Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej
1 like2,004 views
Powyższe opracowanie przedstawia różne podejścia do klasyfikacji, szacowania I definiowania wartości niematerialnych. W przekonaniu analityków są to czynniki decydujące o wynikach finansowych oraz wartości przedsiębiorstwa.
Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej
- 1. Piotr Senkus Zakład Ekonomiki Przemysłu, Marketingu i Konsumpcji Katedra Ekonomiki Gospodarki Żywnościowej Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu Różne podejścia do wartości niematerialnych i ich znaczenie na przykładzie globalnych przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej Different approaches to intangible assts based on example of the global companies in the food sector Słowa kluczowe: wartości niematerialne, goodwill, wycena Key words: Intangibilities, goodwill, evaluation Wstęp Obecnie wielkość sprzedaży przedsiębiorstw, w tym tych z sektora gospodarki żywnościowej, porównywalna jest z produktem krajowym brutto (PKB) wielu państw narodowych. W tabeli pierwszej zestawiono wybrane przedsiębiorstwa – korporacje działające w gospodarce żywnościowej oraz państwa. Jako wielkość porównywalne wzięto wartość rocznej sprzedaży w przypadku przedsiębiorstw, oraz PKB w przypadku państw. Tabela 1. PKB wybranych krajów i wartość rocznej sprzedaży koncernów w 2001 roku Pozycja Kraj / Koncern PKB / Sprzedaż (mln USD) Pozycja Kraj / Koncern PKB / Sprzedaż (mln USD) Kraj / Koncern PKB / Sprzedaż (mln USD) 1 USA 9 963 127,77 122 Boliwia 20 900,57 2 Chiny 4 500 448,41 85 Sudan 35 683,49 123 The Coca-Cola Co, 20 092,00 3 Japonia 3 150 022,26 86 Safeway 34 301,00 124 Aeon 20 040,00 87 Nepal 33 704,19 125 Casino 19 984,00 ... ... Pozycja 30 Arabia Saudyjska 232 008,55 88 Tesco 33 614,00 126 Oman 19 600,93 31 Malezja 223 690,83 89 JCPenny 32 004,00 129 Mozambik 19 099,86 32 Wal-Mart 217 799,00 90 Aldi Eikauf 31 310,00 130 E Leclerc 19 050,00 33 Szwajcaria 206 997,93 131 Delhaize Le Lion 34 Austria 202 996,55 62 Sri Lanka 62 709,30 63 Carrefour 64 Uzbekistan 65 66 ... 18 957,00 93 Kuwejt 29 300,10 94 REWE 29 078,00 95 Intermarche 28 710,00 61 565,00 96 Zinbabwe 28 197,47 141 Luksemburg 15 900,04 59 994,83 97 ConAgra Inc, 27 630,00 142 Mars Inc, 15 300,00 Ahold 57 976,00 98 PepsiCo Inc, 26 935,00 143 Katar 15 099,99 Irak 57 000,04 99 Edeka/AVA 26 700,00 144 MCDonalds 14 870,00 Unilever plc 26 672,00 145 Estonia ... ... 100 ... 137 Diageo plc 16 644,00 ... 14 700,01 ... 69 Syria 50 905,76 70 Kroger 50 098,00 110 J Saintsbury 24 081,00 152 Anheuser-Busch Inc, 12 262,00 71 Dominikana 48 296,55 111 Salwador 24 002,52 153 Papua - Nowa Gwinea 12 198,52 72 Bułgaria 48 002,28 112 Azerbejdżan 23 499,78 154 Groupe Danone 12 184,00 73 Nestlé S,A, 46 628,00 113 23 456,00 156 Mołdawia 11 300,50 23 454,00 157 Kirin Brewery Co, Ltd, 11 287,00 76 Libia 45 399,31 115 Auchan Archer Daniels Midland Co, Tangelsmann 22 980,00 158 Trinidad i Tobago 11 199,71 77 Metro 43 357,00 116 Słowenia 22 899,09 159 Asahi Breweries Ltd, 11 050,00 78 Target 39 455,00 160 Tyson Foods 10 751,00 79 Etiopia 39 205,67 118 Korea PN. 21 990,20 161 Cypr 80 Puerto Rico 38 999,11 119 Cargill Inc, 21 500,00 81 Krat Foods Inc, 38 119,00 120 Ito-Yakodo 21 145,00 170 Dean Foods Co, 9 700,00 82 Albertson's 37 931,00 121 Afganistan 20 994,62 171 H, J, Heinz Co, 9 431,00 ... ... 114 ... 10 530,13 ... Źródło: Opracowanie własne na podstawie Forbes 2002, CIA 2002, FT 2002 (2003) (w przypadku producentów wzięto pod uwagę przychody ze sprzedaży żywności). 1
