ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Multimediacases als schakel tussen opleidingstheorie en stagepraktijk: de rol van praktijkkennis van mentoren  Onderwijs Research Dagen  Eindhoven, 20 juni 2008
Maaike Vervoort  Ellen van den Berg [email_address] Hogeschool Edith Stein  /  Universiteit Twente Een meervoudige gevalsstudie naar het gebruik van multimediacases om praktijkkennis van mentoren te eliciteren
Aanleiding Kloof tussen innovatieve vakdidactiek en de (stage)praktijk Multimediacases met good practices ondersteunen a.s. leerkrachten  bij het visualiseren van wat mogelijk of ideaal haalbaar is in de praktijk  Barnett-Clarke (2001)
Multimediacases Video, audio, tekst en beeldmateriaal Kenmerken: authentieke situatie (‘real life’) kenmerken in holistisch perspectief geconstrueerd op basis van onderzoek voor leren op verschillende niveaus  Van den Berg, Wallace & Pedretti (2008, in druk)
Onderwijsarrangement Lessen pabo Dialoog  student & mentor Les  student Video- verslag  student Presentatie video- verslag  Multimedia cases innovatieve taaldidactiek
Professionele dialoog Lesvoorbereidingsgesprek waarin student en mentor innovatieve vakdidactiek bespreken en verwerken in een les voor de stagegroep, na het gezamenlijk bekijken van multimediacases
Praktijkkennis Kennis van leraren: gebaseerd op (reflecties op)  ervaringen in de praktijk persoonsgebonden contextafhankelijk hoofdzakelijk ‘tacit’ vak- of zelfs onderwerpsgebonden  Meijer, Verloop & Beijaard (2000)
Praktijkkennis Van Driel, Verloop & De Vos (1998) 6. Kennis over instructietechnieken 5. Kennis over leerlijnen en methodematerialen 4. Kennis van doelen 3. Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen 2. Algemeen didactische kennis  1. Vakinhoudelijke kennis Categorieën praktijkkennis
‘ Learn to notice’   Student teachers need to learn to  identify  what is important in a  teaching situation to  make connections  between specific events & principles of teaching to  reason  about a specific situation  Van Es & Sherin (2004)
Methode Meervoudige exploratieve gevalsstudie  (Yin, 2003) Onderzoeksvraag : Welk type praktijkkennis expliciteren mentoren onder invloed van exemplarische multimediacases in een lesvoorbereidingsgesprek ?  Selectie gevallen : 2 student-mentor-koppels criteria: ervaren mentoren  (> 20 jaar),+/- taalmethode Interventie : 3 multimediacases Opdracht
Methode   (vervolg) Video-opnames van 2 dialogen  transcript Analyse-eenheid: uitingen mentoren Relatie uiting – categorie praktijkkennis  stap 1 : scoren uitingen met analyse-instrument praktijkkennis  (Vervoort & Van den Berg, 2007) Relatie uiting – context  stap 2 : scoren context Relaties categorieën – context  stap 3 : verbinden gescoorde uitingen  multimediacase eigen groep kleuters algemeen cognitiementor
Analysestap 1 en 2 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke  Instructietechnieken; La = Kennis over leerlijnen; Onderstreepte woorden verwijzen naar de  multimediacase. Multimediacase  Multimediacase Ls Ls 269  dus  deze  kinderen dat zeg ik zijn dus ook duidelijk al een stukje  verder (.) 271  en [ ze]  kunnen het ook al tékenen Kleuters algemeen Kleuters algemeen  Kleuters algemeen Kleuters algemeen La Is La La 263  dat is ook de tussenfase 265  eh die met name hier gebruikt wordt natuurlijk in de kleutergroep  266  hiervóor zit nog een voorloper dat kinderen eigenlijk eh allerlei klanken mogen rijmen eigenlijk 268  gewoon fantasie eh nónsenswoordjes dat zit hier éigenlijk nog voor Multimediacase Multimediacase  Multimediacase Is Is Is 257  en  de juf  die gaf ook de opdracht erbij van eh bedenk woorden die écht bestaan 260  en die je ook makkelijk kunt tékenen (.) zei  ze 262  dus dat [257, 260 ] vergemakkelijkt natuurlijk Multimediacase Multimediacase  Multimediacase Multimediacase Ls Ls Ls Ls 252  deze  kinderen zijn ook best al wel vér, in het rijmen,  253  want  ze  rijmen eh op allerlei verschillende klanken hè 255  poes-blouse (.) poes heeft een nieuwe blouse (.) muis-huis-kruis   256  én  het  zijn ook al allemaal al échte woorden die op elkaar rijmen Context Categorie Uitingen mentor Fragment dialoog 1
