際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Yeu to gioi tinh trong giao tiep

PSYCONSUL CO., LTD
PSYCONSUL CO., LTD

Y畉u t畛 gi畛i t鱈nh

1 of 7
Download to read offline
ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201030 Ngo孫i ng歎 v鱈i b其n ng歎 M I LIN H GI A NGN NG V GI I TNH TRONG TI NG VI T V TI NG ANH L贈 h奪ng linh (ThS, 則孫i h辰c Ngo孫i th測ng) 1. t v n Gi i t鱈nh l m t v n li棚n quan n nhi u m t c a i s ng con ng動 i nh動 nh n th c , th坦i quen, hnh vi ng x , x達 h i, vn h坦a v.v V m t l鱈 lu n, Gi i t鱈nh c坦 hm 箪 kh担ng ch trong quan h v ch ng t c, trong t ng b c x達 h i, lu t ph叩p v th坦i quen, th ch gi叩o d c m c嘆n t叩c ng n t担n gi叩o, giao ti p x達 h i, ph叩t tri n x達 h i v nh n th c, vai tr嘆 trong gia 狸nh v c担ng s , phong c叩ch giao ti p, quan ni m v c叩i t担i, ph但n b ngu n l c, c叩c gi叩 tr th m m挑, o c v nhi u l挑nh v c kh叩c n a. V m t th c ti n, v n gi i t鱈nh li棚n quan m t thi t n s thay i v quan ni m v i s ng, v th c gia 狸nh c滴ng nh動 ngoi x達 h i gi a nam v n (Sally Me Connell Ginet). Theo c叩ch nh狸n nh n tr棚n, m i quan h gi a gi i t鱈nh v i ng担n ng kh担ng th ch xem x辿t trong n i b ng担n ng c叩c b狸nh di n ng 但m, ng ph叩p, t v ng m ph i nh狸n r ng ra theo c叩ch ti p c n ng担n ng - x達 h i li棚n quan n hng lo t v n kh叩c nh動 sinh h c, a v , vai tr嘆 trong gia 狸nh c滴ng nh動 trong x達 h i c a m i gi i n坦i chung v t ng thnh vi棚n c th m i gi i. Trong bi vi t ny t担i mu n i s但u t狸m hi u b n ch t c a ng担n ng v v n gi i t鱈nh- m t m ng kh叩 quan tr ng c a ng担n ng h c x達 h i li棚n quan n i s ng tinh th n c a hai ph叩i nam v n - nh ng con ng動 i 達 lm n棚n l ch s c a ton b x達 h i ngy nay. Tr動 c h t c坦 th th y ba v n n i b t v ng担n ng v gi i t鱈nh nh動 sau: Th nh t, s kh叩c nhau v ng担n ng gi a m i gi i l do c u t o c董 th ng動 i nh動 v tr鱈 c a ph n ch a ng担n ng trong n達o c滴ng nh動 c i m v sinh l鱈 c u 但m. Ch ng h n, c叩c c m t 叩nh gi叩 trong ti ng Vi t v gi ng n坦i nh動 gi ng m m nh動 n 担ng, gi ng the th辿 nh動 n b, gi ng khn nh動 v t c, v.v c滴ng th hi n ph n no c i m li棚n quan n sinh l鱈 c u 但m c a con ng動 i thu c t ng gi i, n坦i chung. Th hai,s kh叩c nhau v ng担n ng n坦i v m i gi i. Hay n坦i m t c叩ch c th , d動 ng nh動 trong m i ng担n ng u c坦 nh ng t ng ch d湛ng cho gi i ny m kh担ng th d湛ng cho gi i kh叩c. V鱈 d : quy t c ph i h p v gi ng, s , c叩ch trong m t s ng担n ng (nh動 ti ng Nga); s ph但n nh c叩c danh t , c叩c i t cho m i gi i t o thnh c叩c c p t動董ng ng nh動: 担ng- b, cha- m
S竪 1+2 (171+172)-2010 ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng 31 v.v Nh動ng i u l鱈 th炭 l dnh cho s ph但n nh ranh gi i m t s kh担ng nh c叩c t鱈nh t , ng t chuy棚n d湛ng cho t ng gi i, v n u s d ng kh担ng 炭ng theo gi i th狸 s d n n s thay i n i dung theo h動 ng mang c i m c a gi i 坦. V鱈 d t handsome trong ti ng Anh ch d湛ng n坦i v v p c a nam gi i nh動ng n u d湛ng cho n th狸 s bao hm 箪 c坦 v p m nh m c a nam gi i. V鱈 d : I would describe her as handsome rather than beautiful (t担i c坦 th m担 t c担 ta c坦 c叩i v p c動董ng ngh ) c a m t ng nam nhi h董n l v p d u dng c a ph n ) trong ti ng Vi t c坦 t鱈nh t nh動 y u i u th動 t tha, chua ngoa thi棚n v ch n t鱈nh. Th ba, s kh叩c nhau v ng担n ng gi a m i gi i th hi n ng担n ng 動 c m i gi i s d ng. 坦 l s kh叩c nhau v di n t, c叩ch s d ng ng担n ng c a m i gi i bi u th c湛ng m t v n . V鱈 d : khi nh狸n th y m t m u b董 th a trong t l nh ph n ng c a 担i v ch ng th hi n kh叩c nhau nh動 sau: (1) r叩c r動 i! Sao l i c m u b董 v t l nh th ny. - Tr i 董i! Sao l i c b m u b董 v t l nh th ny. (- Shit! Youve put the peanut butter in the refrigerator again. - Oh dear, youve put the peanut butter in the refrigerator again). R. Lakoff 達 動a hai c但u ny cho c叩c c ng t叩c vi棚n v ngh c叩c c ng t叩c vi棚n cho bi t c但u no c a nam gi i v c但u no c a n gi i. K t qu cho th y c叩c phi u i u tra cho r ng c但u (1) c a nam v c但u (2) c a n . i u ny hon ton kh p v i th c t trong bng ghi 但m c a t叩c gi . Nguy棚n nh但n c a s kh叩c nhau ny r t nhi u, th動 ng l: - Do t但m l鱈 x達 h i kh叩c nhau t ng gi i t鱈nh. Nhi u khi nh動 l s t gi叩c trong 箪 th c n m c tr thnh th坦i quen, m t ti棚u chu n v担 h狸nh nam ph i n坦i nh動 th no vn ph i n坦i ra sao. - Do t但m l鱈 chung c a x達 h i v tr thnh ti棚u chu n i x v i vi c s d ng ng担n ng c a n . m t s qu c gia, v n c坦 quan i m tr ng nam khinh n cho n棚n v n v ng担n ng v gi i t鱈nh c滴ng c n ph i 動 c nghi棚n c u m t c叩ch nghi棚m t炭c. 2. Nh ng kh叩c bi t c董 b n gi a nam v n li棚n quan n ng担n ng S kh叩c bi t v 但m v gi a l i n坦i c a nam v n . V鱈 d trong ng担n ng 担ng b c , ng担n ng Yukaghir, ph n v tr em ph叩t 但m /ts/v /dz/ c嘆n nam gi i th狸 /tj/ v /dj/. V l挑nh v c h狸nh v v t v ng, r t nhi u nghi棚n c u 達 cho th y ph n s d ng t c坦 mu s c nhi u h董n nam gi i.N gi i th動 ng s d ng ng担n t c a m狸nh nh n m nh nh ng nh h動 ng i v i h , v鱈 d trong ti ng Anh ph n th動 ng d湛ng nh ng t nh動: so good,such fun, exquisite, lovely, darling V l挑nh v c li棚n quan n ng ph叩p, c叩c nh nghi棚n c u c滴ng cho th y r ng c叩ch d湛ng ng i u c a nam v n r t kh叩c nhau, n th動 ng s d ng nhi u h董n nam gi i nh ng c u tr炭c li棚n quan n s bi u t v s ng c nhi棚n, l ch s .Trong c但u tr l i n th動 ng l棚n gi ng, i u ny th hi n ph n no s kh担ng ch c ch n c a h khi 動a ra
ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201032 c但u tr l i. Hay nh動 trong c但u h i ph n th動 ng s d ng c但u h i u担i nhi u h董n nam gi i. Trong c叩c cu c n坦i chuy n gi a nam v n th狸 nam n坦i nhi u h董n. N th動 ng 動a ra c但u h i nhi u h董n, n hay kh鱈ch l ng動 i kh叩c n坦i nhi u h董n nam gi i, nam gi i th動 ng hay ng t l i nhi u h董n, ph n i nhi u h董n. Ch c a c叩c cu c n坦i chuy n c滴ng kh叩c nhau, khi nam n坦i chuy n v i nam th狸 th動 ng n坦i v s c nh tranh trong c担ng vi c, th thao, ch鱈nh tr c嘆n nh ng cu c n坦i chuy n gi a n gi i th狸 th動 ng v b n th但n, t狸nh c m, gia 狸nh, nh c a. 2.1. S ph但n bi t i x v gi i t鱈nh th hi n trong ng担n ng Ng担n ng v i ch c nng l ph動董ng ti n giao ti p c a x達 h i lu担n lu担n bi n i ph湛 h p v i s bi n i c a x達 h i v ng th i ph n 叩nh v l動u gi l i nh ng bi n i c a x達 h i. S ph但n bi t v giai c p, t ng l p v c bi t l gi i t鱈nh trong x達 h i v n in m n辿t trong l ch s ph叩t tri n ng担n ng . S ph但n bi t v gi i t鱈nh th hi n r探 nh t trong ng担n ng l v m t c u t o t . V i s l動 ng l n t v ng 動 c s d ng c坦 nh ng y u t cho th y s ph但n bi t gi a nam v n . V鱈 d , trong ti ng Anh hng lo t c叩c t 動 c c u t o c坦 y u t man ph n 叩nh v v th x達 h i c a nam gi i, s ph但n bi t i x , th叩i tr ng nam khinh n . V鱈 d , t chairman (ch t ch), salesman (ng動 i b叩n hng), spokesman (ph叩t ng担n vi棚n), hay policeman (ng動 i c nh s叩t).H u h t nh ng t trong ti ng Anh c坦 g n v i t man or men khi ph n 叩nh v v th x達 h i th狸 動 c d湛ng chung cho c nh ng tr動 ng h p i t動 ng 動 c nh c n kh担ng ph i l nam gi i m l ph n . Nh動 v y ch炭ng t担i c坦 th nh n th y s ph但n bi t v gi i t鱈nh 動 c th hi n trong ng担n ng t動董ng i r探 c ti ng Anh v ti ng Vi t. Ngoi ra, r t nhi u c叩c t鱈nh t trong ti ng Anh, c叩c t ch chung cho c nam v n th狸 c滴ng 動 c gh辿p v i t man: man-made (nh但n t o), man- to- man talk( n坦i chuy棚n tr c ti p). Nh動ng hi n nay 達 c坦 kh叩 nhi u t trung l p 動 c s d ng, v鱈 d : chairperson, sales clerk, police officer..., i u ny cho th y m i ng動 i 達 箪 th c h董n v s ph但n bi t v gi i trong ng担n ng v h動 ng n s b狸nh ng trong ng担n ng . S ph但n bi t i x gi i t鱈nh c嘆n th hi n trong c u t o t c th l hi n t動 ng t t ph n tr動 c m t s t ch ch c danh, ngh nghi p xu t hi n m t s ng担n ng nh動 ti ng Vi t ho c ti ng H叩n. V鱈 d : n b叩c s挑, n k挑 s動, n y t叩, n ph坦ng vi棚n, n gi叩m c 但y ch鱈nh l bi u hi n c a vi c tr ng nam khinh n , v狸 ngy x動a ph n kh担ng 動 c i h c, kh担ng 動 c lm c叩c ngh ny n棚n trong c叩c ng担n ng kh担ng t n t i c叩c t ch ngh nghi p, ch c danh cho ph叩i n . Ho c n u c坦 t ch ngh nghi p c a n gi i th狸 th動 ng ph叩t sinh t danh t ch ngh nghi p c a nam gi i. S ph但n bi t i x v gi i t鱈nh c嘆n 動 c th hi n c叩ch d湛ng c叩c i t nh但n x動ng nh動 he ho c i t s h u trong ti ng Anh thay cho she ho c her trong r t nhi u tr動 ng h p. V鱈 d : Everyone is required to remove his (not her) shoes before entering the hall (m i ng動 i ph i c i gi y tr動 c khi vo ph嘆ng), ho c the child was playing, wasnt he (not she) ( a b辿 ang ch董i, ph i kh担ng)? C hai c但u tr棚n, i t動 ng 動 c
S竪 1+2 (171+172)-2010 ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng 33 c p n c坦 th l nam ho c n nh動ng ng担n ng 動 c s d ng th狸 l i g n v i nam. S ph但n bi t i x v gi i t鱈nh c嘆n 動 c th hi n trong giao ti p ng担n ng . Theo R.Lakoff, M挑 trong c叩c ngy l h i ng動 i ta th動 ng h i ph n What does your husband do? ch tuy t nhi棚n kh担ng c坦 ai h i What does your wife do?. V n u c坦 ng動 i h i v c担ng vi c c a ng動 i v anh ta th狸 l p t c s nghe 動 c c但u tr l i l She is my wife, thats what she does. Ngay trong ti ng Vi t c滴ng v y ng動 i ta c滴ng th動 ng ch炭 tr ng t i a v , vai tr嘆 c a nam gi i h董n. Trong th動 t giao d ch trong c担ng vi c hi n nay khi g i th動 t i m t c董 quan hay m t t ch c th狸 ph n cho th動 th動 ng 動 c vi t b ng Dear Sirs/ Sir (th動a qu箪 ngi/ th動 担ng), m c d湛 l g i th動 cho m t t p th c nam v n . Trong ti ng Vi t, vi c s d ng ng担n ng hng ngy, trong nh ng c p t ch nam v n th狸 bao gi nh ng t ch nam gi i (gi ng c) c滴ng ng tr動 c nh ng t ch n gi i (gi ng c叩i). V鱈 d , ng動 i Vi t th動 ng n坦i: 担ng b, ch炭 th鱈m, c u- m , anh-ch , th y c担Trong ti ng Anh c滴ng c坦 nh ng c p t : men and women, boys and girls,husband and wife S ph但n bi t v gi i t鱈nh trong ng担n ng c嘆n 動 c th hi n r t r探 trong c叩ch t t棚n c a ng動 i Vi t. V 箪 ngh挑a c a t棚n, t棚n nam gi i th動 ng g n v i s m nh m v 箪 ngh挑a to t叩t nh動: D滴ng, C動 ng, Thnh t.., t棚n n gi i th動 ng g n v i s nh