- 2. Wartość rocznej sprzedaży pierwszej spośród korporacji – sieci handlowej Wall-Mart wyniosła w 2002 roku 217 799 mln USD, co dało jej 32 pozycję w tak skonstruowanym zestawieniu. Wartość rocznej sprzedaży Wall-Mart była większa niż PKB Szwajcarii czy Austrii. Kolejne korporacje w tym zestawieniu zajęły pozycje: Carrefour - 63 pozycję, wartość sprzedaży 61 565 mln USD, Royal Ahold - 65 pozycję, wartość sprzedaży 57 976 mln USD przed Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Syrią; Kroger 70 pozycję, wartość sprzedaży 50 098 mln USD oraz Nestle, jako pierwsza spośród producentów żywności 73 pozycję, wartość rocznej sprzedaży 46 628 mln USD. Za nią znajdowały się takie kraje jak Dominikana, Bułgaria. Co zatem pozwala tym przedsiębiorstwom konkurować z gospodarkami narodowymi? Wartości niematerialne – typologia, definicja i ich szacowanie Praktyka współczesnej gospodarki nazywanej „gospodarką wiedzy” (knowledge-based economy1) dowiodła, iż sam kapitał (w klasycznym ujęciu) nie determinuje sukcesu przedsiębiorstwa, gdyż korporacje o podobnej wartości księgowej notowane na giełdach papierów wartościowych wyceniane są przez rynek inaczej. Za walory przedsiębiorstwa inwestorzy skłonni są zapłacić wielokrotnie wyższą cenę niż wynikałoby to z jego wartości księgowej. Czynnikiem decydującym w głównej mierze o wartości przedsiębiorstwa są wartości niematerialne. Wartości niematerialne „nieuchwytne” (z ang.: intangibilities) to wartości, o które istnieje ciągły spór odnośnie elementów, które należałoby do nich zaliczyć. W tabeli drugiej przedstawiono propozycje klasyfikacji wartości niematerialnych według Financial Accounting Standard Bard (FASB), „The Intangible Assets Monitor”2 oraz powszechnego ich rozumienia. Tabela 2. Różne podejścia do wartości niematerialnych. Wartości niematerialne powszechnie rozumienie Marka Lojalność arketingie 4 Dbałość o środowisko naturalne Innowacyjność Systemy zarządzania wiedzą Systemy zarządzania dostawami Kultura organizacji Wartości niematerialne 3 według FASB Związane z arketingiem Związane z konsumentem Związane z kontraktem, umową Związane z technologią Związane ze sztuką lub dobrami unikatowymi Źródło: Opracowanie własne (2003). 1 Zobacz Greenspan A. (2002). Zobacz Sveiby K.E (2001). 3 Zobacz Financial Accounting Standard Board (2001). 4 Zobacz Schwartz M. (2000). 2 2
- 3. Tabela 2(cd.). Różne podejścia do wartości niematerialnych. Czynniki zewnętrzne External Structure Indicators Wskaźniki wzrostu Wzrost sektora Wartości niematerialne 5 „The Intangible Assets Monitor” Czynniki wewnętrzne Fachowość Internal Structure Indicators Competence Indicators Wskaźniki wzrostu Wskaźniki wzrostu Inwestycje w IT Wskaźnik kompetencji Inwestycje w budowanie struktury Liczba lat w branży wewnętrznej Stopień edukacji personelu Rotacja kompetencji Wskaźniki innowacyjności Wzrost zaufania wśród dotychczasowych klientów Sprzedaż do nowych klientów Wskaźniki innowacyjności Programy lojalnościowe dla klientów Nowe produkty lub usługi Nowe technologie Wskaźniki sprawności i użyteczności Zysk na jednego klienta Sprzedaż na jednego klienta Wskaźniki rentowności Wskaźniki sprawności i użyteczności Proporcja liczebności działów wspomagających sprzedaż do