Zomer 16 Ess De Essenburgh_Essentie_zomer2016-def [546926]
1. ESSENTIE
Opvallend aan de berichten is, dat deze negatieve beel足
den over ouderen behoorlijk slecht zijn voor de ge足
zondheid. Of je nu jong bent of oud, een mens gedijt
minder met dergelijke vooroordelen over ouderdom.
En andersom: hoe positiever je houding, hoe beter
voor je gezondheid. Een positief oordeel over ouderen
draagt bij aan betere prestaties in het algemeen en
zorgt op termijn bijvoorbeeld voor een beter gehoor,
een beter geheugen, een hogere loopsnelheid en een
hogere denksnelheid.
Volgens professorAndr辿Aleman van de universiteit
van Groningen is door lange termijn studies aange足
toond dat deze positieve kijk op ouder worden voor
onze gezondheid zelfs meer gewicht in de schaal legt
dan roken, weinig bewegen of overgewicht! Dit sluit
weer aan bij de ontdekking die de universiteiten van
Oxford en Gen竪ve deden: dergelijkezachte psycho足
logsiche factoren lijken meer gewicht in de schaal te
leggen dan concrete zaken als een ongezonde leefstijl,
chronische aandoeningen of sociaal economische facto足
ren. Dit zijn stevige onderzoeken waar grote aantallen
mensen bij betrokken zijn. Ze maken onomwonden
duidelijk dat het beeld over ouderen er toe doet. Kort足
om, waar wachten we op? Op naar een positief beeld
van ouderen!
HARDNEKKIGE BEELDEN
Maar hoe doe je dat, wanneer je als oudere je leven
lang aan minder positieve beelden blootgesteld bent
geweest?
vervolg op pagina 2
LANTERFANTEN MET GOEDE VRIENDEN
Ik zag laatst Stine Jensen
opTV, die de opdracht
kreeg om te lanterfanten.
Heel onwennig, vond
ze. Maar al dwalend
zakte haar tempo haar
zintuigen gingen open, ze
werd opmerkzaam! En
ondertussen voelde ze steeds
weer de neiging om een plan
te maken, vooruit te willen
denken. Maar uiteindelijk
gaf het toch ruimte voor het toeval, ontmoette ze
bijzondere mensen en deed ze inspiratie op.
Ik realiseerde me wat het toch een hardnekkige
gewoonte is om steeds weer je leven te plannen! Niet
alleen in het dagelijks leven is je agenda vol, vol, vol.
Maar ook in de vakantie ben je aan het plannen. Het is
nu weer dit en dan weer dat Het voelt als vrijheid
om dat zelf te kunnen plannen, maar hoe vrij ben je
werkelijk?Want behalve meester ben je ook slaaf van
je agenda.Waar is de ruimte om te lanterfanten,ruimte
voorniets, voornu?
Voor mij is het zo, dat ik in hetnu kom als ik met
vrienden ben. Dus ja, ik maak een eetafspraak, maar
als we eenmaal samen zijn, is er tijd voornu. Het
geeft inspiratie, ruimte voor het toeval, nieuwe
inzichten, vernieuwing.
Wat ik u deze zomermaanden daarom toewens is:
goede vrienden en tijd om te lanterfanten!
AnsWithaar,De Essenburgh
I N H O U D
GEZONDE BEELD-
VORMING OVER
OUDEREN
LANTERFANTEN
(COLUMN)
KASTEELBEWONER
JEROEN SCHIPHORST
FLOREREN MET
VRIENDEN
EMDR WERKT!
TIP VAN DE KOK:
MOSSELSOEP
Eindredactie:Steven Scheer
Vormgeving:VdR druk en print
WEG MET DE JEUGDBENDES!
OP NAAR EEN GEZOND BEELD VAN OUDEREN!
Het afgelopen jaar verschenen
relatief veel artikelen en
boeken over de gevolgen
van negatieve beeldvorming
over ouderen. Zij zouden niet
flexibel, conservatief, depressief
en seksueel inactief zijn en,
bovendien, te veel zeuren. Nader
onderzoek maakt echter steeds
weer duidelijk dat deze beelden
niet kloppen. Er zijn natuurlijk
zeurende ouderen, maar eigenlijk
net zo veel zeurende jongeren!
