ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Viêm màng não trẻ em

•
•
Update Y học
Update Y học

Đại học Y dược TPHCM

1 of 4
Download to read offline
2/20/2014 1 VIÊM MÀNG NÃO TRẺ EM TS. BS. Bùi Quang Vinh buiquangv@yahoo.com Trình Bệnh Y6 Các Hội Chứng Nhiễm Trùng TKTW (1) • Viêm màng não mủ (purulent meningitis) – DNT mờ đục, tế bào >1000/mm3, chủ yếu  neutrophil • Viêm màng não không mủ (nonpurulent menigitis) – DNT tế bào 10‐ 500/mm3,  thường đơn nhân đa  số • Viêm màng não cụt đầu (partial treated meningitis) – VMN vi khuẩn đã điều trị kháng sinh trước • Phản ứng màng não (meningismus) – Lâm sàng HC màng não + DNT bình thường. Moffet 2005 2 Các Hội Chứng Nhiễm Trùng TKTW (2) • Viêm não cấp (acute encephalitis): – Sốt +  – Rối loạn tri giác nặng, không tạm thời +  – DNT không mủ • Bệnh não cấp (acute encephalopathy): – RLTG +  – Không sốt +  – DNT bình thường • Viêm tủy (myelitis) Moffet 2005 3 Hội Chứng Màng Não Trẻ lớn, người lớn: Nhức đầu, nôn, táo bón Cổ cứng, Kernig, Brudzinski Vạch màng não Nhũ Nhi Kích thích, quấy khóc,  Bỏ ăn, nôn ói, tiêu chảy Thóp phồng Sơ sinh Nhiễm trùng huyết = Viêm màng não Kết Quả DNT Nghi NT TKTW CDTS Cấp Mãn (>30ngày) BT Không Mủ Mủ TB: <4, 60% Lym Protein: 20‐45 Glucose: >50% TB: ↑, Lym Protein:   Glucose: BT, ↓ TB: >1000, Neu Protein: 100‐500 Glucose: <40% NN: VMN Vi khuẩn NN: VMN VK đã θ Viêm não virus Viêm cạnh MN NN: VMN Vi khuẩn VMN VK đã θ VMN virus VN virus NN: Lao Nấm HIV Miễn dịch… Nelson 2011 addapted 5 Viêm Màng Não Do Nhiễm Trùng: NN Ở Mỹ Trước Vaccin Shah S.S. 2009. 6
2/20/2014 2 Viêm Màng Não Vi Khuẩn: NN Trước Vaccine Hib:  <1 tháng  Strep B, E. coli, Listeria,  Klebsiella Sau vaccin Hib:  <1 tháng  Strep B, E.coli, Kleb,  Gr(‐)  1‐3 tháng  Strep B, Ecoli, Listeria  Pneumo, Hib, Meningo  2 tháng‐5 tuổi:  Pneumo, Hib, Meningo  >6 tuổi  Pneumo, Meningo  >1 tháng  Pneumo, Mengingo Nelson 2011 7 Viêm Màng Não: XN (1) CDTS L1:Tế bào: đếm, % SH: Đạm, Đường Lactate, Cl VS: Nhuộm Gram, Lao, Nấm BAN ĐẦU CTM,  cấy máu,  Ion đồ, BUM‐creat, Glucose BIẾN CHỨNG SH: SIADH (↓Na  máu,↑cân)VS: Nhuộm Gram, Lao, Nấm Antigen hòa tan Cấy VK, virus, lao, nấm PCR: EV71, Herpes, EJB CDTS kiểm tra: CĐ: DHTK (khác sốt) kéo dài VMN sơ sinh Sốt: nhiễm, miễn dịch, tắc TM,  th ốc NT bệnh iện biến máu,↑cân) Mất nước DIC, sốc nhiễm trùng Imagery: tụ dịch, abcess CT‐scan MRI ECHO EEG: động kinh Đo thính lực: điếc8 Viêm Màng Não: XN (2) DNT BCĐN: có thể (+) gđ sớm VMNVR PCR VK: tốt nhưng cần 2‐5 ngày Latex: tìm KN/serum, nước tiểu HÌNH ẢNH CT & MRI CĐ:  ‐ có DH khu trú ‐ còn cấy VK/DNT(+)Latex: tìm KN/serum, nước