Wetenschappelijk onderzoek binnen de ASS-zorglijn van het Universitair Centrum - diverse onderzoekers, 5 oktober 2015
- 1. Agenda ASS-overleg 5 oktober 2015 thema Wetenschappelijk Onderzoek Projecten met actieve werving door behandelaren: - MASK (Margreet) - ORKA (Margreet) - Emoties (Laura en Julia) - Zebra-project (Mirjam en Loes) - PicASSo (Iris) Project met passieve werving - LEAP-project (Yvette en Ineke) Overlap tussen projecten (Iris en Mirjam)
- 2. Afbouw studies Methylfenidaat | Antipsychotica Oktober 2015 Prof. Dr. P.J. Hoekstra | Prof. Dr. J.K. Buitelaar Anne-Flore Matthijssen - Junior onderzoeker - UMCG Mariken Dinnissen - Junior onderzoeker - UMCG Margreet Bierens - Onderzoeksassistent - Accare & Karakter Nijmegen
- 3. Doel van de onderzoeken Twee dubbelblinde placebo gecontroleerde afbouw onderzoeken: Hoe effectief is de medicatie nog op de langere termijn? Methylfenidaat Afbouw Studie bij Kinderen Off-label Risperidon bij Kinderen en Adolescenten
- 4. Belang van het onderzoek Onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van de medicatie op langere termijn Conform de richtlijnen rondom het voorschrijven van MPH en antipsychotica dat stoppen na de voorgeschreven periode geprobeerd wordt.
- 5. Hoe ziet het onderzoek eruit? Enkele weken afbouwen & gevolgd door placebo - Gedurende deze periode 3 visites aan Karakter Nijmegen - MASK: 7 weken - ORKA: 14 weken
- 6. Inclusie en exclusie criteria Doel: 36 cli谷nten voor MASK Doel: 25 cli谷nten voor ORKA Inclusiecriteria Leeftijd 8 t/m 17 jaar MPH gebruik >2 jr Totaal IQ > 70 Exclusiecriteria voor beiden MPH of AP onderbrekingen van 2 maanden of langer Starten van een nieuwe medicamenteuze of psychosociale behandeling in de afbouwperiode Inclusiecriteria Leeftijd 6 t/m 17 jaar Risperidon gebruik >1 jr Totaal IQ > 70
- 7. Fase van het onderzoek De eerste kinderen zijn gestart! Samen met Accare Groningen, Assen en Drachten in totaal 6 deelnemers. Studiemedicatie, geleverd vanuit UMCG, is nu in de maak.
- 8. Praktische informatie - Voldoet dit kind aan de criteria? - Onderzoek voorleggen? - Mag de onderzoeker jullie benaderen voor dit onderzoek? behandelaar Afspraak met potenti谷le kandidaat onderzoeker Mail naar m.bierens@karakter.com
- 9. Hartelijk dank voor jullie hulp! Oktober 2015 Websites: www.karakter.com/wetenschappelijkonderzoek www.accare.nl/professionals/wetenschappelijk- onderzoek/lopende-onderzoeken/wat-zijn-de- effecten-van-langdurig-gebruik-van-methylfenidaat Margreet Bierens m.bierens@karakter.com
- 10. Uitbreiding onderzoeksgroep Emoties leren herkennenUitvoerende onderzoekers Laura Versteeg, MSc Onderzoeksassistent Julia Boere, BSc Master stage drs. Nina Molendijk, Gz-psycholoog i.o.t. klinisch neuropsycholoog / projectleider Mw. dr. Dorine Slaats, klinisch neuropsycholoog / hoofd onderzoeker Mw. dr. Helen Klip Expert statistiek Dhr. Prof. dr. Jan Buitelaar, afdelingshoofd, Karakter Universitair Centrum
- 11. Doel van het onderzoek Een wetenschappelijk onderzoek naar behandeling voor kinderen met Autisme Spectrum Stoornis (ASS) en een licht verstandelijke beperking (LVB). Onderzoek naar de effectiviteit van De Transporters vs. controle interventie Verbetering in het herkennen van emoties binnen een context Verbetering in het sociaal functioneren Bij kinderen met ASS en LVB (IQ: 60-90)
- 12. Belang van het onderzoek Het verbeteren van behandelmethoden voor kinderen met ASS 辿n een moeilijk lerend niveau.
