際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Zorg op maat voor kinderen en
jongeren met een licht verstandelijke
beperking (LVB) en psychiatrische
problematiek
GGZ Kennisdag 2015: Psychische gezondheid van de jeugd
Martine Weeland, psycholoog
Daphne Vinke, orthopedagoog
Marjolijn Bergman, kinder- en
jeugdpsychiater /
manager behandelzaken
Ivon Riemersma, junior
onderzoeker /
gedragswetenschapper
Martine Weeland, junior
onderzoeker
Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie
Diagnostiek en behandeling
Complexe psychiatrische problematiek
Kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar
4 zorglijnen:
1) LVB
2) ASS
3) ADHD
4) SAOS
2 provincies:
1) Gelderland
2) Overijssel
Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie
 IQ = 55  85
 Aparte zorglijn omdat:
- Ouders vaak een verstandelijke handicap en/of psychiatrische problemen
hebben
- Lichamelijke problemen en genetische afwijkingen vaak een rol spelen
- Het kind leert langzamer, dus ook in de therapie
- De geleerde vaardigheden generaliseren moeilijker
- Omgevingsfactoren spelen een grotere rol (veel trauma en sociale problemen)
Alle locaties: Polikliniek
Locatie Ede:
 Polikliniek
 Intensive Home Treatment (IHT) per 1 feb 16
 MDFT
 Dagbehandeling
 Klinische bedden: BOPZ en open
 We bieden hoogwaardige zorg
 Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig
 Het gezin staat centraal
 Competentiegericht
 In samenwerking met het netwerk en de ketenpartners
Als zorg moeilijk wordt, dan kom je
naar Pluryn
Verstandelijk beperkt Normaal begaafd Lichamelijk beperkt
Gedragsproblematiek Residentieel Ambulant
Gezinsbehandeling Dagbehandeling
Orthopedagogische
behandelcentra
Langdurige zorg Crisis
Research &
Development
Casus Damian
 11 jarige jongen
 Geen psychiatrische problemen
gediagnosticeerd
 LVB (VIQ 78 PIQ 61)
Casus Damian
Wisselwerking
Jij bent okay!
Een competentietraining voor jongeren
met LVB en hun ouders met psychische
en/of verslavingsproblemen
Ivon Riemersma, junior onderzoeker Pluryn R&D en
gedragswetenschapper Jan Pieter Heije
KOPP gedachten en
gevoelens
KOPP:
Kinderen van Ouders met
Psychische Problemen
KVO:
Kinderen van Verslaafde
Ouders
Beschermende en
risicofactoren
Jongeren aan het woord
Jij bent okay:
Ondersteuningsgroep voor
jongeren
Extra aanpassingen
- Simpel taalgebruik
- Concrete voorbeelden
- Extra herhaling
basisemoties
Zorg op Maat voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) & psychiatrie - Weeland, Vinke, Riemersma, Bergman, GGZ Kennisdag september 2015
Jij bent Okay: oudermodule
Online oudermodule
Planning
Onderzoek
Eerste resultaten
(n=11)
Jij bent okay!
Vragen?
Voor meer informatie over
deelname aan dit onderzoek:
Ivon Riemersma
iriemersma@pluryn.nl
Martine Weeland,
Psycholoog / behandelco旦rdinator BinK
Behandeling in de Klas
(BinK)
 Gedragsproblemen op SBO-school
 Aandacht/ concentratie
 Oppositioneel gedrag
 Agressie
 School handelingsverlegen
 Conflict tussen ouders en school
 Hulpvraag school:
 Diagnostiek?
 Hoe komt hij weer tot ontwikkeling?
Waarom Behandelen in de Klas?
 Veel kinderen met een LVB en psychiatrische problematiek lopen vast
op school
 Generalisatie van vaardigheden naar dagelijks leven is lastig
 Daarom: behandelen in de setting waar problemen zich voordoen
BinK:
Tweedelijns kinderpsychiatrische (deeltijd)behandeling in de klas
Kinder- en jeugdpsychiater, psycholoog/orthopedagoog, sociotherapeuten,
vaktherapeuten, systeemtherapeut, ouderbegeleider.
