際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Cultuur en Projectmanagement 
omgaan met verschillen 
Dr. Huibert de Man, Geldrop 
28 oktober 2014
Agenda 
Tijd Activiteit 
13:30  13:45 Welkom (etc.) 
13:45  14:30 Cultuur, projectmanagement en 
omgaan met verschillen 
14:30-14:45 Pauze 
14:30  15:15 Groepsdiscussies 
15:15  15:30 Thee en koffie 
15:30  16:30 Plenaire terugkoppeling en afronding
Stelling 
De effectiviteit van 
projectmanagement 
bij/rond de overheid is 
afhankelijk van de mate 
waarin project- en 
programmamanagers en 
andere betrokkenen in staat 
zijn de verschillen tussen 
politieke, bestuurlijke, 
ambtelijke en professionele 
culturen te overbruggen. 
De project- of programma-manager 
moet dus (de 
grenzen) van zijn eigen 
cultuur begrijpen.
Cultuur en Project 
Project-cultuur 
Organisatie-cultuur 
Project-verloop 
Project-resultaat 
Bestuurlijke 
omgeving 
Politieke 
omgeving
Wat jullie schrijven 
 Ambtelijke organisaties: onzekerheidsmijdend, 
machtsafstanden, rolgericht 
 Maar onder collegas vaak: dorpsmarkt (wheel 
& deal) + persoonsgerichtheid (ten koste van 
resultaat) 
 Omgevingen om goed projectmatig te werken 
 Resultaatgericht 
 Kennis (niet macht-)gedreven 
 Flexibel, snel schakelen.
Wat cultuur is en niet is 
Wel Niet 
 Begrippen, spelregels, normen 
en denkbeelden die bepalen 
hoe mensen met elkaar 
werken. zoals 
 Gedeelde waarden 
 Normen 
 Verhalen 
 Symbolen 
 Voorbeeldfiguren 
 Gedrag 
 Gedrag is wel een uiting van 
cultuur 
 Structuren en 
structuurkenmerken 
 Sociale afstand 
 Centralisatie, decentralisaie 
 Autonomie of 
empowerment 
 Individuele kenmerken 
 Persoonlijkjheid.
Meer abstracte definitie 
 Gedeeld cognitief systeem 
 Begrippen (taal) 
 regels 
 normen, procedures 
 waarden 
 Dat sociaal gedrag in banen leidt 
(programmeert) 
 Geeft betekenis en motiveert 
 Biedt standaardpatronen van gedrag 
 Biedt criteria voor beoordeling
Grotendeels onzichtbaar! 
Afpellen om de kern 
te vinden
Projecten en Cultuur 
 Projectmanagement benadrukt 
 Unieke concrete resultaten (niet de herhalende en 
herhaalbare routine) 
 Bewuste sturing van activiteiten, middelen, informatie 
etc. (geen pure improvisatie) 
 Tijdelijkheid van organisatieverbanden (geen 
omgeving om oud te worden) 
 Wat eist dit van de cultuur? 
 Balans tussen beheersing en flexibiliteit 
 Resultaatgerichtheid (i.p.v. procesgericht) 
 Nadruk op deskundigheid, professioneel (i.p.v. 
formele macht).
Cultuur beantwoordt vragen 
 Hoe gaan we om met macht en autoriteit? 
 Wat doen we met 
onzekerheid/onvoorspelbaarheid/verandering? 
 Hoe zien we menselijke relaties? (rollen, 
personen), hoe (in)formeel zijn relaties? 
 Hoe uiten we (of verbergen we) emoties? 
 Wat is het belang van het individu, de groep en 
het collectief?
Kenmerken meten, typeren 
 Landenculturen: Hofstede 
 Machtsafstand 
 Onzekerheidsvermijding 
 Masculiniteit 
 Organisatieculturen 
 Harrison/Handy: macht, taak, persoon, rol 
 Quinn: extern/intern, flexibiliteit/beheersing 
 Hofstede et al. 1990: praktijken 
 Professionele (beroeps-) culturen 
 Medische cultuur, ingenieurscultuur e.d.