nhng tao nh達, ho c t棚n c a c叩c loi hoa: Lan, Mai, C炭c, H ng. C叩ch nh狸n nh n c a x達 h i v gi i t鱈nh c嘆n 動 c ph n 叩nh trong vi c 叩nh gi叩 l i n坦i c a t ng gi i. Trong x達 h i d動 ng nh動 c坦 nh ng ti棚u ch鱈 v担 h狸nh nh動 con trai th狸 ph i n坦i th ny trong khi 坦 con g叩i th狸 ph i n坦i th kia. n 担ng th狸 n to n坦i l n c嘆n ph n th狸 n n坦i nh nh .V c滴ng ch鱈nh v狸 th m t n t i nhi u nh ki n i v i n gi i. 2.2. Phong c叩ch ng担n ng c a m i gi i Theo c叩c ti li u tr c nghi m, phong c叩ch ng担n ng m m i gi i s d ng ch xu t hi n sau tu i th nm, tu i th s叩u ho c sau tu i th b y. Ng担n ng c a c叩c ch叩u tu i nh tr ,m u gi叩o ch動a c坦 s kh叩c nhau gi a c叩c gi i, v狸 h u h t tr em l a tu i m u gi叩o th動 ng nh h動 ng ng担n ng c a cha m , c bi t l c a ng動 i m . Nhi u khi, ng担n ng c a c叩c b辿 trai h董i thi棚n v n t鱈nh: nh nh , nh nhng, v lu担n k竪m c叩c t m , , , 董, 董i, v i, v i 但u..C叩c ch叩u, c nam v n u hay d湛ng c叩c ki u c但u nh動: M 董i con 坦i. Con th動a c担 cho con v B n l ch董i v i 但u. Nguy棚n nh但n d n n t狸nh tr ng ny l do t叩c ng c a m担i tr動 ng giao ti p c滴ng nh動 s ch o s d ng ng担n ng c a c叩c b c cha m i v i c叩c ch叩u. tr動 ng l ng担n ng c a c叩c c担, c嘆n nh th狸 ng担n ng c a m l ch y u. Do v y phong c叩ch ng担n ng c a c叩c ch叩u tu i nh tr , m u gi叩o mang phong c叩ch n t鱈nh. C叩c b c cha m khi n坦i v i tr l a tu i ny th動 ng d湛ng ng担n ng d y b o, d dnh, v 担i khi c坦 ch炭t e n t. C滴ng v狸 ng担n ng c a c叩c ch叩u giai o n ny l ng担n ng b t ch動 c cho n棚n trong
ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201034 m t s tr動 ng h p, ng担n ng c a c ch叩u trai v ch叩u g叩i nhi u khi r t ra d叩ng m . V鱈 d : khi c叩c b辿 trai c滴ng nh動 b辿 g叩i ch董i hng, b炭p b棚 u s d ng c湛ng m t ki u ng担n ng nh動: H動 no! Ngoan no, c坦 ng kh担ng no, ph t chi u nay ng i y棚n m t ch ny. Khi vo ti u h c, m担i tr動 ng ti p x炭c c a c叩c b辿 ngy m t r ng, c叩 t鱈nh nam, n d n 動 c h狸nh thnh v nh h狸nh n棚n y u t gi i t鱈nh b t u 動 c th hi n trong ng担n ng c a m i gi i. Nhi u nghi棚n c u v phong c叩ch ng担n ng c a m i gi i u t p trung vo kh o s叩t phong c叩ch ng担n ng n t鱈nh v g i l phong c叩ch n t鱈nh v do v y c滴ng l ng m n坦i n phong c叩ch ng担n ng nam t鱈nh. Mu n n棚u ra c tr動ng ng担n ng c a gi i ny th狸 ph i c坦 s so s叩nh, d湛 l kh担ng c担ng khai, v i c tr動ng ng担n ng c a gi i kia, th担ng qua nh ng nghi棚n c u 坦 ng動 i ta th y 動 c s kh叩c bi t v ng担n ng gi a nam v n . R. Lakoff l ng動 i 坦ng g坦p 叩ng k trong vi c nghi棚n c u ng担n ng v gi i t鱈nh. Theo b, v tr鱈 kh担ng c坦 quy n l c c a n gi i 達 nh h動 ng l n n phong c叩ch ng担n ng c a h v 動 c th hi n trong giao ti p r t r探. So v i nam gi i, phong c叩ch l i n坦i c a n gi i s d ng th動 ng v嘆ng vo uy n chuy n, do d . - N gi i th鱈ch s d ng c叩c c但u c坦 th棚m thnh ph n ph , ho c c但u h i c坦 u担i ph i kh担ng. V鱈 d : Mary is here, isnt she? (Mary 但y, ph i kh担ng?) Or: Its fine today, isnt it? (H担m nay tr i p, ph i kh担ng?) - N gi i th鱈ch d湛ng ng i u n坦i c叩c c但u tr n thu t. V鱈 d : Wife: Theres a good film at eight oclock. Husband: But theres a football match on ITV. Wife: Its my favourite programme! - N gi i th動 ng d湛ng c叩c t do d nh動: I think (t担i ngh挑 r ng), I guess (t担i o叩n r ng), . tr l i c叩c c但u h i. V鱈 d : Did you like the film? - I think I like it a lot. (C担 c坦 th鱈ch b phim 坦 kh担ng?- t担i ngh挑 l t担i th鱈ch) - N gi i th動 ng d湛ng nhi u c叩ch n坦i mang t鱈nh l ch s nh動: please, thank you, you are so kind; its very kind of you to come - N gi i th動 ng d湛ng nhi u t ch m u s c trong khi 坦 th狸 nam gi i l i 鱈t d湛ng t ch m u s c. V 但y ch鱈nh l s kh叩c bi t v phong c叩ch ng担n ng v nh h動 ng t i phong c叩ch n m c c a nam v n . N gi i th動 ng m c qu n 叩o c坦 m u s c s ho c nhi u m u s c, trong khi 坦 th狸 nam gi i th動 ng kh担ng m c qu n 叩o nhi u m u s c ho c qu n 叩o c坦 m u s c s . - N gi i th動 ng d湛ng c叩c t tng c動 ng nh n m nh nh動: so, very, really, absolutelyV鱈 d : Im very sorry (t担i r t xin l i). Ho c absolutely right (tuy t i 炭ng). Nghi棚n c u s kh叩c bi t v gi i t鱈nh trong ng担n ng kh担ng th t叩ch r i ng c nh giao ti p. Trong quan h giao ti p, theo
S竪 1+2 (171+172)-2010 ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng 35 ngh挑a r ng l hon c nh x達 h i, theo ngh挑a h p l hon c nh giao ti p c th , c叩c nh但n t nh動 ngh nghi p, tr狸nh vn ho叩, tu i t叩c, t鱈nh c叩ch c坦 th nh h動 ng t i phong c叩ch ng担n ng c a ng動 i n坦i. Nh ng ng動 i c坦 tr狸nh cao 鱈t khi s d ng ti ng l坦ng, ho c 鱈t khi s d ng nh ng t th担 t c. Trong khi 坦 nh ng ng動 i lao ng ch但n tay nh動 th h , ng動 i p x鱈ch l担hay s d ng ti ng l坦ng ho c hay d湛ng nh ng t th担 t c, ch i th Ho c nh ng th y c担 gi叩o kh担ng th s d ng nh ng t thi u vn ho叩 m lu担n lu担n ph i d湛ng ng担n ng chu n m c, ch鱈nh x叩c, l ch s , vn minh. Ho c nh ng ng動 i gi th狸 kh担ng th n坦i nng sm s , ho c kh担ng th n坦i t c, n坦i b y. Trong khi 坦 thanh ni棚n c坦 th s d ng b t k狸 nh ng t no m h