![Zer da 2.0 Weba?
Erabiltzaileen parte-hartzea
Sindikazioa eta agregazioa
Mahaigainetik nabigatzailera
Kanalak (Feeds)
RSS y Atom
Erabiltzen erraztasuna
Taxonomiak: kategoriak eta Hodeia
etiketa [hodeiak] (tag-ak) Widget-ak
Blog-ak
Folksonomiak Nahasketak (mash-ups)
Microblog-ak
Podcast-ak, Vidcast-ak
Wiki-ak
Laster-marka sozialak
Komunitateak
Talde ezagutza
Erlazionatzeko modu berriak
3](https://image.slidesharecdn.com/web20201012eu-120117045139-phpapp02/85/Web-2-0-2010ko-abendua-euskeraz-3-320.jpg)
![Blogak
Nola jarri abian blog bat?
Giltzarri batzuk:
[Ia] eguneroko lana
Gardentasuna eta zintzotasuna. Kanpoko
kritikak jasotzeko gaitasuna
Kalitate oneko edukiak (garrantzia=eragina,
onarpena, aginpidea). Adierazleak:
Posten maiztasuna
Beste lekuetatik estekak
Komentario kopurua
39](https://image.slidesharecdn.com/web20201012eu-120117045139-phpapp02/85/Web-2-0-2010ko-abendua-euskeraz-39-320.jpg)
Web 2.0 (2010ko abendua) euskeraz
- 1. 2.0 Weba eta ezagueraren partaidetza-kudeaketa Dani Guti辿rrez Porset 2011ko Urtarrila jdanitxu@gmail.com http://danitxu.com http://slideshare.net/danitxu http://delicious.com/danitxu Itzulpena Arrate Landaluze Barrutia Unai Martinez Corral
- 2. Aurkezpen honen edukia Sarrera Berri sozialak Laster-marka sozialak CC BY http://www.flickr.com/photos/wwworks/3328850666 Blogak Agregazioa eta sindikazioa Microblogging-a Blog bilatzaileak Sare sozialak Podcast-ak y Vidcast-ak Wikiak Ofimatika 2.0 Fitxategi biltegia Web mahaigaina PIM Argazkiak Mapak Bideoak 2
- 3. Zer da 2.0 Weba? Erabiltzaileen parte-hartzea Sindikazioa eta agregazioa Mahaigainetik nabigatzailera Kanalak (Feeds) RSS y Atom Erabiltzen erraztasuna Taxonomiak: kategoriak eta Hodeia etiketa [hodeiak] (tag-ak) Widget-ak Blog-ak Folksonomiak Nahasketak (mash-ups) Microblog-ak Podcast-ak, Vidcast-ak Wiki-ak Laster-marka sozialak Komunitateak Talde ezagutza Erlazionatzeko modu berriak 3
- 4. CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/28793002@N03/2999803905 Baina 2.0 weba ez da teknologia soilik, jarrera eta kultura ere bada... 4
- 5. trukatu nahi izatea informazioa eta ezagutza 5 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/linsight/517082771
- 6. ikasteko interesa izatea 6 CC BY-SA http://www.flickr.com/photos/visentico/438683396
- 7. Webaren historia 20??: 3.0 Weba web semantikoa, inteligentzia artifiziala, 1990: 2001: 3D,... www eta burbuila lehenengo teknologikoa: Protagonista: nabigatzailea porrot asko eta prozesadoreak zenbait arrakasta 2004: 2.0 Weba buruzko lehen hitzaldia 1993: Protagonista: Mosaic erabiltzailea nabigatzailea 1.0 Weba 7
- 8. 2007-ko joeraren irudia 8 Information Architects Inc. Japan Web Trends
- 9. Zertarako balio du 2.0 webak? 9 CC BY http://www.flickr.com/photos/21496790@N06/5065834411
- 10. Ez ahazteko 10 CC BY-NC-SA http://www.flickr.com/photos/lo_/263598266
- 11. Informazioa hobeto antolatzeko 11 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/santos/1704875109
- 12. Tresna berrien berri izateko 12 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/markop/1441643371
- 13. Gure informazio eta ezagutza hedatzeko 13 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/frauleinschiller/4907459847
- 14. Gure itxura hobetzeko 14 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/jorgemiente/399112089
