การจำกัดสิทธิด้านข้อมูลข่าวสาร - ข้อเสนอต่อชุดร่างกฎหมาย ความมั่นคงดิจิทัล
•
1 like•2,856 views
- ความพยายามในการควบคุมข่าวสารและเข้าถึงข้อมูลของประชาชน - โครงการ Single Gateway, การสั่งซื้ออุปกรณ์จาก Hacking Team, สถานการณ์หลังรัฐประหาร 2557, การละเมิดสิทธิมนุษยชนและสิทธิในกระบวนการยุติธรรม, ร่างกฎหมายความมั่นคงดิจิทัล-กฎอัยการศึกไซเบอร์ - สรุปแนวโน้ม-ข้อสังเกต มาตรการทางเทคโนโลยี กฎหมาย โครงสร้างองค์กร และกระบวนการ - มีแนวโน้มเพิ่มโทษ-เพิ่มอำนาจ-ลดการตรวจสอบ-ไม่ต้องรับผิด - ข้อเสนอต่อร่างกฎหมาย-โครงสร้างคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลที่จะไม่เป็นอิสระ นำเสนอในการประชุม Amnesty International Report 2015/2016 24 ก.พ. 2559 ณ โรงแรมสุโกศล กรุงเทพ #AIR16 ---- รายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชนปี 2558-2559 | แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล https://www.amnesty.or.th/resources/annual-report/752 https://youtu.be/KFOXsXMPn1A มูลนิธิเพื่ออินเทอร์เน็ตและวัฒนธรรมพลเมือง https://thainetizen.org https://www.facebook.com/thainetizen https://twitter.com/thainetizen
การจำกัดสิทธิด้านข้อมูลข่าวสาร - ข้อเสนอต่อชุดร่างกฎหมาย ความมั่นคงดิจิทัล
- 1. ข้อเสนอต่อชุดร่างกฎหมาย ความมั่นคงดิจิทัล มาตรการและแนวโน้มนโยบายจำกัด และควบคุมเสรีภาพด้านข้อมูลข่าวสาร อาทิตย์ สุริยะวงศ์กุล #AIR16 Amnesty International Report 2015/2016 24 กุมภาพันธ์ 2559 โรงแรมสุโกศล กรุงเทพ
- 2. ความพยายามในการควบคุมข่าวสารและเข้าถึงข้อมูลของประชาชน เหตุการณ์น่าสนใจ (ก่อน 2558) • พ.ค. 2556 สำนักงานความมั่นคงแห่งชาติสอบถามบริษัท Hacking Team ว่าสามารถ ดักรับข้อมูล LINE, WeChat, และ WhatsApp ได้หรือยัง (มีอีเมลในปี 2557 ยืนยันว่า ดักรับได้แล้ว) • ส.ค. 2556 กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทาง เทคโนโลยี (ปอท.) มีแนวคิดขอข้อมูลผู้ใช้และข้อมูลสนทนาจาก LINE • พ.ค. 2557 คณะรัฐประหารออกประกาศและคำสั่งหลายฉบับ ให้ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต ตรวจสอบการใช้งานอินเทอร์เน็ตที่อาจขัดต่อความสงบเรียบร้อย, ในการจับผู้ประท้วงมี การอุปกรณ์สื่อสารและขอรหัสผ่านสื่อสังคมออนไลน์ • ธ.ค. 2557 กระทรวงไอซีทีเปิดเผยว่ากำลังตรวจตราข้อมูล LINE, แต่งตั้งคณะทำงาน ทดสอบระบบเฝ้าติดตามออนไลน์ ถอดรหัสลับ SSL และประสานงานกับผู้ให้บริการ International Internet Gateway
- 3. ความพยายามในการควบคุมข่าวสารและเข้าถึงข้อมูลของประชาชน เหตุการณ์น่าสนใจ (2558-) • ม.ค. 2558 ครม.เห็นชอบหลักการ “ชุดร่างกฎหมายความมั่นคงดิจิทัล” มีร่าง พ.ร.บ.ความมั่นคงไซเบอร์ฯ ให้อำนาจ “กปช.” ในลักษณะ “กฎอัยการศึกไซเบอร์” • มิ.ย. 2558 เอกสารที่หลุดจาก Hacking Team ยืนยันว่าผลิตภัณฑ์ควบคุม คอมพิวเตอร์และดักรับข้อมูล Remote Control System Galileo ถูกสั่งซื้อแล้ว และ กำลังถูกจัดส่งมาประเทศไทย • ก.ย. 2558 นโยบาย “Single Gateway” เป็นข่าวใหญ่ • 19 ม.ค. 2559 ปอท. ประกาศจัดซื้อระบบติดตามข้อมูลสังคมออนไลน์อัตโนมัติ • 28 ม.ค. 2559 คณะกรรมาธิการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านการสื่อสารมวลชน สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ขอให้ Google ถอดเว็บไซต์ที่มีเนื้อหากระทบต่อ ความมั่นคงโดยไม่ต้องรอคำสั่งศาล
