Bazat e kontabilitetit
- 1. Kontabiliteti teori dhe praktik谷,sistem informacioni dhe konceptet baz谷 t谷 tij 谷sht谷 kontabiliteti ? Kush ka nevoj谷 p谷r kontabilitet ? A 谷sht谷 profesion apo shkenc谷 ? Cili 谷sht谷 roli I tij n谷 shoq谷ri-shtet ? Mosnjohja e konatbilitetit a paraqet mister p谷r joekonomist谷t ?
- 2. Kontabiliteti dhe r谷nd谷sia e informacionit kontab谷l Paraqet informacionin m谷 t谷 r谷nd谷sish谷m per biznesin dhe p谷r t谷 gjitha nivelet e menaxhmentit e vendimmarrjes Informacion I r谷ndesish谷m I regjistrimit t谷 ngjarjeve kontab谷l p谷r t谷 gjith谷 t谷 involvuarit ne biznesin p谷rkat谷s : Menaxhmenti , aksioner谷t ,furnitor谷t ,bankat shteti ,bleresit .
- 3. Koncepti baz谷 I kontabilitetit Koncepti baz谷 I kontabilitetit 谷sht谷 I lidhur me konceptin baz谷 t谷 nj谷 biznesi nj谷sie ekonomike funksionale . N谷 kontabiliet koncepti I nj谷sis谷 p谷rdoret n谷 kuptimin e njesise kontab谷l q谷 谷sht谷 nj谷sia ekonomike dhe q谷 谷sht谷 objekt I proceseve kontab谷l . Nj谷sit谷 nd谷rmarrjet mund t谷 jen谷 private,shteterore,institucionale ,banka agjenci,OJQ .
- 4. P谷rdoruesit-shfryt谷zuesit e informacionit kontabel
- 5. Informata p谷r drejtuesit menaxhmentin Informata p谷rmes pasqyrave financiare Fitimi ,humbja Shpenzimet Rritja/zvoglimi I kapitalit dhe aseteve Detyrimet afatshkurt谷ra-afatgjata Llogarit谷 e ark谷tueshme /k谷rkesat Llogarite e pagueshme /detyrimet afatshkurt谷ra Likuiditeti Kosto direkte dhe indirekte e produktit
- 6. Informatat kontab谷l p谷r t谷 tjeret Aksioner谷t dhe investitor谷t : p.sh.sa 谷sht谷 vlera e aksioneve,shp谷rndarja e dividendes(fitimit aksionar),koeficienti I lev谷rdis谷 investive Furnitor谷t dhe kreditor谷t e ndrysh谷m :gjendjen financiare dhe aft谷sin谷 e kthimit te borgjeve dhe mundesin谷 p谷r pagese t谷 detyrimeve p谷r furnizimet Kthimi dhe aft谷sia e kthimit te kredis谷 , huase apo detyrimeve tjera.
- 7. Informata kontab谷l p谷r shtetin-autoritetin tatimor Shuma e tatimeve dhe taksave per tu paguar sipas rezultateve te deklaruara n谷 librat kontab谷l Paraqitja e qarkullimit - prodhimit real t谷 periudh谷s s谷 deklarimit N谷 p谷rgjith谷si zbatimi I politikave fiskale t谷 rregulluara me Ligjet dhe Rregulloret tatimore
- 8. Ndarja e pergjithshme e p谷rdoruesve t谷 informacionit kontab谷l P谷rdorues t谷 brendsh谷m Menaxhmenti Aksioner谷t (kur jan谷 pronar谷) Punonjesit (me kompetenc谷) Perdorues t谷 jasht谷m Aksioneret (kur nuk jane pronar谷 ) Bankat Shteti Entet statistikore,sindikatat,mediat etj .
- 9. Perkufizimi I kontabilitetit Fillim i regjistrimit te aktivitetit ekonomik Me 1494 Luka Paciolo-italian vuri parimet baz谷 t谷 regjistrimit te dyfisht谷 t谷 nj谷 ngjarje financiare . Kontabiliteti p谷rkufizohet si gjuha e biznesit sepse I pari I ka,,degjuar dhe ,,par谷 informatat e ngjarjeve qe kan谷 ndodhur brenda biznesit p谷rkates . Kontabiliteti mban n谷 kontinuitet llogarin谷 financiare t谷 biznesit duke dh谷n谷 informata t谷 p谷rshtatshme n谷 koh谷 dhe hapsir谷 p谷r biznesin dhe t谷 tjer谷t.
