Yetişkin Dikkat Raporu
- 3. BENEGO EĞİTİM DANIŞMANLIK Bahçelievler Mah. Talatpaşa Cad. Ali Reşat Paşa Sk. No:10/A Bahçelievler - İSTANBUL Tel: (0212) 652 10 06 Fax: (0212) 652 10 07 www.benegotest.com - info@benegotest.com Bu raporda yer alan bilgiler Prizma Yönetim Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti’ne aittir. Bilgilerin önceden yazılı izin alınmadan kullanılması yasaktır. Bu rapor için hazırlanmıştır. DiKKATve K İ Ş İ S E L R A P O R U YETİŞKİN BECERiLERi YÖNETİM
- 4. Bu rapor genelde Psikoloji özelde ise Eğitim Psikolojisi, Klinik Psikoloji, Gelişim Psikolojisi ve Endüstri Psikolojisi kuramları ve bu alanlarda yapılan çalışmalar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Bu rapor size yol gösterme niteliğinde olup, dikkatinizi ve kişisel yönetim becerileriniz hakkında bilgi sahibi olmanıza ve sizde bu konularla ilgili farkındalık oluşmasına yardımcı bir araçtır. Bu rapor hazırlanırken cevaplamış olduğunuz Yetişkin Dikkat ve Kişisel Yönetim Becerileri Testi’nin sonuçları esas alınmıştır. Bu rapor kesinlikle tıbbi bir teşhis değildir. Tıbbi bir teşhis için mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Bu raporla genel olarak sizin dikkatiniz ve kişisel yönetim becerileriniz kapsamındaki (Genel Dikkat, Öz-Disiplin, Azim-Kararlılık, Odaklanma, Etkili Dinleme, Zaman Yönetimi, Planlama, Odaklanma, Para Yönetimi, Stres Yönetimi) alanlar hakkında bilgi verilmiş olup, kendinizle ilgili farkındalık düzeyinizi arttırarak, kişisel gelişiminize katkı sağlanması amaçlanmıştır. Rapordaki yüzdelik oranlar sizin o alandaki değerlendirmenizi göstermektedir. Oranların yüksekliği sizin o alanda istenen düzeyi yakaladığınızı, oranların düşüklüğü ise o alanda istenen düzeye ulaşmak için gayret etmeniz gerektiğini göstermektedir. Raporu iki bölüm şeklinde düşünebilirsiniz. İlk bölüm dikkat düzeyiniz ile ilgili bilgi ve tavsiyeleri ifade ederken, ikinci bölüm kişisel yönetim becerilerinizin etkinliği ve bunları nasıl geliştirebileceğinizi ifade etmektedir. Raporda her başlık altında kendinizi o alanda geliştirebileceğiniz tavsiyelere yer verilmiştir. Bu tavsiyeleri kendi gerçeklerinizle yoğurarak uygulamanız sizin kişisel gelişiminize büyük katkı sağlayacaktır. Raporda yer alan tavsiyeleri yaşam biçimi haline getirmeniz, dikkat ve kişisel yönetim becerileri alanında daha başarılı olmanıza katkı sağlayacaktır. Raporun size özel yorumlanmasını ve testin sınırlamalarının dışında size özel danışmanlık yapılmasını istiyorsanız, Bireysel Danışmanlık için lütfen bize başvurun. RAPOR HAKKINDA 4
- 5. 5 DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Genel Dikkat ve Kişisel Yönetim Becerileri Grafiğiniz Aşağıda sizin genel dikkat ve kişisel yönetim becerileriniz hakkında testin değerlendirilmesi sonucu hazırlanan grafik yer almaktadır. Bu grafikler o alandaki becerinizi yüzdelik olarak ölçmektedir. Yüzdelik oranın yüksek olması o alanda daha başarılı olduğunuzu, yüzdelik oranın düşük olması ise o alanda daha fazla çaba göstermeniz gerektiğini göstermektedir. İlerleyen sayfalarda her bir beceri için ayrıntılı bir şekilde tanımlar ve geliştirmek için tavsiyelere yer verilmiştir. Aşağıdaki grafik sizin Genel Dikkatinizi ve Kişisel Yönetim Becerilerinizi göstermektedir.