mu n n坦i v b t k狸 th g狸 m h th鱈ch. V鱈 d : Hai thanh ni棚n nam g p nhau h c坦 th n坦i: A: y, con b my d o ny th no r i? B: , n坦 m p nh動 con heo y. Hai ng動 i l n tu i l但u ngy g p nhau ch c坦 th h i: A: D o ny b nh c坦 kho kh担ng 担ng? B: C m 董n 担ng, b nh t担i v n kho . Phong c叩ch ng担n ng c a m i gi i c嘆n th hi n t狸nh hu ng giao ti p, m c 鱈ch giao ti p, v nhu c u giao ti p, c th l ai n坦i, n坦i 但u, n坦i v i ai, n坦i khi noTrong c叩c t狸nh hu ng giao ti p kh叩c nhau ho c hon c nh giao ti p kh叩c nhau ph i c坦 c叩c t ng , c但u c炭 kh叩c nhau, ho c c叩c bi n ph叩p tu t kh叩c nhau. Vi t Nam, vi c s d ng c叩ch n坦i ph坦ng i th動 ng g p n gi i. N gi i hay khoa tr動董ng, th m x動ng, c動 ng i u hay n坦i c叩ch kh叩c l ph坦ng i g p nhi u l n nh m g但y n t動 ng m nh m . C董 s c a vi c ph坦ng i l t但m l鱈 mu n n坦i r ng i u m狸nh n坦i g但y 動 c s ch炭 箪 v t叩c ng cao nh t, lm ng動 i nh n hi u 動 c n i dung t i a. i u ny c滴ng th hi n s y u t c a n gi i, s ph但n bi t i x c a x達 h i i v i gi i n . V鱈 d : Hai thanh ni棚n, m t nam, m t n : Nam: Em ch anh l但u ch動a? N : C hng th k nay r i! Trong c叩ch n坦i c a m t s ph n m tr狸nh h c v n kh担ng cao th狸 h hay s d ng nh ng t nh動: ti c t ru t, t c l n ru t, g n s担i gan, b m gan t鱈m ru t, i棚n ti t, s担i m叩u, m叩u m t, m t t h董i, 坦i r達 h ng, h n v鱈a l棚n m但y, lo s t v坦, m a m t, tan n叩t c探i l嘆ng, t t ng kh炭c ru t,c動 i v b ng, tr担ng l叩c m t. Nhi u khi ph n hay d湛ng c叩ch n坦i so s叩nh v s l動 ng ph坦ng i v t m v坦c c a s vi c. Ph n th動 ng d湛ng nh ng con s kh担ng bao gi 動 c coi l ch鱈nh x叩c to叩n h c. V鱈 d : b ng nm, b ng m動 i; g p v n; g p trm; g p ngh狸n; ba u s叩u tay; ba ch狸m b y n i ch鱈n l棚nh 棚nh... Ngoi c叩ch n坦i ph坦ng i n坦i cho hay th狸 c嘆n r t nhi u c叩c bi n ph叩p tu t kh叩c t 動 c m c 鱈ch n坦i hay v vi t hay. V鱈 d : so s叩nh, n d , ho叩n d , n坦i gi m, m a mai, nh但n c叩ch ho叩, uy n ng M t c叩ch n坦i c bi t c a ph n Vi t Nam l c叩ch n坦i hm 箪. C叩ch n坦i ny ph bi n n gi i. 坦 c滴ng l v n v vi c vi ph m c叩c ph動董ng ch但m h i tho i t o ra hm 箪 t 動 c m c 鱈ch giao ti p.
ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201036 Hi n nay Vi t Nam ng担n ng c a m i ng動 i trong gia 狸nh c滴ng nh動 ngoi x達 h i c坦 xu h動 ng l: Phong c叩ch ng担n ng c a n gi i ch u t叩c ng r t m nh c a c叩c nh但n t x達 h i v 動 c b c l r探 trong t ng hon c nh giao ti p c th , tu畛 thu c vo vai tr嘆 trong x達 h i- gia 狸nh c滴ng nh動 tu畛 thu c vo b i c nh giao ti p c th , c bi t l i t動 ng giao ti p m m i c叩 nh但n n gi i s d ng ng担n ng mang phong c叩ch n t鱈nh hay mang phong c叩ch trung t鱈nh hay th m ch鱈 c坦 th thi棚n v phong c叩ch nam t鱈nh. Ngy nay c坦 nhi u n gi i s d ng phong c叩ch n坦i nng g n v i phong c叩ch n坦i nng c a nam gi i. Ng動 c l i, nam gi i l i s d ng phong c叩ch n坦i nng c a n gi i tuy 鱈t nh動ng kh担ng ph i l kh担ng c坦. 3. K t lu n Qua nhi u nghi棚n c u c坦 th kh ng nh r ng y u t gi i t鱈nh l s t n t i c坦 th c trong giao ti p ng担n ng . N坦 t n t i t hai chi u: chi u t叩c ng c a gi i t鱈nh n s l a ch n ng担n ng trong giao ti p v chi u th担ng qua giao ti p y u t gi i t鱈nh 動 c b c l . Trong x達 h i ngy nay, ph n hon ton b狸nh ng v i nam gi i v m i ph動董ng di n, ph n c坦 r t nhi u i u ki n ph n u th c hi n quy n b狸nh ng c a m狸nh tr棚n t t c m i ph動董ng di n trong gia 狸nh c滴ng nh動 ngoi x達 h i. Vi c s d ng ng担n ng nh動 m t ph動董ng ti n giao ti p i v i n gi i c滴ng kh担ng c嘆n l v n kh t khe, b t bu c n a. Nh動ng d湛 th no i chng n a, th狸 vi c n坦i hay, n坦i v a l嘆ng m i ng動 i c滴ng l m t i u r t quan tr ng i v i n gi i, c bi t l trong c董 ch th tr動 ng ngy nay. C嘆n i v i nam gi i th狸 kh担ng ph i v狸 th m t m quan tr ng c a h 鱈t i. Vi c n坦i hay, vi t hay, n坦i 炭ng, vi t 炭ng l c a t t c m i ng動 i, kh担ng n棚n ph但n bi t i x d湛 l nam hay l n . Tuy 達 c坦 nhi u thay i trong c叩ch nh狸n nh n v 叩nh gi叩 ph n hi n nay nh動ng s nghi棚n c u v m i li棚n quan gi a ng担n ng v gi i t鱈nh v n l ti g i cho ch炭ng ta s hi u bi t th棚m v ng担n ng , c叩ch s d ng ng担n ng d動 i nhi u g坦c kh叩c nhau. Ti ng Anh v ti ng Vi t l hai ng担n ng kh叩c nhau, v i nhi u n辿t kh叩c bi t v vn h坦a, d但n t c nh動ng trong hai ng担n ng u c坦 nh ng n辿t t動董ng ng th hi n m i li棚n quan gi a ng担n ng v gi i t鱈nh. Ti li u tham kh o 1. Di p Quang Ban & Hong Vn Thung (1991), Ng ph叩p ti ng Vi t. T p I. NXBGD. 2. Di p Quang Ban (1992), Ng ph叩p ti ng Vi t. T p II. NXBGD. 3. Nguy n Thi n Gi叩p (1996), T v nh n di n t ti ng Vi t. NXBGD. 4. Nguy n Vn Khang (1999), Ng担n ng h c x達 h i - Nh ng v n c董 b n. NXB KHXH. 5. L動董ng Vn Hy (2000). Ng担n t , gi i v nh坦m x達 h i t th c ti n x達 h i. 6. Cao Xu但n H o (1999), Ti ng Vi t- S董 th o ng ph叩p ch c nng. KHXH, . 7. inh Tr ng L c, 99 Ph動董ng ti n v bi n ph叩p tu t ti ng Vi t. NXBGD. 8. Tr n Ng c Th棚m (1985), H th ng li棚n k t vn b n ti ng Vi t. KHXH. 9. GC. Thornley & Gwyneth Roberts, An Outline of English literature. Longman. (Ban Bi捉n t p nh n b袖i ng袖y 18-05-2009)