Analysestap 3 zie hand-out Totaal uitingen/ categorie Eigen groep  265  263  266/ 268  Kleuters algemeen 257/ 260 / 262  [start] 252/  253/  255/ 256 269 / 271/ 272 / 273 / 277  Multimediacase (3) Totaal uitingen/ context Kennis over specifieke Instructietechnieken (Is) Kennis over leerlijnen en methodes (La, M) Kennis van doelen (D) Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen (Ls) Algemeen didactische kennis (K, Ia) Vakinhoudelijke kennis (Ce, Ci, Cf) Categorie prakijkkennis Context
Resultaten Dialoog 1 Onderwerp episode  Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 25 4 17 15 61 MMC 2 8 4 4 8 15 39 MMC 3 0 29 3 12 14 58 Lesontwerp 6 8 6 4 45 69 Totaal/categorie 14 66 17 41 89 227 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.
Resultaten Dialoog 2 Onderwerp episode  Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 4 4 1 4 13 MMC 2 11 14 4 5 22 56 MMC 3 8 16 4 10 11 49 Lesontwerp 6 5 8 0 26 45 Totaal/categorie 25 39 20 16 62 163 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.
In reactie op multimediacases met good practices expliciteren mentoren vooral praktijkkennis over de situatie in de case en over ‘kleuters in het algemeen’ vooral praktijkkennis over  leerprocessen van leerlingen  en  specifieke instructietechnieken -> Gezamenlijke bespreking van  multimediacases kan a.s. leerkrachten ondersteunen bij ‘learn to notice’ Conclusies  (I)
Bij bespreken les expliciteren mentoren vooral praktijkkennis over de situatie in de eigen groep en over  specifieke instructietechnieken -> Gezamenlijke lesvoorbereiding met multimediacases  kan a.s. leerkrachten ondersteunen bij uitvoeren innovatieve vakdidactiek in stagegroep [ vervolgonderzoek ] Conclusies  (II)
Gebruik van multimediacases met good practices in een lesvoorbereidingsgesprek leidt tot expliciteren van praktijkkennis door mentoren, waarbij (in korte tijd) verbanden worden gelegd tussen verschillende categorieën praktijkkennis en verschillende contexten.  -> Multimediacases zijn middel om praktijkkennis te eliciteren  -> Praktijkkennis van ervaren mentoren is een complex, samenhangend geheel Conclusies  (III)
Maaike Vervoort  vervoort @ edith.nl Hogeschool Edith Stein/Universiteit Twente Bedankt voor uw aandacht
Resultaten Door de mentor geëxpliciteerde praktijkkennis in dialoog 1 per categorie en per gespreksepisode (in aantal uitingen) Onderwerp episode  Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 25 4 17 15 61 MMC 2 8 4 4 8 15 39 MMC 3 0 29 3 12 14 58 Lesontwerp 6 8 6 4 45 69 Totaal/categorie 14 66 17 41 89 227 Noot. K/Ia = algemeen didactische kennis; Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; D = Kennis van doelen; La = Kennis over leerlijnen en methodes;  Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC =  multimediacase.
Resultaten Door de mentor geëxpliciteerde praktijkkennis in dialoog 2 per categorie en per gespreksepisode (in aantal uitingen) Onderwerp episode  Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 4 4 1 4 13 MMC 2 11 14 4 5 22 56 MMC 3 8 16 4 10 11 49 Lesontwerp 6 5 8 0 26 45 Totaal/categorie 25 39 20 16 62 163 Noot. K/Ia = algemeen didactische kennis; Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; D = Kennis van doelen; La = Kennis over leerlijnen en methodes;  Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC =  multimediacase.