- 10. เพิ่มโทษ-เพิ่มอำนาจ-ลดการตรวจสอบ-ไม่ต้องรับผิด สรุปแนวโน้ม-ข้อสังเกต • เพิ่มโทษเนื้อหาความมั่นคง (ร่าง พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ มาตรา 14/1) • ตีความกฎหมายเข้มข้นขึ้น เพื่อ ปราบความเห็นต่าง-ข้อมูลแย้ง (ข่าวกระทบสถาบันหลัก เช่น กองทัพ ภาพ-เพลงล้อ อุปมาอุปมัย การนำ เสนอแผนผัง-แผนภาพ) • เพิ่มความเข้มข้นในมาตรการ ปิดกั้นและสอดแนมทาง เทคโนโลยี • มาตรา 33 และ 34 ของร่าง พ.ร.บ.ความมั่นคงไซเบอร์ฯ อาจ ถูกใช้ร่วมกับ “Single Gateway” หรือมาตรการทาง เทคโนโลยีอื่น เพื่อเข้าถึงและ ถอดรหัสลับการสื่อสาร • รัฐต้องการลัดข้าม (by pass) กระบวนการตรวจสอบ • “กฎอัยการศึกไซเบอร์” อำนาจพิเศษ ทั่วราชอาณาจักร 24 ชั่วโมง • ร่างพ.ร.บ.มั่นคงไซเบอร์ จัดตั้งสำนักงาน คณะกรรมการการรักษาความมั่นคง ปลอดภัยไซเบอร์แห่งชาติ (กปช.) มี อำนาจสั่งหน่วยงานรัฐและเอกชน (มาตรา 33, 34) ถ้าไม่ทำตามมีความผิด ร้ายแรง (31) เจ้าหน้าที่ขอดูข้อมูลได้ โดยไม่มีรายละเอียดการตรวจสอบ อำนาจ (35) • คณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วน บุคคลจะไม่เป็นอิสระ และจะไม่ สามารถทำงานคุ้มครองได้จริง • พึ่งกปช.สูง (มาตรา 16) ทำงานใต้ โครงสร้างกระทรวง กรรมการจากรัฐ สัดส่วนสูง ทำงานไม่เต็มเวลา ประโยชน์ ขัดกัน กฎหมาย-เทคโนโลยี โครงสร้าง-กระบวนการ
- 11. พิจารณาหลักการระหว่างประเทศ ข้อเสนอ • พิจารณา รายงาน “สิทธิความเป็นส่วนตัวในยุคดิจิทัล” ของสำนักงานข้าหลวงใหญ่ด้านสิทธิ มนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (A/HRC/27/37 — The right to privacy in the digital age) ในการออกกฎหมาย นโยบาย และมาตรการที่จะกระทบกับสิทธิดังกล่าวของพลเมือง • พิจารณา หลักการระหว่างประเทศว่าด้วยการใช้หลักสิทธิมนุษยชนกับการสอดแนมการสื่อสาร (International Principles on the Application of Human Rights to Communications Surveillance) ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ร่างพ.ร.บ.ความมั่นคงไซเบอร์ ร่าง พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงพยานหลักฐาน • พิจารณา หลักการมะนิลาว่าด้วยความรับผิดของสื่อตัวกลาง (Manila Principles on Intermediary Liability) กับกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับผู้ให้บริการ (เช่น พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์) • ภาคธุรกิจและภาครัฐพิจารณา หลักการชี้แนะเรื่องสิทธิมนุษยชนสำหรับธุรกิจ: ตามกรอบงาน องค์การสหประชาชาติในการคุ้มครอง เคารพ และเยียวยา (UN Guiding Principles on Business and Human Rights) ในการดำเนินนโยบาย
- 12. พิจารณา “ชุดร่างกฎหมายความมั่นคงดิจิทัล” ข้อเสนอ • ทบทวนและปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมข้อมูล การดักรับข้อมูล การจัดเก็บและใช้หลักฐาน ทางอิเล็กทรอนิกส์ ให้มีความสม่ำเสมอกัน และได้มาตรฐานสิทธิมนุษยชน • ยกเลิกข้อกฎหมายที่ซ้ำซ้อน ตัดความผิดทางเนื้อหา (หมิ่นประมาท) ออกจากพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ • เช่น มาตรา 14 มีในประมวลกฎหมายอาญาอยู่แล้ว, มาตรา 16 และ 16/1 ควรจะครอบคลุมอยู่ในร่างพ.