- 6. 6 Genel Dikkat Dikkat; düşünceyi ve duyguları bir konu üzerinde toplama halidir. Bir ortamda konuşan çeşitli kişiler arasında yalnızca birini dinlerken bir resme bakarken şekilleri dikkate almaksızın yalnızca renklere yoğunlaşırken, kalabalıkta bir tanıdığı ararken ya da akıl bir problemi çözmeyi yoğunlaştırılırken, farklı verimlilik derecelerinde farklı dikkatler söz konusudur. Genel Dikkat: Duyu organları (görme, işitme, dokunma, tatma, koklama) tarafından çevreden gelen uyarıcıların beynimiz tarafından algılamaya hazır hale getirilme sürecidir. Bütün duyuların (görme, işitme, dokunma, tatma, koklama) ve öğrenme mekanizmalarının aynı noktaya yönlendirilmesidir. Genel Dikkat Grafiğiniz
- 7. Başladığınız bir işi bitirememek, insanlarla iletişim kurarken konuşulanları takip edememek, eşyalarınızı kaybetmek ya da bir yerlerde unutmak vb. gibi problemler kişisel hayatınızda ya da iş yaşamınızda sorunlara neden olabilir. Tüm bunların altında yatan neden dikkatinizin yeterince güçlü olmamasıdır. Aşağıdaki tavsiyeler sizin dikkatinizi güçlendirmeye yönelik örnek davranışlar ve etkinlikler içermektedir. Bu tavsiyeleri yaşam biçimi haline getirmeniz dikkatinizi en üst seviyede tutmanıza yardımcı olur. Yukarıda sizin genel dikkat grafiğiniz yer almaktadır. Ortamdaki dikkatinizi dağıtan gürültü ve görüntüleri uzaklaştırın. Aynı anda tek bir işe odaklanın. Bir işi bitirmeden diğerine kesinlikle geçmeyin. Büyük işlerinizi küçük parçalara bölün. Çalışırken aralar verin. Çalışırken cep telefonunuzu ve bilgisayarınızı kapatın. Bilgisayar kullanmak zorundaysanız çalışma esnasında internetin kapalı olduğundan emin olun. Düzenli olmaya başlayın. Her şeyi ait oldukları yere koyun. İhtiyacınız olanları saklayın, olmayanları atmaktan çekinmeyin. Düzenli olmayı günlük alışkanlığınız haline getirin. Evinizde ya da iş yerinizde bir kutu, sepet ya da tepsi olsun ve gözlük, anahtar, cüzdan, saat, fatura, banka dekontları, önemli mektupları ve telefonlarınızı orada muhafaza edin. Bu bölümü haftada bir olmak üzere kontrol edin ve düzenleyin. İşinize yaramayan ya da almak istemediğiniz mektuplar ya da mailler varsa kendinizi mail listesinden çıkartın. Yapılacaklar listenizde tamamlamadığınız işleriniz yığılıyorsa bunun sebebini öğrenmeye çalışın. Mesela hepsini aynı anda mı yapmaya çalıştınız? Daha küçük parçalara ayrılabilecekken büyük görevleri bir bütün olarak mı yapmaya çalıştınız? Ya da dikkat dağıtıcılar araya mı girdi? Bu bilgileri ileriki yapılacaklar listenizi düzenlerken aklınızda bulundurun ki aynı hataları tekrarlamayın. Toplantıları, son tarihleri, ilaçlarınızı ve diğer sorumluluklarınızı unutmak kişisel hayatınızda ve iş hayatınızda sorunlara yol açabilir. Sorumluluklarınızı hatırlamak için bilgisayar ya da cep telefonunuza hatırlatıcılar koyabilirsiniz. Hayatınızı daha az görevle basitleştirin. Bir projeyi bitirmeden bir diğerine başlamayın. Bir anda kendinizi birçok farklı proje ve görevle sorumlu tutmayın. Yeni görevlere hayır diyerek mevcutlarına odaklanın. GENEL DiKKAT Genel Dikkatinizi Arttırmak İçin Tavsiyelerimiz 7
- 8. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Acele etmeyin, bir gecede öz-disiplin geliştirmeye çalışmayın. İşe küçük adımlar atarak başlayın. Öz-disiplin kazanmak için öncelikle kendi modelimizi çıkarmamız gerekir. Bu sebeple nasıl olmak istediğimizi belirleyip, belirlediğimiz bu modele uygun davranmayı ve düşünmeyi seçmeliyiz. Öz-disiplin konusunda atılacak en önemli adım haz duygusunu erteleyebilmeyi öğrenmektir. Hazzı erteleyebilmek, gerçekten istediğimiz şey uğruna bekleyebilmeyi, ilgili konuda gerçekten kararlı olmayı ve sabır edebilmeyi gerektirir. Eğer bu savaşı vermezsek, vazgeçersek