More Related Content

Vervoort & Van den Berg (2008)

  • 1. Multimediacases als schakel tussen opleidingstheorie en stagepraktijk: de rol van praktijkkennis van mentoren Onderwijs Research Dagen Eindhoven, 20 juni 2008
  • 2. Maaike Vervoort Ellen van den Berg [email_address] Hogeschool Edith Stein / Universiteit Twente Een meervoudige gevalsstudie naar het gebruik van multimediacases om praktijkkennis van mentoren te eliciteren
  • 3. Aanleiding Kloof tussen innovatieve vakdidactiek en de (stage)praktijk Multimediacases met good practices ondersteunen a.s. leerkrachten bij het visualiseren van wat mogelijk of ideaal haalbaar is in de praktijk Barnett-Clarke (2001)
  • 4. Multimediacases Video, audio, tekst en beeldmateriaal Kenmerken: authentieke situatie (‘real life’) kenmerken in holistisch perspectief geconstrueerd op basis van onderzoek voor leren op verschillende niveaus Van den Berg, Wallace & Pedretti (2008, in druk)
  • 5. Onderwijsarrangement Lessen pabo Dialoog student & mentor Les student Video- verslag student Presentatie video- verslag Multimedia cases innovatieve taaldidactiek
  • 6. Professionele dialoog Lesvoorbereidingsgesprek waarin student en mentor innovatieve vakdidactiek bespreken en verwerken in een les voor de stagegroep, na het gezamenlijk bekijken van multimediacases
  • 7. Praktijkkennis Kennis van leraren: gebaseerd op (reflecties op) ervaringen in de praktijk persoonsgebonden contextafhankelijk hoofdzakelijk ‘tacit’ vak- of zelfs onderwerpsgebonden Meijer, Verloop & Beijaard (2000)
  • 8. Praktijkkennis Van Driel, Verloop & De Vos (1998) 6. Kennis over instructietechnieken 5. Kennis over leerlijnen en methodematerialen 4. Kennis van doelen 3. Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen 2. Algemeen didactische kennis 1. Vakinhoudelijke kennis Categorieën praktijkkennis
  • 9. ‘ Learn to notice’ Student teachers need to learn to identify what is important in a teaching situation to make connections between specific events & principles of teaching to reason about a specific situation Van Es & Sherin (2004)
  • 10. Methode Meervoudige exploratieve gevalsstudie (Yin, 2003) Onderzoeksvraag : Welk type praktijkkennis expliciteren mentoren onder invloed van exemplarische multimediacases in een lesvoorbereidingsgesprek ? Selectie gevallen : 2 student-mentor-koppels criteria: ervaren mentoren (> 20 jaar),+/- taalmethode Interventie : 3 multimediacases Opdracht
  • 11. Methode (vervolg) Video-opnames van 2 dialogen transcript Analyse-eenheid: uitingen mentoren Relatie uiting – categorie praktijkkennis stap 1 : scoren uitingen met analyse-instrument praktijkkennis (Vervoort & Van den Berg, 2007) Relatie uiting – context stap 2 : scoren context Relaties categorieën – context stap 3 : verbinden gescoorde uitingen multimediacase eigen groep kleuters algemeen cognitiementor
  • 12. Analysestap 1 en 2 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke Instructietechnieken; La = Kennis over leerlijnen; Onderstreepte woorden verwijzen naar de multimediacase. Multimediacase Multimediacase Ls Ls 269 dus deze kinderen dat zeg ik zijn dus ook duidelijk al een stukje verder (.) 271 en [ ze] kunnen het ook al tékenen Kleuters algemeen Kleuters algemeen Kleuters algemeen Kleuters algemeen La Is La La 263 dat is ook de tussenfase 265 eh die met name hier gebruikt wordt natuurlijk in de kleutergroep 266 hiervóor zit nog een voorloper dat kinderen eigenlijk eh allerlei klanken mogen rijmen eigenlijk 268 gewoon fantasie eh nónsenswoordjes dat zit hier éigenlijk nog voor Multimediacase Multimediacase Multimediacase Is Is Is 257 en de juf die gaf ook de opdracht erbij van eh bedenk woorden die écht bestaan 260 en die je ook makkelijk kunt tékenen (.) zei ze 262 dus dat [257, 260 ] vergemakkelijkt natuurlijk Multimediacase Multimediacase Multimediacase Multimediacase Ls Ls Ls Ls 252 deze kinderen zijn ook best al wel vér, in het rijmen, 253 want ze rijmen eh op allerlei verschillende klanken hè 255 poes-blouse (.) poes heeft een nieuwe blouse (.) muis-huis-kruis 256 én het zijn ook al allemaal al échte woorden die op elkaar rijmen Context Categorie Uitingen mentor Fragment dialoog 1
