Bursa'da gerçekleştirilen 5. İGY Zirve'de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teftiş Kurulu İş Müfettişi Sercan Peşan'ın 'Yapı İşyerlerinde Yüksekte Güvenli Çalışma' konulu sunumu.
1 of 142
Downloaded 601 times
More Related Content
Yapı İşyerlerinde Yüksekte Güvenli Çalışma
1. “YAPI İŞYERLERİNDE YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA
HEDEFİNE YÖNELİK RİSK ESASLI TEFTİŞ PROJESİ”
KAPSAMINDA 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN
FAALİYETLER
ve
SEKTÖRE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN GENEL BAKIŞ
HAZIRLAYAN
SERCAN PEŞAN
İş Müfettişi-İnş. Yük. Müh.
2. YAPI İŞLERİNDE;
•Üretim şekli ve kullanılan malzemeler çok çeşitlidir.
•Yapılan çalışmalar sürekli değişim gösterir.
•Çalışma alanı genellikle geniş ve dağınıktır.
•Çalışmalar belirli sürelidir. Diğer taraftan günlük çalışma süreleri uzun ve çalışma
saatleri düzensizdir.
•Çalışanlar sık değişir, işçi sirkülasyonu fazladır, eğitimsiz ve vasıfsız işçilerin çok
sayıda çalıştığı bir sektördür.
•Aynı yapı alanında birden fazla ekip çalışır.
•Asıl işveren-Alt işveren ilişkisini genelde yanlış temellere oturtulur.
2
3. Tablo 1. İnşaat İşkolunda iş kazası verileri (SGK/2008,2009,2010,2011)
İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ
3
Yıl Tüm İşKolları İnşaat Sektörü Oran (%) Tüm İş Kolları İnşaat Sektörü Oran(%)
Standardize
İş Kazası
Oranı(%)
2008 72.963 5.574 7,64 865 297 34,34 88,07
2009 64.316 6.877 10,69 1.147 156 13,32 83,52
2010 62.903 6.437 10,23 1.444 475 32,89 76,95
2011 69.227 7.749 11,2 1.710 570 33,33 81,97
ÖlümİşKazası
Aşağıdaki tablolarda 2008 - 2011 yıllarına ait iş kazası verileri bulunmaktadır.
4. Çalışma şartları bakımından en riskli sektör olup iş
kazası sayısı ve kaza sonucu meydana gelen ölüm
sayısı bakımından tüm sektörler arasında ilk sırada yer
almaktadır.
İş kazalarının yaklaşık %11’i yapı işkolunda
gerçekleşiyor.
Yapı işkolunda meydana gelen kazaların yaklaşık %5’i
ölümle sonuçlanmaktadır.
İş kazası sonucu meydana gelen ölümlerin yaklaşık %
33’ü yapı işkolunda meydana gelmektedir.
4
5. • ILO verilerine göre gelişmekte olan ülkelerde; iş kazaları
ve meslek hastalıkları maliyetleri:GSYİH’ nin yüzde 4’ü
• İş kazalarının ülkeye maliyeti yaklaşık olarak Milli
Eğitim Bakanlığına ayrılan bütçeye denk gelmektedir.
• İş kazaları sonucu ortaya çıkan maddi kayıpların bu
kazaları önlemek için yapılacak harcamaların 5 katı
civarında olduğu da bilinmektedir.
6. İnşaat İşyeri Sayısı Sigortalı Sayısı
Ölümlü İş Kazası
Sayısı
Yüz bin
İşçide
Ölümlü İş
Kazası
Oranı
2008 148.635 1.238.880 297 24,0
2009 149.331 1.227.698 156 12,7
2010 167.200 1.450.291 475 32,8
2011 177.878 1.630.851 570 35,0
Tablo 2. İnşaat İşkolunda iş kazası verileri (SGK/2008,2009,2010,2011)
7. İŞ GÖREMEZLİK ORANLARI
Tablo 3. Sürekli İş Göremezlik Verileri (SGK/2008,2009,2010,2011)
7
İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarından Kaynaklanan
Sürekli İş Göremezlik Verileri
2008 2009 2010 2011
İnşaat İşkolu 377 284 319 407
Tüm İşkolları 1694 1885 2085 2216
Oran (%) 22 15 15 18
8. 8
Yapı İşkolunda Kaza Nedenleri
Şekil 1. İnşaat Sektöründe Meydana Gelen Kaza Tiplerinin Oranları
9. YAPI İŞLERİNDE YÜKSEKTE GÜVENLİ
ÇALIŞMA PROJESİ
İnşaat işkolunda ölümle sonuçlanan iş kazaları tüm
sektörlere göre birinci sırada yer alıyor.