Speciale expertise op gebied van LVB, maar 坦坦k voor normaal begaafde
kinderen
Visie
 Behandeling inzetten binnen de setting waar het kind vastloopt
 Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig
 Competentiegericht
 Het hele systeem en verschillende milieus betrekken (school, gezin), multidisciplinair
 In samenwerking met ketenpartners
Van visie naar praktijk (1)
 Behandeling inzetten binnen de setting waar het kind vastloopt
 Sociotherapeuten zijn in de klas aanwezig en werken aan
doelen
 Behandelaren vormen een team met school; gedeelde visie
en werkpunten
 Generalisatie van vaardigheden
Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig
 Ambulante BinK: behandelaren komen naar school van
herkomst
 BinK als deeltijdbehandeling: behandeling vindt plaats op De
Brouwerij, cluster 4 school, op het terrein van Karakter
Van visie naar praktijk (2)
Competentiegericht
 Competentieanalyse: Vaardigheden vs. Ontwikkelingstaken
kind 辿n gezin
 Concrete doelen en werkpunten
 Beloningsysteem: fasering
Van visie naar praktijk (3)
Het hele systeem wordt betrokken in de behandeling
 School werkt samen met behandelteam
 Ouders worden betrokken
 Gezinsdiagnostisch onderzoek (GDO), psychiatrische
gezinsbehandeling, systeemtherapie, ouderbegeleiding
Van visie naar praktijk (4)
In samenwerking met ketenpartners
 School van herkomst, samenwerkingsverband,
vervolghulpverlening wordt betrokken in de diagnostiek en
behandeling
 Doel is altijd uitstroom naar passend onderwijs/ dagbesteding
(deeltijdbehandeling max. 6 maanden)
Van visie naar praktijk (5)
1. Anoniem contact school
2. Vrijblijvend ori谷nterend gesprek met ouders
3. Intake met KPO en OA
4. Start BinK behandeling op de Brouwerij, doelen:
-Verheldering diagnostiek (diagnose ODD; ADHD? ASS?)
-Versterken emotieregulatie (signaleringsplan, psychomotorische
therapie)
-Ouders krijgen psychoeducatie LVB en praktische handvatten
voor de aansturing van Damian in de weekenden
 (Anoniem) overleggen over casus
 Bellen met Karakter Ede: 0318-676611
 Een mail naar: AanmeldpuntBinK@karakter.com
 Aanmelden: verwijzing van (huis)arts, jeugdarts (GGD), medisch
specialist, Centrum voor Jeugd & Gezin of sociaal wijkteam
 Bellen met Karakter Ede: 0318-676611
 Een mail naar: AanmeldpuntBinK@karakter.com
Flexibele behandelgroep
Daphne Vinke- van Steijn, orthopedagoog/
behandelco旦rdinator Karakter
Stroom
 Klinische open behandelgroep
 Totaal 8 bedden/ plekken die flexibel inzetbaar zijn
 Kinderen hebben een eigen kamer, gedeelde badkamer en toilet
 Basisonderwijs op terrein, voortgezet onderwijs op externe scholen of in
thuissituatie
 Dagbehandelingsaanbod: individuele,- groep- en gezinstherapie,
trainingen
 Duidelijke (dag)structuur aanwezig
Visie flexibilisering
Behandeling moet flexibel en op maat zijn, passend bij kind en zijn gezin:
Behandeling is ambulant, opname in de
kliniek is als module inzetbaar
Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig
Ouders zijn co-expert
Ieder gezin krijgt psychiatrische
gezinsbehandeling (PG)
In samenwerking met ketenpartners
 Door flexibilisering kan er beter worden aangesloten bij de zorgbehoeften
van het kind en het gezin
 Keuze zorgzwaarte is afhankelijk van het gezinssysteem
 Geen schotten meer tussen afdelingen en disciplines
Kliniek als module
Vormen van flexibele zorg
 Kliniek als tijdelijke crisisinterventie
 Deeltijdbehandeling: kind is deels thuis en deels op de kliniek
 Dagbehandeling
 Fulltime opname en gaandeweg meer naar huis
 Opname Stroom fulltime voor de eerste 4 weken met als
doel crisisinterventie
 BINK blijft betrokken voor onderwijs
 Opname wordt omgezet naar een deeltijdopname en start PG
 Doelen opname Damian: emotieregulatie vaardigheden, rouwverwerking,
psycho-educatie
 Start Creatieve Therapie
 Start systeemtherapie met doelen systeem
Casus Damian
Op Volle Kracht
Depressiepreventie bij jongeren met een licht
verstandelijke beperking en gedragsproblemen
Martine Weeland, junior-onderzoeker
Pluryn R&D
Waarom Op Volle Kracht?
