ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
AA Yurt
Haberleri Editörü
Zekeriya Kaya
Ajans Haberciliği
• Daha çok haber
Ajanslar her zaman medyanın temel haber kaynakları arasında yer almıştır.
Bugün ajanslar geleneksel birikimi ve yapısıyla yeni olana adapte olmak
zorunda. Artık herkes her şeyden haberdar oluyor, küçük veya yerel haber
yok ve akış hızı yüksek. Daha fazla üretmek ve sunmak gerekmektedir. Yeni
medya mecralarının yanı sıra geleneksel medyanın ekonomi politiğindeki
değişim de ajansa bağımlılığı artırmaktadır.
• Rekabet ya da yeni gündem belirleyiciler
Batı merkezli ”nesnellik” çerçevesi günümüzde geçerliliğini yitiriyor. Bugün
küresel ve yerel gelişmelerin aktarılmasında farklı aktörler devreye giriyor
ve bunlar daha güçlü hale geliyor. Türkiye merkezli bir ajans ABD’de
yaşanan gelişmeleri daha etkili bir şekilde aktarıyor ve ses getiriyor. Bu
küresel seyir yeni yatırımları, yeni yapılanmayı zorunlu kılmaktadır.
• Zengin içerik, yeni ürün
Haber içeriğinde kalite ve nicelik değişimi dikkati çekiyor. Daha fazla
fotoğraf, daha nitelikli görseller ve yeni medya odaklı ürün yelpazesi öne
çıkmaya başladı.
Yeni Medya, Yeni İhtiyaçlar
• Hız zamanı
Yeni medya çağında haber de tüketim kültürünün bir parçası olurken, habercinin
yeni iletişim teknolojilerine entegre olarak sosyal medya kullanıcıları ile yarışması
söz konusu olmuştur.
• Doğru nerede?
Kullanıcı odaklı içerik üretimi bilgi kirliliğinin ve manipülasyon girişimlerine zemin
oluşturuyor. Yurttaş gazeteciliği medya tarafından sorgulansa bile sıcak gelişmede
ajansların doğru bilgiyi zamanında vermemesi sosyal medyanın gündeme yön
vermesine neden olabilmektedir.
• Her şey gider
Orijinalliğin neredeyse kaybolduğu, kaynağı ve yeri belli olmayan içeriklerin
medyada yer bulduğu bir tarihsel süreçte en sıcak gelişmelerde dahi birinci
kaynaktan, etik görsel içerik sunmak her zamankinden daha önemli hale geldi.
• Bilgiyi paylaşmak “güçtür”
Kitlelere bilgi aktaran kanallarla paylaşımda bulunmanın riskler barındırdığı
dönemleri geride bıraktık, etik çerçevenin bulunmadığı ve hukuki kontrolün
zorlaştığı bir yapıya karşı ajans –kaynakların geleneksel reflekslerine rağmen- doğru
bilgiyi aboneye sunmakla yükümlü.
Terör Haberleri
• Terör haberlerinde ana çerçeve
Terör ve terörizm tanımlarında çeşitlilik olduğu gibi “terör örgütü” tanımı da en
azından bir o kadar değişkenlik göstermektedir. Bugün terör örgütlerinin uluslararası
kabullere rağmen alan ve destekçi bulduğu dikkate alındığında haberin önemi daha
fazla öne çıkmaktadır. Türkiye’de 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun yanı sıra
terör örgütlerine ilişkin listeler ile medya kuruluşlarının yayın ilkeleri ve basın meslek
ilkeleri bir çerçeve oluşturmaktadır. Bunların dışında terör örgütleri listeleri,
uluslararası sözleşmeler de bir yol yol gösterici olarak değerlendirilebilir.
• Ulusal gündemde terör ve terör söylemi
Özellikle Türkiye’ye karşı eylemleriyle gündemde yer tutan terör örgütlerine ilişkin
haberlerde nesnellik, yeterli içerik ve temel özellikleri barındırma, yasal ve etik
sınırlara riayet, dil ve tanımlama gibi temel ihtiyaçlar birçok haber kategorisinde
olduğundan daha önemlidir. Terör örgütlerinin amaçlarına doğrudan veya dolaylı
olarak katkı sağlamaktan kaçınmak ve aynı zamanda aboneye ihtiyacı olanı sunmak
gerekiyor
• Haberciye bekleyen başlıca tuzaklar
Haberci reflekslerinin ağırlığı, kavram kargaşası, manipülasyon veya özdeşlik, nesnellik
tartışması, karşı algı oluşturma riski gibi habere dahil olmayan unsurların dikkatli
şekilde süzülmesi önem arz ediyor.