2. De beelden raken vaak ge誰nternaliseerd en
leiden zo tot eenself fullfilling prohecy.
Immers, als je denkt dat je iets niet kunt
dan doe je het niet en na verloop van tijd
kun je het niet eens meer, al zou je willen!
Het zijn hardnekkige beelden die steeds
bevestigd worden wanneer je ze eenmaal
hebt. Nelleke Noordervliet brengt dat on足
der woorden: Ouderen met problemen krijgen
een neerbuigende slachto鍖erbehandeling en gaan
zichzelf vervolgens ook slachto鍖er voelen. Een
dergelijke houding kan, hoewel ongezond,
toch wat opleveren: want als je wilt dat
de maatschappij naar je omkijkt, dan moet
je vooral hard roepen dat je zielig bent en
juist niet je lot flink dragen.
JEUGDBENDES
Voor wat betreft de noodzakelijke verande足
ring in beeldvorming is het hoopgevend dat
de babyboomers, vertegenwoordigers van
de protestgeneratie, aan het vergrijzen zijn:
zij hebben werk te doen om het
beeld over ouderdom te veran足
deren! Er ligt daar nog veel braak
terrein. Hoe veel films of boeken
kent u bijvoorbeeld, waarin ie足
mand boven de zestig een posi足
tieve (hoofd)rol speelt? Ouderen
zijn bijna nooitde helden. E辿n
van de positieve uitzonderingen
is de filmGranTorino, waarin
Clint Eastwoord (als acteur en
regisseur) de verandering van het
eigenknellende beeld van ou足
der worden omzet in een positief
veerkrachtig beeld en,en pas足
sant, zijn buren verlost van, nota
bene, een jeugd足bende!
JE EIGEN REGIE ALS OUDERE
Professor Marcel Olde Rikkert
gebruikt het bovenstaande voor足
beeld in zijn lezenswaardige boekJong
blijven en oud worden. Hij geeft de vol足
gende tip: Je bedenkt een regieaanwijzing die
Clint Eastwood zou kunnen geven om met zelf-
discipline en zelfrespect de hoofdrol in je eigen
GranTorino film te spelen,en je speelt het ouder
worden zo uit.
Noordervliet is met haar zeventig jaar in
het volle bewustzijn dat er moeilijke tijden
in het verschiet liggen. Maar zij zit in ieder
geval niet bij de pakken neer: Ik voel me
niet oud.Sterker,ik ben niet oud.Oud zijn is
eenstate of mind. Deze geluiden hoor je
steeds vaker. Een kalenderleeftijd zegt dat
je oud bent, maar je psychologische leeftijd
voelt veel jonger, en d叩叩r gaat het om als
je gezond wilt blijven.
In weerwil van het heersende beeld is
het overgrote deel van de ouderen actief,
betrokken, ge誰nteresseerd, hulpvaardig,
nieuwsgierig en gezonder dan ooit. Het
dringt alleen nog niet echt door in de
maatschappij en de organisaties waar oude足
ren werken.Verandering lijkt een kwestie
van tijd, want de werkelijkheid loopt flink
v坦坦r op het beeld dat we daarvan heb足
ben. Het belang daarvan is m辿辿r dan een
kwestie van rechtvaardigheid: Het is een
cruciale factor voor volksgezondheid en
welbevinden!
KANTEL HET BEELD!
De positieve beeldvorming over ouderen is een
van de themas die de Essenburgh aansnijdt
bij de cursussenPensioen in Zichten bij PIT
stop trajecten voor oudere werknemers.Wanneer
ouderen stilstaan bij wat ze kunnen doen om
de beelden (in zichzelf en om hen heen) te
laten kantelen levert dat altijd veel plezier en
inspiratie op.We merken ook hoe motiverend
dat kan zijn.De laatste jaren dat men nog
werkt worden weer een uitdaging,waarin men
het beste van zichzelf wil geven.Dan spreek je
van een zilveren kracht in organisaties.