- 13. Hoe ziet het onderzoek eruit? Screening and Baseline Treatment Post test Follow up Randomisation (week 1) (4 weeks) (week 4) (six months) The Transporters Thomas the train Neuropsychological assessment + parent & teacher questionnaires Neuropsychological assessment + parent & teacher questionnaires Inclusion Neuropsychological assessment + parent & teacher questionnaires Neuropsychological assessment + parent & teacher questionnaires Neuropsychological assessment + parent questionnaires Neuropsychological assessment + parent questionnaires
- 14. Hoe ziet het onderzoek eruit? Kinderen worden gerandomiseerd en blind toegewezen aan de interventie groep of de controle groep Interventie groep Kinderen bekijken DVD De Transporters 4 weken 3 afleveringen per dag Controle groep Kinderen bekijken DVD Thomas ontdekt emoties 4 weken 3 afleveringen per dag
- 15. Hoe ziet het onderzoek er uit? De rol van ouders Het volgen van de trainingshandleiding Het bijhouden van een trainingsdagboek Begeleiden en bespreken van de afleveringen met hun kind Wekelijks contact met een persoonlijke coach Reiskosten vergoeding
- 16. Inclusie en exclusie criteria Doel: 44 deelnemers Inclusiecriteria Kinderen in de leeftijd van 6;0 t/m 9;11 jaar Diagnose autisme spectrum stoornis IQ- score tussen 60 en 90 (moeite met leren) Diagnose van comorbide ADHD is toegestaan. Exclusiecriteria een psychotische stoornis, depressieve stoornis, bipolaire stoornis, CD, reactieve hechtingstoornis, ernstige motorische en/ of visuele handicap.
- 17. Voor- en nadelen deelname Voordelen Innovatief. Laagdrempelig en Leuk. Uitvoerige diagnostiek. Uitbreiden van de behandelmogelijkheden voor kinderen met een LVB. Mogelijke nadelen De kans bestaat dat de deelnemer in de controlegroep komt. Ouders reizen 3x naar een locatie van Karakter. Het onderzoek vraagt van ouders een tijdsinvestering van 20 minuten per dag, 5 dagen in de week, gedurende 4 weken.
- 18. Beloop van het onderzoek 2013 - 2014 Karakter Kennisbeurs: eerst betrokkenheid van Daphne Vinke-van Steijn, opgevolgd door Anne van der Waa. Naam gewijzigd: van de Transporters naar Emoties leren herkennen. Inmiddels hebben we 16 deelnemers. Sinds september 2015 uitbreiding van de inclusie: IQ 60-90 Streven is om het onderzoek begin 2016 af te ronden. Daarvoor hebben we nog veel aanmeldingen nodig!
- 19. Praktische informatie Datum 05-10-2015 www.karakter.com 19 - Voldoet dit kind aan de criteria? - Onderzoek voorleggen? - Mag de onderzoeker jullie benaderen voor dit onderzoek? behandelaar Afspraak met potenti谷le kandidaat onderzoeker Mail naar emoties@karakter.com
- 20. Hartelijk dank voor jullie hulp! Nina Molendijk emoties@karakter.com Website: http://www.karakter.com/professionals/
- 21. Zebra-project Zusjes En BRoertjes van kinderen met Autisme Onderzoek naar de onderliggende mechanismen in de ontwikkeling van Autisme Spectrum Stoornissen (ASS)
- 22. Inhoud van de presentatie Onderzoeksteam Doel en belang van het onderzoek Design van het onderzoek Onderzoeksdag Inclusie en exclusie criteria Fase van het onderzoek Werving voor het Zebra-project
