3. Sta je vazduh?
Vazduh je sme邸a gasova od kojih su neki u vrlo
promenljivom sastavu: azota ima 78,08%,
kiseonika 20,95%, argona 0,97% i u vrlo malim
koliinama kriptona, ksenona, helijuma, neona i
drugih. U promenljivim koliinama u vazduhu
mo転e biti vodene pare, ozona, ugljen
dioksida,radona i drugih. Sastav vazduha varira
na razliitim visinama. Pri veoj visini smanjuje se
sadr転aj kiseonika, a poveava se sadr転aj
vodonika.
4. NISKA KONCETRACIJA VISOKA KONCETRACIJA
Osim ovih gasova, u vazduhu su stalno
prisutne i primjese: vodena para, estice
pra邸ine, a, mikroorganizmi.
Te primese (vrste, tene i gasovite),
koje su rastvorene u vazduhu zovu se
AEROSOLI.
6. Proizvodi sagorijevanja vrstih (uglja i
nafte), tenih (mazut i nafta) i gasovitih
goriva (metan i butan) su: pepeo, SO, SO2 ,CO2 i dr.
Iz automobila i fabrikih dimnjakaoslobaaju se: CO, SO2, oksidi azota (NO,NO2), ugljovodonici itd.
7. Posledice zagadjivanja vazduha
Smog je siva ili
zuckasta masa
magle I
zagadjujucih
gasova.
Razlikuju se:
-Zimski smog
sadrzi cadj ,
SO2,okside azota I
kiseline;
- Letnji smog
sadrzi ozon,
vodonik-peroksid I
okside azota
8. Sta je ozonski omotac?
Ozonski omotailiozonski slojje
deoZemljineatmosfere(stratosfera)koji
sadr転irelativnovisoku
koncentracijuozona,atojeizmeu10do
50kmiznadZemljinepovr邸ine.Premdaje
koliinaozonauatmosferirelativnomala
(maksimalnekoncentracijeneprelaze
0,001%),njegovava転nost
za転ivotnaZemljijeogromna.
10. Ostecenja u ozonskom omotacu(rupe)
Ozonske rupe nastaju usljed 邸etnog djelovanja freona,odnosno gasova
koje oslobaaju proizvodi u obliku sprejeva,kao 邸to su
dezodoransi,lakovi,farbe,itd.Naime,molekuli freona,tanije
hlorofluorokarbona,razbijaju molekule ozona (O3),od kojih je graen
ozonski omota,koji 邸titi Zemlju od 邸tetnog UV zraenja,na molekule
kiseonika (O2) i atome kiseonika (O).Na taj nain nastaju rupe u
ozonskom omotau,propu邸tajui 邸tetne UV zrake na Zemlju.
11. MOGUNOSTI ZATITE VAZDUHA OD
ZAGAIVANJA
A) Primjena kvalitetnijeg goriva za vozila (npr.
bezolovnog benzina);
B) Premje邸tanje industrije u posebne
industrijske zone vana naselja one ne bi
smjele biti na visini veoj od visine naselja.
C) Postavljanje filtera na fabrikim dimnjacima;
D) Podizanje parkova, drvoreda du転 ulica,
autoputeva i oko industrijskih pogona (npr. od
lipa, platana, borova i sl.).
12. Va転ni ekolo邸ki datumi:
1. Svjetski dan za邸tite 邸uma - 21. mart
2. Svjetski dan za邸tite voda 22. mart
3. Dan planete Zemlje 22. april
4. Svjetski dan za邸tite biodiverziteta 22. maj
5. Evropski dan parkova 24. maj
6. Svjetski dan za邸tite 転ivotne sredine 5. jun
7. Svjetski dan za邸tite ozonskog omotaa 16.
septembar
8. Evropski dan bez automobila 22. septembar
9. Svjetski dan za邸tite 転ivotinja 4. oktobar
10. Svjetski dan stani邸ta 6. oktobar