- 15. Besteek nola ikusten gaituzten jakiteko 15 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/matthewfield/2306001896
- 16. Badintza teknologikoak Internet-era konexioa duen gailua Nabigatzailea eta gehigarriak Programak Bestelakoak 16
- 17. Eduki digitalak Testuak: artikuluak, liburuak,... Irudiak: argazkiak, marrazkiak.. Tipografiak Koadroak Eskulturak Bideoak: pelikulak,... Antzezlanak Audioa: abestiak,... Softwarea Kontuan hartzekoak: Erregistroa: autoretza Lizentzia: eskubide y betebeharrak 17
- 18. Creative Commons Lizentziak Sortze-lanetarako, adibidez: artea, argazkiak, idatziak, musika,... 6 lizentzia, BY 4 beharren SA (share alike) konbinazioan NC (non-commercial) No derivative works oinarritura Bertsioak (adib. 3.0) eta itzulpenak Erabiltzen dituzten zerbitzuak: http://flickrcc.bluemountains.net http://www.archive.org/about/faqs.php#263 http://commons.wikimedia.org/ 18
- 19. Lizentziak eta Askatasunak Berezkoa (besterik adierazi Copyright ezean) EEBB sortu zen 1790 urtean, arte eta zientzien garapena indartzeko. Berna-ko hitzarmenaren ostea, 1881 urtean, Europan Creative zehar hedatu zen. commons = Copyleft Copyright-a amaitzean Jabeak ez bazuen copyright-a behar bezala berritu Jabeak nahita lizentzia hau jartzen badio. Lana copyright-ak babestu Dominio ezin badu, adib: paisaia p炭blico 19
- 20. Harreman eremuak Edonor Lagunak Lan-harremanak Publikoa Pribatua ... Ikerketa Ikaslegoa taldea Lagunarteakoa Ni 20
- 21. Zerbitzuaren azpiegitura Lehen desktop programak. Orain webtop. Aukerak: Hodeian Zerbitzarian soilik beran instalatu daiteke Handietan kontzentrazio Taberna hutsaren handia, efektua? adb. Google ia guztietan 21
- 22. Arriskuak Fidagarritasuna Datuen jabetza Pribatutasuna Infoxikazioa 22
- 23. Datu-kontrola eta Software librea Datuen atzipena: Automatikoa: API irekiak Eskuzkoa, adb.: http://www.dataliberation.org/ Kodearen atzipena Alternatibak: http://wiki.debian.org/FreedomBox/LeavingTheCloud http://autonomo.us/wiki/Wish_list 23
- 24. Zerbitzuen arteko erlazioa Lotura Identifikazioa. ikonoa Baimena. Edukien integrazioa (mash-up) 24
- 25. Web zerbitzuetan argitalpena Baldintza: kontu bat izatea Argitaratzeko aukerak: Zerbitzuko orrialdean Ikonoekin beste orrialde batetik: Programekin: nabigatzailetik luzapen batekin, edo beste baten batekin. 25
- 26. Identifikazioa web zerbitzuetan Orokorrean independenteak, baina noizean behin batzuek beste batzuentzako balio dute Erabiltzailearen identifikatzaile polita Giltzarriak: Sendotasuna Ugari. 多Denak berdinak? Nabigatzailean gordetzeko aukera Robot-spamaren aurkako Captchak 26
- 27. Aukeraketa irizpideak Publizitatea web 1.0 Hizkuntzak Lekua Prezioa web 2.0 2.0 Webaren Azpiegitura funtzionaltasuna -Instalatu daitekeen so -Argitalpen partekatua Edukiak /Software librea -Etiketak -Sindikazio -Lizentziabilitatea -APIen elkarrekintza -Jabetza -Erabileta eta pribatutasuna -Eskuzko sarbidea Erabilera zabala (export/import) 27
- 28. Zerbitzu bakoitzerako ikasketa Zertan datza Zertarako Nola X zerbitzua balio du erabiltzen da Zer alternatiba daude 28
- 29. Praktiketarako kontuak Gomendagarriak: google delicious (edo yahoo) wikispaces (edo openid) wordpress.com Hautazkoak: twitter, identi.ca facebook flickr (edo yahoo) dropbox, sugarsync, spideroak 29