- 23. 23 Het onderzoeksteam Verantwoordelijk onderzoekers Prof. dr. Jan Buitelaar Prof. dr. Harold Bekkering Dr. Iris Servatius-Oosterling Dr. Sabine Hunnius Uitvoerend onderzoekers Ricarda Braukmann, PhD student Mirjam Pijl, PhD student Loes Vinkenvleugel, RA Renske van der Cruijsen, RA Manon de Korte, RA
- 24. 24 Doel en belang van het onderzoek Doel: Het identificeren van de oorzaken en het beloop van Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) tijdens de vroege ontwikkeling Belang: Bijdragen aan vroege diagnose en behandeling
- 25. 25 High-risk sibling design Baby-zusjes en broertjes van kinderen met ASS 10-20% hogere kans op ASS diagnose Op zoek naar risico- en protectieve factoren
- 27. 27 De onderzoeksdag Hersenactiviteit (EEG/NIRS) Observatie Kijkgedrag (Eye-tracking) Tijd voor een slaapje Biomarkers
- 28. 28 De onderzoeksdag (2) Deelname is vrijwillig 4 tot 5 meetmomenten: (5), 10, 14, 24 en 36 mnd 6 tot 7 uur per meetmoment Ouders blijven bij het kind Als het kind discomfort laat zien, wordt het onderzoek onderbroken of stopgezet 50 vergoeding per meetmoment Reiskosten worden vergoed
- 29. 29 Inclusie criteria High-risk babys Babys < 11 maanden Met volle oudere broer/zus met een diagnose ASS E辿n van de ouders spreekt Nederlands Low-risk babys De criteria zoals hierboven, maar dan Een volle broer of zus met een gezonde ontwikkeling
- 30. 30 Exclusie criteria High-risk babys Epilepsie of aanvallen Genetisch syndroom of factor dat de hersenontwikkeling be誰nvloedt Visuele en/of auditieve beperkingen Prematuur geboren (< 36 weken) Low-risk babys De criteria zoals hier boven, en: Ouders zijn ge誰nteresseerd in het onderzoek vanwege zorgen Eerstegraads familielid met ASS
- 31. 31 Onderzoeksfase 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 HR groep LR groep Deelnemers aan het Zebra-project Ge誰nteresseerden/zwangeren Aantal kinderen dat het Zebra Team nog zoekt We zijn nog op zoek naar deelnemers!
- 32. 32 We zijn nog op zoek naar Gezinnen met een kind met ASS (autisme, Asperger, PDD-NOS), 辿n een jonger kind tussen de 0 en 10 maanden oud; of moeder is zwanger; of er is een kinderwens. Rol van behandelaren in werving belangrijk!
- 33. Wervingsstrategie Geschikt gezin in je caseload? Je kunt direct een email met de naam en het telefoonnummer van de ouders sturen naar: L.Vinkenvleugel@karakter.com Optioneel: informeer ouders over het Zebra-project en geef een folder mee Zebra-geheugenkaartjes Suggesties/tips voor de werving?
- 34. 34 (ALVAST) DANK 0 2 4 6 8 10 12 14 16 Universitair Cluster Overijssel Gelderland LVB Aantal aangemelde kinderen via Karakter Ineke Hoek Esther Leuning
- 35. 35 Vragen/opmerkingen? Website www.zebra-project.nl E-mail zebraprojectNL@gmail.com Facebook Zebra-project Twitter @ZebraprojectNL
- 36. Het effect van PRT Interventies (met en zonder de inzet van een Robotje) in vergelijking met gebruikelijke zorg om sociale en Communicatieve vaardigheden te trainen bij kinderen met een Autisme Spectrum StOornis Beleidsvergadering ASS 05-10-2015
- 37. 37 Betrokken Onderzoekers Jeffrey Glennon Uitvoerend onderzoekers: Jan Buitelaar Iris Smeekens Wouter Staal Martine van Dongen-Boomsma Anouk Heuts Iris Servatius-Oosterling Marloes Rikken Jenny den Boer