 Jongeren met een LVB hebben een verhoogde kans op het
ontwikkelen van depressie en angststoornissen
 Dekker & Koot, 2003
 Cooper, 1997; Meins, 1993, Richards et al., 2001
 Veel jongeren hebben al (sub)klinische symptomen
 Nee..! In de praktijk lastig te herkennen (Damian)
 Gevolg: onderbehandeling depressie
 Bovendien: Met huidige behandelingen voor depressie wordt
slechts 10-20% van de ziektelast weggenomen. 80-90% blijft dus
bestaan (Trimbos, 2011)

Hebben we het probleem in
beeld?
 Op Volle Kracht
 Nederlandse bewerking van Penn Resiliency Program
 Brunwasser, 2009: PRP
 Aangepast voor LVB-doelgroep
Wat gaan we eraan doen?
Op Volle Kracht: Wat is het?
 Doel: versterken emotionele weerbaarheid jongeren met LVB
 Daardoor voork坦men en verminderen van depressieve symptomen
 8 bijeenkomsten, op de behandelgroep, door SPV-ers en
SPH-ers
 Competentiegericht
 Gebaseerd op cognitieve modellen en het sociaal-
competentiemodel van depressie
Op Volle Kracht: Hoe werkt het?
 GGGG-schema
 Gebeurtenis
 Gedachte
 Gevoel
 Gedrag
Op Volle Kracht: Hoe werkt het?
 Niet-helpende gedachte:
 Is vaak negatief en maakt je bang, bedroefd of boos
 Helpt je niet om met een vervelende situatie om te gaan
 Helpende gedachte:
 Helpt je om met vervelende situaties om te gaan
 Is vaak optimistisch (niet altijd)
Het onderzoek
Is Op Volle Kracht effectief in het verminderen en voorkomen van
depressie bij jongeren met een LVB?
 RCT met 2 condities
 1. standaard klinische behandeling (treatment as usual)
 2. standaard klinische behandeling + OVK
 Jongens en meiden tussen 12-16 jaar
 Karakter (jeugd-GGZ), Pluryn (gehandicaptenzorg), De Hoenderloo Groep (jeugdzorg)
 Vragenlijsten:
 Depressie: CDI-2 (Kovacs, 2012)
 Angst: SCAS (Spence, 1997)
 Denkfouten: CNCEQ-R (Maric, 2012)
 Coping stijlen: CRSQ (Abela, Brozina & Haigh, 2002)
 Gedragsproblemen: SDQ (Goodman, 1997)
Voorlopige resultaten
 Geen vermindering depressieve symptomen, angst, negatieve denkstijlen en
gedragsproblemen
 Geen verbetering coping en leefklimaat
Vervolganalyses
 Ouderrapportages?
 Implementatieverschillen tussen groepen en instellingen?
 Moderatoren?
Casus: welke behandeling indiceert u?
 Evelien, 10 jaar
 VIQ 66, PIQ 101
 Eet- slaap en emotionele problemen, beperkte dagstructuur
 School gaat goed (SO cluster 3)
 Hoofddiagnose: PDD-nos
 Langerdurende psychiatrische gezinsbehandeling (IPG) en
systeemtherapie hebben onvoldoende opgeleverd
 Vader heeft een autistische stoornis. Moeder voelt zich zwaar belast,
heeft een laag energieniveau.
