Vernieuwend Bezuinigen: introductie bezuinigingsmodel
- 1. Een stap vooruit met bezuinigen Korte introductie bezuinigingsmodel en aanpak Tom Overmans Hiemstra & De Vries
- 2. 1. Achtergrond en introductie bezuinigingsmodel
- 3. © Hiemstra & De Vries pagina 3 Bezuinigen is een verwarrend begrip
- 4. Indeling helpt om maatregelen te typeren Bezuinigingsmodel, gebaseerd op literatuuronderzoek: • 48 wetenschappelijke artikelen vergeleken (1978-2010) • Vier meest gebruikte termen centraal: decline, cutbacks, retrenchment en downsizing • Zowel conceptuele als empirische publicaties • Zowel publieke als private sector • Resultaten onderzoek: bezuinigingsmaatregelen verschillen op twee manieren: 1. maatregelen zijn voornamelijk reactief, of strategisch 2. maatregelen zijn primair gericht op begroting, of op organisatie © Hiemstra & De Vries pagina 4 Overmans & Noordegraaf (2012). Managing austerity: reframing responses to fiscal stress in local government
- 5. Procesoptimalisatie, digitaliseren services, samenvoegen afdelingen, outsourcing, moderniseren werkplekken, keten/netwerk optimalisatie Sluiten faciliteiten, beperken omvang en kwaliteit services, verhogen toelatingseisen, verlagen niveau onderhoud, versoberen arbeidsvoorwaarden Introduceren of verhogen lokale belastingen, doorbelasten kosten aan derden, uitstellen van investeringen, aanpassen ramingen Vacaturestop, stopzetten externe inhuur, generieke taakstelling, beëindigen subsidies © Hiemstra & De Vries pagina 7 Gericht op organisatie- verandering Gericht op begroting StrategischReactief Overmans & Noordegraaf (2012). Managing austerity: reframing responses to fiscal stress in local government
- 6. 2. Hoe analyseren wij bezuinigingen?
- 7. Doel en opzet van de analyse • Doel is inzichtelijk maken van bezuinigingspakketten • Geen waardeoordeel over goed of fout • Gaat over besluitvorming, niet over implementatie • Onderzoeksopzet: – bezuinigingsmodel Overmans & Noordegraaf centraal – twintig+ grote en kleine gemeenten eerder onderzocht – categoriseren gebeurt altijd op dezelfde manier: • op basis van besluitvormingsdocumenten, aangevuld met (ambtelijke) sturings- en monitoringsinformatie • geen verdiepende gesprekken tijdens analysefase – percentages gebaseerd op besparing in t+1 en t+4 – maatregelen niet zwart of wit: soms verdeeld in twee of meer categorieën © Hiemstra & De Vries pagina 9
- 8. Facts & Figures bezuinigingsonderzoek* Onderdeel Cijfers Aantal bestudeerde gemeenten 22 Grootste bestudeerde gemeente 800.000 inwoners Kleinste bestudeerde gemeente 11.000 inwoners Totale waarde bestudeerde bezuinigingsopgave > € 9000 miljoen Aantal bestudeerde bezuinigingsmaatregelen > 1.600 Gemiddelde bezuinigingsopgave per inwoner € 258 © Hiemstra & De Vries pagina 10 * April 2013
- 9. Welke gemeenten gingen u voor?
- 10. © Hiemstra & De Vries pagina 12 Screenshots analysemateriaal Fictief voorbeeld
- 11. Inzicht als basis voor juiste gesprek • Inzicht in bezuinigingspakketten geen doel op zich • Analyse altijd basis voor bestuurlijk of ambtelijk gesprek • Voorbeelden van type bijeenkomsten: – presentatie gemeenteraad: welke keuzes hebben we gemaakt, hoe fair bezuinigen wij, welke kaders kunnen we meegeven? – inspiratiesessie college: in welke richting moeten we het zoeken, wat keuzes maken andere gemeenten, welke opdracht geven we mee aan directie? – werksessie ambtelijke managers/controllers: hoe concretiseren we zoekrichtingen, hoe gaan we naar ons college, welke maatregelen van andere gemeenten zijn nog buiten beeld? – presentatie ambtelijke organisatie: hoe betrekken we medewerkers bij noodzaak en insteek bezuinigingsopgave? © Hiemstra & De Vries pagina 13
- 12. © Hiemstra & De Vries pagina 14 Meer weten? Hiemstra & De Vries Samen werken aan een andere, betere publieke sector 030 2523 777 info@hiemstraendevies.nl www.hiemstraendevries.nl twitter.com/hiemstradevries Tom Overmans to@hiemstraendevries.nl 06-3013 4350