tiểu (+) giả ít thay đổi điều trị ban đầu Nên khi: nghi VMNVK nhưng  nhuộm Gr (‐); nghi  Meningococcus Lactate: có thể (+) / VK lẫn Virus còn cấy VK/DNT(+) ‐ còn tăng BCĐN (>30‐ 40%)  ‐ VMNVK tái phát MÁU CRP ↑: không đặc hiệu Lactate DH, CP, AST ↑  Viêm Màng Não: Xử Trí Shah, 2009 10 VMN: Kháng Sinh Điều Trị BVNĐ 1 • KS ban đầu: – 0‐3th: C3+Ampi+Genta – >3th‐10t: C3 Nelson 2011 • KS ban đầu: – SS: C3 + Ampi ± Genta, hay new C3 + Ampi – >10t: Penicilline • Thất bại: đổi theo nn: – Pneumo: Vancomycin – Gr(‐): newC3  (Ceftazidime), Quinolone – Staph: Oxacilline – Menigo: C3 – Lao – 1th‐4t: C3 + Vanco, hay C3 + Rifampin – 5‐13t & người lớn:  C3 + Vanco, hay new C3 + Vanco • Thất bại: đổi theo NN 11 VMN: Corticoid Trong VNMVK Điều trị phụ trợ: Hemophilus: giảm di chứng điếc, tổn thương TK Pneumo: cải thiện outcomes ở cả trẻ em & người  lớn (N l 2011)(Nelson 2011) Liều dùng: Trước dùng KS hay cùng lúc KS Dexamethasone 0,6‐0,8 mg/kg/ng chia 2‐3 liều x 2  ng  Không dùng: đã dùng KS, giảm miễn dịch, sơ sinh.Nelson 2011 12
2/20/2014 3 Viêm Màng Não Virus: NN (1) • Enterovirus = echovirus, coxsackievirus A & B,  poliovirus, enterovirus – Tay chân miệng: HEV‐A, coxsackie, enterovirus,  đb: EV71 H i ki đb ki A16– Herpangina: coxsackie, đb: coxsackie A16 • Arbovirus: EJB, … • HIV‐1 • Adenovirus, rotavirus • Quai bị, sởi, rubella, cúm A & B, parainfluenza Feygin R.D. 2004 13 Viêm Màng Não Virus: NN (2) • Human herpes virus:  • HEV‐2 (herpes simplex 2),  • HEV‐3 (varicella‐zoster),  • HEV‐4 (EB),  • HEV‐5 (CMV),  • HEV‐6: roseola infantum  • Sau chích vaccine: sởi, bại liệt, dại Feygin R.D. 2004 14 Viêm Màng Não do Enterovirus (1)  Nguyên nhân thường gặp nhất của aseptic meningitis  LS: thường cấp, có thể âm ỉ >1 tuần, hoặc 1 đợt sốt cấp trước   Sốt 38‐40,5oC, thường 5 ngày, có thể 2 pha   Nhức đầu trán/sau hố mắt, hay gặp ở trẻ lớn  Chán ăn buồn nôn nôn đau bụng tiêu chảy Chán ăn, buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy,   co giật, đau cơ  DH màng não: cổ cứng, Kernig‐ Brudzinski  RL tri giác: hay gặp ở trẻ nhỏ, nhũ nhi Feygin R.D. 2004 15 Viêm Màng Não do Enterovirus (1) LS (tt) Viêm họng,  Viêm tủy loại enterovirus Ban niêm mạc,  Viêm màng phổi, màng tim, kết mạc, viêm cơ tim DNT:  Tế bào: vài TB‐vài ngàn TB/mm3, median 100‐500,  • Khởi đầu: neutrophil ưu thế,  • nhưng giảm dần về sau Đạm tăng nhẹ, đường BT nhưng có thể giảm Thời gian: thay đổi, thường giới hạn 1‐2 tuần Feygin R.D. 2004 16 Enterovirus: Biến Chứng Bệnh Tay Chân Miệng • VMN vô trùng: dnt >5‐10 BC/mm3 • Viêm thân não: myoclonus, ataxia, nystagmus, liệt mắt,  