liczebności klientów Wskaźniki innowacyjności Doświadczenie z klientami Koszty szkoleń i treningów Segmentacja rynku Wskaźniki ryzyka, stabilności Wskaźnik zadowolenia konsumenta Udział dużych konsumentów Struktura wiekowa konsumentów Wskaźnik lojalności konsumenta Powtarzalność zakupów Wskaźniki ryzyka, stabilności Indeks wartości / postawy Wiek organizacji Rotacja pracowników Wskaźnik młodych pracowników (do 2 lat w firmie) Wskaźnik pracowników długo zatrudnionych Wskaźniki sprawności i użyteczności Liczba profesjonalistów Wartość dodana na pracownika. Wartość dodana na profesjonalistę Zysk na jednego pracownika Zysk na jednego profesjonalistę Wskaźniki ryzyka, stabilności Rotacja kadry kierowniczej i specjalistów Płaca relatywna Wskaźnik długo zatrudnionych specjalistów Źródło: Opracowanie własne (2003). Należy zwrócić uwagę, że według używanych przez korporacje notowane na światowych giełdach wykładni6, do wartości niematerialnych wykazywanych w sprawozdaniach finansowych nie powinno ujmować się wartości niematerialnych generowanych przez konsumentów – np. przyrost liczby lojalnych klientów lub dużych klientów oraz wartości generowanych przy udziale zatrudnionej w przedsiębiorstwie kadry specjalistów, o ile nie są oni zatrudnieni w ramach kontraktu. Podobnie jak w przypadku braku jednoznacznej klasyfikacji wartości niematerialnych nie funkcjonuje jednoznaczna ich definicja, dlatego dla potrzeb poniższego opracowania została ona sformułowana: Wartości niematerialne - są to wartości generowane w organizacji przy udziale czynników zewnętrznych – czynników związanych z klientem, czynników koniunkturalnych; czynników wewnętrznych kwantyfikowalnych – czynników marketingowych, czynników „software” związanych z użytkowanymi przez organizację systemami komputerowymi, czynników organizacyjnych 7; czynników wewnętrznych niekwantyfikowalnych (lub trudno kwantyfikowalnych) - czynników związanych z fachowością, kreatywnością i efektywnością kadry kierowniczej, czyli tzw.: „aktywami koncepcyjnymi” 5 Zobacz Sveiby K.E (2001). Zobacz FASB (2001). 7 Wiek organizacji, udział młodych pracowników, udział pracowników doświadczonych, rotacja pracowników. 6 3
- 4. („conceptual assets”8) oraz czynników „knowledge”, czyli baz danych i systemów wspomagania decyzji będących w posiadaniu organizacji. Zasadniczo wartości niematerialne można podzielić na dwie grupy: Wartości niematerialne trwałe – Goodwill – nie mogą one być amortyzowane, lecz poddawane są „testowi dewaluacji” (impairment test)6,9; Wartości niematerialne nietrwałe – pozostałe wartości generowane przez czynniki o ograniczonym czasie użytkowania, amortyzowane są najczęściej liniowo odpowiednio do czasu amortyzacji czynników z nimi związanych10. Istotną trudność sprawia również oszacowanie wartości niematerialnych, a do ich wyceny proponuje się następujące podejścia: Podejście I – rachunkowe, zakłada, iż wartości niematerialne to nadwyżka ceny nabycia przedsiębiorstwa nad jego wartością wynikającą z zapisów w księgach rachunkowych wg stanu na dzień zawarcia transakcji 9. Podejście II – bazuje na inwestycjach w badania i rozwój przedsiębiorstwa (R&D); oprogramowanie i dane; budowanie marki oraz inne wartości niematerialne11. Podejście III – bazuje na środkach wypłacanych „kreatywnym pracownikom”: kluczowemu szczeblowi zarządzania oraz zespołom badawczym, czyli tym, którzy generują