ya da ertelersek doyurulmayan bu istek tekrar tekrar canlanacak ve bizi engelleyecektir. Tam olarak ne istediğinizi açık bir şekilde belirleyin. Böyle yapmak sizin bu uğurda çaba gösterme isteğinize temel olacaktır. Örnek alabileceğiniz kişiler bulun. Hedeflerinize ulaşabileceğinize olan inancınızı pekiştirebilmek için benzer hedeflere ulaşmayı başarmış başka insanların da olduğunu bilmek sizin için önemli olacaktır. Bu kişilerin uyguladığı yöntemler, takip ettiği yollar size ilham verebilir. Hedefinize ulaşmış olduğunuzu ve bu durumun size kazandırdığı avantajları hayal edin. Görüntü canlı olsun; öyle ki bu görüntüyü hissedebildiğinizi, koklaya- bildiğinizi, duyabildiğinizi ve hatta dokunabildiğinizi varsayın. “yapabileceğimi düşünüyorum” yerine “yapabileceğimi biliyorum” cümlesini kullanmayı deneyin. Hedefinize ulaşabilmek için tam olarak nelere ihtiyacınız olduğunu ve bunun ne kadar zamanınızı alabileceğini belirleyin. Bu aşama hedeflerinizin elle tutulur bir plana dönüşmesine sebep olacaktır. Hedefe ulaşmak için bir plan hazırladığınızda bu planı uygulamak için gerekli olan bilgi ve becerileri de edin- meniz gerekir. Öncelikle bu konuda gereken her şeyi öğrenebileceğinizle ilgili özgüveninizi geliştirmelisiniz. Daha sonraları kazandığınız her beceriyle birlikte başaracağınıza dair olan inancınız artacak ve hedefinize daha yakın hissedeceksiniz. Azimli olmak, vizyondan vazgeçmemeyi, ne kadar sürerse sürsün ve zor olursa olsun hedefe varılacağını düşünmeyi gerektirir. Zorluklarla baş etmek konusundaki dayanıklılık ise yenilgilere, güçlüklere, fiziksel ve duygusal acılara rağmen başarma azmini gösterebil- mektir. Tavsiyelerimiz 8 Öz-Disiplin, bir insanın duygularını, isteklerini, içgüdülerini ve davranışlarını kontrol etme bece- risidir. Uzun vadede tatmin sağlayacak hedeflere ulaşmak için anlık zevk ve hazlara hayır diyebil- mektir. Öz-Disipline sahip olmak, bir karar verip onu uygulamaya koymak ve yolunuza çıkan herhangi bir engele, rahatsızlık hissine rağmen devam edebilmek demektir. Öz-Disiplin Öz-Disiplin Grafiğiniz
- 9. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Bir işteki engelleri yenme kararlılığı, istikrarlı olma durumu olarak ifade edilen Azim-Kararlılık bir işin sonuna kadar gitme ve yapılan işte başarılı olmayı ifade etmektedir. Azim-Kararlılık Kararlılık, azim ve istekli olmak anlamını içermektedir. Her türlü engele karşı, tüm bahaneleri bir kenara bırakarak onları aşma konusunda arzulu ve istekli olmaktır. Kararlılık noktasında azmetmiş olan bir kişinin başarısız olması zordur. Başarılı olmanın en önemli şartı çalışmak, çalışmak ve yine çalışmaktır. Bu sebeple kararlı bir şekilde çalışma en önemli stratejiniz olmalıdır. Kararlı olma, bir çalışmadaki engelleri aşmak için en önemli unsurlardan biridir. Çalışkan kişi mutlaka başarıyı önemser ve ister. Bunu elde etmek için de mutlaka azim ve kararlılığı elden bırakmaması gerekir. Kararlılık, hırslı olmak ile birbirine karıştırmamalıdır. Hırs bir anlamda insanlara zarar verme ihtimali yüksek olan bir duygudur. Bu sebepten hırslı olmamalı, azimli ve kararlı olmalısınız. Bununla birlikte unutul- mamalıdır ki, başarma isteği noktasında sürekli azimli ve kararlı olmak gerekmektedir. Kararlılık bir enerji kaynağı olmalıdır. Mümkünse bu enerji kaynağı sürekli yenilenen bir enerji kaynağı olarak kurgulanmalıdır. Hedefinize sıkı sıkıya bağlanın. Hedefiniz yoksa çalışmak için bir nedeniniz de yoktur. En uzun yolculuk, nereye gidildiğini bilmeden yapılan yolculuktur. Nereye gide- ceğinize karar vermediyseniz harekete geçmek için bir istek oluşmaz. O nedenle hedefinizi güçlendirmeye, yazılarla ve resimlerle canlı tutmaya gayret edin. İyi