- 10. Furnizimi me informata p谷rmes sistemit te kontabilitetit
- 11. Evaluimi I definicionit mbi kontabilitetin Ne vitin 1940 definicioni mbi kontabilitetin ishte : Kontabiliteti 谷sht谷 art I regjistrimit,klasifikimit dhe p谷rmbledhjes n谷 menyr谷 t谷 plot谷 dhe sipas vleres monetare t谷 veprimeve q谷 jan谷 t谷 shprehura finaciarisht dhe interpretimi I tyre Me 1970 ;Kontabiliteti p谷rkufizohet si aktivitet sh谷rbimi dhe informacioni financiar
- 12. Kontabiliteti si shkenc谷 Bordi mbi parimet e kontabilitetit dhe studiues t谷 caktuar e p谷rkufizojn谷 kontabilitetin si : ,,Kontabiliteti 谷sht谷 ajo deg谷 e shkenc谷s q谷 merret me matjen,grumbullimin ,regjistrimin ,p谷rpunimin dhe paraqitjen e informacionit kryesisht financiar ,p谷r t谷 informuar te gjithe te interesuarit dhe te ndihmon n谷 menyr谷 efikase n谷 drejtimin dhe funksionimin e nj谷sive ekonomike dhe q谷 leht谷son komunikimin me disa funksione speciale.
- 13. Kontabiliteti si t谷r谷si mjetesh dhe procedurash p谷rb谷het nga : Aktiviteti I regjistrimit t谷 informacionit dhe ngjarjes financiare P谷rpunimi I informacionit n谷 form谷 t谷 caktuar Komunikimi I informacionit t谷 p谷rpunuar n谷 forma e afate t谷 caktuara p谷r p谷rdoruesit e tij .
- 14. Pra Kontabiliteti mund t谷 p谷rkufizohet si :Proces I vrojtimit matjes,vler谷simit,interpretimit dhe komunikimit t谷 informacionit financiar p谷r q谷llime t谷 kontrollit financiar dhe marrjes se vendimeve efektive t谷 drejtimit ekonomik t谷 nj谷sis谷 ekonomike (Prof.Dr.Sotiraq Dhamo)
- 15. V谷shtir谷sit谷 n谷 studimin dhe pun谷n e kontabilitetit Paraqet analize,sinteze,procedure ,informacion ,raportim me sakt谷si Hapin e sigurte nga indentifikimi I nevoj谷s p谷r regjistrim kontab谷l deri ne raportimin perfundimtar (Pasqyrat Financ.) Njohja me praktikat kontab谷l Kontabiliteti nuk rrit-zvogelon vleren ai konstaton gjendjen
- 16. V谷shtir谷si tjera Zbatimi I standardeve dhe unifikimi I ambientit ligjor Eliminimi I divergjencave kontabel ndermjet periudhave te caktuara kohore Terminologjia adekuate Standardizimi I Planit kontabel 谷shtje - probleme tjera
- 17. Natyra , kuptimi dhe zhvillimi I terorive te kontabilitetit Teoria e kontabilitetit gjate zhvillimit ka evoluar ne proporcion te drejte me zhvillimet dhe ngjarjet e realiteteve te reja n谷 fenomenet dhe marr谷dh谷niet ndermjet tyre . Sipas Hendrikson ,,Teoria e kontabilitetit mund te arsyetohet si arsyetim logjik ne rrjetin e parimeve q谷 japin nj谷 kuader te pergjithshem te referencave me te cilat praktika e kontabilitetit mund te vler谷sohet dhe t谷 drejtoj ne zhvillimin e praktikave te reja .
- 18. Klasifikimi baze I teorive te kontabilitetit sipas nivelit te parashikimit Ekzistojn谷 tri teori kyesore : Teorite e struktures ose tradicionale (reagimi dhe raportimi I kontabilist谷ve n谷 situata t谷 caktuara).E preferojn谷 kontabilist谷t q谷 merren me praktikat kontab谷l . Teorite interpretuese-semantike .Kjo teori n谷nkupton gjetjen e nje lidhje midis matjes kontabel dhe konceptit ekonomik e fizik te fenomenit te botes reale
- 19. Teorite pragmatike te sjelljes .Kjo teori v谷 theksin n谷 efektet e pasqyrave p谷r sjelljen e vendimeve t谷 ardhshme. Sipas k谷saj teorie informacioni kontabel duhet t谷 determinoj谷 sjelljet e ardhshme t谷 shryt谷zuesve t谷 brendsh谷m dhe t谷 jashtem t谷 informacionit.
- 20. Teoria e metodes deduktive dhe induktive kontabel Metoda deduktive : Konsiston ne nxjerrjen e parimeve logjike q谷 japin bazat per aplikime konkrete ose praktike. Formulim I p谷rgjithshem e specifik I objektivave t谷 raportimit financiar Pasqyr谷 e p谷rgjithshme e ambientit ekonomik,financiar,ligjor,politik ,sociologjik Rrjet I rregullave te detyrueshme p谷r t谷 drejtuar procesin (aspekti ligjor,standardet ,
- 21. Formulim I parimeve dhe rregullave unike Aplikim I parimeve n谷 situata t谷 ve巽anta dhe perpilim I procedurave.