Bu kazaların büyük bölümü yüksekten düşme sonucu
gerçekleşiyor.
Yapı İşyerlerinde Yüksekte Güvenli Çalışma Hedefine
Yönelik Risk Esaslı Teftiş Projesi 2009 yılında pilot
illerde uygulanmaya başlanmış, 2010, 2011 ve 2012
yıllarında yürütülmeye devam edilmiştir.
9
10. YAPI İŞYERLERİNDE YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA
HEDEFİNE YÖNELİK RİSK ESASLI TEFTİŞ PROJESİ
2012 YILI UYGULAMALARI
• Sempozyum, seminer ve bilgilendirme toplantıları
• İşçi - işveren tarafları, meslek örgütleri, sivil toplum
kuruluşları, yerel idareler ve mülki idari amirleri ile
görüşme ve bilgilendirme
• İşyerlerinde bilgilendirme toplantıları,
• Basın-Yayın kuruluşlarının bilgilendirilmesi,
• Kitap ve Broşür dağıtılması,
12. • 2012 yılında projeye 11 iş başmüfettişi, 18 iş
müfettişi ve 68 iş müfettişi yardımcısı katılmıştır.
• İnşaat faaliyetlerinin yoğun olduğu İstanbul, Ankara,
Antalya, İzmir, Mersin, Bursa, Adana, Gaziantep,
Trabzon, Denizli, Kocaeli, Samsun, Balıkesir, Van,
Çankırı, Muğla, Sakarya, Afyon, Aydın, Kayseri,
Konya, Malatya ve Eskişehir illerinde;
• Proje kapsamında toplam 349 inşaat işyerinde teftiş
gerçekleştirilmiştir.
13. Proje kapsamında, 2012 yılı içerisinde toplam:
• 11.402.951 m2
inşaat alanına sahip işyerleri teftiş
edilmiştir.
• 30.893 işçiye ulaşılmıştır.
• Bu işyerlerinde tespit edilen mevzuata aykırılıklar için
toplam 11.188.433,00 TL İPC uygulanmıştır.
• İşçilerinin yaşamı için tehlikeli hususlar tespit
edilmesi halinde İŞYERLERİ KAPATILMIŞTIR
14. • Yüksekte çalışma (İskele, yatay ve düşey
süreksizlikler, platform kenarları, emniyet
kemeri ve yaşam hatları vs.)
• Enerji dağıtım tesisleri, elektrik işleri
• Malzeme düşmesi
• Kazı işleri
• Kalıp iskeleleri
• Barınma yerlerinde yangın riskleri
2012 Yılı Teftişlerde İşyeri Kapatma
Gerekçesi Olan Hayati Tehlike Kriterleri
15. KAPATMA SAYILARI
Tablo 5. 2009, 2010, 2011, 2012 yılları Kapatılan İşyeri Sayısı
15
Yıl
Kapatılan İnşaat
İşyeri Sayısı
2009 72
2010 284
2011 326
2012 336
16. Tablo 6. 2009, 2010, 2011,2012 yılları Ulaşılan İşçi Sayıları ve Teftiş Edilen İnşaat Alanı
ULAŞILAN İŞÇİ / İNŞAAT ALANI
16
Yıl
Ulaşılan İşçi
Sayısı
Teftiş Edilen Toplam
İnşaat Alanı
( m2 )
2009 7.500 3.800.000
2010 30.000 10.500.000
2011 21.100 7.500.000
2012 30.893 11.402.951
17. İşverenlere, kapatılan işyerlerindeki noksanlıkların
giderilmesi amacıyla, üretime yönelik çalışma
yapmamak kaydıyla süre verilmiştir.
Teftiş
Sayısı
Noksanı Olmayan
İşyeri Sayısı
Kapatılan
İşyeri
Sayısı
Açılan İşyeri
Sayısı
Kapalı Kalma Süresi
349 13 336 333 11 gün
Tablo 4. 2012 yılı Kapatılan İşyeri Sayısı
18. • Hakkında kapatma kararı alındığı halde
üretime yönelik faaliyet gösterdiği
tespit edilen işyerlerinde, Türk Ceza
Kanunu’ nun 176. ve 203. maddeleri
uyarınca işverenler hakkında ilgili
Cumhuriyet Savcılığına suç
duyurusunda bulunulmuştur.
