1. Monitoren van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt
Jeroen Meuwissen
Janneke Gardeniers
15 mei 2013
2. basis voor beslissingen
Agenda
• Even voorstellen
• Actuele arbeidsmarktsituatie
• De arbeidsmarkt over 5 jaar
• Waarom een arbeidsmarktmonitor? Waarom prognoses?
• Introductie RAIL & RAM
• Ruimte voor discussie
• Meer weten?
4. basis voor beslissingen
Even voorstellen
• We proberen ons te onderscheiden door:
o de combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek
o onderzoek op laag regionaal niveau
o de opdrachtgever actief te betrekken gedurende het onderzoeksproces
o communicatie naar (eind)gebruikers
• Belangrijke opdrachtgevers zijn:
o Provincies Overijssel, Noord-Brabant, Limburg en Drenthe
o Ministerie VWS
o Kenniscentra ECABO, Calibris en KOC
o Greenport Venlo, Zorg aan Zet en TCZL
5. basis voor beslissingen
Actuele situatie arbeidsmarkt
• De Nederlandse economie krimpt in 2013 (-0,75%)
• Consumenten terughoudend door onzekerheden: stagnerende
woningmarkt, economische onzekerheid, behoud van baan en
dalende koopkracht
• Consumptie door overheid daalt als gevolg bezuinigingen
• Bedrijven investeren minder in dit economische klimaat
• Alleen buitenlandse vraag neemt toe in 2013 (lichtpuntje)
• Economische situatie gevolgen voor huidige arbeidsmarktsituatie
6. basis voor beslissingen
Actuele situatie arbeidsmarkt
Spanningsindicator UWV:
Spanningsindicator
Noord-Brabant Limburg
West-Brabant Helmond-De Peel Midden-Brabant NO-Brabant ZO-Brabant M-Limburg N-Limburg Z-Limburg
2010
Kwartaal 1 zeer ruim zeer ruim ruim ruim ruim zeer ruim zeer ruim zeer ruim
Kwartaal 2 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim ruim ruim
Kwartaal 3 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim ruim ruim
Kwartaal 4 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim zeer ruim zeer ruim
2011
Kwartaal 1 ruim zeer ruim ruim ruim gemiddeld ruim ruim ruim
Kwartaal 2 ruim ruim ruim gemiddeld krap gemiddeld ruim ruim
Kwartaal 3 ruim ruim ruim gemiddeld krap gemiddeld ruim ruim
Kwartaal 4 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim zeer ruim ruim
2012
Kwartaal 1 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim zeer ruim ruim
Kwartaal 2 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim ruim ruim
Kwartaal 3 ruim zeer ruim ruim ruim ruim ruim zeer ruim zeer ruim
Kwartaal 4 zeer ruim zeer ruim zeer ruim zeer ruim zeer ruim zeer ruim zeer ruim zeer ruim
7. basis voor beslissingen
De arbeidsmarkt over 5 jaar
• Economie trekt naar verwachting weer aan vanaf 2e helft 2013
• Groei werkgelegenheid en afname werkloosheid pas 2015 voorzien
8. basis voor beslissingen
De arbeidsmarkt over 5 jaar
• Groeiende vervangingsvraag door uitstroom babyboomers
• Instroom aanbod blijft op middellange termijn achter
• Ruime arbeidsmarktsituatie slaat geleidelijk om
Arbeidsmarktperspectief is verschillend per
opleidingsniveau en beroep:
• Mismatch tussen uitstroom uit onderwijs en behoeften werkgevers
• Speerpuntsectoren met specifieke personeelsbehoeften
Belang van mobiliteit, bijscholing en aanpassing productieproces
16%
84%
Werkzame beroepsbevolking
Zuidoost-Nederland, 2012
55 jaar en ouder 15-45-jarigen
9. basis voor beslissingen
Verwachtingen techniek in Limburg en Noord-Brabant
Voor technisch personeel worden goede arbeidsmarktperspectieven
verwacht
Inzichten voor eind 2016 op basis van informatie uit RAIL en RAM
Verwachtingen schoolverlaters:
Verwachtingen werkgevers:
knelpunten personeelsvoorziening technische beroepen groot tot zeer
groot
Eind 2016
Midden-
Brabant
Noordoost-
Brabant
Zuidoost-
Brabant
Noord-
Limburg
Midden-
Limburg
Zuid-
Limburg
vmbo techniek zeer goed zeer goed zeer goed goed goed goed
mbo techniek zeer goed zeer goed zeer goed goed goed goed
hbo techniek goed goed goed goed goed goed
10. basis voor beslissingen
Waarom een arbeidsmarktmonitor?
1. Terugkijken door jaar-op-jaar ontwikkelingen
2. Objectieve doorkijk naar de nabije toekomst
3. Gelijke basisinformatie voor alle partijen
4. Monitoren beleidsthema’s
5. Monitoren maakt bijsturen mogelijk
11. basis voor beslissingen
Waarom prognoses?
• Prognoses zijn per definitie omgeven met onzekerheid
• In de huidige onzekere tijden geldt dat nog meer
• Waarom zijn prognoses dan toch relevant?
• Prognoses zijn zoveel als mogelijk een objectieve inschatting
• Door de modelmatige aanpak zijn gevoelmatige inschattingen niet
nodig en neemt ook het inzicht in de werking van de arbeidsmarkt
toe.