liệt hành tủy • Viêm não: RL tri giác, co giật, myoclonus • Viêm não tủy: liệt mềm (giảm phản xạ), myoclonus, y ệ (g p ạ), y , ataxia, nystagmus, liệt mắt, liệt hành • Rối loạn TK thực vật:  – vã mồ hôi lạnh, da nổi bông, – tim nhanh, thở nhanh, cao HA • Liệt mềm cấp tính: yếu cơ + mất phản xạ  • Phù phổi cấp, suy tim‐hô hấp. WHO 2011 17 Phân Loại Co Giật Co Giật Tái phát Sốt Cấp Không Sốt Động kinh Sốt SG  (gen) TK (+) ‐VMN ‐VN C. Hóa SCG đơn giản SCG phức tạp TK (‐) ‐ VR ‐VK ‐KST Vô  căn Thứ  phát Không  rõ NN
2/20/2014 4 Nhịp Tim Trẻ Bình Thường Tuỏi Thức Ngủ Trung bình 0 – 3 tháng 85‐205 80‐160 140 3 tháng – 2 tuổi 100‐190 75‐160 140   ổi   ổi 6 6 8 19 Data from Gillette, PC, Garson, A Jr, Porter, CJ, McNamara, DG. Dysrhythmias. In: Adams, FH, Emmanouilides, GC, Riemenschneider, TA (Eds), Moss' heart disease in infants, children and adolescents, 4th ed, Williams &Wilkin, Baltimore 1989. 2 tuổi – 10 tuổi 60‐140 60‐90 80 >10 tuổi 60‐100 50‐90 75 Huyết Áp Trẻ Bình Thường Công thức: Mean: 80 + 2n (n: tuổi) SBP: 90 + 2n  DBP: 70 + 2n SD # 10 mmHg cho systolic, 8 mmHg cho diastolic ở  TE 20 Cao Huyết Áp & Hạ Huyết Áp Cao huyết áp: SBP, DBP > 95th pct (Cao HA),  >99% pct (CHA ác tính) Gần đúng: >2 SD. Hạ huyết áp: Sơ sinh (0‐28 ng): SBP <60 mmHg 1 th‐ 1 tuổi: SBP <70 1 ‐10 tuổi: SBP <70 + 2n >10 tuổi: SBP <90 mmHg 21

More Related Content

Viêm màng não trẻ em

  • 1. 2/20/2014 1 VIÊM MÀNG NÃO TRẺ EM TS. BS. Bùi Quang Vinh buiquangv@yahoo.com Trình Bệnh Y6 Các Hội Chứng Nhiễm Trùng TKTW (1) • Viêm màng não mủ (purulent meningitis) – DNT mờ đục, tế bào >1000/mm3, chủ yếu  neutrophil • Viêm màng não không mủ (nonpurulent menigitis) – DNT tế bào 10‐ 500/mm3,  thường đơn nhân đa  số • Viêm màng não cụt đầu (partial treated meningitis) – VMN vi khuẩn đã điều trị kháng sinh trước • Phản ứng màng não (meningismus) – Lâm sàng HC màng não + DNT bình thường. Moffet 2005 2 Các Hội Chứng Nhiễm Trùng TKTW (2) • Viêm não cấp (acute encephalitis): – Sốt +  – Rối loạn tri giác nặng, không tạm thời +  – DNT không mủ • Bệnh não cấp (acute encephalopathy): – RLTG +  – Không sốt +  – DNT bình thường • Viêm tủy (myelitis) Moffet 2005 3 Hội Chứng Màng Não Trẻ lớn, người lớn: Nhức đầu, nôn, táo bón Cổ cứng, Kernig, Brudzinski Vạch màng não Nhũ Nhi Kích thích, quấy khóc,  Bỏ ăn, nôn ói, tiêu chảy Thóp phồng Sơ sinh Nhiễm trùng huyết = Viêm màng não Kết Quả DNT Nghi NT TKTW CDTS Cấp Mãn (>30ngày) BT Không Mủ Mủ TB: <4, 60% Lym Protein: 20‐45 Glucose: >50% TB: ↑, Lym Protein:   Glucose: BT, ↓ TB: >1000, Neu Protein: 100‐500 Glucose: <40% NN: VMN Vi khuẩn NN: VMN VK đã θ Viêm não virus Viêm cạnh MN NN: VMN Vi khuẩn VMN VK đã θ VMN virus VN virus NN: Lao Nấm HIV Miễn dịch… Nelson 2011 addapted 5 Viêm Màng Não Do Nhiễm Trùng: NN Ở Mỹ Trước Vaccin Shah S.S. 2009. 6