More Related Content

Yeu to gioi tinh trong giao tiep

  • 1. ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201030 Ngo孫i ng歎 v鱈i b其n ng歎 M I LIN H GI A NGN NG V GI I TNH TRONG TI NG VI T V TI NG ANH L贈 h奪ng linh (ThS, 則孫i h辰c Ngo孫i th測ng) 1. t v n Gi i t鱈nh l m t v n li棚n quan n nhi u m t c a i s ng con ng動 i nh動 nh n th c , th坦i quen, hnh vi ng x , x達 h i, vn h坦a v.v V m t l鱈 lu n, Gi i t鱈nh c坦 hm 箪 kh担ng ch trong quan h v ch ng t c, trong t ng b c x達 h i, lu t ph叩p v th坦i quen, th ch gi叩o d c m c嘆n t叩c ng n t担n gi叩o, giao ti p x達 h i, ph叩t tri n x達 h i v nh n th c, vai tr嘆 trong gia 狸nh v c担ng s , phong c叩ch giao ti p, quan ni m v c叩i t担i, ph但n b ngu n l c, c叩c gi叩 tr th m m挑, o c v nhi u l挑nh v c kh叩c n a. V m t th c ti n, v n gi i t鱈nh li棚n quan m t thi t n s thay i v quan ni m v i s ng, v th c gia 狸nh c滴ng nh動 ngoi x達 h i gi a nam v n (Sally Me Connell Ginet). Theo c叩ch nh狸n nh n tr棚n, m i quan h gi a gi i t鱈nh v i ng担n ng kh担ng th ch xem x辿t trong n i b ng担n ng c叩c b狸nh di n ng 但m, ng ph叩p, t v ng m ph i nh狸n r ng ra theo c叩ch ti p c n ng担n ng - x達 h i li棚n quan n hng lo t v n kh叩c nh動 sinh h c, a v , vai tr嘆 trong gia 狸nh c滴ng nh動 trong x達 h i c a m i gi i n坦i chung v t ng thnh vi棚n c th m i gi i. Trong bi vi t ny t担i mu n i s但u t狸m hi u b n ch t c a ng担n ng v v n gi i t鱈nh- m t m ng kh叩 quan tr ng c a ng担n ng h c x達 h i li棚n quan n i s ng tinh th n c a hai ph叩i nam v n - nh ng con ng動 i 達 lm n棚n l ch s c a ton b x達 h i ngy nay. Tr動 c h t c坦 th th y ba v n n i b t v ng担n ng v gi i t鱈nh nh動 sau: Th nh t, s kh叩c nhau v ng担n ng gi a m i gi i l do c u t o c董 th ng動 i nh動 v tr鱈 c a ph n ch a ng担n ng trong n達o c滴ng nh動 c i m v sinh l鱈 c u 但m. Ch ng h n, c叩c c m t 叩nh gi叩 trong ti ng Vi t v gi ng n坦i nh動 gi ng m m nh動 n 担ng, gi ng the th辿 nh動 n b, gi ng khn nh動 v t c, v.v c滴ng th hi n ph n no c i m li棚n quan n sinh l鱈 c u 但m c a con ng動 i thu c t ng gi i, n坦i chung. Th hai,s kh叩c nhau v ng担n ng n坦i v m i gi i. Hay n坦i m t c叩ch c th , d動 ng nh動 trong m i ng担n ng u c坦 nh ng t ng ch d湛ng cho gi i ny m kh担ng th d湛ng cho gi i kh叩c. V鱈 d : quy t c ph i h p v gi ng, s , c叩ch trong m t s ng担n ng (nh動 ti ng Nga); s ph但n nh c叩c danh t , c叩c i t cho m i gi i t o thnh c叩c c p t動董ng ng nh動: 担ng- b, cha- m
  • 2. S竪 1+2 (171+172)-2010 ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng 31 v.v Nh動ng i u l鱈 th炭 l dnh cho s ph但n nh ranh gi i m t s kh担ng nh c叩c t鱈nh t , ng t chuy棚n d湛ng cho t ng gi i, v n u s d ng kh担ng 炭ng theo gi i th狸 s d n n s thay i n i dung theo h動 ng mang c i m c a gi i 坦. V鱈 d t handsome trong ti ng Anh ch d湛ng n坦i v v p c a nam gi i nh動ng n u d湛ng cho n th狸 s bao hm 箪 c坦 v p m nh m c a nam gi i. V鱈 d : I would describe her as handsome rather than beautiful (t担i c坦 th m担 t c担 ta c坦 c叩i v p c動董ng ngh ) c a m t ng nam nhi h董n l v p d u dng c a ph n ) trong ti ng Vi t c坦 t鱈nh t nh動 y u i u th動 t tha, chua ngoa thi棚n v ch n t鱈nh. Th ba, s kh叩c nhau v ng担n ng gi a m i gi i th hi n ng担n ng 動 c m i gi i s d ng. 坦 l s kh叩c nhau v di n t, c叩ch s d ng ng担n ng c a m i gi i bi u th c湛ng m t v n . V鱈 d : khi nh狸n th y m t m u b董 th a trong t l nh ph n ng c a 担i v ch ng th hi n kh叩c nhau nh動 sau: (1) r叩c r動 i! Sao l i c m u b董 v t l nh th ny. - Tr i 董i! Sao l i c b m u b董 v t l nh th ny. (- Shit! Youve put the peanut butter in the refrigerator again. - Oh dear, youve put the peanut butter in the refrigerator again). R. Lakoff 達 動a hai c但u ny cho c叩c c ng t叩c vi棚n v ngh c叩c c ng t叩c vi棚n cho bi t c但u no c a nam gi i v c但u no c a n gi i. K t qu cho th y c叩c phi u i u tra cho r ng c但u (1) c a nam v c但u (2) c a n . i u ny hon ton kh p v i th c t trong bng ghi 但m c a t叩c gi . Nguy棚n nh但n c a s kh叩c nhau ny r t nhi u, th動 ng l: - Do t但m l鱈 x達 h i kh叩c nhau t ng gi i t鱈nh. Nhi u khi nh動 l s t gi叩c trong 箪 th c n m c tr thnh th坦i quen, m t ti棚u chu n v担 h狸nh nam ph i n坦i nh動 th no vn ph i n坦i ra sao. - Do t但m l鱈 chung c a x達 h i v tr thnh ti棚u chu n i x v i vi c s d ng ng担n ng c a n . m t s qu c gia, v n c坦 quan i m tr ng nam khinh n cho n棚n v n v ng担n ng v gi i t鱈nh c滴ng c n ph i 動 c nghi棚n c u m t c叩ch nghi棚m t炭c. 2. Nh ng kh叩c bi t c董 b n gi a nam v n li棚n quan n ng担n ng S kh叩c bi t v 但m v gi a l i n坦i c a nam v n . V鱈 d trong ng担n ng 担ng b c , ng担n ng Yukaghir, ph n v tr em ph叩t 但m /ts/v /dz/ c嘆n nam gi i th狸 /tj/ v /dj/. V l挑nh v c h狸nh v v t v ng, r t nhi u nghi棚n c u 達 cho th y ph n s d ng t c坦 mu s c nhi u h董n nam gi i.N gi i th動 ng s d ng ng担n t c a m狸nh nh n m nh nh ng nh h動 ng i v i h , v鱈 d trong ti ng Anh ph n th動 ng d湛ng nh ng t nh動: so good,such fun, exquisite, lovely, darling V l挑nh v c li棚n quan n ng ph叩p, c叩c nh nghi棚n c u c滴ng cho th y r ng c叩ch d湛ng ng i u c a nam v n r t kh叩c nhau, n th動 ng s d ng nhi u h董n nam gi i nh ng c u tr炭c li棚n quan n s bi u t v s ng c nhi棚n, l ch s .Trong c但u tr l i n th動 ng l棚n gi ng, i u ny th hi n ph n no s kh担ng ch c ch n c a h khi 動a ra