19. TCK 176 VE 203.MADDELERİ
176.Madde: İnşaat faaliyeti sırasında, insan hayatı veya
beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri
almayan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile
cezalandırılır.
203.Madde: Kanun veya yetkili makamların emri uyarınca
bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını
sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş
amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla
kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
19
20. Tespit Edilen Noksan Hususlar Noksan Husus
Sayısı
Çalışma Alanı Düşme Riskleri (Kat Platform Kenarlar, Asansör Boşluğu vb.) 317
İskelenin Uygunluğu (Ana, Ara Korkuluk Merdiven Platform vb.) 184
Uyarı ve İkaz Levhaları 170
Seyyar İletkenler ve Fiş Priz Sistemleri 161
Emniyet Kemeri 152
Baret 134
Merdiven Kenarı Korkuluk 130
Kaçak Akım Rölesi 124
2012 Yılı Proje Teftişlerinde Yapı İşyerlerine İlişkin
Tespit Edilen Noksan Hususlar
21. Tespit Edilen Noksan Hususlar Noksan Husus
Sayısı
Antitetanik Aşı 117
Yapı Alanındaki Giriş Çıkışlarda Malzeme Düşmelerine Karşı Önlem 110
Yangın Söndürme Cihazları 107
Geçit ve Platformlar 101
Koğuş ve Soyunma Yeri 100
El Merdiveni 92
İş Ekipmanı Koruyucu (Operasyon ve Hareketli Aksam Koruyucusu) 92
Yapı Alanı Etrafı 83
Gövde Güvenlik Topraklaması 83
Yaşam Hattı 75
KKD (İş Eldiveni, İş Ayakkabısı) 71
22. Tespit Edilen Noksan Hususlar Noksan Husus
Sayısı
Gırgır Vinç 68
Çalışma Alanı Temizlik ve Malzeme İstifi 62
Kazı İşleri (İksa, Şev Açısı, Kazı Etrafı Korkuluk) 55
Aydınlatma 45
Duş ve Lavabolar 40
Seyyar Çalışma Platformu 44
Kaynak Tüplerinin Depolanması 28
Çadır 28
Yapı Alanında Kalıp Çalışması 27
Güvenlik Ağı 17
Çatılarda Çalışma 17
Vinç Emniyet Mandalı 15
Diğer 109
23. KAPATMAYA GEREKÇE OLAN TESPİT EDİLMİŞ NOKSAN
HUSUSLAR
23
Noksan Hususlar Değerler Yüzde
Yüksekte Güvenli Çalışma 609 33,5%
Elektrik 330 18,2%
İş İskelesi Uygunluğu 278 15,3%
Emniyet Kemeri ve Yaşam Hatları 227 12,5%
Yüksekten Malzeme Düşme Riski 110 6,1%
Kazı İşleri 55 3,0%
Kalıp İskelesi 46 2,5%
Barınma Yerinde Yangın Riski 28 1,5%
Toplam 1817 100,0%
24. 2013 Yılı Teftişlerde Öncelikli Olarak
Bakılan Hususlar
• Risk Değerlendirmesi
• İşyeri Hekimi-İş Güvenliği Uzmanı
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
• Çalışan Temsilcisi
• Yangın-Parlama-Patlamaya Karşı Alınması
Gerekli Tedbirler
• Barınma Yerleri
• Yüksekten Düşmeye Karşı Alınması Gerekli
Tedbirler
25. 2012 YILINDA TESPİT EDİLEN NOKSAN HUSUSLARIN
SINIFLANDIRMASI
İSG organizasyonu
Sağlık gözetimi
Eğitim
Belgelendirmeler
Yapı alanı asgari sağlık güvenlik şartları
Dinlenme barınma yerleri
Elektrik-Enerji dağıtım tesisleri
İş ekipmanları
Kazı İşleri
İskeleler
KKD
Kalıp İşleri
Düşme riski içeren çalışmalar, tehlikeli boşluklar
26. İŞYERİ ORGANİZASYONU
Sağlık Güvenlik Planı ve Risk değerlendirmesi
Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü
İş Güvenliği Uzmanı
İşyeri Hekimi
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi veya Ortak Sağlık ve
Güvenlik Birimi
İlk Yardım Kursu Görmüş Eleman
26
27. Sağlık ve Güvenlik Planı
• Yapı işyerindeki muhtemel risklerin değerlendirilip üretim
süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak
tedbirlerin,
• organizasyon yapısının,
• çalışma yöntemlerinin
• ve bunlara ilişkin hangi işlerin ne zaman, nasıl kim
tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği,
• aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı çalışma
ekipleri (farklı işverenler, alt işverenler, kendi adına
çalışan kişiler, yapı sahasında herhangi bir zamanda
faaliyet gösteren kişi veya ekipler) arasında sağlık ve
güvenliğe dair hususların koordinasyonunun
sağlanması amacıyla yapı sahasının tamamından
sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından
hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı
28. SAĞLIK GÖZETİMİ:
•İşe Giriş/Periyodik Muayeneler ve Sağlık Raporu
•Antitetanik Aşı
•Portör Muayenesi
•Göğüs Radyografileri
•Kulak Odyogramları
•Kan, İdrar Tahlilleri
•Asbestle Çalışmalarla İlgili Kayıtlar vb.