De verandering hangt al in de lucht.Het is
辿辿n van onze speerpunten om hier met onze
(maatwerk) trainingen handen en voeten aan
te geven!
Eastwood regisseertGranTorino
3. 息 123_457 (flickr)
KASTEELBEWONER JEROEN
SCHIPHORST KRIJGT ER GEEN
GENOEG VAN:
HET BLIJFT GEWOON LEUK OM MET
MENSEN BEZIG TE ZIJN
De relatie tussen de PIZ (Pensioen In
Zicht) en Jeroen begon al in de jaren ze足
ventig. Hij werkte destijds in Den Haag bij
hetMaatschappelijkAdvies en Informatie足
centrum en werd gevraagd als financieel
deskundige voor PIZ cursussen in de regio.
Toe hadden ze nog cursussen van tien dagen.
Men vond het vreemd dat een bedrijf dat veel
energie steekt in de inwerkperiode van een mede-
werker,bij het afscheid van diezelfde medewerker
de deur gewoon dicht zou doen. De PIZ cursus
was dus eigenlijk een soortuitwerktra足
ject, compleet met voorafgaande ken足
nismakingsdagen en drieterugkomdagen
voor de cursisten. Dat was een helehausse
in die tijd, zegt Jeroen.
Het financi谷le deel is sinds die tijd flink
veranderd.Toen was de vraag vooral:hoe
ga je zo meteen met een veel lager inko足
men toch rondkomen? Mannen en vrou足
wen gingen apart aan de slag met de vraag:
waar ga je op bezuinigen als je straks
moet rondkomen? Man en vrouw bleken
niet zelden een ander bezuinigingsbeleid
te voeren en dat was dan weer stof voor
discussie. Met zon aanpak hoef je nu niet
meer aan te komen!Wie PIZ volgt staat
tegenwoordig financieel sterker, is zelf足
bewuster en de cursus gaat niet meer over
budgetteren, maar over vragen als keuze-
of flex-pensioen?
De tijden zijn ook voor Jeroen veranderd.
Hij verhuisde van de HoekscheWaard naar
Drenthe en ging daar werken voor het
UWV. Hij is nu zelf al met pensioen, maar
werkt deels nog door. Het bijzondere van
De Essenburgh, vindt Jeroen, is dat je als
buitenstaander de indruk krijgt dat de lo足
catie en de mensen die er werken (trainers
辿n facilitaire ondersteuning), 辿辿n geheel
vormen. Het gaat allemaal heel gemoedelijk en
ontspannen met elkaar om en ik kan me voorstel-
len dat dat leuk overkomt bij de
PIZ cursisten. Dit hangt samen
met de relatieve kleinschalig足
heid van De Essenburgh.
Voor de cursisten is het merk足
baar dat Jeroen zijn werk met
veel plezier doet.Toch opval足
lend, al die jaren! Hoe dat
komt? Jeroen: Het is natuurlijk
een kleine afwijking dat ik er
gewoon van houd om met cijfers
bezig te zijn,en ik vind erfrecht ook een leuk
thema! Bovendien ben ik jurist,en dat juridische
element boeit me nu eenmaal.
Maar Jeroen gaat nog een slag verder, want
hij stelt echt eer in zijn werk als inleider.
Ik vind het leuk om ogenschijnlijk saaie,lastige
onderwerpen zo te brengen dat mensen er daad-
werkelijk iets mee kunnen doen.Om het verhaal
zo te vertellen dat het in ieder gevaltriggertom
daarna nog eens even na te gaan denken.
Nu hij zelf de pensioengerechtigde leeftijd
heeft bereikt, is hij volkomen vrij om te
stoppen met werk als hij dat zou willen.
Dat gevoel van vrijheid ervaart Jeroen als
opmerkelijk prettig. Ik heb in mijn werkzame
leven altijd gezegd:Ik stop als ik het niet leuk
meer vind.Maar ik heb dat gelukkig nooit hoe-
ven doorvoeren!Toch was ik blij verrast toen ik,
na mijn pensionering na een maand vakantie
terugkwam en mijn werk voortzette:ik ervoer hoe
fijn het is dat ik echt vrij ben om te doen wat ik
graag doe.