  • 3. ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201032 c但u tr l i. Hay nh動 trong c但u h i ph n th動 ng s d ng c但u h i u担i nhi u h董n nam gi i. Trong c叩c cu c n坦i chuy n gi a nam v n th狸 nam n坦i nhi u h董n. N th動 ng 動a ra c但u h i nhi u h董n, n hay kh鱈ch l ng動 i kh叩c n坦i nhi u h董n nam gi i, nam gi i th動 ng hay ng t l i nhi u h董n, ph n i nhi u h董n. Ch c a c叩c cu c n坦i chuy n c滴ng kh叩c nhau, khi nam n坦i chuy n v i nam th狸 th動 ng n坦i v s c nh tranh trong c担ng vi c, th thao, ch鱈nh tr c嘆n nh ng cu c n坦i chuy n gi a n gi i th狸 th動 ng v b n th但n, t狸nh c m, gia 狸nh, nh c a. 2.1. S ph但n bi t i x v gi i t鱈nh th hi n trong ng担n ng Ng担n ng v i ch c nng l ph動董ng ti n giao ti p c a x達 h i lu担n lu担n bi n i ph湛 h p v i s bi n i c a x達 h i v ng th i ph n 叩nh v l動u gi l i nh ng bi n i c a x達 h i. S ph但n bi t v giai c p, t ng l p v c bi t l gi i t鱈nh trong x達 h i v n in m n辿t trong l ch s ph叩t tri n ng担n ng . S ph但n bi t v gi i t鱈nh th hi n r探 nh t trong ng担n ng l v m t c u t o t . V i s l動 ng l n t v ng 動 c s d ng c坦 nh ng y u t cho th y s ph但n bi t gi a nam v n . V鱈 d , trong ti ng Anh hng lo t c叩c t 動 c c u t o c坦 y u t man ph n 叩nh v v th x達 h i c a nam gi i, s ph但n bi t i x , th叩i tr ng nam khinh n . V鱈 d , t chairman (ch t ch), salesman (ng動 i b叩n hng), spokesman (ph叩t ng担n vi棚n), hay policeman (ng動 i c nh s叩t).H u h t nh ng t trong ti ng Anh c坦 g n v i t man or men khi ph n 叩nh v v th x達 h i th狸 動 c d湛ng chung cho c nh ng tr動 ng h p i t動 ng 動 c nh c n kh担ng ph i l nam gi i m l ph n . Nh動 v y ch炭ng t担i c坦 th nh n th y s ph但n bi t v gi i t鱈nh 動 c th hi n trong ng担n ng t動董ng i r探 c ti ng Anh v ti ng Vi t. Ngoi ra, r t nhi u c叩c t鱈nh t trong ti ng Anh, c叩c t ch chung cho c nam v n th狸 c滴ng 動 c gh辿p v i t man: man-made (nh但n t o), man- to- man talk( n坦i chuy棚n tr c ti p). Nh動ng hi n nay 達 c坦 kh叩 nhi u t trung l p 動 c s d ng, v鱈 d : chairperson, sales clerk, police officer..., i u ny cho th y m i ng動 i 達 箪 th c h董n v s ph但n bi t v gi i trong ng担n ng v h動 ng n s b狸nh ng trong ng担n ng . S ph但n bi t i x gi i t鱈nh c嘆n th hi n trong c u t o t c th l hi n t動 ng t t ph n tr動 c m t s t ch ch c danh, ngh nghi p xu t hi n m t s ng担n ng nh動 ti ng Vi t ho c ti ng H叩n. V鱈 d : n b叩c s挑, n k挑 s動, n y t叩, n ph坦ng vi棚n, n gi叩m c 但y ch鱈nh l bi u hi n c a vi c tr ng nam khinh n , v狸 ngy x動a ph n kh担ng 動 c i h c, kh担ng 動 c lm c叩c ngh ny n棚n trong c叩c ng担n ng kh担ng t n t i c叩c t ch ngh nghi p, ch c danh cho ph叩i n . Ho c n u c坦 t ch ngh nghi p c a n gi i th狸 th動 ng ph叩t sinh t danh t ch ngh nghi p c a nam gi i. S ph但n bi t i x v gi i t鱈nh c嘆n 動 c th hi n c叩ch d湛ng c叩c i t nh但n x動ng nh動 he ho c i t s h u trong ti ng Anh thay cho she ho c her trong r t nhi u tr動 ng h p. V鱈 d : Everyone is required to remove his (not her) shoes before entering the hall (m i ng動 i ph i c i gi y tr動 c khi vo ph嘆ng), ho c the child was playing, wasnt he (not she) ( a b辿 ang ch董i, ph i kh担ng)? C hai c但u tr棚n, i t動 ng 動 c
  • 4. S竪 1+2 (171+172)-2010 ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng 33 c p n c坦 th l nam ho c n nh動ng ng担n ng 動 c s d ng th狸 l i g n v i nam. S ph但n bi t i x v gi i t鱈nh c嘆n 動 c th hi n trong giao ti p ng担n ng . Theo R.Lakoff, M挑 trong c叩c ngy l h i ng動 i ta th動 ng h i ph n What does your husband do? ch tuy t nhi棚n kh担ng c坦 ai h i What does your wife do?. V n u c坦 ng動 i h i v c担ng vi c c a ng動 i v anh ta th狸 l p t c s nghe 動 c c但u tr l i l She is my wife, thats what she does. Ngay trong ti ng Vi t c滴ng v y ng動 i ta c滴ng th動 ng ch炭 tr ng t i a v , vai tr嘆 c a nam gi i h董n. Trong th動 t giao d ch trong c担ng vi c hi n nay khi g i th動 t i m t c董 quan hay m t t ch c th狸 ph n cho th動 th動 ng 動 c vi t b ng Dear Sirs/ Sir (th動a qu箪 ngi/ th動 担ng), m c d湛 l g i th動 cho m t t p th c nam v n . Trong ti ng Vi t, vi c s d ng ng担n ng hng ngy, trong nh ng c p t ch nam v n th狸 bao gi nh ng t ch nam gi i (gi ng c) c滴ng ng tr動 c nh ng t ch n gi i (gi ng c叩i). V鱈 d , ng動 i Vi t th動 ng n坦i: 担ng b, ch炭 th鱈m, c u- m , anh-ch , th y c担Trong ti ng Anh c滴ng c坦 nh ng c p t : men and women, boys and girls,husband and wife S ph但n bi t v gi i t鱈nh trong ng担n ng c嘆n 動 c th hi n r t r探 trong c叩ch t t棚n c a ng動 i Vi t. V 箪 ngh挑a c a t棚n, t棚n nam gi i th動 ng g n v i s m nh m v 箪 ngh挑a to t叩t nh動: D滴ng, C動 ng, Thnh t.., t棚n n gi i th動 ng g n v i s nh nhng tao nh達, ho c t棚n c a c叩c loi hoa: Lan, Mai, C炭c, H