Yargitay ticareti
- 1. T.C. YARGITAY 16. Hukuk Dairesi ESAS NO : 2010/4776 KARAR NO : 2011/5802 TEBL聴NAME NO : 2010/29782 TRK M聴LLET聴 ADINA YARGITAY 聴LAMI MAHKEMES : ANKARA 8. CRA MAHKEMES TARH : 22/10/2009 NUMARASI : 2008/793-2009/316 DAVACI : SANIK : Ticareti usul端ne ayk脹r脹 terk etmek su巽undan san脹k Osman Konur'un K'nun 337/a maddesi uyar脹nca 端巽 ay hapis cezas脹yla cezaland脹r脹lmalar脹na karar verilmi帳, h端k端m yasal s端resi i巽erisinde san脹k taraf脹ndan temyiz edildiinden, Yarg脹tay C.Ba帳savc脹l脹脹n脹n bozma istemli teblinamesiyle dosya Daireye g旦nderilmi帳 olmakla, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okunarak GERE GR帖LD : cra ve flas Kanununun 44. maddesinin 1. f脹kras脹nda, Ticareti terk eden bir tacir 15 g端n i巽inde keyfiyeti kay脹tl脹 bulunduu ticaret siciline bildirmeye ve b端t端n aktif ve pasifi ile alacakl脹lar脹n脹n isim ve adreslerini g旦steren bir mal beyan脹nda bulunmaya mecburdur. Keyfiyet ticaret sicil memurluunca ticaret sicili ilanlar脹n脹n yay脹nland脹脹 gazetede ve alacakl脹lar脹n bulunduu yerlerde de mutat ve m端nasip vas脹talarla ilan olunur. lan masraflar脹n脹 旦demeyen tacir beyanda bulunmam脹帳 say脹l脹r. H端km端 ile ticareti terk eden tacirin yapmas脹 gereken y端k端ml端l端端 belirlenmi帳, ayn脹 Yasan脹n 337/a maddesinin birinci f脹kras脹nda ise 44. maddedeki y端k端ml端l端e ayk脹r脹 davran脹lmas脹 da, Ticareti terk edenlerin cezas脹 ba帳l脹脹 alt脹nda, 44 端nc端 maddeye g旦re mal beyan脹nda bulunmayan veya beyan脹nda mevcudunu eksik g旦steren veya aktifinde yer alm脹帳 mal脹 veya yerine kaim olan deerini haciz veya iflas s脹ras脹nda g旦stermeyen veya beyan脹ndan sonra bu mallar脹 端zerinde tasarruf eden bor巽lu, bundan zarar g旦ren alacakl脹n脹n 帳ikayeti 端zerine, 端巽 aydan bir y脹la kadar hapis cezas脹 ile cezaland脹r脹l脹r. Birinci f脹kradaki fiillerin i帳lenmesinden alacakl脹n脹n zarar g旦rmediini ispat eden bor巽luya ceza verilmez. 帳eklinde d端zenleme ile yapt脹r脹ma balanm脹帳t脹r. Maddeden anla帳脹laca脹 端zere ticareti terk su巽unun olu帳abilmesi i巽in, ticareti terk eden tacirin onbe帳 g端n i巽inde keyfiyeti kay脹tl脹 bulunduu ticaret sicil memurluuna bildirmemesi ve b端t端n aktif ve pasifi ile alacakl脹lar脹n脹n isim ve adreslerini g旦steren bir mal beyan脹nda bulunmamas脹 gerekmektedir. cra ve flas Kanunu'nun 44. maddesindeki m端kellefiyet m端nhas脹ran tacirler i巽in 旦ng旦r端lm端帳 olup, ticaret sicil memurluuna kay脹tl脹 ger巽ek ki帳ilerin ve ticaret 帳irketlerinin tacir olduklar脹 hususunda uyu帳mazl脹k bulunmamaktad脹r. Uyu帳mazl脹k, ticaret 帳irketlerinin ticareti terk edip edemeyeceklerine, e帳 anlat脹mla ticareti terk etmesi durumunda 帳irket yetkilisi/m端d端r端n端n Knun 44. maddesindeki keyfiyeti kay脹tl脹 olduu ticaret sicili memurluuna bildirme ve mal beyan脹nda bulunma y端k端ml端l端端 bulunup bulunmad脹脹na y旦neliktir. 