28
29. EĞİTİM
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi
İşyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortamı temin etmek,
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak,
Çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda
bilgilendirmek,
Onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bu
risklere karşı alınması gerekli tedbirleri öğretmek
İş sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturarak uygun davranış
kazandırmaktır.
Mesleki Eğitim
Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok
tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki
eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz. 29
30. BELGELENDİRMELER
Kaldırma Araçlarının Periyodik Kontrol Belgeleri
Elektrik ve Aydınlatma Tesisatının Periyodik Kontrol Belgesi
Topraklama tesisatı ve gövde güvenlik topraklamaları kontrol
belgesi
Kompresörün Periyodik Kontrol Belgesi
Hidroforun Periyodik Kontrol Belgesi
Basınçlı Kapların Periyodik Kontrol Belgeleri
Hava Tankının Periyodik Kontrol Belgesi
Yangın Ekipmanının Periyodik Kontrol Belgeleri
Kazanların Periyodik Kontrol Belgeleri
Havalandırma Tesisatının Periyodik Kontrol Belgesi vs.
İskelenin uygunluğu
Kalıp iskelesi ve kalıp sisteminin uygunluğu
Operatör Belgesi
Özlük Dosyası 30
31. ASGARİ SAĞLIK GÜVENLİK KOŞULLARI
• Sağlamlık, dayanıklılık
• Acil Çıkış Yollları ve Kapıları
• Ulaşım Yolları
• Havalandırma
• Sıcaklık
• Aydınlatma
• Kapı-Geçitler
• Duş-Tuvaletler
32. 32
NEVŞEHİR ACIGÖL CAMİİ İNŞAATI-KUBBE BETON KALIBI VE KALIPNEVŞEHİR ACIGÖL CAMİİ İNŞAATI-KUBBE BETON KALIBI VE KALIP
İSKELESİNİN ÇÖKMESİ-17.12.2011İSKELESİNİN ÇÖKMESİ-17.12.2011
35. Dinlenme ve Barınma Yerleri
• Yanıcı ve kolay tutuşan malzeme
kullanılmaması
• Sağlık şartları ve dış etkilerden korunma
• Uygun ısıtma sistemi
• Yeterli sayıda karyola, ranza, yatak,
battaniye vb.
• Yangına karşı yeterli önlem
36. ESENYURT MARMARA PARK ŞANTİYESİ BARINMAESENYURT MARMARA PARK ŞANTİYESİ BARINMA
YERLERİNDE YANGIN (11.03.2012)YERLERİNDE YANGIN (11.03.2012)
41. YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA
Yüksekte çalışma: Seviye farkı bulunan ve düşme
sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü
alanda yapılan çalışma
• Risk değerlendirmesi yapılıp mümkün olan işler için
yüksekte çalışmaktan kaçınma
• Toplu koruma önlemleri (düşmeyi önleyici platformlar,
çalışma iskeleleri, güvenlik ağları, hava yastıkları,
güvenli korkuluklar, kapaklar, güvenlik izleme ve uyarı
hattı sistemleri bariyer, siper, perdeler vb.)
• Kişisel Koruyucu Yöntemler
• Düşmeyi Önleme Planı
• Çalışma alanına güvenli ulaşım
• Yüksekte güvenli çalışma ile ilgili eğitim, talimatlar,
gözetim, iş ekipmanları ve KKD bakım, kontrolleri
• Acil durum, kurtarma planları, tatbikatlar vb.