12. basis voor beslissingen
Wat is RAIL? - Algemeen
• RAIL staat voor Regionale Arbeidsmarkt Informatie Limburg
• Breed scala aan partners waaronder Provincie Limburg, de zeven
centrumgemeenten, het UWV Werkbedrijf en diverse
opleidingsinstellingen.
• RAIL geeft jaarlijks een overzicht van informatie over de arbeidsmarkt
in Limburg.
13. basis voor beslissingen
Wat is RAIL? - Doelstellingen
• RAIL geeft een breed palet van gebruikers de gelegenheid om inzicht
te krijgen in de Limburgse arbeidsmarkt. Dit gebeurt op basis van de
huidige stand van zaken en de verwachte ontwikkelingen op de
Limburgse arbeidsmarkt.
• RAIL biedt cijfermateriaal, analyse en prognoses die helpen bij het
maken van beleidskeuzes en het verantwoorden van gevolgd beleid.
• RAIL biedt kwantitatieve informatie en kwalitatieve analyse over
vraag- en aanbodkant van de arbeidsmarkt. Bovendien organiseert RAIL
bijeenkomsten om gebruikers van RAIL te informeren over inhoud en
achtergronden. Op die manier krijgen diverse gebruikers van RAIL op
verschillende niveaus aanknopingspunten voor beleidsinitiatieven.
• RAIL is primair bedoeld voor werkgevers, opleidingsinstellingen en
overheid. Ook scholieren en studenten die voor hun studiekeuze
staan, of werknemers die overwegen naar Limburg te verhuizen, kunnen
een beeld krijgen van hun perspectieven.
14. basis voor beslissingen
Wat is RAIL? – Soort informatie
De Regionale Arbeidsmarkt Informatie Limburg biedt informatie over de
huidige situatie en de prognoses voor de komende jaren. Die informatie
heeft betrekking op:
• Omgevingsfactoren die de arbeidsmarkt beïnvloeden
• Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt
• Prognoses van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt
• Discrepanties op korte en/of middellange termijn
Deze informatie wordt aangeboden op verschillende niveaus:
• Provincie Limburg (ten opzichte van landelijke cijfers)
• 3 regio's Noord-, Midden- en Zuid-Limburg (COROP-gebieden)
15. basis voor beslissingen
Wat is de RAM? - Algemeen
• RAM is de Regionale Arbeidsmarktmonitor voor Noord-Brabant
• Breed scala aan partners, allen verbonden in Pact Brabant
• Uitvoering door samenwerkingsverband Etil, PSW en ROA
• Nadruk ligt vooral op het proces van informatie naar beleid
• In 2013 eerste versie van RAM, 1e resultaten oktober verwacht
16. basis voor beslissingen
Wat is de RAM? - Doelstellingen
• De doelstelling van RAM is:
Het doorvertalen van de reeds beschikbare en nieuwe arbeidsmarktinformatie
naar een breed gedragen monitoringssysteem waarmee informatie over vraag-
en aanbod op de regionale arbeidsmarkt inzichtelijk kan worden gemaakt en die
de coalitievorming rond de in het BAA opgenomen doelstellingen ondersteunt.
Doelstellingen Brabant Arbeidsmarkt Akkoord (BAA):
1. HRM-agenda / Sociale innovatie
2. Voldoende gediplomeerde instroom sterke Brabantse clusters
3. Stimuleren nieuwe arrangementen arbeidsmobiliteit
4. Iedereen doet mee/ social inclusive
5. Arbeidsmigratie (expats / vaklui) - regiobranding
17. basis voor beslissingen
Wat is de RAM? – Soort informatie
De Regionale Arbeidsmarktmonitor Noord-Brabant biedt informatie over
de huidige situatie en de prognoses voor de komende jaren. Die
informatie heeft betrekking op:
• Vraag
• Aanbod
• Werkloosheid
• Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt
• Topsectoren / Speerpuntsectoren
Deze informatie wordt aangeboden op verschillende niveaus:
• Provincie Noord-Brabant (ten opzichte van landelijke cijfers)
• West-Brabant, Midden-Brabant, Noordoost-Brabant en Zuidoost-
Brabant
18. basis voor beslissingen
Verschillen tussen de monitors
Provincie Limburg:
- RAIL wordt al vele jaren uitgebracht en geniet veel bekendheid in de regio
- RAIL geldt als basisinformatie over de arbeidmarkt in Limburg
- RAIL vormt de eenduidige basis voor beleid en vervolgonderzoek
- Publicatie:
 update voorjaar 2013;
 nieuw onderzoek voorjaar 2014 (uitvoerder nog onbekend)
Provincie Noord-Brabant:
- RAM zit in de opstartfase: opzet, netwerk, bekendheid zijn in ontwikkeling
- Maakt gebruik reeds bestaande gegevens en prognoses
- Naast monitoring ook beleidsmatige insteek
- Publicatie:
 Najaar 2013
19. basis voor beslissingen
Discussiepunten
1. Welke informatie over de arbeidsmarkt heeft u nodig?
2. Wat mist u nog in de beschikbare arbeidsmarktinformatie?
3. Hoe zou u graag arbeidsmarktinformatie ontvangen?
4. Waar gebruikt u arbeidsmarktinformatie voor?