6762 say脹l脹 T端rk Ticaret Kanununun 136. maddesinde ticaret 帳irketlerinin nevilerinin; kolektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif 帳irketlerinden ibaret olduu belirtilmi帳tir. Yukar脹da say脹lan ticaret 帳irketleri y旦n端nden T端rk Ticaret Kanunundaki d端zenleme incelendiinde, bunlar i巽in ticareti terk deil, bunun yerine infisah ve tasfiyelerinin 旦ng旦r端ld端端, dier bir anlat脹mla T端rk Ticaret Kanununun 136. maddesinde say脹lan 帳irketlerde ticareti terk deil, ortakl脹k ili帳kisinin sona erdirildii kabul edilmektedir. An脹lan 帳irketlerin her biri i巽in infisah ve tasfiye yolu ayr脹 ayr脹 g旦sterilmi帳tir, infisah, ortakl脹klar hukukunda iki manada kullan脹lmaktad脹r. Geni帳 manada; irade ve irade d脹帳脹 fesih hallerini ve dar manada da; irade d脹帳脹 yani kendiliinden sona ermeyi ifade etmektedir. TTK'nun 439. maddesinde infisah eden 帳irketin tasfiyeye girecei h端kme balanm脹帳t脹r. Tasfiye s端recinde ticaret 帳irketinin alacak ve bor巽lar脹 belirlenir, alacaklar脹 tahsil edilip, bor巽lan 旦dendikten sonra varsa kalan mevcudu, esas mukavelede aksine bir h端k端m olmad脹k巽a, pay sahipleri aras脹nda 旦dedikleri sermaye ve paylara bal脹 olan imtiyaz haklar脹 nispetinde da脹t脹l脹r, tasfiyenin sona ermesi 端zerine 帳irkete ait ticaret unvan脹n脹n sicilden terkini tasfiye
- 2. 2010/4776-2011/5802 S/2 memurlar脹 taraf脹ndan sicil memurluundan talep olunur. 帳 bu talep 端zerine terkin keyfiyeti tescil ve ilan olunmakla ticaret 帳irketinin t端zel ki帳ilii sona ermi帳 olur. Terkin i帳lemi i巽in tasfiye bilan巽osu ile birlikte ba帳vurulduundan ve zaten tasfiye sonucu ticaret 帳irketinin herhangi bir mal varl脹脹 da kalmad脹脹ndan tasfiye memurunun ya da 帳irket yetkilisinin Knun 44. maddesine g旦re mal beyan脹nda da bulunmas脹 s旦z konusu olmayacakt脹r. Terkin i帳leminden sonra ticaret 帳irketinden alaca脹 bulunduunu iddia eden bir alacakl脹, bu alaca脹n脹 ancak terkin edilen ticaret 帳irketini yasaya g旦re ihyas脹n脹 salamak suretiyle tahsil edebilecektir. Ticaret 帳irketlerinin vergi hukuku a巽脹s脹ndan m端kellefiyetinin sona erdirilmesi de, T端rk Ticaret Kanunu h端k端mlerine g旦re yap脹lmas脹 gereken i帳lemlere g旦re getirilen tasfiye ve iflas脹n sona erdiinin tescil ve ilan脹na bal脹d脹r. Ba帳ka bir anlat脹mla, ticaret 帳irketinin i帳i b脹rakmas脹 ancak t端zel ki帳iliinin ortadan kald脹r脹lmas脹 ile m端mk端nd端r. Bu nedenle t端zel ki帳ilii sona erdirilmemi帳 bir ticaret 帳irketinin ticari i帳letmeyi kapatt脹脹ndan, da脹tt脹脹ndan (terk ettiinden) s旦z edilemeyecektir. Nitekim Dan脹帳tay 4. Dairesinin 2004/602 -2021 say脹l脹 karar脹nda da t端zel ki帳ilii sona erdirilmemi帳 帳irketin m端kellefiyetinin sona erdirilemeyecei belirtilmi帳tir. te yandan, cra ve flas Kanununun 44. maddesinin ikinci f脹kras脹, mal beyan脹n脹n ticaret sicili gazetesinde ilan tarihinden itibaren bir sene i巽inde, ticareti terk eden tacir hakk脹nda iflas yolu ile takip yap脹labileceini i巽ermektedir. Buradaki tacirden maksat, ger巽ek ki帳i olan tacirlerdir. Yani, t端zel ki帳i tacirler (ticaret 帳irketleri) hakk脹nda 44 端nc端 maddenin 2. f脹kras脹n脹n uygulama kabiliyeti yoktur. Ticaret 