przyrost wartości niematerialnych11. Podejście IV – bazuje na marży operacyjnej przedsiębiorstwa, czyli różnicy pomiędzy wynikiem ze sprzedaży a kosztami sprzedaży. Na marżę brutto wpływa na przykład zaoszczędzona część kosztów wynikłych z wprowadzenia elektronicznych systemów zarządzania dostaw11. Podejście VI – „niefiskalne” – zakłada, iż nie można mierzyć „nowego” za pomocą powszechnie stosowanych narzędzi rachunkowych, nie powinno się również przypisywać poszczególnym składnikom wartości pieniężnych, podobnie jak nie poddaje się wycenie użyteczności dóbr. Wartości niematerialne powinno się natomiast poddać ocenie 5 przypisując im określone wskaźniki, a dopiero wówczas należy odnieść je do wartości przedsiębiorstwa, wielkości przychodów lub przyrostu wielkości przychodów, by określić wagę wartości niematerialnych w kreowaniu poszczególnych wartości. Podejście VII – zakłada, iż wartości niematerialne, to różnica pomiędzy wartością zorganizowanej jednostki gospodarczej, oszacowaną na podstawie szczegółowo przeprowadzonej wyceny (wycena przedsiębiorstwa), a wartością tą pomniejszoną o wartość aktywów netto obliczoną na podstawie danych ujętych w księgach rachunkowych wg stanu na dzień sporządzania wyceny9. W opinii autora podejściem najlepiej odpowiadającym wycenie wartości niematerialnych jest podejście VI - „niefiskalne”, które uwzględnia czynniki mogące mieć wpływ na kreowania wartości niematerialnych. Ze względu, że oszacowanie wartości niematerialnych za pomocą tego podejścia wymaga wielu szczegółowych danych stanowiących tajemnicę wewnętrzną korporacji w dalszej części opracowania autor użył wyceny proponowanej w Podejściu VII – które jest zgodne z zaleceniami Financial Accounting Standards Bard. 8 Między innymi Alan Greenspan – wystąpienie przed Izbą Reprezentantów – luty 2002 . Zobacz Arnold Ch. (2001). 10 Zobacz Koltveit J. (2002), zobacz FASB (1983). 11 Zobacz Lev B. (2001) 9 4
- 5. Coca Cola Co. W celu ukazania jak wielkie znaczenie dla korporacji mają wartości niematerialne posłużono się przykładem lidera w produkcji napoi bezalkoholowych – Coca Cola Co. W tabeli trzeciej przedstawiono uproszczony bilans na dzień 31 grudnia 2002 roku. Tabela 3. Uproszczony bilans Coca Cola Co. (Na dzień 31 grudnia 2003 roku.) Coca-Cola Company AKTYWA Środki pieniężne Kapitał obrotowy Budynki i wyposażenie, inwestycje Goodwill i inne wart. niematerialne Suma aktywów PASYWA mln. USD 13 688 Zobowiązania długoterminowe 8 111 Zobowiązania krótkoterminowe 3 501 Kapitał własny mln. USD 2 647 8 227 10 902 3 524 25 300 25 300 Suma pasywów Źródło: Opracowanie własne na podstawie Coca Cola Annual Report 2002 (2003) Z przedstawionego bilansu mogłoby wynikać, iż Coca Cola posiada wartości niematerialne o wartości około 3,5 mld USD, a cała korporacja jest warta 25,3 mld USD. Łatwo jednak obliczyć, że 2,45 mld akcji wyemitowanych przez tą korporację pomnożone przez kurs giełdowy 46,04 USD (12.2002) daje sumę 112,8 mld USD a więc ok. 4,5 razy więcej niż wynikało by to z zapisów bilansowych. Ile zatem warte są w rzeczywistości wartości niematerialne? Przy szacowaniu wartości niematerialnych, w przypadku przedsiębiorstwa notowanego na giełdzie warto wyjść od wyceny proponowanej przez analityków 9. W przypadku Coca Cola Co. wartość ta wyniosła 144,47 mld USD. Od tej wartości należy odjąć następnie wartość aktywów netto – 11,61 mld USD co daje 