1. Warsztaty szkoleniowe Ekomuzeum – społeczna forma ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego oraz szansa na rozwój społeczno-ekonomiczny miejscowości w ramach projektu Turystyka bez granic – wzmocnienie współpracy transgranicznej w turystyce w oparciu o zrównoważony rozwój środowiska Snina 7-8 XI 2009 r. Program Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka 2007-2013
4. Definicja Ekomuzeum (na podstawie materiałów Barbary Kazior, Krajowego Koordynatora Ekomuzeów, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska) Ekomuzeum (muzeum bez murów) to muzeum tematyczne, którego obiekty (eksponaty) rozproszone w terenie, tworzą żywą kolekcję obrazującą wartości przyrodnicze i kulturowe regionu oraz dorobek jego mieszkańców. Wyjątkowy charakter regionu jest prezentowany jako wpadkowa warunków naturalnych i działalności ludzi – historycznej i obecnej
5. Cele tworzenia ekomuzeów Ochrona zasobów naturalnych i kulturowych Interpretacja lokalnego dziedzictwa (zdefiniowanie co jest tym dziedzictwem) Wzmacnianie lokalnej tożsamości Rozwój zrównoważonej turystyki i promocja lokalnych wytworów
6. Struktura ekomuzeum Centrum informacyjno-dokumentacyjne Zespół atrakcji w terenie Sieć ścieżek i szlaków Interaktywne warsztaty Cykliczne imprezy
10. Inwentaryzacja lokalnych atrakcji i osobliwości przyrodniczych i historyczno-kulturowych (zabytki, pomniki przyrody, ostoje ciekawych gatunków roślin i zwierząt, potrawy lokalne…)
11. Zebranie materiałów i informacji na temat atrakcji oraz istniejących szlaków i ścieżek na obszarze przyszłego ekomuzeum Przygotowanie propozycji trasy ścieżki kulturowo-przyrodniczej wokół Lutowisk Opracowanie mapki-szkicu Ekomuzeum
12. Nawiązanie współpracy i przedstawienie koncepcji Ekomuzeum potencjalnym partnerom Sektor publiczny: Zespół Szkół w Lutowiskach Gmina Lutowiska Nadleśnictwo Lutowiska Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN) Ośrodek Informacyjno-Edukacyjny BdPN Gminne Centrum Informacji Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku (MBL) Gminny Ośrodek Kultury w Lutowiskach Sektor pozarządowy: Fundacja Bieszczadzka Partnerstwo dla Środowiska Grupa Partnerska „Zielone Bieszczady” Stowarzyszenie Społeczne „Dzieciom Bieszczadzkiej Szkoły w Zatwarnicy” PanParks Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów Bieszczadzki Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Grupa Partnerska „Partnerstwo dla Ziemi Wadowickiej” Fundacja im. Heinricha Bolla (współpraca ze stypendystami przy realizacji projektu „Wielokulturowe Lutowiska”) Sektor biznesu: Studio Reklamy LOG-ART firma reklamowa „Krauz Studio” Firma Usługowo-Handlowa „Dzika Przyroda” Karpackie Centrum Turystyki Aktywnej „Zielony Rower” Przedsiębiorstwo Społeczne” Wydawnictwo Compass
13. Opracowanie planu działań na najbliższy okres (1 rok) oraz planu perspektywicznego Określenie możliwości dofinansowania projektu – budżet i plan finansowania (potencjalne źródła własne i zewnętrzne) Przygotowanie projektu działań zmierzających do utworzenia Ekomuzeum i wniosków do sponsorów o dofinansowanie inicjatywy
19. Obecnie w Bieszczadach utworzono 6 ekomuzeów: Ekomuzeum „Trzy Kultury” (Lutowiska) Ekomuzeum „Hołe” w Dźwiniaczu Dolnym Ekomuzeum „W Krainie Bobrów” (Orelec) Ekomuzeum „Tropiciele zaginionych śladów” - Hoszów Ekomuzeum „Zielony Cień” im. Marii Czerkawskiej (Rudenka)
20. Ekomuzeum „Trzy Kultury” Lutowiska eksponuje przyrodę okolic miejscowości oraz kulturę i historię mieszkających tu przed II wojną światową trzech grup narodowościowych i kulturowych: Żydów, Ukraińców i Polaków - oficjalnie otwarte we wrześniu 2006 roku – inicjatywa koordynowana przez kilkuosobową grupę skupioną wokół Zespołu Szkół w Lutowiskach.