Terör Haberlerine Yaklaşım
• Terör haberlerinin gündemdeki yeri
Anadolu Ajansı verilerine göre,
2017 yılının ilk 10 ayında üretilen 194 bin 958 haberden 35 bin 25’i doğrudan veya
dolaylı terör ile ilintili
6 bin 214 haber PKK, 5 bin 7 haber DAEŞ, 18 bin 44 haber ise FETÖ ile ilgili
Terör haberlerinin toplam üretime oranı yüzde 18
Bu oran 2016’nın aynı döneminde yüzde 22,5, 2015’te yüzde 10 olarak gerçekleşmiş
• Dikkat noktaları
Terör örgütlerinin tuzaklarından kaçınma
Hukuki ve etik kurallara bağlılık
Ulusal çıkarlar ve toplumsal hassasiyet
İnsan hakları ve kişi hürriyeti
Aboneye karşı sorumluluk
Doğru bir dil ve görsel içerik
Hız ve manipülasyonu önleme
Engellerin önceden tespiti ve aşılması
Anadolu Ajansı
10 Başlıkta Terör Haberleri Nasıl Yapılır
1. Duyuma dayalı bilgilerle flaş veya son dakika haberi
yayınlamamak
2. Terör örgütlerinin amacına hizmet etmemek
3. Terör haberlerinde reyting ve tiraj kaygısı gütmemek
4. Ölü ve yaralı görsellerine yer vermemek
5. Terör örgütlerinin terminolojisini kullanmamak
6. Ölenlerin kimliklerini açıklamak için acele etmemek
7. Terör örgütü veya elebaşlarının açıklamalarını
haberleştirmemek
8. Sosyal medyada yer alan bilgi ve görsellere dikkat etmek
9. Terör örgütlerinin algı operasyonlarına karşı dikkatli olmak
10.Teröre karşı operasyon hazırlıklarını önceden duyurmamak
www.aa.com.tr
zkaya@aa.com.tr

More Related Content

Zekeriya Kaya - Terör Haberleri Nasıl Yapılır

  • 2. Ajans Haberciliği • Daha çok haber Ajanslar her zaman medyanın temel haber kaynakları arasında yer almıştır. Bugün ajanslar geleneksel birikimi ve yapısıyla yeni olana adapte olmak zorunda. Artık herkes her şeyden haberdar oluyor, küçük veya yerel haber yok ve akış hızı yüksek. Daha fazla üretmek ve sunmak gerekmektedir. Yeni medya mecralarının yanı sıra geleneksel medyanın ekonomi politiğindeki değişim de ajansa bağımlılığı artırmaktadır. • Rekabet ya da yeni gündem belirleyiciler Batı merkezli ”nesnellik” çerçevesi günümüzde geçerliliğini yitiriyor. Bugün küresel ve yerel gelişmelerin aktarılmasında farklı aktörler devreye giriyor ve bunlar daha güçlü hale geliyor. Türkiye merkezli bir ajans ABD’de yaşanan gelişmeleri daha etkili bir şekilde aktarıyor ve ses getiriyor. Bu küresel seyir yeni yatırımları, yeni yapılanmayı zorunlu kılmaktadır. • Zengin içerik, yeni ürün Haber içeriğinde kalite ve nicelik değişimi dikkati çekiyor. Daha fazla fotoğraf, daha nitelikli görseller ve yeni medya odaklı ürün yelpazesi öne çıkmaya başladı.