- 22. Metoda induktive Kjo metod谷 konsiston n谷 identifikimin dhe v谷zhgimin p谷rmes matjeve t谷 ve巽anta p谷r t谷 ardhur te konstatimet reale financiare . P谷rmes kesaj metode t谷 vezhgimit b谷het analiz谷 p谷r t谷 ardhur te konkluzionet e reja dhe mbi baz谷n e tyre te nd谷rtohen parime dhe praktika kontab谷l t谷 pranueshme p谷r biznesin nj谷sin谷 ekonomike .
- 23. M谷nyrat kryesore t谷 zhvillimit t谷 teorive t谷 kontabilitetit M谷nyra deskriptive (p谷rshkruese) Bazohet n谷 praktiken kontab谷l aktuale Sipas k谷saj m谷nyre nga aspekti praktik duhet t谷 zhvillohet aspekti teorik I kontabilitetit . Tenton t谷 spjegoj se si informacioni financiar ka ndikuar te p谷rdoruesit e brendshem dhe t谷 jasht谷m
- 24. M谷nyra e dobishmeris谷 s谷 vendimeve Influencimi shfytezuesve dhe vendimarresve n谷 sjelljen e vendimeve mbi informacionin e dobishmeris谷 . Procesi I sistematizimit dhe grumbullimit t谷 informacionit kontab谷l n谷 nj谷 moment t谷 caktuar raportues do t谷 jet谷 me efekt t谷 caktuar p谷r dobishm谷rin谷 dhe kualitetin e marrjes se vendimeve .
- 25. M谷nyra empirike P谷rq谷ndrohet n谷 studimet empirike Bazohet n谷 metodat ekskluzivisht shkencore Teknikat e sofistikuara Statistikat Aplikim e softwereve Etj
- 26. M谷nyra normative Bazohet n谷 teorite normative te rregullimit te sistemit kontab谷l P谷rdor modelet krahasuese t谷 raportimit Bazohet m谷 shum谷 n谷 konceptin ,,far谷 duhet t谷 jet谷 se sa 巽far谷 谷sht谷
- 27. M谷nyra e mir谷qenies Merr n谷 konsiderat谷 ndikimin e marrjes s谷 vendimeve n谷 mir谷qenien sociale . Per objektiv ka maksimizimin e mir谷qenies sociale p谷rmes s谷 cil谷s p谷rkufizohen dobishm谷rit谷 materiale t谷 an谷tar谷ve t谷 shoq谷ris谷.
- 28. Llojet e kontabilitetit Kryesisht ndahet n谷 : Kontabilitetin Financiar Kontabilitetin e kostos material Kontabilitetin e drejtimit menaxherial Kontabilitetin Tatimor
- 29. Kuptimi I Kontabilitetit Financiar Kontabiliteti gjith谷p谷rfshir谷s I t谷 gjitha aktiviteteve afariste e financiare t谷 lidhuara direkt dhe indirekt n谷 t谷r谷 procesin afarist t谷 nj谷sis谷 ekonomike . Pagesat mbi furnizimet ,faturimet nga shitja ,faturat mbi shpenzimet ,pranimi I letrave me vler谷 ,ark谷timet,detyrimet ,tatimet jan谷 ngjarje q谷 ndodhin p谷rdit谷 dhe si t谷 tilla duhet t谷 regjistrohen,sistemohen,ruhen,raportohen n谷 form谷 t谷 rezultateve dhe pasqyrave .
- 30. Roli dhe q谷llimet e kontabilitetit financiar Paraqet instrument informativ Kujtes谷 e shkruar-faktuar e veprimeve Siguron baz谷 p谷r p谷rpilimin e pasqyrave financiare Siguron baz谷n e referimit mbi detyrimet fiskale-tatimore dhe deklarimeve mbi t谷 ardhurat dhe shpenzimet e periudh谷s .
- 31. Llojet e profesionit kontab谷l Kontabilist谷t privat谷-individual brenda biznesit Kontabilist谷t publik谷 funksionojne si zyr谷 t谷 veqanta jasht谷 biznesit Kontabilist谷t e institucioneve dhe OJQ-ve (p谷rpilimin dhe raportimet e ndryshme q谷 jan谷 t谷 lidhuara edhe proceset buxhetore Edukator谷t kontab谷l agjencione t谷 ndryshme SKAK-u, AFAS-I etj .