 Ouders willen dat het gezin tot rust komt en dat zowel Evelien als
ouders leren omgaan met haar PDD-nos

More Related Content

Zorg op Maat voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) & psychiatrie - Weeland, Vinke, Riemersma, Bergman, GGZ Kennisdag september 2015

  • 1. Zorg op maat voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) en psychiatrische problematiek GGZ Kennisdag 2015: Psychische gezondheid van de jeugd Martine Weeland, psycholoog Daphne Vinke, orthopedagoog Marjolijn Bergman, kinder- en jeugdpsychiater / manager behandelzaken Ivon Riemersma, junior onderzoeker / gedragswetenschapper Martine Weeland, junior onderzoeker
  • 2. Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie Diagnostiek en behandeling Complexe psychiatrische problematiek Kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar
  • 3. 4 zorglijnen: 1) LVB 2) ASS 3) ADHD 4) SAOS 2 provincies: 1) Gelderland 2) Overijssel Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie
  • 4. IQ = 55 85 Aparte zorglijn omdat: - Ouders vaak een verstandelijke handicap en/of psychiatrische problemen hebben - Lichamelijke problemen en genetische afwijkingen vaak een rol spelen - Het kind leert langzamer, dus ook in de therapie - De geleerde vaardigheden generaliseren moeilijker - Omgevingsfactoren spelen een grotere rol (veel trauma en sociale problemen)
  • 5. Alle locaties: Polikliniek Locatie Ede: Polikliniek Intensive Home Treatment (IHT) per 1 feb 16 MDFT Dagbehandeling Klinische bedden: BOPZ en open
  • 6. We bieden hoogwaardige zorg Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig Het gezin staat centraal Competentiegericht In samenwerking met het netwerk en de ketenpartners
  • 7. Als zorg moeilijk wordt, dan kom je naar Pluryn Verstandelijk beperkt Normaal begaafd Lichamelijk beperkt Gedragsproblematiek Residentieel Ambulant Gezinsbehandeling Dagbehandeling Orthopedagogische behandelcentra Langdurige zorg Crisis Research & Development
  • 8. Casus Damian 11 jarige jongen Geen psychiatrische problemen gediagnosticeerd LVB (VIQ 78 PIQ 61)
  • 10. Jij bent okay! Een competentietraining voor jongeren met LVB en hun ouders met psychische en/of verslavingsproblemen Ivon Riemersma, junior onderzoeker Pluryn R&D en gedragswetenschapper Jan Pieter Heije
  • 11. KOPP gedachten en gevoelens KOPP: Kinderen van Ouders met Psychische Problemen KVO: Kinderen van Verslaafde Ouders
  • 14. Jij bent okay: Ondersteuningsgroep voor jongeren Extra aanpassingen - Simpel taalgebruik - Concrete voorbeelden - Extra herhaling basisemoties
  • 16. Jij bent Okay: oudermodule
  • 21. Jij bent okay! Vragen? Voor meer informatie over deelname aan dit onderzoek: Ivon Riemersma iriemersma@pluryn.nl
  • 22. Martine Weeland, Psycholoog / behandelco旦rdinator BinK Behandeling in de Klas (BinK)
  • 23. Gedragsproblemen op SBO-school Aandacht/ concentratie Oppositioneel gedrag Agressie School handelingsverlegen Conflict tussen ouders en school Hulpvraag school: Diagnostiek? Hoe komt hij weer tot ontwikkeling?