- 38. Belang en doel van het onderzoek Ontwikkelen en onderzoeken evidence-based behandelingen voor kinderen met ASS We weten nog niet wat het meeste effect heeft op zowel: -kindkenmerken (sociale vaardigheden en communicatie) -ouderkenmerken (opvoedingsbelasting) Het PicASSo project is belangrijk om hier meer zicht op te krijgen! -randomiseren tussen ofwel PRT en gebruikelijke zorg ofwel PRT + gebruik robot en gebruikelijke zorg
- 39. Hoe ziet het onderzoek eruit? Tijdens onderzoek 4 meetmomenten -vragenlijsten ouders en leerkracht -CGI: tel. overleg met Cber -speekselafname (PRT/PRT+robot) Stappenplan PicASSo project aanmelding tot start behandeling nee ja nee ja nee ja nee ja Aanmelding voor behandeling of diagnostiek op de polikliniek Co旦rdinerend behandelaar/KJP checkt op verdere inclusie-criteria: leeftijd 3 t/m 8 jaar poliklinisch behandelaanbod gericht op kernproblemen ASS passend voldoende draagvlak bij kind en ouders kind kan spreken met ten minste 1-woordsuitingen ten minste 1 ouder speekt thuis Nederlands tegen het kind Voldoet aan alle bovenstaande criteria? Onderzoeker checkt aanvullende criteria: -IQ test afgenomen < 2jr. geleden? -ADOS afgenomen? Aanvullend psycho- diagnostisch onderzoek Informeren ouders over PicASSo project en mogelijkheid tot deelname Meegeven informatiepakket Informeren onderzoeker(s) via picasso@karakter.om Onderzoeker neemt contact op met ouders Diagnose ASS wordt gesteld? IQ 70? Inclusie in onderzoek Randomisatie Psycho-educatie ASS 3x ouderbijeenkomst Psycho-educatie ASS 3x ouderbijeenkomst Pivotal Response Treatment (met/zonder inzet robot) Gebruikelijke zorg (bijv. OB/IPG/SOVA) exclusie exclusie exclusie Groen = Co旦rdinerend behandelaar/KJP Blauw = Onderzoekers Rood = PDWer/psycholoog op locatie Geel = Behandela(a)r(en)
- 40. Fase van het onderzoek Werving: 22/75 Voormeting Behandelfase Universitair Centrum: ASS Universitair Centrum: infants Gelderland ASS/infants Overijssel ASS Zwolle Overijssel ASS Twente 12 8 1 (+exclusie van 1 ppn na IQ onderzoek) 0 1
- 41. Inclusie en exclusie criteria Inclusie criteria Exclusie criteria -leeftijd 3;0 8;11 jaar -diagnose ASS -poliklinisch aanbod passend, gericht op kernproblematiek ASS -voldoende draagvlak bij ouders en kind -totaal IQ 70 -kunnen spreken met ten minste 1 woordsuitingen -ten minste 1 ouder spreekt thuis Nederlands tegen het kind -medicatie dosis kan niet stabiel blijven gedurende het onderzoek (5 maanden behandelfase) -eerdere behandeling gehad gebaseerd op PRT
- 42. Praktische info: jullie betrokkenheid is zeer belangrijk! Vooraf Ouders kort mondeling informeren Informatiepakket meegeven Contact opnemen met onderzoekers (picasso@karakter.com) Bij deelname Afstemmen over: -plannen IQ en ADOS indien nodig -is PE wenselijk/nodig? Zo ja, welke vorm? -wat wordt voor de cli谷nt/het gezin de CAU, indien loting dit uitwijst? -afstemmen wachtlijstplaatsing Tijdens interventiefase Nauw contact tussen behandelaren en onderzoekers!
- 43. Wij waarderen jullie inzet enorm! Per 10 aanmeldingen voor PicASSo per team (UC ASS): gebak in vergadering!