bir teknik direktör edinin. Sizin çalışma koşul- larınızdan haberdar, sizi yakından tanıyan, zaman zaman çalışma performansınızı denetleyen, hedeflerinizi ne derece gerçekleştirdiğinizi ölçen-biçen ve gerekli taktik ve tekniklerle sizi yönlendiren bir kişi de çalışma iradenizi güçlendirecektir. Bu kişi, üzerinizde etkisi ve yaptırımı olan bir büyüğünüz olabileceği gibi bir arkadaşınız da olabilir. Özellikle bu kişinin sizi denetleme görevi çok önemlidir. Kendinize dert ortağı bulun. Günlük hayatta dönem dönem dertleriniz, sıkıntılarınız, bunaldığınız anlar olacaktır. Böyle anlarda dertlerinizi paylaşacağınız, konuştukça rahatlayacağınız kişiler olmalı çevrenizde. Bu kişi ya da kişiler, ailenizden olabileceği gibi, arkadaşlarınızdan birisi de olabilir. Ümitsizliğe düşmeyin. Zaman zaman bunalabilir, ümitsizliğe düşebilir, karamsarlığa kapılabilirsiniz. Bu son derece doğaldır. Bazı dönemlerde aksilikler ve başarısızlıklar peş peşe gelebilir. İşte bu noktada ayakta kalmasını bilenler avantaj elde edeceklerdir. Bırakmak, kaçmak, herkesin rahatlıkla yapabileceği şeylerdir. Ancak problemlerle mücadele etme iradesini gösterenler hem bu sınavda hem de hayatın diğer dönemlerinde başarıyı yakalayabileceklerdir. Tavsiyelerimiz 9 Azim-Kararlılık Grafiğiniz
- 10. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Aynı anda birden fazla iş yapmayın, her iş için bir süre belirleyin. Belirli bir süreçte yalnız bir işi yapar- sanız, tüm konsantrasyonunuzu bu işe verip dikkati- nizin dağılmasını önlersiniz. Birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmak hem konsantrasyonu dağıtır hem de verimsiz çalışmaya neden olur. Yazarak zihin karışıklığının önüne geçin. Önemli bir şey yapmaya çalışırken, zihninizi meşgul eden diğer şeylerin konsantre olmanızı engellediğini düşünüyor- sanız, bunları bir kâğıda yazın. Yanına da bu sorunla ne zaman ilgileneceğinize dair bir not düşün. Bu dağılmasını önler, sizi psikolojik olarak rahatlatır ve o anki işinize konsantre olmanızı sağlar. Dikkat dağıtıcılardan (ışık, gürültü, vb.) uzak ve rahat bir ortam oluşturun. Bir şeyle meşgulken dikkatinizin bölünmesini istemiyorsanız, çevredeki dikkat dağıtan engelleri olabildiğince azaltın. Rahatsız edici unsurları elinizden geldiğince uzak- laştırın. İnsanların sizi muhabbet ederek oyalama- larının önüne geçmek için, sohbet edebilecekleri mesafeden daha uzak bir yerde çalışın. Herhangi bir iş yaparken cep telefonunuzu ve bilgisayarınızı kapatın. Kendinize bir kontrol çizelgesi hazırlayın (çalışma süresinde kaç kere dikkat kaybı yaşarsanız, işaret- leyin). Önemli bir iş yaparken, zihninizin dağıldığını her hissedişinizde bu çizelgeye bir işaret koyun. Bunu istikrarlı bir şekilde yaparsanız zamanla daha az işaret koyduğunuzu ve konsantrasyonunuzun arttığını göreceksiniz. Çeşitli kitaplardan, internetten bulduğunuz konsan- trasyon egzersizlerini uygulayın. Bu egzersizler zamanla odaklanmanızı artıracaktır. Alakasız düşünceleri zihninizden uzaklaştırın. Konsantre olmayı ne kadar deneseniz de, bazı başıboş düşünceler zihninize girer. Örneğin: “Bir kahve içsem iyi olur…”, “Ahmet’e şu e-postayı göndermeyi unutmamalıyım…”, “Acaba şu anda Facebook’ta neler oluyor?”, “Tüm bu işlerin altından nasıl kalkacağım?” Bu düşüncelere mağlup olmak ya da saplanıp kalmak yerine, sadece onları uzak- laştırın. Kendinize; “Bununla daha sonra ilgilenirim.” deyin. “Şu anda X işini yapıyorum bu iş bittikten sonra onu yapacağım” deyin. Tavsiyelerimiz 10 Odaklanma; bir konu, nesne, proje, ders veya işe yoğunlaşma, konsantre olma, kilitlenme; bir şeye kendini verme, ona sımsıkı tutunma, dikkat algı ve enerjisini dağıtmama anlamına gelir. Odaklanma Odaklanma Grafiğiniz