132,86 USD. Suma ta odzwierciedla dopiero faktyczną wartość Goodwill i innych wartości niematerialnych korporacji. Faktyczną rolę wartości niematerialnych można dostrzec na graficznym przedstawieniu „całościowego” bilansu Coca Cola Co. ujmującego również wartości niematerialne. Rysunek 1. Struktura bilansu Coca Cola Co. na dzień 31 grudnia 2002 roku. PASYWA AKTYWA 25.300 mln USD środki pieniężne środki obrotowe rzeczowe składniki majątku wartości niematerialne Goodwill zobowiązania długoterminowe zobowiązania krótkoterminowe kapitał własny uwidoczniony 3.501 mln USD kapitał własny niewidoczniony 89.170 mln USD Wartości rynkowa 144.470 mln USD Źródło: Opracowanie własne (2003). 5
- 6. Liderzy w gospodarce żywnościowej W celu przedstawienia sytuacji liderów gospodarki żywnościowej spośród światowych korporacji ujętych w tabeli pierwszej celowo wybrano dziesięć notowanych na NYSE12. Dwie z nich reprezentują producentów napoi bezalkoholowych: Pepsi Co. i Coca Cola Co.; trzy reprezentują dystrybutorów: WalMart Stores, Inc., J.C. Penney Company, Inc., i Target Corporation; pięć reprezentuje producentów żywności: Kraft Foods Inc., Kellogg Company, Dean Foods Company, DANONE Group oraz jedna korporacja, która jest przedstawicielem producentów napoi alkoholowych - Anheuser-Busch Companies. W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie wartości aktywów, Goodwill i innych wartości niematerialnych oszacowanych według zaleceń FASB przy dwóch wariantowych wartościach branych jako wartość przedsiębiorstwa. W pierwszym wariancie za wartość przedsiębiorstwa przyjęto wartość oszacowaną przez analityków giełdowych – EV1, natomiast w drugim przypadku posłużono się wartością kapitalizacji przedsiębiorstwa na koniec roku rozrachunkowego 2002 – EV2. Posługiwanie się wartością EV2 jest o tyle przez autora uzasadnione, że zakłada nagły spadek wartości przedsiębiorstwa na skutek spadku koniunktury czy ujawnienia jakichś nieprawidłowości w samej korporacji, które mogłyby wpłynąć na wartość przedsiębiorstwa. Goodwill EV1 256,9 257,6 112,8 114,5 82,4 82,1 50,5 63,7 39,8 46,7 35,8 47,2 20,7 23,4 6,5 10,1 4,7 7,4 1,4 19,1 44,1 50,8 wartości Wartości oszacowane Goodwill Wal-Mart Stores, Inc. Coca-Cola Company PepsiCo, Inc Kraft Foods Inc. Anheuser-Busch Companies Target Corporation DANONE Group J.C. Penney Company, Inc. Dean Foods Company Kellogg Company Średnia EV2 innych Aktywa Korporacje pozostałe w. niematerialne Wartości bilansowe i Goodwill Goodwill (EV2) aktywów, Goodwill Goodwill (EV1) korporacji, Goodwill (EV2) wartości Goodwill (EV1) Tabela 4. Zestawienie niematerialnych. 95,7 25,3 23,5 57,1 14,1 28,7 17,1 17,9 6,9 10,2 24,2 miliardów USD 8,6 0,0 219,5 218,9 210,9 210,3 0,3 3,2 102,9 101,2 102,6 100,9 3,6 1,6 72,8 73,1 69,1 69,4 24,9 11,5 37,8 24,7 12,9 (0,2) 0,3 0,0 43,6 36,7 43,3 36,4 0,0 0,0 38,5 27,0 38,5 27,0 5,1 1,7 17,4 14,8 12,4 9,7 2,3 0,5 3,9 0,3 1,6 (2,0) 3,2 0,5 5,1 2,4 1,9 (0,8) 3,1 2,0 18,2 0,5 15,0 (2,6) 3,3 1,1 41,7 35,0 38,4 31,7 Źródło: Opracowanie własne (2003). W nawiasach umieszczone zostały wartości ujemne. Analizując wartości niematerialne, a w szczególności Goodwill ujęte w sprawozdaniach rocznych wybranych korporacji w porównaniu z wartościami oszacowanymi Goodwill (EV1) zauważyć można, że wartości niematerialne ujęte w księgach rachunkowych są we wszystkich przypadkach nieoszacowane lub jak w przypadku Target Co. nie ujęto ich. Różnica pomiędzy Goodwill (EV 1), a wartością Goodwill w bilansie stanowi kwotę niedoszacowania tych wartości. 12 NYSE - New York Stock Exchange 6