  • 2. 2/20/2014 2 Viêm Màng Não Vi Khuẩn: NN Trước Vaccine Hib:  <1 tháng  Strep B, E. coli, Listeria,  Klebsiella Sau vaccin Hib:  <1 tháng  Strep B, E.coli, Kleb,  Gr(‐)  1‐3 tháng  Strep B, Ecoli, Listeria  Pneumo, Hib, Meningo  2 tháng‐5 tuổi:  Pneumo, Hib, Meningo  >6 tuổi  Pneumo, Meningo  >1 tháng  Pneumo, Mengingo Nelson 2011 7 Viêm Màng Não: XN (1) CDTS L1:Tế bào: đếm, % SH: Đạm, Đường Lactate, Cl VS: Nhuộm Gram, Lao, Nấm BAN ĐẦU CTM,  cấy máu,  Ion đồ, BUM‐creat, Glucose BIẾN CHỨNG SH: SIADH (↓Na  máu,↑cân)VS: Nhuộm Gram, Lao, Nấm Antigen hòa tan Cấy VK, virus, lao, nấm PCR: EV71, Herpes, EJB CDTS kiểm tra: CĐ: DHTK (khác sốt) kéo dài VMN sơ sinh Sốt: nhiễm, miễn dịch, tắc TM,  th ốc NT bệnh iện biến máu,↑cân) Mất nước DIC, sốc nhiễm trùng Imagery: tụ dịch, abcess CT‐scan MRI ECHO EEG: động kinh Đo thính lực: điếc8 Viêm Màng Não: XN (2) DNT BCĐN: có thể (+) gđ sớm VMNVR PCR VK: tốt nhưng cần 2‐5 ngày Latex: tìm KN/serum, nước tiểu HÌNH ẢNH CT & MRI CĐ:  ‐ có DH khu trú ‐ còn cấy VK/DNT(+)Latex: tìm KN/serum, nước tiểu (+) giả ít thay đổi điều trị ban đầu Nên khi: nghi VMNVK nhưng  nhuộm Gr (‐); nghi  Meningococcus Lactate: có thể (+) / VK lẫn Virus còn cấy VK/DNT(+) ‐ còn tăng BCĐN (>30‐ 40%)  ‐ VMNVK tái phát MÁU CRP ↑: không đặc hiệu Lactate DH, CP, AST ↑  Viêm Màng Não: Xử Trí Shah, 2009 10 VMN: Kháng Sinh Điều Trị BVNĐ 1 • KS ban đầu: – 0‐3th: C3+Ampi+Genta – >3th‐10t: C3 Nelson 2011 • KS ban đầu: – SS: C3 + Ampi ± Genta, hay new C3 + Ampi – >10t: Penicilline • Thất bại: đổi theo nn: – Pneumo: Vancomycin – Gr(‐): newC3  (Ceftazidime), Quinolone – Staph: Oxacilline – Menigo: C3 – Lao – 1th‐4t: C3 + Vanco, hay C3 + Rifampin – 5‐13t & người lớn:  C3 + Vanco, hay new C3 + Vanco • Thất bại: đổi theo NN 11 VMN: Corticoid Trong VNMVK Điều trị phụ trợ: Hemophilus: giảm di chứng điếc, tổn thương TK Pneumo: cải thiện outcomes ở cả trẻ em & người  lớn (N l 2011)(Nelson 2011) Liều dùng: Trước dùng KS hay cùng lúc KS Dexamethasone 0,6‐0,8 mg/kg/ng chia 2‐3 liều x 2  ng  Không dùng: đã dùng KS, giảm miễn dịch, sơ sinh.Nelson 2011 12