  • 13. Analysestap 3 zie hand-out Totaal uitingen/ categorie Eigen groep 265 263 266/ 268 Kleuters algemeen 257/ 260 / 262 [start] 252/ 253/ 255/ 256 269 / 271/ 272 / 273 / 277 Multimediacase (3) Totaal uitingen/ context Kennis over specifieke Instructietechnieken (Is) Kennis over leerlijnen en methodes (La, M) Kennis van doelen (D) Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen (Ls) Algemeen didactische kennis (K, Ia) Vakinhoudelijke kennis (Ce, Ci, Cf) Categorie prakijkkennis Context
  • 14. Resultaten Dialoog 1 Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 25 4 17 15 61 MMC 2 8 4 4 8 15 39 MMC 3 0 29 3 12 14 58 Lesontwerp 6 8 6 4 45 69 Totaal/categorie 14 66 17 41 89 227 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.
  • 15. Resultaten Dialoog 2 Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 4 4 1 4 13 MMC 2 11 14 4 5 22 56 MMC 3 8 16 4 10 11 49 Lesontwerp 6 5 8 0 26 45 Totaal/categorie 25 39 20 16 62 163 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.
  • 16. In reactie op multimediacases met good practices expliciteren mentoren vooral praktijkkennis over de situatie in de case en over ‘kleuters in het algemeen’ vooral praktijkkennis over leerprocessen van leerlingen en specifieke instructietechnieken -> Gezamenlijke bespreking van multimediacases kan a.s. leerkrachten ondersteunen bij ‘learn to notice’ Conclusies (I)
  • 17. Bij bespreken les expliciteren mentoren vooral praktijkkennis over de situatie in de eigen groep en over specifieke instructietechnieken -> Gezamenlijke lesvoorbereiding met multimediacases kan a.s. leerkrachten ondersteunen bij uitvoeren innovatieve vakdidactiek in stagegroep [ vervolgonderzoek ] Conclusies (II)
  • 18. Gebruik van multimediacases met good practices in een lesvoorbereidingsgesprek leidt tot expliciteren van praktijkkennis door mentoren, waarbij (in korte tijd) verbanden worden gelegd tussen verschillende categorieën praktijkkennis en verschillende contexten. -> Multimediacases zijn middel om praktijkkennis te eliciteren -> Praktijkkennis van ervaren mentoren is een complex, samenhangend geheel Conclusies (III)
  • 19. Maaike Vervoort vervoort @ edith.nl Hogeschool Edith Stein/Universiteit Twente Bedankt voor uw aandacht
  • 20. Resultaten Door de mentor geëxpliciteerde praktijkkennis in dialoog 1 per categorie en per gespreksepisode (in aantal uitingen) Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 25 4 17 15 61 MMC 2 8 4 4 8 15 39 MMC 3 0 29 3 12 14 58 Lesontwerp 6 8 6 4 45 69 Totaal/categorie 14 66 17 41 89 227 Noot. K/Ia = algemeen didactische kennis; Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; D = Kennis van doelen; La = Kennis over leerlijnen en methodes; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.
  • 21. Resultaten Door de mentor geëxpliciteerde praktijkkennis in dialoog 2 per categorie en per gespreksepisode (in aantal uitingen) Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 4 4 1 4 13 MMC 2 11 14 4 5 22 56 MMC 3 8 16 4 10 11 49 Lesontwerp 6 5 8 0 26 45 Totaal/categorie 25 39 20 16 62 163 Noot. K/Ia = algemeen didactische kennis; Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; D = Kennis van doelen; La = Kennis over leerlijnen en methodes; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.