- 7. W przypadku szacowania wartości Goodwill bazującej na wartości przedsiębiorstwa EV2 uzyskano w niektórych przypadkach ujemną różnicę pomiędzy wartościami niematerialnymi zapisanymi w księgach rachunkowych a wartościami niematerialnymi oszacowanymi: Kraft Foods Inc. – 0,2 mld USD; J.C. Penney Company, Inc. – 2,0 mld USD, Dean Foods Company – 0,8 mld USD i Kellogg Company – 2,6 mld USD. Różnica ta to wartość, o którą zapisy księgowe są dotyczące wartości niematerialnych są większe od stanu faktycznego. Aby skorygować wartość Goodwill i innych wartości niematerialnych należy w myśl FASBS No. 142 odjąć tę różnicę od wyniku operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA). Goodwill a wybrane wielkości charakteryzujące przedsiębiorstwo Przeprowadzono analizę związku wielkości oszacowanych wartości niematerialnych, z wielkością rocznej sprzedaży, wynikiem operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA) i liczbą zatrudnionych pracowników. Analizując zależność pomiędzy oszacowanymi wartościami goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wynikiem operacyjnym powiększonym o ratę amortyzacji (EBITDA) stwierdzono istnienie istotnej statystycznie zależności. Obliczone χ2d=66,5 podczas gdy χ2α=27,88 przy poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach swobody. Graficzne przedstawiono na rysunku drugim powyższą zależnośś. Rysunek 2. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wynikiem operacyjnym powiększonym o ratę amortyzacji (EBITDA). 20,0 18,0 EBITDA (mln USD) 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 Wartość goodw ill i innych w artości niem . (m ln USD) Źródło: Opracowanie własne (2003). W analizowanych przypadkach stwierdzono również istnienie statystycznie istotnej zależności pomiędzy wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wielkością przychodów. χ2d=64,8 podczas gdy χ2α=27,88 przy poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach swobody. 7
- 8. Rysunek 3. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a wielkością przychodów przedsiębiorstw. 300,0 Przychody (mln USD) 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 -50,0 Wartość goodw ill i innych w artości niem . (m ln USD) Źródło: Opracowanie własne (2003). Zaobserwowano silny związek pomiędzy wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, a ceną akcji przedsiębiorstw. Wartość χ2d wyniosła 303,5 podczas gdy χ2α=27,88 przy poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach swobody. Rysunek 4. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, ceną akcji przedsiębiorstw. 70,0 cena akcji (USD) 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 0,0 50,0 100,0 150,0 200,0 250,0 Wartość goodw ill i innych w artości niem . (m ln USD) Źródło: Opracowanie własne (2003). Zaobserwowano również statystycznie istotną zależność pomiędzy liczbą zatrudnionych w przedsiębiorstwie pracowników a wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi. χ2d=103,5 podczas gdy χ2α=27,88 przy poziomie ufności 0,001 i 9 stopniach swobody. 8