ng. C叩ch nh狸n nh n c a x達 h i v gi i t鱈nh c嘆n 動 c ph n 叩nh trong vi c 叩nh gi叩 l i n坦i c a t ng gi i. Trong x達 h i d動 ng nh動 c坦 nh ng ti棚u ch鱈 v担 h狸nh nh動 con trai th狸 ph i n坦i th ny trong khi 坦 con g叩i th狸 ph i n坦i th kia. n 担ng th狸 n to n坦i l n c嘆n ph n th狸 n n坦i nh nh .V c滴ng ch鱈nh v狸 th m t n t i nhi u nh ki n i v i n gi i. 2.2. Phong c叩ch ng担n ng c a m i gi i Theo c叩c ti li u tr c nghi m, phong c叩ch ng担n ng m m i gi i s d ng ch xu t hi n sau tu i th nm, tu i th s叩u ho c sau tu i th b y. Ng担n ng c a c叩c ch叩u tu i nh tr ,m u gi叩o ch動a c坦 s kh叩c nhau gi a c叩c gi i, v狸 h u h t tr em l a tu i m u gi叩o th動 ng nh h動 ng ng担n ng c a cha m , c bi t l c a ng動 i m . Nhi u khi, ng担n ng c a c叩c b辿 trai h董i thi棚n v n t鱈nh: nh nh , nh nhng, v lu担n k竪m c叩c t m , , , 董, 董i, v i, v i 但u..C叩c ch叩u, c nam v n u hay d湛ng c叩c ki u c但u nh動: M 董i con 坦i. Con th動a c担 cho con v B n l ch董i v i 但u. Nguy棚n nh但n d n n t狸nh tr ng ny l do t叩c ng c a m担i tr動 ng giao ti p c滴ng nh動 s ch o s d ng ng担n ng c a c叩c b c cha m i v i c叩c ch叩u. tr動 ng l ng担n ng c a c叩c c担, c嘆n nh th狸 ng担n ng c a m l ch y u. Do v y phong c叩ch ng担n ng c a c叩c ch叩u tu i nh tr , m u gi叩o mang phong c叩ch n t鱈nh. C叩c b c cha m khi n坦i v i tr l a tu i ny th動 ng d湛ng ng担n ng d y b o, d dnh, v 担i khi c坦 ch炭t e n t. C滴ng v狸 ng担n ng c a c叩c ch叩u giai o n ny l ng担n ng b t ch動 c cho n棚n trong
  • 5. ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201034 m t s tr動 ng h p, ng担n ng c a c ch叩u trai v ch叩u g叩i nhi u khi r t ra d叩ng m . V鱈 d : khi c叩c b辿 trai c滴ng nh動 b辿 g叩i ch董i hng, b炭p b棚 u s d ng c湛ng m t ki u ng担n ng nh動: H動 no! Ngoan no, c坦 ng kh担ng no, ph t chi u nay ng i y棚n m t ch ny. Khi vo ti u h c, m担i tr動 ng ti p x炭c c a c叩c b辿 ngy m t r ng, c叩 t鱈nh nam, n d n 動 c h狸nh thnh v nh h狸nh n棚n y u t gi i t鱈nh b t u 動 c th hi n trong ng担n ng c a m i gi i. Nhi u nghi棚n c u v phong c叩ch ng担n ng c a m i gi i u t p trung vo kh o s叩t phong c叩ch ng担n ng n t鱈nh v g i l phong c叩ch n t鱈nh v do v y c滴ng l ng m n坦i n phong c叩ch ng担n ng nam t鱈nh. Mu n n棚u ra c tr動ng ng担n ng c a gi i ny th狸 ph i c坦 s so s叩nh, d湛 l kh担ng c担ng khai, v i c tr動ng ng担n ng c a gi i kia, th担ng qua nh ng nghi棚n c u 坦 ng動 i ta th y 動 c s kh叩c bi t v ng担n ng gi a nam v n . R. Lakoff l ng動 i 坦ng g坦p 叩ng k trong vi c nghi棚n c u ng担n ng v gi i t鱈nh. Theo b, v tr鱈 kh担ng c坦 quy n l c c a n gi i 達 nh h動 ng l n n phong c叩ch ng担n ng c a h v 動 c th hi n trong giao ti p r t r探. So v i nam gi i, phong c叩ch l i n坦i c a n gi i s d ng th動 ng v嘆ng vo uy n chuy n, do d . - N gi i th鱈ch s d ng c叩c c但u c坦 th棚m thnh ph n ph , ho c c但u h i c坦 u担i ph i kh担ng. V鱈 d : Mary is here, isnt she? (Mary 但y, ph i kh担ng?) Or: Its fine today, isnt it? (H担m nay tr i p, ph i kh担ng?) - N gi i th鱈ch d湛ng ng i u n坦i c叩c c但u tr n thu t. V鱈 d : Wife: Theres a good film at eight oclock. Husband: But theres a football match on ITV. Wife: Its my favourite programme! - N gi i th動 ng d湛ng c叩c t do d nh動: I think (t担i ngh挑 r ng), I guess (t担i o叩n r ng), . tr l i c叩c c但u h i. V鱈 d : Did you like the film? - I think I like it a lot. (C担 c坦 th鱈ch b phim 坦 kh担ng?- t担i ngh挑 l t担i th鱈ch) - N gi i th動 ng d湛ng nhi u c叩ch n坦i mang t鱈nh l ch s nh動: please, thank you, you are so kind; its very kind of you to come - N gi i th動 ng d湛ng nhi u t ch m u s c trong khi 坦 th狸 nam gi i l i 鱈t d湛ng t ch m u s c. V 但y ch鱈nh l s kh叩c bi t v phong c叩ch ng担n ng v nh h動 ng t i phong c叩ch n m c c a nam v n . N gi i th動 ng m c qu n 叩o c坦 m u s c s ho c nhi u m u s c, trong khi 坦 th狸 nam gi i th動 ng kh担ng m c qu n 叩o nhi u m u s c ho c qu n 叩o c坦 m u s c s . - N gi i th動 ng d湛ng c叩c t tng c動 ng nh n m nh nh動: so, very, really, absolutelyV鱈 d : Im very sorry (t担i r t xin l i). Ho c absolutely right (tuy t i 炭ng). Nghi棚n c u s kh叩c bi t v gi i t鱈nh trong ng担n ng kh担ng th t叩ch r i ng c nh giao ti p. Trong quan h giao ti p, theo
  • 6. S竪 1+2 (171+172)-2010 ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng 35 ngh挑a r ng l hon c nh x達 h i, theo ngh挑a h p l hon c nh giao ti p c th , c叩c nh但n t nh動 ngh nghi p, tr狸nh vn ho叩, tu i t叩c, t鱈nh c叩ch c坦 th nh h動 ng t i phong c叩ch ng担n ng c a ng動 i n坦i. Nh ng ng動 i c坦 tr狸nh cao 鱈t khi s d ng ti ng l坦ng, ho c 鱈t khi s d ng nh ng t th担 t c. Trong khi 坦 nh ng ng動 i lao ng ch但n tay nh動 th h , ng動 i p x鱈ch l担hay s d ng ti ng l坦ng ho c hay d湛ng nh ng t th担 t c, ch i th Ho c nh ng th y c担 gi叩o kh担ng th s d ng nh ng t thi u vn ho叩 m lu担n lu担n ph i d湛ng ng担n ng chu n m c, ch鱈nh x叩c, l ch s , vn minh. Ho c nh ng ng動 i gi th狸 kh担ng th n坦i nng sm s , ho c kh担ng th n坦i t c, n坦i b y. Trong khi 坦 thanh ni棚n c坦 th s d ng b t k狸 nh ng t no m h mu n n坦i v b t k狸 th g狸 m h th鱈ch. V鱈 