- 31. Gizarte-berriak Zertan datza? Publikoaren artikuluak biltzen dituzten webak dira, adb.: berriak, ekitaldiak... Batzuetan publikoaren balorizazioaren arabera hierarkizatzen dituzte (agerikoagoak): Boto kopurua (erabiltzaile anonimo edo erregistratuak) Zenbat denbora argitaratu zenetik Komentario kopurua 31
- 32. Gizarte-berriak Zertarako balio du? Berri demokratikoagoak: erabiltzaile komunitateak erabakitzen du zer den berri Jatorri lekurako bisitak areagotzen dira. Batzuetan banakako blogetako komentarioak eramaten dituzte. 32
- 33. Gizarte liburu-markak 33 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/25533361@N00/297623347
- 34. Gizarte liburu-markak Zertan datza? Liburu-marken web zerbitzuaren orrialdean, web orrialdeetako helbideak gordetzean datza. Etiketen bidez antolatu daitezke Publikoak eta Pribatuak 34
- 35. Gizarte liburu-markak Zertarako balio du? Orrialde interesgarriak etiketen bidez antolatzeko Liburu-marketara sarbidea izateko internet-konexioa duen edozein ordenagailutik Ezaguera koletiboa sortzeko eta honetara sarbidea izateko: Beste pertsonekin liburu-markak partekatzerakoan Beste pertsonek erabiltzen dituzten etiketa berak erabiltzerakoan 35
- 36. Blogak 36
- 37. Blogak Zertan datza? Bloga (webloga edo bitakora) web orrialde bat da non: Edukia sarrerak edo postak legez ezagutzen diren artikulu laburretan oinarritzen den Argitaratutako sarrerak era kronologikoan azaltzen diren Informazioa sindikazioaren bidez banatu daitekeen Batzuetan irakurleek komentarioak utz ditzaketen 37
- 38. Blogak Zertarako balio du? Nolabaiteko gaurkotasuna duen informazioa edo iritzia emateko Audientzia potentziala sortzeko eta mantentzeko. Marketina: batzuek dirua jasotzen dute blogetan idazteagatik. Gure iritziaren inguruko komentarioak jasotzeko 38
- 39. Blogak Nola jarri abian blog bat? Giltzarri batzuk: [Ia] eguneroko lana Gardentasuna eta zintzotasuna. Kanpoko kritikak jasotzeko gaitasuna Kalitate oneko edukiak (garrantzia=eragina, onarpena, aginpidea). Adierazleak: Posten maiztasuna Beste lekuetatik estekak Komentario kopurua 39
- 40. Blogak Nola erabiltzen da? Edukia: Berezkoa (pertsona bakarra edo zenbait pertsona) eta kanpokoa adb. bideoak Mota: Testua eta irudiak, kanpokoa, widgetak Antolaketa: Kronologikoa (Fitxategi) eta etiketen eta/edo kategorien araberakoa Egoera: argitaratua, moderatzeke, zirriborroa Itxura: txantiloia Baimenak : argitaratu, postak ikusi, komentatu 40
- 42. Agregazioa Zertan datza? Agregatzea edo eranstea iturri desberdinetako edukiak leku bakarrean biltzea da Metodo aldaketa: Lehen: Web orrialde ugari kontsultatu Posta elektronikoen zerrendetara harpidetu Orain: kanaletara harpidetu 42
- 43. Agregazioa Zertarako balio du? Gai interesgarri baten berri izateko: Pertsonala: zaletasunak, eguraldia, berriak Lan-mundukoa: ezagutza eremua, lehia, bezeroak, hornitzaileak... Erlazioak mantentzeko: harremana dugun pertsona eta erakundeek argitaratzen dutena jarraitu. 43
- 44. Agregazioa Nola erabiltzen da? (kanal batera harpidetza) 1. Agregatu edo erantsi daitezkeen edukiak edo eduki sindikatuak dituzten orrialdeak bilatu: (Firefoxen ikonoa helbide-barran dago) 2. Kanala programa agregatzaile batera gehitu 44
