More Related Content
Similar to ทรัพยากรȨำ (20)
Recently uploaded (6)
ทรัพยากรȨำ
- 2. 7.1 แหล่ง ที่ม าของนำ้า และการ ตรวจวัด นำ้า • ทรัพยากรนำ้านับเป็นสิงจำาเป็นยิ่งในชีวิตประจำา ่ วันของมนุษย์ • นำ้าเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและมีมีอยู่มากมาย ในวัฏจักรของนำ้า • ปัญหาการขาดแคลนนำ้ายังเกิดขึ้นทุกหนทุกแห่ง และนับวันแต่จะมีการขาดแคลนมากขึ้นตาม จำานวนประชากรที่เพิ่มขึ้น • นำ้าเป็นสารประกอบระหว่างไฮโดรเจนกับ ออกซิเจน H2O • นำ้ามีประโยชน์ในด้านการอุปโภคบริโภค การเกษตร อุตสาหกรรม คมนาคม พลังงาน
- 3. • ในสมัยโบราณ พบว่าจะมีการตั้งชุมชนอยู่ใกล้ แหล่งนำ้า เนื่องจากการพัฒนาบ้านเมืองต้อง อาศัยนำ้าเป็นปัจจัยสำาคัญ • ดังนั้น การจัดการอนุรักษ์นำ้าเพื่อให้มีปริมาณ เพียงพอต่อความต้องการ มีคณภาพดีและมีไหล ุ อย่างสมำ่าเสมอ จึงเป็นเรื่องจำาเป็นจะขาดเสีย มิได้ • ปัจจุบนปัญหาการใช้ประโยชน์ที่ดินได้ส่งผลก ั ระทบต่อปริมาณ คุณภาพและเวลาการไหลของ นำ้าเป็นอันมาก • ในสภาพพื้นป่าลุ่มนำ้ายังอุดสมบูรณ์ การ ขาดแคลนนำ้าหรืออุทกภัยก็ยังไม่เกิดขึ้น • ปัจจุบน ป่าต้นนำ้าถูกรุกรานแผ้วถางเพื่อทำาการ ั
- 4. • เนื่องจากนำ้าไหลซึมลงดินได้น้อยทำาให้ระดับนำ้า ใต้ดินลดลงเรื่อยๆ ทำาให้เกิดปัญหาต่างๆขึ้น • นำ้าเสีย ขาดแคลนนำ้า การตื้นเขินของลำาธาร การสาธารณสุข ประมง 7.1.1 แหล่ง ที่ม าของนำ้า • นำ้าเป็นสิงที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีการ ่ หมุนเวียนเคลื่อนที่จากที่แห่งหนึ่งไปยังอีกแห่ง หนึ่ง และเปลี่ยนสถานะหนึงไปเป็นสถานะหนึ่ง ่ ของแข็ง ของเหลว ไอนำ้า • การหมุนเวียนเปลี่ยนไปของนำ้านี้เรียกว่า
- 5. • นำ้าที่เป็นประโยชน์และมนุษย์จัดการได้คอนำ้าที่ตก ื มาถึงพื้นดินแล้ว และอยู่ระหว่างการไหลก่อนที่จะ ออกไปสู่ทะเลโดยมีต้นไม้และดินเป็นตัวขวางกั้น กระบวนการไหลของนำ้าดังกล่าว • ดังนั้นการอนุรักษ์ทรัพยากรนำ้าจึงอยู่ที่ว่าจะทำา อย่างไรจึงจะรักษานำ้าในช่วงนี้ให้คงอยู่ได้มาก และนานที่สดเท่าที่เราต้องการได้ ุ • ต้นไม้หรือป่าไม้ที่ดี ดินที่สามารถเก็บกักนำ้าไว้ ภายในดินได้ การเก็บกักโดยการสร้างอ่างเก็บนำ้า เขื่อน และหาวิธีการลดอัตราการสูญเสียนำ้า เนื่องจากการระเหย (50%) ส่วนที่เหลือจะไหลลง ห้วยธารและไหลสะสมเป็นนำ้าใต้ดิน
- 6. • Nace (1960) ได้แบ่งนำ้าในโลกๆ ไว้ดังนี้ นำ้าเค็มหรือนำ้าทะเล 97.137% นำ้าจืด 2.863% นำ้าแข็งตามขั้วโลกและหิมะที่จับอยู่ตามยอด เขาสูง 2.240% นำ้าภายใต้พื้นดิน เช่นนำ้าในดิน ความชืนใน ้ ดิน 0.612% นำ้าตามหนอง บึง และทะเลสาบ 0.009% นำ้าในแม่นำ้าลำาคลอง 0.0001% นำ้าในบรรยากาศ 0.0001%