帳irketleri, ticareti terk edince tasfiyeye gireceklerinden ve tasfiye sonunda 帳irketin ticaret sicilindeki kayd脹n脹n silinmesinden sonra t端zel ki帳ilii son bulaca脹ndan, art脹k, ticaret 帳irketlerini sicilden silindikten sonra iflas yolu ile takip etmeye imkan yoktur. Esasen, ticaret 帳irketleri bak脹m脹ndan buna l端zum da yoktur. Zira, tasfiyede 帳irketin b端t端n mallar脹 tasfiye edilmi帳tir. (Prof. Dr. Baki KURU, Ankara niversitesi Hukuk Fak端ltesi Dergisi Cilt XXVII, 1970, Say脹 1-2) Bu a巽脹klama ile Knun 44. maddesinin ikinci f脹kras脹ndaki d端zenlemenin, ticareti terk su巽unun ger巽ek ki帳i tacirler i巽in ge巽erli olduunun, ticaret 帳irketleri y旦n端nden ge巽erlilii bulunmad脹脹n脹n net olarak ifade edildii anla帳脹lmaktad脹r. Her ne kadar K'nun 44. maddesinin gerek巽esinde, ticareti terk eden k旦t端 niyetli bor巽lular脹n i帳yerlerini terk ederek ve ellerindeki mallar脹n脹 ba帳kalar脹na devrederek alacakl脹lar脹n脹 zarara uratmalar脹 nedeniyle K'nun 337/a maddesindeki yapt脹r脹m d端zenlendii belirtilmekte ise de, ticaret 帳irketleri y旦n端nden ticareti terk deil ortakl脹k ili帳kisinin sona erdirilebileceinden, buradaki bor巽lu ifadesiyle ger巽ek ki帳i tacirin kastedildiinin kabul端 zorunludur. Kald脹 ki, Kanunun 345. maddesi uyar脹nca sorumlu tutulmas脹 gereken ticaret 帳irketlerinin m端d端r/yetkilileri taraf脹ndan alacakl脹lar脹 zarara uratmaya y旦nelik eylemlerinin cezas脹z b脹rak脹lmad脹脹, nitekim Kanunun 331, 333/a, 345/a maddelerinde gerekli yapt脹r脹mlar d端zenlendii gibi, unsurlar脹 bulunduu takdirde 5237 say脹l脹 T端rk Ceza Kanununda m端eyyideye balanan hileli iflas veya doland脹r脹c脹l脹k su巽lar脹ndan da cezaland脹rabilmeleri m端mk端n olduundan, dier bir deyi帳le ticaret 帳irketlerinin m端d端r/yetkililerinin alacakl脹y脹 zarara uratan bu t端r davran脹帳lar脹n脹n yapt脹r脹ms脹z kald脹脹ndan s旦z edilemeyecektir. Bu a巽脹klamalardan anla帳脹laca脹 端zere, Knun 337/a maddesinde yapt脹r脹ma balanan eylem, yaln脹zca ticareti terk keyfiyetinin ticaret sicili memurluuna bildirilmemesi deil, bununla birlikte IIKnun 44. maddesine uygun olarak b端t端n aktif ve pasifi ile alacakl脹lar脹n脹n isim ve adreslerinin bulunduu bir mal beyan脹nda bulunulmamas脹d脹r. Bu durumda, T端rk Ticaret Kanununun 136. maddesinde say脹lan ticaret 帳irketlerinde ticaretin terki s旦z konusu olmay脹p, ortakl脹k ili帳kisinin sona erdirilmesi nedeniyle cra ve flas Kanununun 44. maddesi ile getirilen mal beyan脹nda bulunma y端k端ml端l端端n端n, ger巽ek ki帳i tacirlere y旦nelik olduu, yukar脹da say脹lan ticaret 帳irketlerini kapsamad脹脹, e帳 anlat脹mla ticaret 帳irketlerinin m端d端r veya yetkililerinin cra ve flas Kanununun 337/a maddesinde yapt脹r脹ma balanan ticareti terk su巽unu i帳lemeleri yasal olarak m端mk端n olmad脹脹 kabul edilmelidir. Hal b旦yle olunca san脹脹n beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazlar脹 bu itibarla yerinde g旦r端ld端端nden h端km端n istem gibi BOZULMASINA, 17.10.2011 g端n端nde oybirliiyle karar verildi. Ba帳kan ye ye ye ye