- 45. Agregazioa Nola erabiltzen da? (edukien irakurketa) Agregatzaileek kanal bakoitzeko N sarrera berrienak aurkezten dituzte Sarrerak irakurritako gisa/irakurri gabeko gisa markatu Sarrera jakin batzuk biltegiratu edo etiketatu Besteak: ordenagailurako abisuak, ikonoak nabigatzailean, gailu mugikorretarako web orrialde bereziak 45
- 47. Sindikazioa Zertan datza? Iturri bakar baten bidez eta euskarri desberdinetan artikuluak aldi berean argitaratzean datza. Kontzeptu: Kanal edo Feed Barneko formatuak: RSS, Atom, RDF/XML Ikono adierazleak eduki sindikatuak dituzten web orrialdeetan: 47
- 48. Sindikazioa Zertarako balio du? Edukiak batera leku desberdinetan argitaratzeko Bezeroekin fideltasun harremana sortzeko 48
- 49. Sindikazioa Nola erabiltzen da? Automatikoa da. Erabiltzaile argitaratzaileak ez du ezer egin behar (Adb.: Lehen jakinarazpen bat bidali behar zen mailez) Agregazioa duten zerbitzuak: Blogak, podcastak, vidcastak Gizarte-berriak Gizarte liburu-markak eta 2.0 webaren beste hainbat tresnetan 49
- 50. Podcast eta Vidcast 50
- 51. Podcast eta Vidcast Zertan datza? Soinu- eta bideo-fitxategiak sindikatu eta eranstean, eta Kanalak aurkitzea ahalbidetzen duen programa baten bidez eranstean eta dagokion fitxategiak entzun/ikusi edo deskargatzean: Audio-fitxategia. Adb.: irakurgailu eramangarria Bideo-fitxategia vidcast = vodcast 51
- 52. Podcast eta Vidcast Nola erabiltzen da? Sindikazioa: 1. Argitaratzea baimentzen duen sindikazio zerbitzu batean alta hartu 2. Audio-/Bideo-fitxategia sortu eta feedera igo Agregazioa: programa edo gailu agregatzaileekin, adb: 52
- 53. Blog bilatzaileak 53 CC BY http://www.flickr.com/photos/sudhamshu/3300238326
- 54. Blog bilatzaileak Zertarako balio dute bilatzaileak badaude? Blogen eta posten inguruko informazioaren bilaketak zenbait irizpideren arabera: ...ri buruz hitz egitea, bezala etiketatuak Aginpide handia edo txikia izatea Orain dela... argitaratuak Emaitzak etiketen edo sindikazioaren bidez jarraitzea Joerak forma grafikoan aztertzea 54
- 55. Wikiak 55 http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_wiki_farms
- 56. Wikiak Zertan datza? wiki wiki = azkar (hawaiiarra) Zenbait pertsonek aldi berean eta modu errezean editatu ditzazketen web orrialdeak dira. Hauek eta Google docak, esaterako, ez dira gauza bera 56
- 57. Wikiak Zertarako balio dute? Elkarlaneko ediziorako: zenbait pertsonek batera argitaratzen dute gutxi gora- behera Ezaguera esplizitatu eta partekatzeko: Argitaratu (argitaratzailea, hizkuntza bereziak) Historia: bertsio berreskuragarrien kontrola eta aldaketen jakinarazpena Bilatu 57
- 58. Wikiak vs Blogak Blog Wiki Batena/Gutxi Zenabitena/Askorena batzuena Edukiaren araberako Denboraren antolaketa araberako antolaketa (Irmotasun gehiago eskatzen du) Iritziak bilatu/bildu ditzake 58
- 59. Wikiak Adibide nagusia: Wikipedia Boluntarioek kudeatutako entziklopedia askea: edozeinek kontsulta dezake, baita ekarpenak egin edo zuzendu Estatistikak (2009ko maiatza): Erabiltzaileak: > 1.000.000 izena emandakoak, 134 liburuzain Sarrerak: es > 474.000, eu > 38.000 Auzia: zorroztasuna. Etengabeko berrikusketak daude Lehenengo informazio-iturria vs beste kontsulta-iturria 59