- 32. Format e organizimit ligjor t谷 nj谷sive t谷 biznesit dhe kontabiliteti I tyre Biznesi me nj谷 pronar Biznesi me ortak谷ri partnerships Shoqerit谷 e kapitalit n谷 form谷 t谷 shoq谷rive me pergjegj谷si t谷 kufizuar ,ortakerit谷,aksioner谷t
- 33. Procesi I matjes se kontabilitetit Matja e veprimit ekonomik Blerja dhe shitja e mallrave dhe efekti I tyre I ndryshimit Pagesa e detyrimeve , pagesa e shpenzimeve ,marrja falas e asetit Hapja dhe konfigurimi I llogarive kontabel Matja n谷 nj谷si vlere monetare
- 34. Pyetjet me te shpeshta n谷 regjistrimin e kontabilitetit financiar far谷 do t谷 matet ? Kur do t谷 b谷het regjistrimi ? far谷 vlere do t谷 vendoset p谷r objektin e matur ? Cila 谷sht谷 kostoja historike Klasifikimi I llogarive kontab谷l sintetike /analitike
- 35. Pasqyrat kryesore kontab谷l Pasqyra e Bilancit te Gjendjes Pasqyra e t谷 ardhurave dhe shpenzimeve q谷 njihet si Bilanci I suksesit Pasqyra mbi ndryshimet n谷 kapital Pasqyra mbi rrjedhen e paras谷- qe njihet si Cash Flow
- 36. Struktura e Bilancit te Gjendjes Aktiva Pasuria xhiruese-rrjedh谷se (paraja,k谷rkesat ,llogarit谷 e arketueshme,letrat me vler谷,stoqet,l谷nda e par谷 ,repromateriali,rezervat Pasuria joxhiruese (toka,objektet,makineria,paisjet ...) Pasiva Detyrimet afatgjata(kredite afatagj.,huat谷) Detyrimet afatshkurt谷ra(kredite afatkurtera,llogarite e pagueshme ) Kapitali I pronarit (rezervave ,fitim I mbajtur)
- 37. Bilanci I gjendjes-paraqitja horizontale 900.000 Totali I Pasivit-burimeve 900.0000 Totali I Aktivit 250.000 150.000 500.000 - - - 1.Detyrimet 1.1.Afaatshkurt谷ra . 1.2.Afatgjata 2.Kapitali I pronarit - - - 250.000 650.000 - - - 1.Pasuria 1.1Pasuria xhiruese 1.2.Pasuria jo xhiruese - - - Shuma Pasiva Shuma Aktiva
- 38. Bilanci I gjendjes paraqitja vertikale I.Aktiva 900.000.00 Totali I Aktivit _____________________900.000.00 II.Detyrimet II.1Afatshkurtera ....150.000.00 II.2.Afatgjata 450.000.00 III.Kapitali I Pronarit ............500.000.00 Totali I Detyrimeve dhe Kapitalit... 900.000.00 Bilanci Kontabel ,Kompania X Date 31.12.2009
- 39. Ekuacioni Kontabel Pasuria ose Aktiva=Detyrimet +Kapitali , Pasuria Detyrimet =Kapitali I pronarit
- 40. Pasqyra e t谷 ardhurave dhe shpenzimeve Shpreh raportin nd谷rmjet t谷 ardhurave dhe shpenzimeve n谷 nj谷 periudh谷 t谷 caktuar . Ndryshe quhet edhe Bilanci I Suksesit Te ardhurat-shpenzimet=ardhura neto
- 41. 1.Te ardhurat.150.000.00 2.Shpenzimet .85.000.00 3.(1-2) E Ardhura Neto ..65.000.00 Pasqyra e Bilancit te Suksesit te Kompanise X
- 42. Pasqyra e kapitalit te pronarit Kapitali I Pronarit me 01 Janar 2009.320.000 Te ardhurat neto te vitit 200980.000 Totali I kapitalit te pronarit 400.000 -Terheqjet e pronarit gjate vitit .50.000 =Kapitali I pronarit me 31.12.2009..350.000 Kompania X Pasqyra e kapitalit te pronarit 01.01.2009
- 43. Karakteristikat cil谷sore t谷 informacionit te Pasqyrave Financiare Kuptueshm谷ria R谷nd谷sia p谷r vendimmarrje Besueshm谷ria Krahasueshm谷ria
- 44. Dy Supozimet kryesore te ndertimit te Pasqyrave Financiare 1.Biznesi ne vijimesi (going concern ) qe nenkupton se : Biznesi nuk ka qellim per te likuiduar njesine Te pushoj aktivitetin biznesor Nuk ka alternative tjeter 2.Kontabilteti Rrites (accrual accounting ) se te ardhurat njihen kur ndodhin dhe jo kur arketohen dhe shpezimet njihen kur paguhen e jo kur ndodhin