  • 3. 2/20/2014 3 Viêm Màng Não Virus: NN (1) • Enterovirus = echovirus, coxsackievirus A & B,  poliovirus, enterovirus – Tay chân miệng: HEV‐A, coxsackie, enterovirus,  đb: EV71 H i ki đb ki A16– Herpangina: coxsackie, đb: coxsackie A16 • Arbovirus: EJB, … • HIV‐1 • Adenovirus, rotavirus • Quai bị, sởi, rubella, cúm A & B, parainfluenza Feygin R.D. 2004 13 Viêm Màng Não Virus: NN (2) • Human herpes virus:  • HEV‐2 (herpes simplex 2),  • HEV‐3 (varicella‐zoster),  • HEV‐4 (EB),  • HEV‐5 (CMV),  • HEV‐6: roseola infantum  • Sau chích vaccine: sởi, bại liệt, dại Feygin R.D. 2004 14 Viêm Màng Não do Enterovirus (1)  Nguyên nhân thường gặp nhất của aseptic meningitis  LS: thường cấp, có thể âm ỉ >1 tuần, hoặc 1 đợt sốt cấp trước   Sốt 38‐40,5oC, thường 5 ngày, có thể 2 pha   Nhức đầu trán/sau hố mắt, hay gặp ở trẻ lớn  Chán ăn buồn nôn nôn đau bụng tiêu chảy Chán ăn, buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy,   co giật, đau cơ  DH màng não: cổ cứng, Kernig‐ Brudzinski  RL tri giác: hay gặp ở trẻ nhỏ, nhũ nhi Feygin R.D. 2004 15 Viêm Màng Não do Enterovirus (1) LS (tt) Viêm họng,  Viêm tủy loại enterovirus Ban niêm mạc,  Viêm màng phổi, màng tim, kết mạc, viêm cơ tim DNT:  Tế bào: vài TB‐vài ngàn TB/mm3, median 100‐500,  • Khởi đầu: neutrophil ưu thế,  • nhưng giảm dần về sau Đạm tăng nhẹ, đường BT nhưng có thể giảm Thời gian: thay đổi, thường giới hạn 1‐2 tuần Feygin R.D. 2004 16 Enterovirus: Biến Chứng Bệnh Tay Chân Miệng • VMN vô trùng: dnt >5‐10 BC/mm3 • Viêm thân não: myoclonus, ataxia, nystagmus, liệt mắt,  liệt hành tủy • Viêm não: RL tri giác, co giật, myoclonus • Viêm não tủy: liệt mềm (giảm phản xạ), myoclonus, y ệ (g p ạ), y , ataxia, nystagmus, liệt mắt, liệt hành • Rối loạn TK thực vật:  – vã mồ hôi lạnh, da nổi bông, – tim nhanh, thở nhanh, cao HA • Liệt mềm cấp tính: yếu cơ + mất phản xạ  • Phù phổi cấp, suy tim‐hô hấp. WHO 2011 17 Phân Loại Co Giật Co Giật Tái phát Sốt Cấp Không Sốt Động kinh Sốt SG  (gen) TK (+) ‐VMN ‐VN C. Hóa SCG đơn giản SCG phức tạp TK (‐) ‐ VR ‐VK ‐KST Vô  căn Thứ  phát Không  rõ NN
  • 4. 2/20/2014 4 Nhịp Tim Trẻ Bình Thường Tuỏi Thức Ngủ Trung bình 0 – 3 tháng 85‐205 80‐160 140 3 tháng – 2 tuổi 100‐190 75‐160 140   ổi   ổi 6 6 8 19 Data from Gillette, PC, Garson, A Jr, Porter, CJ, McNamara, DG. Dysrhythmias. In: Adams, FH, Emmanouilides, GC, Riemenschneider, TA (Eds), Moss' heart disease in infants, children and adolescents, 4th ed, Williams &Wilkin, Baltimore 1989. 2 tuổi – 10 tuổi 60‐140 60‐90 80 >10 tuổi 60‐100 50‐90 75 Huyết Áp Trẻ Bình Thường Công thức: Mean: 80 + 2n (n: tuổi) SBP: 90 + 2n  DBP: 70 + 2n SD # 10 mmHg cho systolic, 8 mmHg cho diastolic ở  TE 20 Cao Huyết Áp & Hạ Huyết Áp Cao huyết áp: SBP, DBP > 95th pct (Cao HA),  >99% pct (CHA ác tính) Gần đúng: >2 SD. Hạ huyết áp: Sơ sinh (0‐28 ng): SBP <60 mmHg 1 th‐ 1 tuổi: SBP <70 1 ‐10 tuổi: SBP <70 + 2n >10 tuổi: SBP <90 mmHg 21