- 11. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Etkili dinleme; dinlemeye hazırlanmayı, dikkati konu ve konuşmacı üzerinde toplamayı ve dinleme amacının belirlenmiş olmasını gerektirir. Etkili Dinleme Etkili Dinleme Grafiğiniz 11 İyi bir dinleyici çevredeki, dinlemeyi bozucu etkenleri dikkate almayan ve kendisini dinlemeye istekli tutabilen kişidir. Konsantrasyon bozucu gürültü ve sesleri kontrol altına alın. Gürültü gelen kapıyı kapatın, telefonun çalmasını önleyin, zihninizi temizleyin. Dinlerken konsantre olmaya çalıştıkça konsantre olma gücünüz artar ve dinlemeniz iyileşir. Karşınızdaki insanin o andaki ihtiyacını anlamak, etkili bir dinleyici olmanın bir parçasıdır. İnsanlar o kadar çok çeşitli nedenlerle konuşurlar ki; rahatlamak için, öfkesini çıkarmak için, ikna etmek için., haberdar etmek için, anlaşılmak ve sinirlerini gevşetmek için konuşabilirler. Üstelik insanlar, sizin beklentilerinizin dışındaki nedenlerle konuşmaktadırlar. Konuştuğunuz insanın ihtiyacını saptayabildiğinizde, söylediklerini uygun bir temele oturtabilir ve daha iyi anlayabilirsiniz. Karşınızdaki kişiye herşeyinizle odaklanın. Ona doğru bakın ve göz teması kurun. Aynı fikirdeyseniz başınızı sallayın. Bir öykü anlatırsa gülümseyin. Karşılıksız bırakmayın. Onunla birlikte güç sarf edin. O sırada zamanınız yoksa, onu geçiştirmek yerine konuşmayı başka bir zamana erteleyin. Açıklayıcı sorular sorun. Bu, konuşmakta olan kişiyi hala dinlemekte olduğunuzu belirtir. Size daha çok şey anlatmasını sağlar. Etkin dinlemenin tekniklerinden birisi, belli aralıklarla diğer insanın söylediklerini özetlemektir. Konuşmacı bir konuyu bitirdiğinde, diğer konuya geçmeden önce onun fikirlerini ve belli başlı noktaları başka sözlerle açıklayarak, doğru mesajı alıp almadığınızı yoklayın. Bu şekilde ayrıca, karşınızdakinin size anlattıklarına odaklanmaya devam eder ve ona güven verirsiniz. Konuşmacının bahsettiği konunun dışına çıkmayın. Yeni bir konuya geçmek için ne kadar sabırsızlansanız da konuşan söyleyeceklerini tamamlamadan siz konuyu değiştirmeyin. Kendi söylemek istediğinizi ifade ederken konuşmacının sözcüklerini kullanın. Karşınızdaki sözünü tamamladığında, onun söylediği bazı şeyleri tekrar edin. Bu sizin dinlemekte olduğunuzu kanıt- lamakla kalmaz, aynı zamanda kendi fikirlerinizi direnmeyle karşılaşmadan ortaya koymanız için de iyi bir fırsattır. Kendinize ait bazı düşünceleri söyle- meden önce, “sizin de belirttiğiniz gibi” veya “tam ifade ettiğiniz gibi” cümlelerle konuşmayı sürdürün. Vücut diline dikkat edin. Yüz yüze iletişimde bulun- duğunuzda karşınızdakinin yüzüne, jest ve mimiklerine dikkat edin. Tavsiyelerimiz
- 12. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Zaman yönetimi, amaçlara ve hedeflere ulaşmada önemli bir kaynak olan zamanı verimli kullanma çabasıdır. Zaman yönetiminde söz konusu olan, mevcut zamanda nelerin yapılabileceğinin planlanmasıdır. Zaman Yönetimi Zaman Yönetimi Grafiğiniz Zamanı akıllıca kullanmak sizin için sorunsa, büyük olasılıkla bu zamanın nereye gittiği hakkında iyi bir fikriniz de yok. Zaman öylece akıp gider. O halde ilkin, zamanınızı nasıl kullandığınızı gözden geçirmelisiniz. Haftalık bir program alın ve saatinizi nasıl kullandığınızı bir hafta izleyin. Sonuçlar sizi şaşırtabilir. Bir sonraki adım, bu haftalık programlardan birkaç tane daha alıp biraz planlama yapmak. Keşfedecek- siniz ki, eğer günde 7 saat uyku uyursanız, yapacağınız işler için geriye haftada 119 saat kalır. Bunlar derslere gitmeyi, yemek, spor ve sosyal etkin- likleri, kişisel temizliği, çalışmayı, yolculuk yaparken geçen zamanı, etkinlikleri, telefon ve televizyona ayrılan zamanı içerir. Bunların hepsini 