- 9. Rysunek 5. Zależność pomiędzy oszacowaną wartością goodwill i innymi wartościami niematerialnymi, ceną akcji przedsiębiorstw. Wartość Goodwill (USD) 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 0,0 200,0 400,0 600,0 800,0 1 000,0 1 200,0 1 400,0 1 600,0 Ilość pracow ników Źródło: Opracowanie własne (2003). Wnioski Z przeprowadzonego przeglądu literatury, studium przypadków oraz przeprowadzonych analiz wynikają następujące wnioski końcowe: 1. Do tej pory nie wypracowano jednoznacznej klasyfikacji wartości niematerialnych, nie sformułowano również jednoznacznej definicji oraz nie wypracowano standardowej metody wyceny. 2. Żadna spośród badanych korporacji nie wykazywała w swoich sprawozdaniach finansowych całej wartości Goodwil i innych wartości niematerialnych. 3. Financial Accounting Standards Board poprzez wydawane standardy rachunkowości stara się wymóc na korporacjach notowanych na giełdach korektę przeszacowanych wartości Goodwill. Oraz doprowadzić do pełnego wykazywania wartości niematerialnych w księgach rachunkowych. 4. Istnieją statystycznie istotne zależności pomiędzy wartością Goodwill i innymi wartościami niematerialnymi a wartością rocznej sprzedaży przedsiębiorstw, wynikiem operacyjnym powiększonym o amortyzację oraz ceną akcji. 5. Istnieje statystycznie istotna zależności pomiędzy liczbą pracowników a wartością Goodwill i innymi wartościami niematerialnymi. Spis literatury Arnold Ch.: New US GAAP goodwill Accounting Rules, Vontobel Equity Research, Zurich, 2001 CIA: CIA - The World Factbook 2003, Washington, 2003 Coca Cola Co.: Creating new value - The Coca-Cola Company Annual Report 2002, Coca Cola Co., Atlanta, 2002 Financial Accounting Standards Board: Financial Accounting Standard No. 141, Business Combinations, FASB, Norwalk, 2001 Financial Accounting Standards Board: Financial Accounting Standard No. 142, Goodwill and Other Intangible Assets, FASB, Norwalk, 2001 Financial Accounting Standards Board; Financial Accounting Standard No. 72, Accounting for Certain Acquisitions of Banking or Thrift Institutions--an 9
- 10. amendment of APB Opinion No. 17, an interpretation of APB Opinions 16 and 17, and an amendment of FASB Interpretation No. 9, FASB, Norwalk, 1983 Financial Times: www.ft.com, 2001, 2002, 2003 Forbes: www.forbes.com, 2001, 2002, 2003 Greenspan A. – tekst wystąpienia przed Izbą Reprezentantów, www.house.gov, 2001 Herman J.: Regulatory impact assesment (RIA) – reform of the taxation of intangible assets, Inland Revenue, London, 2002 Koltveit J.: Accounting of Branch Acqisitions, RMS McGradley, INC, Davenport, 2002 Lev B.: Intangibles: Management, measurement, and Reporting, FRBNY, NY 2001 Lev B.: Remarks on the measurement, valuation, and reporting of intangible assets, FRBNY, NY 2001 Schwartz M.: Intangible Assets, Computerworld, min.: www.computerworld.com, 2000 Sveiby K.E.: Measuring Intangibles and Intellectual Capital - An Emerging First Standard, www.sveiby.com (i inne), 1988 Sveiby K.E.: The Intangible Assets Monitor , www.sveiby.com (i inne), 2001; Yahoo Finace: biz.yahoo.com Streszczenie Powyższe opracowanie przedstawia różne podejścia do klasyfikacji, szacowania I definiowania wartości niematerialnych. W przekonaniu analityków są to czynniki decydujące o wynikach finansowych oraz wartości przedsiębiorstwa. Summary The paper display different approaches to classification valuation and definition of intangible asserts. Along with analytic intangible asserts is the factor that determinates profanity and valuation of an enterprice. 10