  • 24. Waarom Behandelen in de Klas? Veel kinderen met een LVB en psychiatrische problematiek lopen vast op school Generalisatie van vaardigheden naar dagelijks leven is lastig Daarom: behandelen in de setting waar problemen zich voordoen BinK: Tweedelijns kinderpsychiatrische (deeltijd)behandeling in de klas Kinder- en jeugdpsychiater, psycholoog/orthopedagoog, sociotherapeuten, vaktherapeuten, systeemtherapeut, ouderbegeleider. Speciale expertise op gebied van LVB, maar 坦坦k voor normaal begaafde kinderen
  • 25. Visie Behandeling inzetten binnen de setting waar het kind vastloopt Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig Competentiegericht Het hele systeem en verschillende milieus betrekken (school, gezin), multidisciplinair In samenwerking met ketenpartners
  • 26. Van visie naar praktijk (1) Behandeling inzetten binnen de setting waar het kind vastloopt Sociotherapeuten zijn in de klas aanwezig en werken aan doelen Behandelaren vormen een team met school; gedeelde visie en werkpunten Generalisatie van vaardigheden
  • 27. Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig Ambulante BinK: behandelaren komen naar school van herkomst BinK als deeltijdbehandeling: behandeling vindt plaats op De Brouwerij, cluster 4 school, op het terrein van Karakter Van visie naar praktijk (2)
  • 28. Competentiegericht Competentieanalyse: Vaardigheden vs. Ontwikkelingstaken kind 辿n gezin Concrete doelen en werkpunten Beloningsysteem: fasering Van visie naar praktijk (3)
  • 29. Het hele systeem wordt betrokken in de behandeling School werkt samen met behandelteam Ouders worden betrokken Gezinsdiagnostisch onderzoek (GDO), psychiatrische gezinsbehandeling, systeemtherapie, ouderbegeleiding Van visie naar praktijk (4)
  • 30. In samenwerking met ketenpartners School van herkomst, samenwerkingsverband, vervolghulpverlening wordt betrokken in de diagnostiek en behandeling Doel is altijd uitstroom naar passend onderwijs/ dagbesteding (deeltijdbehandeling max. 6 maanden) Van visie naar praktijk (5)
  • 31. 1. Anoniem contact school 2. Vrijblijvend ori谷nterend gesprek met ouders 3. Intake met KPO en OA 4. Start BinK behandeling op de Brouwerij, doelen: -Verheldering diagnostiek (diagnose ODD; ADHD? ASS?) -Versterken emotieregulatie (signaleringsplan, psychomotorische therapie) -Ouders krijgen psychoeducatie LVB en praktische handvatten voor de aansturing van Damian in de weekenden
  • 32. (Anoniem) overleggen over casus Bellen met Karakter Ede: 0318-676611 Een mail naar: AanmeldpuntBinK@karakter.com Aanmelden: verwijzing van (huis)arts, jeugdarts (GGD), medisch specialist, Centrum voor Jeugd & Gezin of sociaal wijkteam Bellen met Karakter Ede: 0318-676611 Een mail naar: AanmeldpuntBinK@karakter.com
  • 33. Flexibele behandelgroep Daphne Vinke- van Steijn, orthopedagoog/ behandelco旦rdinator Karakter
  • 34. Stroom Klinische open behandelgroep Totaal 8 bedden/ plekken die flexibel inzetbaar zijn Kinderen hebben een eigen kamer, gedeelde badkamer en toilet Basisonderwijs op terrein, voortgezet onderwijs op externe scholen of in thuissituatie Dagbehandelingsaanbod: individuele,- groep- en gezinstherapie, trainingen Duidelijke (dag)structuur aanwezig
  • 35. Visie flexibilisering Behandeling moet flexibel en op maat zijn, passend bij kind en zijn gezin: Behandeling is ambulant, opname in de kliniek is als module inzetbaar Zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig Ouders zijn co-expert Ieder gezin krijgt psychiatrische gezinsbehandeling (PG) In samenwerking met ketenpartners