119 saatinize dâhil ettiğinizden emin olun. Sonra bu haftalık programa uymaya çalışın. Bu, size önceliklerinizin nerede olduğu hakkında iyi bir fikir verecektir. Beyniniz en iyi, yeterli oksijen aldığı zaman çalışır. Bir konuya sıkı çalışırken dikkatiniz yoğunlaşır ve bu durum kuvvetten düştüğünüzü hissetmenize kadar sürer. Uzun süreler yerine kısa zaman aralıklarıyla çalışın. Sonra bir ara! Örneğin, 2-3 saatlik uzun çalışmalar yerine, genelde 45 dakika çalışmak ve 15 dakika dinlenmek uygundur. Ancak kendinize dikkat edin, 15 dakikadan fazlası aradan öte bir şeydir! İşinizi bitirmeye çalışırken telefondan uzak durun. Eğer gerçekten önemliyse sizi yeniden arayacaklardır. Haftalık programınızda düzenleme yapmanıza yardım edecek aylık bir takvim kullanın. Her hafta başı, önemli tarihleri programınıza not almak için takviminizle bir saat vakit geçirin. Her haftanın başında, takviminizdeki önemli notları haftalık programınıza ekleyin. Bu, sizi işinizden alıkoyacak şeylerden uzak tutar. Bu tür öneriler, bir takvimle köleliğe yol açmaz. Size korkunç gelebilir, özellikle de etkili bir zaman yöneti- cisi değilseniz! Ancak bu daha büyük bir özgürlük ve başarı hissi yaşatır çünkü denetimde siz varsınızdır. Bu önerilere uyarak, daha mutlu, daha doyumlu, daha üretken olacaksınız. Deneyin, bunu seveceksiniz! Tavsiyelerimiz 12
- 13. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ 13 Plan, bir amaca ulaşmada izlenecek yol ve davranış biçimini gösterir. Planlama ise; şimdiki veriler ve gelecekteki muhtemel gelişmelerin ışığı altında belli bir amaca ulaşmada neyin, ne zaman, nasıl, nerede ve kim tarafından yapılacağını, izlenecek yolu önceden kararlaştırma süreci olarak tanımlanabilir. Planlama, bir kişinin ileriye bakmasına ve kendine uygun seçenekleri bulmasına yardım eden bir süreç olarak düşünülebilir. Planlama Mutlaka plan yapın. Plan yapmadan %20 başarı sağlıyorsanız plan yapınca %90 başarı sağlayabilirsiniz. Her insan birbirinden farklı olduğu için plan yaparken kendi kişisel özelliklerinizi göz önünde bulundurun. Plan yaparken elinizde olan araç gereçleri dikkate alarak plan yapılmalı. Olmayan kaynakları planla- maya dâhil etmek yapılan planın bozulmasına neden olacaktır. Plan yaparken size yardımcı olabilecek kişileri de dikkate almalı ve planımıza onları da dâhil etmelisiniz. Yapacağınız planların sizi hedeflerinize götüre- ceğinden emin olmalısınız. Hedefe ulaştırmayacak planlar verimsizliğe neden olacaktır. Gerçekleştiremeyeceğiniz şeylerin planlarını yapmayınız. Kendi gücünüzün sınırlarını bilmeli ona göre plan yapmalısınız. Zamanı iyi planlamalı; neyi, nasıl ve ne kadar sürede yapacağınızı iyi belirlemeli ve buna uymaya çalışmalısınız. Plan yaparken ilk önce olmazsa olmazlar olan günlük rutin işleri ilk sıraya koymalı, kalan zaman- larda diğer alanları değerlendirmelisiniz. Planlarınızı mutlaka yazılı hale getirin. Yazılmayan planlar gerçekleşmez. Yazılı hale getirmek bilinçaltınızın sürekli olarak o planları yapmanız gerektiğine sizi motive etmesini sağlar. Yazılı planlar yapmak, yapmanız gerekenleri daha rahat görmenizi sağlar. Zihninizin, yapmanız gereken şeyleri düşünerek meşgul olmasını engeller. Yapmanız gerekenleri yazdığınızda, bunu yapma olasılığınız yükselir. Zamanınızı nelerle değer- lendirdiğinizi daha iyi görürsünüz. Kendinizi daha iyi disipline edersiniz. Kendinizi değerlendirin. Bir ay süre ile planlarınızda, hedeflerinize yönelik neler yaptığınızı takip edin. Kendinizi değerlendirmeyi, şu sorulara cevap vererek yapabilirsiniz; a. Hedeflediğim şeye ne kadar yaklaştım? b. Yapmak istediklerimin ne kadarını yaptım? c. Yapmak istediklerim ve yaptıklarım arasındaki farkın nedenleri nelerdir? Bu değerlendirmeler ışığında yeni aylık planınızı yapın. Tavsiyelerimiz Planlama Grafiğiniz