Jeroen vindt heerlijk om na gedane arbeid
thuis te komen en de tuin in te duiken,
maar vooralsnog hoort Pensioen In Zicht
dus nog bij de leuke dingen van zijn leven.
Het blijft gewoon leuk om met mensen bezig te
zijn.
De Essenburgh prijst zich gelukkig en
hoopt dat dat nog lang zo blijft!
Ruim 10 jaar geleden kwam Jeroen Schiphorst via
辿辿n van de Pensioen In Zicht trainers bij De Essen-
burgh terecht. En dat is niet 叩l te erg tegen geval-
len, zegt Jeroen met gevoel voor understatement
Juist die humoristische inslag maakt hem geliefd bij
de PIZ deelnemers. Als trouwe inleider weet hij dan
ook als geen ander de taaie materie van Financi谷n
en Erfrecht goed verteerbaar te maken!
4. OVER DE WAARDE VAN RELATIES
U FLOREERT PAS MET ECHT GOEDE VRIENDEN!
MENTALE GEZONDHEID
Zo werd in Canada door de universiteit
vanToronto onderzoek gedaan onder
2500 personen, die ooit zwaar depressief
waren. Bijna 40 procent van hen bereikte
na verloop van tijd eenvolledige mentale
gezondheid, dat wil zeggen: ze ervaren nu
dagelijks geluk en voldoening, psychisch
en sociaal welzijn en zijn tenminste 辿辿n
jaar vrij van depressie, angststoornissen,
verslaving en su誰cide gedachten. De ver足
reweg belangrijkste factor bij dit herstel,
was de aanwezigheid van emotioneel on足
dersteunende en naaste relaties.Tenminste
辿辿n echt goede en betrouwbare vriend was
toch wel een kritische randvoorwaarde.
FLOREREN
De vergrotende trap vanvolledige mentale
gezondheid is dat je floreert. Dat mensen
niet floreren is overigens vrij normaal: vol足
gens hetTrimbos instituut gaat het zelfs om
tweederde van de Nederlanders. Mensen
die 鍖oreren zijn veerkrachtig en beschikken over
geestelijk kapitaal om overeind te blijven in onze
competitieve samenleving.Ze zijn niet alleen
gelukkiger,zij zijn bijvoorbeeld ook productiever,
verzuimen minder vaak van hun werk en hebben
minder risico op psychische stoornissen,stelt
de universiteit vanTwente. Men deed een
experiment bij 275 relatief hoog opgeleide
mensen dieniet floreerden. De ene helft
kreeg een cursus positieve psychologie, de
andere helft niet.Wat bleek? Hoewel er
ook aandacht was voor elementen alspo足
sitieve emoties,het gebruik van je sterke
kanten enoptimisme, droeg vooral het
onderwerp positieve relaties bij aan het
e鍖ect van de cursus! Negen maanden n叩
de cursus bleek ruim 辿辿n derde van deze
groep te floreren. Bij de controlegroep was
dat slechts 12%.
Het belang van goede vrienden geldt net zo
goed voor introverte, als voor extraverte
persoonlijkheden. Dus: bent u tevreden
maar niet 辿cht gelukkig? Dan weet u wat u
te doen staat!
Het is algemeen bekend dat goede sociale relaties bijdragen aan
veerkracht. Maar verschillende onderzoeken maken duidelijk dat dit
meer gewicht heeft dan we geneigd zijn om te denken!
4TIPSVOOR HET MAKENVAN
GOEDEVRIENDEN
1 Zorg dat je sociaal contact voor elke
dag inbouwt en zorg voor een stok
achter de deur die maakt dat je afspra足
ken echt nakomt!
2 Laat je sociale media activiteiten niet
in de plaats komen van direct contact.
Gebruik sociale media om regelmatig
face to face ontmoetingen te plannen;
3 Stel je verwachtingen niet te hoog:
Het willen vinden van debeste
vriend(in) staat het ontstaan van een
gewone vriendschap vaak in de weg
en daar moet je toch beginnen!