- 60. Wikiak Beste proiektuak: Wikipediarekin erlazionatuta: Commons: http://commons.wikimedia.org Hiztegia: http://es.wiktionary.org Denen eskura dauden testuak: http://es.wikisource.org Eduki askeko liburuak: http://es.wikibooks.org Aipuak: http://es.wikiquote.org Unibertsitatea: http://es.wikiversity.org http://www.indymedia.org http://www.wikihow.com http://www.wikitravel.com 60
- 61. Wikis Bandalismoa Edukiak modu desegokian aldatu edo ezabatzeko aukera da, adb.: publizitate-erauntsia Intentzio txarreko pertsonak: edukiak ezabatu, nahastu, webgunearekin erlazionatuta ez dauden materialak igo... Konponbideak Eskuz zuzendu Izena eman gabe editatzeko baimenik ez izatea Orrialdeak bloketau, IP bandalikoak blokeatu 61
- 62. Wikiak Wiki bat abian jartzeko giltzarriak Ezaguera esplizitatzeko jarrera Kolaboratzeko kultura Prozesua dinamizatuko du(t)en pertsona(k) 62
- 63. 2.0 Ofimatika 63 CC BY-NC http://www.flickr.com/photos/stasiland/477377997
- 64. 2.0 Ofimatika Zertan datza? Ofimatika = testu-dokumentuak, kalkulu- orriak, aurkezpenak Funtzionaltasun arruntak: Ikusi Editatu, gorde, bertsioen kontrola Antolatu: tag eta/edo karpetak Inportatu, esportatu Argitaratu, irakurtzeko partekatu eta/edo aldatu 64
- 65. (PIM) Info. pertsonalaren kudeaketa 65 CC BY-SA http://www.flickr.com/photos/24293932@N00/3719157266
- 66. Info. pertsonalaren kudeaketa (PIM) Zertan datza? Posta elektronikoa PIM (Personal Information Management) Egutegiak Kontaktuak Zereginak Chat (berriketa): google talk Gqueues Lankidetza eta Web conference 66
- 68. URL laburtzaileak 68 CC BY-NC http://www.flickr.com/photos/kristinroach/3161944132
- 69. Gizarte-sareak CC BY-NC http://www.flickr.com/photos/calafellvalo/2860952642 http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_social_networking_websites 69
- 70. Gizarte-sareak Zertan datza? 2.0 webguneak dira, informazioa argitaratu eta partekatzearen bidez jendea erlazionatzeko euren interes komunen arabera: Datu pertsonalak: argazkia, kontaktuak Testuak, argazkiak, musika, bideoak,... Mezularitza barne-sarea, berri-taldeak... Sailkapenak: Adinen arabera, eremu horizontalen (pertsonala / profesionala) edo bertikalen arabera (adb.: bidaiak) 70
- 71. Mapa 71
- 72. Fitxategien biltegia CC BY-NC-SA http://www.flickr.com/photos/thedepartment/137413905 http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_online_backup_services 72
- 73. Webeko mahaigaina http://en.wikipedia.org/wiki/Web_desktop 73 CC BY-NC-SA http://www.flickr.com/photos/brenopeck/2668291185
- 74. Argazkiak 74 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/postaletrice/4035030009
- 75. Bideoak http://openvideoalliance.org 75 CC BY-NC-ND http://www.flickr.com/photos/philippeleroyer/4500772007
- 77. Eskerrik asko etortzeagatik 77 CC BY-NC http://www.flickr.com/photos/48355243@N00
- 78. Aurkezpenaren inguruan Aurkezpen honen erabilera lizentzia: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/es/ Logotipo guztiak norbere jabearenak dira Aurkezpen hau egiteko erabili diren tresnak: kubuntu, openoffice impress, firefox, ksnapshot As we enjoy great advantages from inventions of others, we should be glad of an opportunity to serve others by any invention of ours; and this we should do freely and generously. Benjamin Franklin 78