- 14. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Yapacaklarınızı mutlaka sıraya dizin. Yapacak- larınızı öncelik sırasına göre yaparsanız planlarını daha kolay gerçekleştirmiş olursunuz. Kontrol listesi ile yapacaklarınızı atlamaktan ve unutmaktan kurtulabilirsiniz. Herhangi bir iş yaparken ihtiyaç duyacağınız malzemeleri hazır bulundurun. Çalışma ortamınızın düzenli olmasına özen gösterin, düzenli çalışma ortamlarında daha verimli ve sonuç odaklı çalışabilirsiniz. Çalışırken aralar vermeniz daha verimli çalışmanıza katkı sağlayacaktır. Aynı anda sadece bir işle meşgul olun. Birden fazla işi aynı anda yürütmek konsantrasyon için çok kötüdür. Aynı anda hem kitap okuyup, hem televizyon izleyemez ya da biriyle konuşurken cep telefonu ile mesajları kontrol edemezsiniz. Böyle durumlarda işlerden hiçbirini tam olarak yapamazsınız. Eğer yapılacaklar listeniz kabarıksa, aynı anda birden fazla işle uğraşmak uygun görünebilir. Ama unutmayın, eğer işlerinizi teker teker yaparsanız çok daha verimli olursunuz. İşinizi küçük parçalara bölün. Zaman alıcı büyük çaplı işleri küçük parçalara bölerek tamamlarsanız bu, işin daha küçük ve az yıldırıcı görünmesini sağlar. Mesela on gün sürecek bir işiniz varsa on eşit parçaya bölmeli ve her gün bir parçasını yaparak zamanında yetiştirmelisiniz. Eğer bir şeyi unutacağınızdan endişeleniyorsanız, onu not edin. “X kişisini aramayı unutma” şeklinde madde hazırlayıp bunu yapılacaklar listenize ekleyin ve yaptığınız işe devam edin. Eğer o kişiyi hemen ararsanız, başka aramanız gereken kişiler aklınıza gelecek ve dikkatiniz büyük bir ihtimalle dağılacaktır. Çevrenizi yenileyin. Sesi ve gürültüyü yok edin ya da en aza indirin. Yeterli ışığın olduğundan emin olun. Gerekli malzemeyi elde bulundurun. Araç gereçleri almak için gidip gelmeyin. Çalışırken çok rahat olmayın. Bir masa ve düz sırtlı bir sandalye çoğu zaman en iyisidir. Düzenli olun! Masanızı düzelt- mek için birkaç dakikanızı verin. Tavsiyelerimiz 14 Organize olma; iş yapma tarzımızı, kaynakları bir araya getirme ve uyumlu halde yürütebilmeyi ifade eder. Organize Olma Organize Olma Grafiğiniz
- 15. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Para Yönetimi; parasal koşulları yönetmeyi, kazanç-harcama-yatırım dengelerini kurmayı, bütçe oluşturmayı ve kontrol etmeyi, tasarruf yapmayı, finansal hedeflere ulaşmayı ifade eder. Para Yönetimi Para Yönetimi Grafiğiniz 15 Kazandığınızdan fazlasını harcamayın. Haftalık, aylık ve yıllık bütçe yapın. Bütçe yapmayı bilmiyorsanız internetten bu konu ile ilgili yazılardan yararlanabilirsiniz. Kazandığınız parayı üçe ayırın; birikim, borçlar ve günlük harcamalar. Belki şöyle bir oranlama yapa- bilirsiniz; kazancınızın %10 birikime, %20 borçlara, %70 geçim giderlerine ayırabilirsiniz. Borçlarınız fazla ise daha fazla oranı borçlara ayırabilirsiniz. Borçlarınızı ödedikten sonra da birikim oranını arttırabilirsiniz. Para biriktirmemek için bahanelerinizi ortadan kaldırın. Birikimleriniz ile yapabileceklerinizi düşünün. Öncelikle para biriktireceğinize kendinizi inandır- malı ve istikrarlı olmalısınız. Elinize ne kadar para geçtiğini, temel harcama- larınızın neler olduğunu ve ne kadar tuttuğunu, genel olarak yaptığınız harcamaları bir liste haline getirin ve karşılaştırın. Kredi kartı kullanımınızı sınırlandırın. Örneğin en fazla 2 kartınız olsun. Dünyanın en zengin 3. ismi olan Warren Buffett, kredi kartları ile zengin olamayacağınız konusunda uyarıyor. Lüks harcamalarınızı azaltın. Teknolojiyi yakından takip etmek ve her yıl lüks bir tatil yapmak zorunda değilsiniz. Kendinize en uygun