Bronnen van cultuur 
 Opvoeding in het gezin (waarden) 
 Socialisatie op school en vriendenkring (waarden) 
 Gespecialiseerde opleidingen (waarden, praktijken) 
 Ingenieurscultuur 
 Accountants-cultuur, juristencultuur 
 Psychologencultuur 
 Selectie en vorming in de organisatie (praktijken) 
 Formele socialisatie 
 Informele mechanismen
Be誰nvloeding van cultuur (1/2) 
 De commissie stelt vast dat vooral de cultuur 
rondom ICT-projecten bij de rijksoverheid niet 
deugt. 
 Het is de bedoeling dat uiteindelijk op alle 
departementen het bewustzijn van de BIT-regels zo 
groot is, dat een toetsing door een onafhankelijke 
derde niet meer nodig is. Een dergelijke ICT-cultuuromslag 
moet ervoor zorgen dat het BIT 
zichzelf op den duur overbodig maakt.  (rapport 
Elias)
Be誰nvloeding van cultuur (2/2) 
 Waarden: in gezin en onderwijs, veel minder in 
organisaties! 
 Normen, procedures en praktijken: in 
organisaties (Hofstede et al. 1990) 
 Direct via vorming, opleiding, training 
 Via voorbeeldgedrag en leiderschap 
 Indirect via selectie, structuren, systemen van 
beheersing, technologie. 
 De cultuur moet om vaak uiting van onmacht 
 Zij moeten veranderen, niet wij
Cultuur en Projectmanagement 
Gunstig Ongunstig 
Taak- en resultaatgerichtheid Rol- en persoonsgerichtheid 
Matige machtsgerichtheid Hoge of zeer lage machtsgerichtheid 
Integratie tussen functies Eilandencultuur (Morrison et al.) 
Gedeelde verantwoordelijkheden Individuele verantwoordelijkheden 
Mensgerichte managementstijl Command and control stijl (Morrison 
et al.) 
Risicotolerantie Risicovermijding 
Open communicatie Top-down, gesloten communicatie 
Leg de aanbevelingen van commisssie Elias hier eens naast. Gaan die 
projectmanagement verbeteren?
Culturen in/rond de overheid 
Actoren Nadruk in de cultuur (?) 
Politiek, Burger, Pers Emotie, symboliek en macht 
Bestuur Macht, beheersing, verantwoording 
Management Beheersing, interne gerichtheid 
Lager management en ambtelijk 
personeel 
Rol + persoon, veiligheid en zekerheid, 
gezelligheid en defensiviteit 
Projecten, programmas Vernieuwing, resultaat, deskundigheid 
Culturele voorwaarden voor projectmanagement 
ongunstig (machtsgericht, beheersingsgericht, 
eilanden)
Cultuurverschillen 
 Altijd tussen 
collectieven/groepen nooit 
individuen! 
 Landen 
 Beroepen 
 Bedrijfstakken 
 Organisaties, afdelingen 
 Statistische verschillen tussen 
populaties 
 Overeenkomsten meestal 
groter dan verschillen! 
 Gevaar stereotypering
Omgaan met cultuurverschillen 
Gedrag Effect 
Verschillen benadrukken Conflict, stereotypering 
Verschillen niet zien/ontkennen Desori谷ntatie, ineffectief gedrag 
Eigen cultuur ontkennen Ineffectiviteit, geen eigen bijdrage 
Schijnaanpassing (going native) Onduidelijke identiteit, verwarring 
Anderen de maat nemen, beleren Conflict, afstoting of schijnaanpassing 
Overbruggen, reframen: 
complementariteit 
Vertrouwen vanuit verschillen 
Nieuwe cultuur maken Ontwikkeling
Overbruggen verschillen 
Verrassing of 
ergernis 
Andere 
cultuur! 
En mijn 
cultuur dan? 
Hoe 
verbinden? 