- 7. 7.2 วัต ถุป ระสงค์ใ นการอนุร ัก ษ์น ำ้า 1. เพื่อให้ได้นำ้าที่มีปริมาณพอเหมาะ เพียง พอแก่ความต้องการโดยไม่มากและน้อยเกิน ไป เช่นฤดูแล้งก็มนำ้าใช้ และในฤดูฝนก็ไม่ ี เกิดนำ้าท่วม 2. เพื่อให้ได้นำ้าที่มีคณภาพดี ใสสะอาด ไม่ ุ ขุ่นข้นหรือมีสารที่เป็นพิษเป็นภัยเจือปนอยู่ ถ้าได้นำ้าที่มีคณภาพดีย่อมจะอำานวย ุ ประโยชน์แก่ผบริโภคู้ คุณภาพนำ้าแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ 1). คุณภาพทางกายภาพ เช่น ความขุ่นข้น ของตะกอน
- 8. 3). คุณภาพทางชีวภาพ หมายถึงสิ่งมีชีวิตขนาด เล็กในนำ้า เช่น บัคเตรีไวรัส เชือโรคอื่นๆ ้ คุณภาพดีจึงควรปราศจากสิงต่างๆ ่ 3. เพื่อให้นำ้าใช้ในเวลาที่พอเหมาะ คือ ต้องมีนำ้า ไหลตลอดเวลาที่เราต้องการใช้ การจัดการจึง มุ่งให้มีนำ้าไหลอยู่ในลำาธารอย่างสมำ่าเสมอตลอด ปี 4. เพื่อเพิ่มระดับนำ้าใต้ดินและลดการสูญเสียจาก นำ้าที่ไหลบ่า การจัดการลุ่มนำ้าเป็นวิธีการหนึ่งที่ สามารถลดการไหลบ่าของนำ้าลงได้ โดยดำาเนิน การช่วยให้นำ้าซึมผ่านผิวดินและกักเก็บนำ้าไว้ใน ดินให้นานที่สุด
- 9. 7.3 วิธ ก ารอนุร ัก ษ์ท รัพ ยากรนำ้า ี 1. ออกกฎหมายเกี่ยวกับนำ้า เนืองจากประชากร ่ เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ความต้องการใช้นำ้าเพิ่มขึ้น จึงควรมีกฎหมายเกี่ยวกับสิทธิการใช้นำ้า เป็นการควบคุมการแจกจ่ายนำ้าทั้งที่อยู่บนพื้นผิว ดินและใต้ดินให้เกิดความยุติธรรมแก่ผู้ใช้นำ้า เป็นการประหยุดและป้องกันการสูญเสียนำ้าโดย เปล่าประโยชน์อีกด้วย 2. วางแผนพัฒนาแหล่งนำ้าและการจัดการลุ่มนำ้า ของแม่นำ้าสายสำาคัญๆของประเทศ 3. ปรับปรุงการใช้ประโยชน์ที่ดินให้ถูกต้องตาม หลักการอȨรักษ์ดินและนำ้า หาทางชะลอการ
- 10. 4. ปรับปรุงระบบชลประทานและคลองส่งนำ้า ต่างๆ เพื่อป้องกันการสูญเสียนำ้าในขณะที่สงนำ้า ่ และเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้นำ้าจากคลอง ชลประทาน 5. หาวิธีปรับปรุงเอานำ้าทิ้งจากโรงงาน อุตสาหกรรมต่างๆ หมุนเวียนเปลี่ยนมากลับใช้ ใหม่เพื่อการประหยัดการใช้นำ้าของโรงงาน อุตสาหกรรม 6. หาวิธีลดการระเหยจากแหล่งนำ้าต่างๆ 7. สำารวจเสาะหาแหล่งนำ้าใหม่ เพื่อให้ได้ ปริมาณนำ้าเพิ่มขึ้น เช่นทดลองหาวิธีการทำานำ้า ทะเลให้เป็นนำ้าจืดโดยใช้ต้นทุนตำ่า
- 11. 7.4 การจำา แนกประเภทการใช้ป ระโยชน์ และการอนุร ัก ษ์ การใช้ประโยชน์จากนำ้าภายใต้การตัดการและ ควบคุมของมนุษย์ แบ่งออกได้เป็น 7 ประเภท ได้แก่ 1. นำ้าสำาหรับใช้สอยประจำาวัน เป็นนำ้าที่ใช้สอยเป็นประจำาทุกวัน ได้แก่ นำ้า ดื่ม นำ้าปรุงอาหาร ชำาระล้าง แหล่งที่มาของนำ้า นำ้าฝน นำ้าแม่นำ้าลำาคลอง บาดาล ต้องมีการจัดนำ้าให้เพียงพอและต้องใส สะอาด ปราศจากกลิ่น สี แคลเซียม เชือโรค ้