alışveriş listesini oluşturun. Alışveriş yaparken mümkün olduğunca zorunlu olanları alın. Bunu pratikte uygulamak için bir ürünü almak istediğinizde “ihtiyaç mı, istek mi?” sorusunu sorarak ihtiyaç olanları belirleyebilir ve sadece onları satın alabilirsiniz. Mağazaların indirimlerine HAYIR demeyi öğrenin! Sigara, alkol veya atıştırmalık alışkanlıklarınızdan kurtulun. Harcamalarınızın kontrolü zor olabilir. Yapmış olduğunuz harcamaları mutlaka yazın. Böylece her ay ne kadar para harcadığınızı hesaplayabilirsiniz ve paranızı nerelere harcadığınızı görerek daha iyi yönetebilirsiniz. Birikim yapabilmek için kumbara kullanabilirsiniz. Her gün cebinizdeki, cüzdanınızdaki bozuk paraları kumbaraya atın ve o parayı unutun. Kumbara dolunca; dolar, altın vb. birikimi yapabilirsiniz. Tavsiyelerimiz
- 16. DİKKAT VE KİŞİSEL YÖNETİM BECERİLERİ Stres, günlük yaşamda karşılaşılan olayların, insan ilişkilerindeki baskının sonucu hissedilen sıkıntı ya da zorlanma durumudur. Stresle başa çıkmak ve yaşam kalitesini arttır- mak amacıyla durumu ya da verilen tepkileri değiştirmeye stres yönetimi denir. Stres Yönetimi Stres Yönetimi Grafiğiniz Ertesi sabah için geceden hazırlık yapın: Mesela giyeceklerinizi, iş ya da bir yere giderken yanınızda götüreceklerinizi hazırlayın. Çalışmıyorsanız, evde ertesi gün yapacaklarınız için küçük bir plan yapın. Randevu tarihlerinizi not alın: Bir ajandanız ya da not defteriniz olsun. Gelecek tarihteki görüşmelerinizi ve randevularınızı not edin ve hazırlıklarınızı yumurta kapıya gelmeden yapın. Hayatınızdaki öncelikleri belirleyin: Yapacak pek çok işiniz vardır mutlaka. Bunların hepsine aynı anda başlamak yerine önceliklerinizi belirleyin ve sırayla işlerinizi tamamlamaya koyulun. Negatif kişilerden uzak durun: Moralinizi bozan, bardağın boş tarafını gören, sürekli eleştirecek bir şeyler bulan kötümser kişilerden uzak durun. Pozitif kişilerle vakit geçirin. Zamanı akıllıca kullanın: Basit ve kısa sürede tamamlanabilecek işlerle çok oyalanmayın. Önemli işlerinize yeterince zaman kalmasına dikkat edin. Bir program yapın, bu programda kendinize de vakit ayırmaya özen gösterin. Önemli kâğıtların ve evrakların fotokopilerinden edinin: Nüfus cüzdanı, çek ve senetler, faturalar, diploma gibi önemli evrakların kaybolma riskine karşı fotokopilerini edinin. Problemlere basamak olarak bakın: Zorluklara, sizi geriletecek şeyler olarak değil de, yükselmenizi sağlayacak basamaklar olarak bakın. Çözdüğünüz her problem sizi biraz daha büyütecek ve geliştirecek. Ertelemeyin: Bugün yapmanız gereken bir işi bugün yapın. Yarının size ne gibi sürprizler yapacağını, yarın sizi nelerin beklediğini bilemezsiniz. Mükemmel olmak için değil, daha iyi olmak için gayret gösterin: Mükemmel olmak zorunda değilsiniz. Bunu başarabilen de çıkmadı henüz. Siz, her gün bir önceki günden daha iyi olmaya çalışın. Stresin bir tutum olduğunu hatırlayın: Stres zorunlu bir sonuç değil, sizin olaylara yaklaşım biçiminizdir ve bu yaklaşım değiştirilebilir. Davranış kalıplarınızı yenileyerek stresin üstesinden gelebilirsiniz. Her zaman bir alternatif olduğunu hatırlayın: Kendi- nizi mecburiyetler içinde sıkışmış hissetmeyin. Başka bir alternatif mutlaka vardır. Bunu arayın ve asla gönlünüzün razı olmadığı bir şeyi yapmayın. Uykunuzu iyi alın: Uykusuz kalmayın. Erken kalkmak önemli olduğu için geç yatmamaya çalışın. Uykunuzu alamazsanız gün içinde gerginlik düzeyiniz artar. Tavsiyelerimiz 16
- 20. Dikkat, aklın en büyük çocuğudur. Victor Hugo BENEGO EĞİTİM DANIŞMANLIK Bahçelievler Mah. Talatpaşa Cad. Ali Reşat Paşa Sk. No:10/A Bahçelievler - İSTANBUL Tel: (0212) 652 10 06 • Fax: (0212) 652 10 07 www.dikkattesti.com • info@dikkattesti.com