Samenwerken 
vanuit verschil
Opdracht groepsdiscussie 
 In 2 (eventueel 3) groepen 
 Wissel uit: 
 Cultuurverschillen waarmee je om moet gaan 
 Effect op je werk als projectmanager 
 Jouw manier van omgaan met de verschillen 
 Suggereer elkaar verbeteringen in omgaan met 
verschillen 
 Leg dit vast (flip-over) 
 Rapporteer aan gehele groep (hoofdlijn, lessons 
learned)
Discussie
Einde

More Related Content

Cultuur en projectmanagement 2014

  • 1. Cultuur en Projectmanagement omgaan met verschillen Dr. Huibert de Man, Geldrop 28 oktober 2014
  • 2. Agenda Tijd Activiteit 13:30 13:45 Welkom (etc.) 13:45 14:30 Cultuur, projectmanagement en omgaan met verschillen 14:30-14:45 Pauze 14:30 15:15 Groepsdiscussies 15:15 15:30 Thee en koffie 15:30 16:30 Plenaire terugkoppeling en afronding
  • 3. Stelling De effectiviteit van projectmanagement bij/rond de overheid is afhankelijk van de mate waarin project- en programmamanagers en andere betrokkenen in staat zijn de verschillen tussen politieke, bestuurlijke, ambtelijke en professionele culturen te overbruggen. De project- of programma-manager moet dus (de grenzen) van zijn eigen cultuur begrijpen.
  • 4. Cultuur en Project Project-cultuur Organisatie-cultuur Project-verloop Project-resultaat Bestuurlijke omgeving Politieke omgeving
  • 5. Wat jullie schrijven Ambtelijke organisaties: onzekerheidsmijdend, machtsafstanden, rolgericht Maar onder collegas vaak: dorpsmarkt (wheel & deal) + persoonsgerichtheid (ten koste van resultaat) Omgevingen om goed projectmatig te werken Resultaatgericht Kennis (niet macht-)gedreven Flexibel, snel schakelen.
  • 6. Wat cultuur is en niet is Wel Niet Begrippen, spelregels, normen en denkbeelden die bepalen hoe mensen met elkaar werken. zoals Gedeelde waarden Normen Verhalen Symbolen Voorbeeldfiguren Gedrag Gedrag is wel een uiting van cultuur Structuren en structuurkenmerken Sociale afstand Centralisatie, decentralisaie Autonomie of empowerment Individuele kenmerken Persoonlijkjheid.
  • 7. Meer abstracte definitie Gedeeld cognitief systeem Begrippen (taal) regels normen, procedures waarden Dat sociaal gedrag in banen leidt (programmeert) Geeft betekenis en motiveert Biedt standaardpatronen van gedrag Biedt criteria voor beoordeling
  • 8. Grotendeels onzichtbaar! Afpellen om de kern te vinden
  • 9. Projecten en Cultuur Projectmanagement benadrukt Unieke concrete resultaten (niet de herhalende en herhaalbare routine) Bewuste sturing van activiteiten, middelen, informatie etc. (geen pure improvisatie) Tijdelijkheid van organisatieverbanden (geen omgeving om oud te worden) Wat eist dit van de cultuur? Balans tussen beheersing en flexibiliteit Resultaatgerichtheid (i.p.v. procesgericht) Nadruk op deskundigheid, professioneel (i.p.v. formele macht).
  • 10. Cultuur beantwoordt vragen Hoe gaan we om met macht en autoriteit? Wat doen we met onzekerheid/onvoorspelbaarheid/verandering? Hoe zien we menselijke relaties? (rollen, personen), hoe (in)formeel zijn relaties? Hoe uiten we (of verbergen we) emoties? Wat is het belang van het individu, de groep en het collectief?
  • 11. Kenmerken meten, typeren Landenculturen: Hofstede Machtsafstand Onzekerheidsvermijding Masculiniteit Organisatieculturen Harrison/Handy: macht, taak, persoon, rol Quinn: extern/intern, flexibiliteit/beheersing Hofstede et al. 1990: praktijken Professionele (beroeps-) culturen Medische cultuur, ingenieurscultuur e.d.
