esperanto-perioda諜oj anoncon Al Esperanto amikoj, en kiu li anoncis la abonadon de la libro kun eblecoj anta鏑pagi. La mendoj venis el multaj landoj, la鏑 I.ae la libro poste estis disvastigita en 83 landoj.
  • 36. Amo estas pli forta ol morto estis presita en 2000 ekzempleroj, el kiuj 1001 ekzemplero estas numerita kaj subskribita de tradukisto. En la fino de la libro estas metita listo Posedantaro de la libro kun bonega klarigo: Por konatigi la eminentulojn latvajn kun Esperanto-traduko kaj la samideanojn alilandajn kun la verko de unu el la plej elstaraj verkistoj latvaj .
  • 37. Inter eventualaj posedantoj de la libro estas multaj tiutempe kaj anka鏑 nun konataj personoj: prezidento de Latvia Respubliko Alberts Kviesis, efministro kaj ministroj, multaj tiutempaj politikistoj de Latvio, deputitoj, profesoroj, verkistoj, instruistoj, bibliotekistoj k.a.; eminentaj esperantistoj Talivalds Indra, Lidija Lange (Latvio), Julio Baghy (Hungario), Hilda Dresen, Peeter Ernits (Estonio), Ernesto Drezen (Moskvo, SSSR), Vilho Set辰l辰 (Finnlando) kaj multaj aliaj.
  • 38. Dum BET-4 (1962, Drabe邸i apud Csis) e G笛tmaa kaverno - 06.08.1962
  • 40. N. 超urzns tradukis: Mont-iranto Vivon nur vivi malmult Anta鏑en La perdita filo Trans vin la vivo iutaga La etaj faroj Anta鏑 tempesto En poemkolekto Mia spektro (1938, 1983)
  • 43. 束Rompitaj pinarboj損 Rompitaj pinarboj (poemo). Tradukis Milda Jakubcov叩. En: Nova Esperanta krestomatio, 1991, pao 476. Poemo anka鏑 publikigita: Rainis, Jnis, Lauzts priedes : [dzejolis "Lauzts priedes" 48 valods] / J. Rainis ; [ilustrjusi D転emma Skulme ; Jeronima Stulpna pcvrds]. R朝ga : Liesma, 1967. 134 lpp. : il., portr. ; 15 cm. Rainis, Jnis, Lauzts priedes : [dzejolis 52 valods] / J. Rainis ; [J. Stulpna pcvrds ; ilustrjis A Stankevis]. R朝ga : Liesma, 1972. 139 lpp. : il., faks. ; 15 cm.
  • 44. La unua strofo de 束Rompitaj Pinarboj損 trad. Milda Jakubcova (1899 1979) Vent rompis pinarbojn sur strand elstare kreskantajn e duna rand- rigardis al for ili en obstin, ne povis fleksii por kai sin.
  • 45. Jnis Rainis : Latva popola poeto. Moskvo : [b.i.], 1965. 31 lpp. Enkonduko de M. Burgmeister; La poemaron redaktis Elvira Lippe kaj Milda Jakubcova.
  • 46. Rainis, Jnis, Anta鏑en / Jnis Rainis ; [il. Alise Media]. Rigo : Radieto, 2005. 35 lpp. : il. ; 15 cm.
  • 47. Libron surbaze de eldono ekde jaro 1965 komputile kunmetis kaj kompletigis Margarita 貼elve, ilustris Alise Media libro enhavas 11 originalajn grafika諜ojn de juna kaj talenta pentristino, kies gepatroj estas esperantistoj.
  • 48. Aforismoj de Rainis Rainis Aforismojn de Rainis plejparte tradukis Augusts Pulks kaj Mirdza Burgmeistere Poezio estas kvaza鏑 suno, kiu vivigas ion: eseo luno, kiu en silenta memoro ordigas; aforismo estas fulmo, kiu ion rapide heligas. ion, kion diras la menso, oni povas traduki en iujn lingvojn, sed kion diras sentoj - en neniun.
  • 49. Poezio superas ion, anka鏑 la morton, poezio revivigas ion, anka鏑 la pasintecon, poezio kreas ion - anka鏑 la estontecon - iuj formoj de estado en poezio kunvivas. La tempo revenas al si kaj plenumias en poezio. La tempo estas la plej malkara kaj samtempe la plej kara el tio, kion ni havas, ar dank' al i ni ricevas ion. Suno varmigas lunon, sed la luno ne varmigas sunon. Estu suno!
  • 50. Verkoj de Aspazija en Esperanto
  • 51. Libro Amo estas pli forta ol morto komencias per verso de Aspazija pri Esperanto: Ne lingvon nur la lingvo prezentigas, Animo estas i kaj korpon ligas. Kaj kiam ligos i la tutan mondon, i estos palm, portanta pacan ondon. (Tradukis I. ae) .
  • 53. Poemojn de Aspazija tradukis Arveds vbe, anka鏑 fragmentojn el dramo 束Arenta vualo損. Pli konataj estas tradukoj de Nikolao 超urzns poemoj 束Fatotempa floro損 kaj 束Mallonga printempo損, publikitaj en poemkolekto 束Mia spektro損, anka鏑 en latva numero de 束Literatura Mondo損 en 1934. N. 超urzns anka鏑 korespondis kun Aspazija
  • 55. Elv朝ra Lippe tradukis multajn poemojn de Aspazija, inter ili unu el plej popularaj - 束Fabeleto損. Unu el la plej belaj kaj romantikaj poemoj de Aspazija en Esperanto estas 束Lun radiojn kordas損 en brila traduko de Milda Jakubcova. i tradukis anka鏑 poemojn 束Kardeto損; 束Lasta juo損. Art笛rs Edgars Kubulnieks tradukis poemon de Aspazija 束Forto, laboro, belo損.
  • 56. Rainis kaj Aspazija eble estas la plej brila, la plej bela, kion latvoj havas. Tio estas fenomene al ili oni ne estas indiferentaj, ilin a鏑 amas, a鏑 malamas. Kaj uste tiel - amas a鏑 malamas. (Roalds Dobrovenskis 束Rainis kaj liaj fratoj. Sep vivoj de unu poeto損)
  • 57. Dankon pro la atento!