d : Hai thanh ni棚n nam g p nhau h c坦 th n坦i: A: y, con b my d o ny th no r i? B: , n坦 m p nh動 con heo y. Hai ng動 i l n tu i l但u ngy g p nhau ch c坦 th h i: A: D o ny b nh c坦 kho kh担ng 担ng? B: C m 董n 担ng, b nh t担i v n kho . Phong c叩ch ng担n ng c a m i gi i c嘆n th hi n t狸nh hu ng giao ti p, m c 鱈ch giao ti p, v nhu c u giao ti p, c th l ai n坦i, n坦i 但u, n坦i v i ai, n坦i khi noTrong c叩c t狸nh hu ng giao ti p kh叩c nhau ho c hon c nh giao ti p kh叩c nhau ph i c坦 c叩c t ng , c但u c炭 kh叩c nhau, ho c c叩c bi n ph叩p tu t kh叩c nhau. Vi t Nam, vi c s d ng c叩ch n坦i ph坦ng i th動 ng g p n gi i. N gi i hay khoa tr動董ng, th m x動ng, c動 ng i u hay n坦i c叩ch kh叩c l ph坦ng i g p nhi u l n nh m g但y n t動 ng m nh m . C董 s c a vi c ph坦ng i l t但m l鱈 mu n n坦i r ng i u m狸nh n坦i g但y 動 c s ch炭 箪 v t叩c ng cao nh t, lm ng動 i nh n hi u 動 c n i dung t i a. i u ny c滴ng th hi n s y u t c a n gi i, s ph但n bi t i x c a x達 h i i v i gi i n . V鱈 d : Hai thanh ni棚n, m t nam, m t n : Nam: Em ch anh l但u ch動a? N : C hng th k nay r i! Trong c叩ch n坦i c a m t s ph n m tr狸nh h c v n kh担ng cao th狸 h hay s d ng nh ng t nh動: ti c t ru t, t c l n ru t, g n s担i gan, b m gan t鱈m ru t, i棚n ti t, s担i m叩u, m叩u m t, m t t h董i, 坦i r達 h ng, h n v鱈a l棚n m但y, lo s t v坦, m a m t, tan n叩t c探i l嘆ng, t t ng kh炭c ru t,c動 i v b ng, tr担ng l叩c m t. Nhi u khi ph n hay d湛ng c叩ch n坦i so s叩nh v s l動 ng ph坦ng i v t m v坦c c a s vi c. Ph n th動 ng d湛ng nh ng con s kh担ng bao gi 動 c coi l ch鱈nh x叩c to叩n h c. V鱈 d : b ng nm, b ng m動 i; g p v n; g p trm; g p ngh狸n; ba u s叩u tay; ba ch狸m b y n i ch鱈n l棚nh 棚nh... Ngoi c叩ch n坦i ph坦ng i n坦i cho hay th狸 c嘆n r t nhi u c叩c bi n ph叩p tu t kh叩c t 動 c m c 鱈ch n坦i hay v vi t hay. V鱈 d : so s叩nh, n d , ho叩n d , n坦i gi m, m a mai, nh但n c叩ch ho叩, uy n ng M t c叩ch n坦i c bi t c a ph n Vi t Nam l c叩ch n坦i hm 箪. C叩ch n坦i ny ph bi n n gi i. 坦 c滴ng l v n v vi c vi ph m c叩c ph動董ng ch但m h i tho i t o ra hm 箪 t 動 c m c 鱈ch giao ti p.
  • 7. ng束n ng歎 & 速棚i s竪ng s竪 1+2 (171+172)-201036 Hi n nay Vi t Nam ng担n ng c a m i ng動 i trong gia 狸nh c滴ng nh動 ngoi x達 h i c坦 xu h動 ng l: Phong c叩ch ng担n ng c a n gi i ch u t叩c ng r t m nh c a c叩c nh但n t x達 h i v 動 c b c l r探 trong t ng hon c nh giao ti p c th , tu畛 thu c vo vai tr嘆 trong x達 h i- gia 狸nh c滴ng nh動 tu畛 thu c vo b i c nh giao ti p c th , c bi t l i t動 ng giao ti p m m i c叩 nh但n n gi i s d ng ng担n ng mang phong c叩ch n t鱈nh hay mang phong c叩ch trung t鱈nh hay th m ch鱈 c坦 th thi棚n v phong c叩ch nam t鱈nh. Ngy nay c坦 nhi u n gi i s d ng phong c叩ch n坦i nng g n v i phong c叩ch n坦i nng c a nam gi i. Ng動 c l i, nam gi i l i s d ng phong c叩ch n坦i nng c a n gi i tuy 鱈t nh動ng kh担ng ph i l kh担ng c坦. 3. K t lu n Qua nhi u nghi棚n c u c坦 th kh ng nh r ng y u t gi i t鱈nh l s t n t i c坦 th c trong giao ti p ng担n ng . N坦 t n t i t hai chi u: chi u t叩c ng c a gi i t鱈nh n s l a ch n ng担n ng trong giao ti p v chi u th担ng qua giao ti p y u t gi i t鱈nh 動 c b c l . Trong x達 h i ngy nay, ph n hon ton b狸nh ng v i nam gi i v m i ph動董ng di n, ph n c坦 r t nhi u i u ki n ph n u th c hi n quy n b狸nh ng c a m狸nh tr棚n t t c m i ph動董ng di n trong gia 狸nh c滴ng nh動 ngoi x達 h i. Vi c s d ng ng担n ng nh動 m t ph動董ng ti n giao ti p i v i n gi i c滴ng kh担ng c嘆n l v n kh t khe, b t bu c n a. Nh動ng d湛 th no i chng n a, th狸 vi c n坦i hay, n坦i v a l嘆ng m i ng動 i c滴ng l m t i u r t quan tr ng i v i n gi i, c bi t l trong c董 ch th tr動 ng ngy nay. C嘆n i v i nam gi i th狸 kh担ng ph i v狸 th m t m quan tr ng c a h 鱈t i. Vi c n坦i hay, vi t hay, n坦i 炭ng, vi t 炭ng l c a t t c m i ng動 i, kh担ng n棚n ph但n bi t i x d湛 l nam hay l n . Tuy 達 c坦 nhi u thay i trong c叩ch nh狸n nh n v 叩nh gi叩 ph n hi n nay nh動ng s nghi棚n c u v m i li棚n quan gi a ng担n ng v gi i t鱈nh v n l ti g i cho ch炭ng ta s hi u bi t th棚m v ng担n ng , c叩ch s d ng ng担n ng d動 i nhi u g坦c kh叩c nhau. Ti ng Anh v ti ng Vi t l hai ng担n ng kh叩c nhau, v i nhi u n辿t kh叩c bi t v vn h坦a, d但n t c nh動ng trong hai ng担n ng u c坦 nh ng n辿t t動董ng ng th hi n m i li棚n quan gi a ng担n ng v gi i t鱈nh. Ti li u tham kh o 1. Di p Quang Ban & Hong Vn Thung (1991), Ng ph叩p ti ng Vi t. T p I. NXBGD. 2. Di p Quang Ban (1992), Ng ph叩p ti ng Vi t. T p II. NXBGD. 3. Nguy n Thi n Gi叩p (1996), T v nh n di n t ti ng Vi t. NXBGD. 4. Nguy n Vn Khang (1999), Ng担n ng h c x達 h i - Nh ng v n c董 b n. NXB KHXH. 5. L動董ng Vn Hy (2000). Ng担n t , gi i v nh坦m x達 h i t th c ti n x達 h i. 6. Cao Xu但n H o (1999), Ti ng Vi t- S董 th o ng ph叩p ch c nng. KHXH, . 7. inh Tr ng L c, 99 Ph動董ng ti n v bi n ph叩p tu t ti ng Vi t. NXBGD. 8. Tr n Ng c Th棚m (1985), H th ng li棚n k t vn b n ti ng Vi t. KHXH. 9. GC. Thornley & Gwyneth Roberts, An Outline of English literature. Longman. (Ban Bi捉n t p nh n b袖i ng袖y 18-05-2009)