  • 36. Door flexibilisering kan er beter worden aangesloten bij de zorgbehoeften van het kind en het gezin Keuze zorgzwaarte is afhankelijk van het gezinssysteem Geen schotten meer tussen afdelingen en disciplines Kliniek als module
  • 37. Vormen van flexibele zorg Kliniek als tijdelijke crisisinterventie Deeltijdbehandeling: kind is deels thuis en deels op de kliniek Dagbehandeling Fulltime opname en gaandeweg meer naar huis
  • 38. Opname Stroom fulltime voor de eerste 4 weken met als doel crisisinterventie BINK blijft betrokken voor onderwijs Opname wordt omgezet naar een deeltijdopname en start PG Doelen opname Damian: emotieregulatie vaardigheden, rouwverwerking, psycho-educatie Start Creatieve Therapie Start systeemtherapie met doelen systeem Casus Damian
  • 39. Op Volle Kracht Depressiepreventie bij jongeren met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen Martine Weeland, junior-onderzoeker Pluryn R&D
  • 40. Waarom Op Volle Kracht? Jongeren met een LVB hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van depressie en angststoornissen Dekker & Koot, 2003 Cooper, 1997; Meins, 1993, Richards et al., 2001 Veel jongeren hebben al (sub)klinische symptomen
  • 41. Nee..! In de praktijk lastig te herkennen (Damian) Gevolg: onderbehandeling depressie Bovendien: Met huidige behandelingen voor depressie wordt slechts 10-20% van de ziektelast weggenomen. 80-90% blijft dus bestaan (Trimbos, 2011) Hebben we het probleem in beeld?
  • 42. Op Volle Kracht Nederlandse bewerking van Penn Resiliency Program Brunwasser, 2009: PRP Aangepast voor LVB-doelgroep Wat gaan we eraan doen?
  • 43. Op Volle Kracht: Wat is het? Doel: versterken emotionele weerbaarheid jongeren met LVB Daardoor voork坦men en verminderen van depressieve symptomen 8 bijeenkomsten, op de behandelgroep, door SPV-ers en SPH-ers Competentiegericht Gebaseerd op cognitieve modellen en het sociaal- competentiemodel van depressie
  • 44. Op Volle Kracht: Hoe werkt het? GGGG-schema Gebeurtenis Gedachte Gevoel Gedrag
  • 45. Op Volle Kracht: Hoe werkt het? Niet-helpende gedachte: Is vaak negatief en maakt je bang, bedroefd of boos Helpt je niet om met een vervelende situatie om te gaan Helpende gedachte: Helpt je om met vervelende situaties om te gaan Is vaak optimistisch (niet altijd)
  • 46. Het onderzoek Is Op Volle Kracht effectief in het verminderen en voorkomen van depressie bij jongeren met een LVB? RCT met 2 condities 1. standaard klinische behandeling (treatment as usual) 2. standaard klinische behandeling + OVK Jongens en meiden tussen 12-16 jaar Karakter (jeugd-GGZ), Pluryn (gehandicaptenzorg), De Hoenderloo Groep (jeugdzorg) Vragenlijsten: Depressie: CDI-2 (Kovacs, 2012) Angst: SCAS (Spence, 1997) Denkfouten: CNCEQ-R (Maric, 2012) Coping stijlen: CRSQ (Abela, Brozina & Haigh, 2002) Gedragsproblemen: SDQ (Goodman, 1997)
  • 47. Voorlopige resultaten Geen vermindering depressieve symptomen, angst, negatieve denkstijlen en gedragsproblemen Geen verbetering coping en leefklimaat Vervolganalyses Ouderrapportages? Implementatieverschillen tussen groepen en instellingen? Moderatoren?
  • 48. Casus: welke behandeling indiceert u? Evelien, 10 jaar VIQ 66, PIQ 101 Eet- slaap en emotionele problemen, beperkte dagstructuur School gaat goed (SO cluster 3) Hoofddiagnose: PDD-nos Langerdurende psychiatrische gezinsbehandeling (IPG) en systeemtherapie hebben onvoldoende opgeleverd Vader heeft een autistische stoornis. Moeder voelt zich zwaar belast, heeft een laag energieniveau. Ouders willen dat het gezin tot rust komt en dat zowel Evelien als ouders leren omgaan met haar PDD-nos