4Verdeel je energie niet over te veel
sociale contacten. Dat leidt tot een
overdaad aan sociale verantwoorde足
lijkheden en stress. Het gaat er om dat
je deel bent van de gemeenschap van
mensen!
5. Mosselsoep
足Was zon 24 mosselen en kook ze af in
ongeveer 2 liter water met een flinke
scheut wijn een snufje zout en peper
uit de molen.
足 Haal ze uit de pan zeef het water.
足 Doe 辿辿n flinke eetlepel boter in een
pan en verwarm deze langzaam.
足 Doe er twee eetlepels grove mosterd
bij en laat dit even goed warm
worden.
足Voeg 辿辿n grote eetlepel bloem toe en
laat weer even doorwarmen.
足Voeg nu het vocht van de mosselen
toe en breng het aan de kook, breng
het daarna op smaak met visbouillon
(blokje)
足 Leg de mosselen zonder schelp
in een diep bord (eventueel met
gehakte verse kruiden, tomaat en/of
ijsbergsla) en giet de hete soep erop.
Serveer het eventueel met toast of
ander brood.
Geniet ervan!
Tip van de kok
AGENDA OPEN TRAININGEN EN THEMADAGEN
Augustus
01 05 augustus PIZ Fietsweek
17 19 augustus PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
22 26 augustus PIZ vijfdaagseclassic
31 aug 2 sep PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
September
14 16 september PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
19 23 september PIZ vijfdaagseclassic
28 30 september PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
Oktober
12 14 oktober PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
17 18 oktober Politie en omgaan met de dood
09 16 oktober PIZ Mallorca
23 30 oktober PIZ Mallorca
28 30 oktober PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
31 okt 4 nov PIZ vijfdaagseclassic
31 okt 4 nov PIZ vijfdaagse voor alleengaanden
November
09 11 november PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
14 15 november Collegiale opvang (voorheen bedrijfsopvang, BOT)
22 29 november PIZ Mallorca
23 25 november PIZ driedaagseMet pensioen, goed geregeld
28 nov 2 dec PIZ vijfdaagseclassic
December
12 13 december Ontmoetingsdagen voor nabestaanden van zelfdoding
12 14 december PIZ driedaagse in kerstsfeer
*Voor maatwerktrainingen op het gebied van veerkrachtontwikkeling voor mens en organisatie,verbindend
leiderschap en opvang na ingrijpende gebeurtenissen kunt u terecht op www.essenburgh.nl!
HOE WERKT EMDR?
Bij deze methode haalt iemand een
traumatische herinnering op onder
begeleiding van een therapeut.Terwijl
de herinnering wordt vastgehouden,
volgt de pati谷nt met zijn of haar ogen
twee vingers van de therapeut die snel
van links naar rechts bewegen. Dit
wordt herhaald totdat de herinnering
minder levendig is en daarmee minder
emotioneel. Hierna kan de pati谷nt zijn
of haar leven in veel gevallen weer op足
pakken.
VERWERK TRAUMATISCHE
ERVARINGEN MET EMDR!
26 jaar geleden trad deAmerikaanse
psychologe Francine Shapiro met haar
opmerkelijke EMDR (eye movement
desensitizing and reprocessing) methode
in de publiciteit (zie kader). Ze werd eerst
niet serieus genomen door wetenschappers
omdat er nog geen gecontroleerd
onderzoek was geweest, terwijl ook de
verklaring ontbrak. Nu zijn die verklaring
en het bewijs er wel. Hulde aan Shapiro!
AngeliqueTinga legt in haar blog
(@Donderswonders) uit hoe dat werkt.
Terwijl het werkgeheugen in je brein zich
bezighoudt met de herinnering, wordt
het belast met andere zaken die aandacht
vragen. Daardoor wordt de herinnering
minder helder en emotioneel. In die vorm
wordt het dan opnieuw opgeslagen en is je
geheugen dus eigenlijk veranderd. Het is
minder belastend geworden!(Afbeelding AngeliqueTinga).