ร.บ.คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล • การดักรับข้อมูล จะถูกใช้ก็ต่อเมื่อมีการอนุญาตจากฝ่ายตุลาการ ทำตามหลักความชอบด้วยกฎหมาย- ชอบธรรม-ได้สัดส่วน-และจำเป็น ไม่ว่าผู้ถูกสอดแนมจะมีสัญชาติใดหรืออยู่ที่แห่งใด และมีองค์กรตรวจ สอบและทบทวนการดักรับข้อมูล (Oversight Board) • ข้อกฎหมายที่ระบุให้จำเป็นต้องมีขั้นตอนตรวจสอบการใช้อำนาจของเจ้าหน้าที่จะต้องระบุให้ชัดเจนตั้งแต่กฎหมายระดับพระราชบัญญัติที่มี การทบทวนร่างกฎหมายโดยสภานิติบัญญัติ • ข้อยกเว้นไม่บังคับใช้กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล จะต้องเป็นไปอย่างจำกัด • คณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ต้องเป็นองค์กรกำกับที่เป็นอิสระ (Independent Regulatory Agency) ที่ไม่ขึ้นกับฝ่ายการเมือง ฝ่ายราชการ และฝ่ายความมั่นคง -- ทำงานเต็มเวลา มีอำนาจในทาง ปฏิบัติเพียงพอ
- 13. หลักการระหว่างประเทศว่าด้วยการใช้หลักสิทธิมนุษยชนกับการสอดแนมการสื่อสาร การสอดแนมการสื่อสาร 1. ความชอบด้วยกฎหมาย 2. เป้าหมายที่ชอบธรรม 3. ความจำเป็น 4. ความเพียงพอ 5. ความได้สัดส่วน 6. หน่วยงานตุลาการที่มีความรู้ความ สามารถ 7. กระบวนการอันควรตามกฎหมาย 8. การแจ้งให้ผู้ใช้ทราบ 9. ความโปร่งใส 10.การตรวจสอบโดยสาธารณะ 11.ความคงสภาพของการสื่อสารและ ระบบ 12.หลักประกันสำหรับความร่วมมือ ระหว่างประเทศ 13.หลักประกันเพื่อป้องกันการเข้าถึง โดยมิชอบด้วยกฎหมาย
- 14. หลักการมะนิลาว่าด้วยความรับผิดของสื่อตัวกลาง การควบคุมเนื้อหาตามกระบวนการอันควรตามกฎหมาย 1. สื่อตัวกลางควรได้รับการคุ้มครองจากความรับผิดกรณีที่เป็นเนื้อหาของบุคคลที่สาม 2. ต้องไม่กำหนดให้ควบคุมเนื้อหา เว้นแต่มีคำสั่งจากหน่วยงานศาล 3. คำขอให้ควบคุมเนื้อหาต้องมีความชัดเจน ไม่คลุมเครือ และเป็นไปตามกระบวนการอัน ควรตามกฎหมาย 4. กฎหมายและคำสั่งและการปฏิบัติเพื่อควบคุมเนื้อหาต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ว่าด้วย ความจำเป็นและความได้สัดส่วน 5. กฎหมายและนโยบายและการปฏิบัติเพื่อควบคุมเนื้อหาต้องเป็นไปตามกระบวนการอัน ควรตามกฎหมาย 6. ความโปร่งใสและการตรวจสอบได้ต้องเป็นองค์ประกอบของกฎหมายและนโยบาย รวม ทั้งการปฏิบัติเพื่อการควบคุมเนื้อหา
- 15. #AIR16 อ้างอิง-เอกสารเพิ่มเติม • สถานการณ์ด้านสิทธิในความเป็นอยู่ส่วน ตัว – ที่ประชุมหารือ UPR ประเทศไทย รอบที่ 2 • The Right to Privacy – Stakeholder submission to Universal Periodic Review 2nd cycle on Thailand • Freedom on the Net 2015 - Thailand • แถลงการณ์เครือข่ายพลเมืองเน็ต: รัฐบาล ต้องสนับสนุนการตรวจสอบของประชาชน • รายงานพลเมืองเน็ต 2557 • ย้อนไทม์ LINE ความพยายามสอดแนม การสื่อสารของรัฐไทย • Compliant or complicit? Thai Government made American industry complicit in speech prosecution • การควบคุมข้อมูลข่าวสารในประเทศไทย นับแต่รัฐประหาร 2557 : งานวิจัยโดย Citizen Lab • วาระดิจิทัลของคสช.: สองเดือนแรก • ถกหนัก กฎหมายดักฟัง นักกฎหมายเตือน ต้องเจาะจง ชั่งน้ำหนักสาธารณะ VS บุคคล • “การแจ้งและขอความยินยอมเป็นสิ่งที่ขาด ไม่ได้ในกม.คุ้มครองข้อมูลฯ” นัก กม.แคนาดาชี้ • รวมร่างและความคืบหน้ากฎหมาย เศรษฐกิจดิจิทัล (สพธอ.)