22. Ekomuzeum „HOŁE” Dźwiniacz Dolny, Leszczowate, Serednica… utworzone pod koniec roku 2006, rozwinięte w roku 2007 - eksponuje walory historyczno-kulturowe miejscowości należących przed II wojną światową do rodziny Hołyńskich oraz atrakcje przyrodnicze okolic (m.in. Rezerwat Cisów) – inicjatywa koordynowana przez grupę inicjatywną skupioną wokół Ustrzyckiego Stowarzyszenia Turystycznego „Bieszczady”
23.
24. Ekomuzeum „W Krainie Bobrów” Uherce Mineralne, Orelec utworzone w roku 2007 - eksponuje walory przyrodnicze (m.in. siedliska żyjących w okolicy bobrów, pomnik przyrody „Kamień Orelecki”) oraz atrakcje kulturowo-historyczne (m.in. cmentarz wojenny z 1915 r., kościół barokowy z 1757 r., izba regionalna, dawny dwór obronny) – inicjatywa koordynowana przez grupę inicjatywną skupioną wokół Zespołu Szkół Publicznych w Uhercach Mineralnych.
25.
26. Ekomuzeum - Hoszów, Jałowe utworzone w roku 2007 - eksponuje walory przyrodnicze oraz miejsca związane z historią Hoszowa i Jałowego – koordynowane przez grupę inicjatywną skupioną wokół Szkoły Podstawowej w Hoszowie
27.
28. Ekomuzeum " Zielony Cień im. Marii Czerkawskiej” – Rudenka (gmina Olszanica) – utworzone w roku 2007 – eksponuje walory przyrodnicze i kulturowo-historyczne miejscowości Rudenka, promuje postać związanej z miejscowością pisarki Marii Czerkawskiej – inicjatywa koordynowana przez grupę inicjatywną skupioną wokół Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Szkoły w Ruderce.
29.
30. Ekomuzeum „W Krainie Bojków” Zatwarnica w Zatwarnicy powstała „Chata Bojkowska” - modelowy Ośrodek Zrównoważonego Rozwoju na bazie odtwarzanej chyży bojkowskiej Obecnie powstaje Ekomuzeum „W Krainie Bojków”
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42. Իó i okolice – atuty kulturowe Świetnie zorganizowana społeczność miejscowa – w odniesienu do reszty regionu bieszczadzkiego Istnienie zespołu „Bieszczadzki Dom” Istnienie „Koszykaliów” Wytwórcy wyrobów z wikliny Funkcjonowanie hodowli koni roboczych wykorzystywanych do pracy w lesie (obecnie rzadkie zjawisko w Bieszczadach. Źródło ropy naftowej. Istnienie zachowanej kuźni wiejskiej Wytwarzanie wyrobów opartych o pszczelarstwo szczególnie miody pitne. Funkcjonowanie obok typowych składników etnicznych Bieszczadów, czytelnych śladów kolonizacji józefińskiej. Możliwość przejażdżek stylizowanymi powozami i sańmi. Funkcjonowanie wyrobów z bibuły. Interesująca kamieniarka przydrożnych krzyży i kapliczek, charakterystyczna tylko dla skrajnie wschodniego pasa Bieszczadów – przy granicy – analogiczne tylko w okolicach Chyrowa, Starego Sambora i Turki na Ukrainie. Stosunkowo duże stada wypasanego bydła – niegdyś obraz charakterystyczny dla tych gór, obecnie rzadkość. Wykorzystanie miejscowych legend, podań, opowiadań, zwyczajów, obrzędów, piosenek itp. Wykorzystanie rzemiosła o regionalnych korzeniach.