  • 12. Bronnen van cultuur Opvoeding in het gezin (waarden) Socialisatie op school en vriendenkring (waarden) Gespecialiseerde opleidingen (waarden, praktijken) Ingenieurscultuur Accountants-cultuur, juristencultuur Psychologencultuur Selectie en vorming in de organisatie (praktijken) Formele socialisatie Informele mechanismen
  • 13. Be誰nvloeding van cultuur (1/2) De commissie stelt vast dat vooral de cultuur rondom ICT-projecten bij de rijksoverheid niet deugt. Het is de bedoeling dat uiteindelijk op alle departementen het bewustzijn van de BIT-regels zo groot is, dat een toetsing door een onafhankelijke derde niet meer nodig is. Een dergelijke ICT-cultuuromslag moet ervoor zorgen dat het BIT zichzelf op den duur overbodig maakt. (rapport Elias)
  • 14. Be誰nvloeding van cultuur (2/2) Waarden: in gezin en onderwijs, veel minder in organisaties! Normen, procedures en praktijken: in organisaties (Hofstede et al. 1990) Direct via vorming, opleiding, training Via voorbeeldgedrag en leiderschap Indirect via selectie, structuren, systemen van beheersing, technologie. De cultuur moet om vaak uiting van onmacht Zij moeten veranderen, niet wij
  • 15. Cultuur en Projectmanagement Gunstig Ongunstig Taak- en resultaatgerichtheid Rol- en persoonsgerichtheid Matige machtsgerichtheid Hoge of zeer lage machtsgerichtheid Integratie tussen functies Eilandencultuur (Morrison et al.) Gedeelde verantwoordelijkheden Individuele verantwoordelijkheden Mensgerichte managementstijl Command and control stijl (Morrison et al.) Risicotolerantie Risicovermijding Open communicatie Top-down, gesloten communicatie Leg de aanbevelingen van commisssie Elias hier eens naast. Gaan die projectmanagement verbeteren?
  • 16. Culturen in/rond de overheid Actoren Nadruk in de cultuur (?) Politiek, Burger, Pers Emotie, symboliek en macht Bestuur Macht, beheersing, verantwoording Management Beheersing, interne gerichtheid Lager management en ambtelijk personeel Rol + persoon, veiligheid en zekerheid, gezelligheid en defensiviteit Projecten, programmas Vernieuwing, resultaat, deskundigheid Culturele voorwaarden voor projectmanagement ongunstig (machtsgericht, beheersingsgericht, eilanden)
  • 17. Cultuurverschillen Altijd tussen collectieven/groepen nooit individuen! Landen Beroepen Bedrijfstakken Organisaties, afdelingen Statistische verschillen tussen populaties Overeenkomsten meestal groter dan verschillen! Gevaar stereotypering
  • 18. Omgaan met cultuurverschillen Gedrag Effect Verschillen benadrukken Conflict, stereotypering Verschillen niet zien/ontkennen Desori谷ntatie, ineffectief gedrag Eigen cultuur ontkennen Ineffectiviteit, geen eigen bijdrage Schijnaanpassing (going native) Onduidelijke identiteit, verwarring Anderen de maat nemen, beleren Conflict, afstoting of schijnaanpassing Overbruggen, reframen: complementariteit Vertrouwen vanuit verschillen Nieuwe cultuur maken Ontwikkeling
  • 19. Overbruggen verschillen Verrassing of ergernis Andere cultuur! En mijn cultuur dan? Hoe verbinden? Samenwerken vanuit verschil
  • 20. Opdracht groepsdiscussie In 2 (eventueel 3) groepen Wissel uit: Cultuurverschillen waarmee je om moet gaan Effect op je werk als projectmanager Jouw manier van omgaan met de verschillen Suggereer elkaar verbeteringen in omgaan met verschillen Leg dit vast (flip-over) Rapporteer aan gehele groep (hoofdlijn, lessons learned)
  • 22. Einde