42. İşin doğası gereği toplu koruma tedbirlerinin
• Düşme riskini tamamen ortadan
kaldıramadığı,
• Uygulanmasının mümkün olmadığı,
• Daha büyük tehlike doğurabileceği,
• Geçici olarak kaldırılmasının gerektiği
hallerde,
Kişisel Koruyucu Yöntemler kullanılacaktır
43. Emniyet Kemerleri
• Uygun tipte emniyet kemeri,
• Uygun bağlantı (ankraj) noktaları ve yaşam hatları
• Bağlantı halatları, Lanyardlar
• Karabinalar, D halkası ve benzeri bağlantı tertibatları,
• Enerji sönümleyici aparatlar,
• Yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan
uygun tipte halat tutucular vb.
• Yapılan işe göre gerekli diğer donanım
Kullanılan tüm ekipman ve aksesuarlar ilgiliKullanılan tüm ekipman ve aksesuarlar ilgili
standartlara uygun olacaktırstandartlara uygun olacaktır
47. GÜVENLİK AĞLARI
• Uygun tipte (S-T-U-V) güvenlik ağı seçilecek,
uygun şekilde, kullanım ve kurulum klavuzunun
öngördüğü yöntemlerle uzman gözetiminde
kurulacak, kurulu sistemin uygunluğu
belgelendirilecektir.
• Yapıldığı malzemeler, bağlantı ve kurulum
şartları, kurulumdan sonra yapılan statik ve
dinamik dayanım deneyleri TS EN 1263-1 ve
1263-2 standartları ve ilgili diğer standartlarla
uygun olacak,
48. KORKULUKLAR
YAYGIN KULLANIM ALANI
• Betonarme platformların döşeme kenarları,
• Asansör, merdiven, baca, şaft, aydınlatma boşlukları gibi
döşemelerde süreksizlik meydana getiren boşluklar,
• Pencere, balkon gibi duvar ve perde duvar gibi yapı elemanları
arasında süreksizlik meydana getiren boşluklar
GÜVENLİ KORKULUK ÖZELLİKLERİ:
• 1 metre yükseklikte ana korkuluk
• Ara yan koruma elemanları (Ara yan koruma elemanları, ana
korkuluk ve topuk levhası arasındaki açıklıklar 47 santimetreden
fazla olmayacak)
• Yeterli dayanım (125 kg )
• Topuk levhası (15 cm yükseklikte)
49. ÇATI İŞLERİ
• Kenar koruma sistemleri,
• Çatı merdivenleri,
• Güvenlik ağları,
• Çalışma platformları,
• Korkuluklu iskeleler,
• Kayarak düşmeyi önleme sistemleri
• Dikey ve yatay yaşam hatları gibi toplu koruyucu
tedbirler alınacaktır.
• Sağlam olmayan yüzeylere karşı önlem
59. Uygun Cephe İskelesi
• TS EN 12810-1,TS EN 12810-2,TS EN
12811-1,TS EN 12811-2, TS EN 12811-3
standartlara uygunluk
• Sağlamlık ve dayanıklılık hesabı
yapılacaktır.
• Uygunluğuna dair belge
60. • Yeterli nitelik ve nicelikte taşıyıcı sistem
elemanı
• Ana korkuluk, ara elemanlar
• Çalışma platformları, (uygun-sabit)
• Merdiven - ulaşım sistemleri
• Eteklik
61. • Sabit platform
• Ana korkuluk (1 metrede) ara yan koruma elemanı,
eteklik
• Uygun kurulum, sabitleme, sağlamlık, dayanıklılık, zemin
şartları
• Uygun malzeme
• Yağmur kar, buz vs karşı önlem
• Enerji hatlarına yeterli mesafe
• Yeterli nitelik ve nicelikte taşıyıcı sistem elemanı
• 48,3 milimetre anma dış çapı
• Bina-iskele arası mesafe
• Yük dağıtan uygun ayak sistemleri
• Güvenli ulaşım
• Topraklama
68. Seyyar iskelelerde:
• Çalışma platformları eksiksiz olmalı;
• Yüksekten düşmeyi engelleyici ana/ara
korkuluk sistemi bulunmalı;
• İskele kendi kendine hareket etmemeli.
89. Kalıp İşleri
• Uzman Gözetimi
• Kurma, kullanma ve sökme planı
• Sağlamlık ve dayanıklılık hesapları
• Yeterlilik kontolleri (özellikler kayar kalıp, tünel
kalıp ve masa kalıplardaki bağlantı yerleri,
sabitleme elemanları, tijler, hidrolik hortumlar vs)
• Geçici dayanıksızlara karşı önlem ve iş planı
• Düşmeye karşı önlem
90. Yatay Yaşam Hattı
•Uygun, sağlam, yeterli ankraj
•Serbest düşüş mesafesi
•Tam donanımlı emniyet kemeri