- 44. Vragen of idee谷n? Neem contact op via tel. nr. 0646161083 of picasso@karakter.com Meer informatie ook te vinden op H-schijf PicASSo-project
- 45. EU-AIMS LEAP Longitudinaal Europees Autisme Project
- 46. 46 Onderzoekers
- 47. Doel van het Onderzoek Stratificeren van Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) door: Primair: Identificeren van biologische markers Bekijken van het beloop van symptomen en biologische markers Secundair: Identificeren van klinische maten voor het meten van kwaliteit van leven Identificeren van biologische markers die kwaliteit van leven voorspellen Cognitieve afwijkingen: ontwikkelingsfase, symptomen, profielen In kaart brengen van afwijkingen in hersenstructuren, functie en cognitie bij ASS in combinatie met een milde verstandelijke beperking
- 48. Belang van het Onderzoek Met behulp van biologische markers: Accurate en snelle signalering van ASS Bepalen van de effectiviteit van behandeling
- 49. Meedoen aan het Onderzoek (1) Twee keer een dagdeel van 4 5 uur Afspraken in overleg met ouder/ deelnemer Vergoeding van 145 euro Vergoeding van reis- en parkeerkosten Opnieuw benaderen na 1 tot 2 jaar
- 50. Meedoen aan het Onderzoek (2) Voorbeeld dag 1: bloedafname eye-tracking cognitieve tests EEG Interviews Voorbeeld dag 2: (f)MRI ados IQ vragenlijsten
- 51. Inclusie Criteria 6 - 30 jaar Autisme Spectrum Stoornis (ASS) Jongens en meisjes IQ 50 Comorbiditeit toegestaan Indien van toepassing: stabiel op medicatie minimaal 8 weken
- 52. Exclusie Criteria Psychose en bipolaire stoornis Gehoor- en zichtproblemen die niet gecorrigeerd kunnen worden Metalen in bovenlichaam (draadje achter de tanden wel toegestaan) Alcohol of drugs misbruik in afgelopen 12 maanden
- 53. Ge誰ncludeerd Nog op zoek naar Kinderen 6 - 11 27 5 (jongens) Adolescenten 12 - 17 25 VOL Volwassenen 18 - 30 20 VOL Adolescenten/ volwassenen 18 - 30 (ASS) 18 10 Adolescenten/ volwassenen 18 - 30 17 3 Onderzoeksfase
- 54. Bedankt voor jullie aandacht! eu.aims.leap@gmail.com
- 55. Overlap PicASSo en MASK/ORKA Verwachting: nauwelijks overlap Onderzoeken niet gelijk lopen, wel na elkaar: -bijv. (0 mnd) medicatie stabiel krijgen (2 mnd) evt. deelname PicASSo (10 mnd) evt. deelname MASK/ORKA Andere fase van traject: Ouders worden niet gelijktijdig over beide onderzoeken ge誰nformeerd Afstemming tussen behandelaren en onderzoekers over verloop traject PicASSo MASK/ORKA Werving bij intake en/of AVG diagnostiek Werving bij medicatiecontrole
- 56. Overlap PicASSo en Emoties leren herkennen Alleen overlap bij IQ tussen de 70 en 90 Onderzoeken kunnen niet gelijk lopen, wel na elkaar. In geval van dat beide mogelijk zijn: -gezamenlijke remindermail vanuit onderzoekers -behandelaren overleggen met onderzoekers over handige aanpak: juiste zorg bieden per cli谷nt/gezin Mogelijk daarna: -Beide onderzoeken aanstippen in AVG: ouders hier een stem in geven Idee谷n vanuit jullie? PicASSo Emoties leren herkennen Werving m.n. bij intake en/of AVG diagnostiek Werving na diagnostiek en/of tijdens behandeling
- 57. Overlap PicASSo/Emoties/MASK-ORKA en het Zebra-project Beide onderzoeken kunnen naast elkaar lopen Verschil in focus: In geval van dat beide mogelijk zijn: behandelaren overleggen met onderzoekers => juiste zorg bieden per cli谷nt/gezin Mogelijk daarna: -E辿n of beide onderzoeken aanstippen in AVG: ouders hier een stem in geven -Extra brief m.b.t. verschil in focus aan ouders meegeven en hiernaar verwijzen Bij vragen vanuit ouders: verwijs naar betreffende onderzoeker PicASSo / Emoties / MASK-ORKA Zebra-project Behandeling kind met ASS Vroege ontwikkeling van brusjes
- 58. Algemeen: Vragen, suggesties of klachten over onderzoek? Voor suggesties of klachten gerelateerd aan onderzoeksbeleid; Bij bezwaar van ouders tegen benadering voor deelname aan onderzoek; Bij bezwaar van ouders tegen het gebruik van geanonimiseerde gegevens voor database- onderzoek neem contact op met Nadine Schalk (n.schalk@karakter.com) Voor algemene informatie rondom het uitvoeren van Wetenschappelijk Onderzoek en achtergrondinformatie van de lopende onderzoeken, zie: www.karakter.com/wetenschappelijkonderzoek