- 12. การจัดการนำ้าต้องไึϹคุณภาพตามดังที่กล่าวมา ต้องใช้เป็นจำานวนมากและอาจจะมีการสูญเสีย นำ้าในกระบวนการดังกล่าว เช่น การขุดคลอง ส่ง การกรอง การอนุรักษ์ ออกกฎหมายควบคุมการใช้นำ้า 2. นำ้าที่เป็นสื่อกลางในการชำาระสิ่งโสโครก ถือ เป็นนำ้าที่มีความสำาคัญเป็นอันดับ 2 รองจากนำ้า ที่ใช้สอยกันอยู่เป็นประจำา 1. การกำาจัดสิงโสโครกทางท่อระบายนำ้าใน ่ แหล่งชุมชน วิธีการกำาจัดคือ มีการระบาย นำ้าที่ดี 2. การกำาจัดสิงโสโครกจาก รง.อุตสาหกรรม ่
- 13. 3. นำ้าที่ใช้ในการะบวนการผลิตสำาหรับ รง.อุตสาหกรรมต่างๆ การอนุรักษ์เกี่ยวกับการ ใช้นำ้าประเภทนีเป็นเรื่องยุ่งยาก จำาเป็นต้อง ้ คำานึงทั้งปริมาณ คุณภาพและการกำาจัดนำ้าเสีย ก่อนที่จะล่อยลงแม่นำ้าลำาคลอง 4. นำ้าที่เป็นส่วนประกอบของอาหารหรือเป็นปัจจัย ในการผลิตอาหาร แหล่งที่มาของนำ้าคือ นำ้าฝน แม่นำ้าลำาคลอง บาดาล การอนุรักษ์ คือการสร้างสถานที่กักเก็บนำ้า เช่น เขื่อน อ่างเก็บนำ้า ฝาย 5. นำ้าที่ใช้สำาหรับเป็นพลังงานในการผลิตไฟฟ้า
- 14. 1. ประหยัดค่าใช้จ่ายและประหยัดเงินตราต่าง ประเทศ 2. การเดินเครื่องเพื่อจ่ายไฟฟ้าเข้าสูระบบหรือ ่ เปลี่ยนแปลงกำาลังไฟฟ้าจากระดับหนึ่งไปอีก ระดับหนึ่งซึ่งโรงไฟฟ้าแบบอื้นทำาไม่ได้ 3. ต้นทุนตำ่า อัตราค่าไฟฟ้าลดลง ประชาชนได้ ใช้ไฟฟ้าในราคาถูก 4. เขื่อน อ่างช่วยลดความเสียหายจากนำ้าท่วม 5. ปริมาณนำ้าที่ใช้ผลิตกระแสไฟไม่สญหายไป ู ไหน ยังสามารถนำาไปเพาะปลูก คมนาคมได้ 6. ไม่เกิดปัญหามลภาวะ
- 15. 6. นำ้าที่ใช้ประโยชน์เพื่อนการพักผ่อนหย่อนใจ ปัญหาในการอนุรักษ์นำ้าเพื่อการนี้มีอยู่ว่า ทำา อย่างไรจึงจะจัดหาแหล่งนำ้าเพื่อการพักผ่อนให้ พอเพียงต่อความต้องการทำาอย่างไรจะส่งเสริม ให้ประชาชนรู้และช่วยกันรักษาคุณค่าของนำ้า 7. นำ้าที่ใช้ประโยชน์ในการคมนาคมและ การขนส่ง การอนุรักษ์ ให้มีนำ้าเพียงพอต่อการเดินเรือได้ ตลอดปี
- 16. 7.5 การอนุรักษ์ทรัพยากรนำ้าในประเทศไทย -สมัยพระเจ้าเม็งราย มีการสร้างเขื่อนกั้นนำ้า ฝาย ขุดคลองส่งนำ้าเพื่อใช้ในการทำาเกษตรและ ใช้อุปโภคบริโภค -พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประชากรเพิ่มมาก ขึ้น ตั้งกรมคลองขึ้น เพื่อจัดการนำ้า มีการขุด คลอง สร้างประตูนำ้า เชือมลำาคลองกับแม่นำ้า ่ พ.ศ. 2452 เริ่มการประปา -พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว 2457 เปลี่ยนชือกรม ่ คลองเป็นกรมทดนำ้า สร้างเขื่อน - พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเปลี่ยนชือกรดทดนำ้า ่ เป็นกรมชลประทาน ผลิตไฟฟ้าจากนำ้า ขุด