  • 3. Yeni Medya, Yeni İhtiyaçlar • Hız zamanı Yeni medya çağında haber de tüketim kültürünün bir parçası olurken, habercinin yeni iletişim teknolojilerine entegre olarak sosyal medya kullanıcıları ile yarışması söz konusu olmuştur. • Doğru nerede? Kullanıcı odaklı içerik üretimi bilgi kirliliğinin ve manipülasyon girişimlerine zemin oluşturuyor. Yurttaş gazeteciliği medya tarafından sorgulansa bile sıcak gelişmede ajansların doğru bilgiyi zamanında vermemesi sosyal medyanın gündeme yön vermesine neden olabilmektedir. • Her şey gider Orijinalliğin neredeyse kaybolduğu, kaynağı ve yeri belli olmayan içeriklerin medyada yer bulduğu bir tarihsel süreçte en sıcak gelişmelerde dahi birinci kaynaktan, etik görsel içerik sunmak her zamankinden daha önemli hale geldi. • Bilgiyi paylaşmak “güçtür” Kitlelere bilgi aktaran kanallarla paylaşımda bulunmanın riskler barındırdığı dönemleri geride bıraktık, etik çerçevenin bulunmadığı ve hukuki kontrolün zorlaştığı bir yapıya karşı ajans –kaynakların geleneksel reflekslerine rağmen- doğru bilgiyi aboneye sunmakla yükümlü.
  • 4. Terör Haberleri • Terör haberlerinde ana çerçeve Terör ve terörizm tanımlarında çeşitlilik olduğu gibi “terör örgütü” tanımı da en azından bir o kadar değişkenlik göstermektedir. Bugün terör örgütlerinin uluslararası kabullere rağmen alan ve destekçi bulduğu dikkate alındığında haberin önemi daha fazla öne çıkmaktadır. Türkiye’de 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun yanı sıra terör örgütlerine ilişkin listeler ile medya kuruluşlarının yayın ilkeleri ve basın meslek ilkeleri bir çerçeve oluşturmaktadır. Bunların dışında terör örgütleri listeleri, uluslararası sözleşmeler de bir yol yol gösterici olarak değerlendirilebilir. • Ulusal gündemde terör ve terör söylemi Özellikle Türkiye’ye karşı eylemleriyle gündemde yer tutan terör örgütlerine ilişkin haberlerde nesnellik, yeterli içerik ve temel özellikleri barındırma, yasal ve etik sınırlara riayet, dil ve tanımlama gibi temel ihtiyaçlar birçok haber kategorisinde olduğundan daha önemlidir. Terör örgütlerinin amaçlarına doğrudan veya dolaylı olarak katkı sağlamaktan kaçınmak ve aynı zamanda aboneye ihtiyacı olanı sunmak gerekiyor • Haberciye bekleyen başlıca tuzaklar Haberci reflekslerinin ağırlığı, kavram kargaşası, manipülasyon veya özdeşlik, nesnellik tartışması, karşı algı oluşturma riski gibi habere dahil olmayan unsurların dikkatli şekilde süzülmesi önem arz ediyor.
  • 5. Terör Haberlerine Yaklaşım • Terör haberlerinin gündemdeki yeri Anadolu Ajansı verilerine göre, 2017 yılının ilk 10 ayında üretilen 194 bin 958 haberden 35 bin 25’i doğrudan veya dolaylı terör ile ilintili 6 bin 214 haber PKK, 5 bin 7 haber DAEŞ, 18 bin 44 haber ise FETÖ ile ilgili Terör haberlerinin toplam üretime oranı yüzde 18 Bu oran 2016’nın aynı döneminde yüzde 22,5, 2015’te yüzde 10 olarak gerçekleşmiş • Dikkat noktaları Terör örgütlerinin tuzaklarından kaçınma Hukuki ve etik kurallara bağlılık Ulusal çıkarlar ve toplumsal hassasiyet İnsan hakları ve kişi hürriyeti Aboneye karşı sorumluluk Doğru bir dil ve görsel içerik Hız ve manipülasyonu önleme Engellerin önceden tespiti ve aşılması
  • 6. Anadolu Ajansı 10 Başlıkta Terör Haberleri Nasıl Yapılır 1. Duyuma dayalı bilgilerle flaş veya son dakika haberi yayınlamamak 2. Terör örgütlerinin amacına hizmet etmemek 3. Terör haberlerinde reyting ve tiraj kaygısı gütmemek 4. Ölü ve yaralı görsellerine yer vermemek 5. Terör örgütlerinin terminolojisini kullanmamak 6. Ölenlerin kimliklerini açıklamak için acele etmemek 7. Terör örgütü veya elebaşlarının açıklamalarını haberleştirmemek 8. Sosyal medyada yer alan bilgi ve görsellere dikkat etmek 9. Terör örgütlerinin algı operasyonlarına karşı dikkatli olmak 10.Teröre karşı operasyon hazırlıklarını önceden duyurmamak