More Related Content
What's hot (20)
Similar to дүрэм (20)
дүрэм
- 1. Хүүхдүүд ээ зөв бичүүлж сургая Зөв бичүүлж сургах үгсийн түүвэр
- 2. Хүн хүүхэд байхдаа л алдаагүй зөв бичиж сураагүй бол хожим засрахгүй, алдаж бичсээр байгаа нь ажиглагддаг. Иймээс бага, дунд ангид зөв бичих дүрмийг заахдаа гол гол дүрмээр үгсийн түүвэр хийлгэх, нүдлүүлэх, хүнд үгийг олон удаа бичүүлж, дадлагажуулах ажлыг хийлгээрэй.
- 3. 1. Эгшигт гийгүүлэгч эгшиггүйдэхэд хүрвэл эгшиг нь гээгдэхгүй тохиолдлоор Дараах үгсэд залгавар залгуулж бичиж сургах
- 4. үйлдвэр+ийн, боловсрол+оос, тасалбар+ыг, хуулбар+ыг, цардмал+ыг, цогцолбор+ыг, уусмал+аар, хэлбэр+ийг, төлбөр+ийг, самбар+ыг, чанар+аар гэх мэт
- 5. Эдгээр үгсийг бичүүлэхдээ нөхцөлийг орхиод, сурагчдаар өөрсдөөр нь залган бичүүлэх нь чухал.
- 6. 3.ЗГ+ЗГ орсон тохиолдолд эгшиг гээгдэхгүй дүрмээр бичүүлэх үгс мэдсэн, хазсан, ачдаг, өвөлжсөн, төгссөн, нөхцөл, алддаг, гайхсан, харшсан, мөхсөн, мэддэг, гайхдаг, бүтдэг, татдаг, очсон,ичсэн, уншдаг, сүрдсэн, мацдаг, дийлдсэн, өвдсөн, буцдаг, гомдсон, хатсан, шатсан, цуцсан, угтсан, хүртсэн, магтдаг, эвэршсэн, барддаг, гутдаг, унжсан, түгшсэн, үзсэн, баздаг, дууссан, үүссэн, сонссон, сонсдог, босдог гэх мэт.
- 7. Заримдаг гийгүүлэгчийн дүрмийг зөрчсөн тохиолдол4а С,Х+Т,Ч эгшиггүй ордог дүрмээр түүх – түүхч, түүхт давс – давст, давсч мэх – мэхт, мэхч нүх – нүхт, нүхч дах – дахч, дахт мэс – мэст, мэсч хөрс – хөрст, хөрсч ус – уст, усч Төрөлхтний, эмхтгэл, үндэстний, цомхтгол, идэвхтний, ястны
- 8. В. завь Л. толь Р. арь Г. агь цавь тууль харь огь хувь даль хорь догь хавь дуль зоорь зогь товь сааль даарь баагь тавь соль дуурь уугь цувь суль дарь шуугь шавь аргаль орь шаагь тавь авааль морь догь гавь холь тарь 4. Зөөлөрсөн дан гийгүүлэгч
- 9. Гавьяа, авьяас, сумьяа, адьяа, завьяа, томьео, харьяа Н. ань Л. аль М. амь Х. ахь хань ааль хумь охь онь ооль Т. тоть бахь оньс уль боть тахь аньсага ууль Д. дадь цохь оньсого байгаль додь даахь унь хууль бодь дахь мань заль сахь сонь даль / мод / хохь
- 10. 6. Я,Ё,Е – г зөв бичих үгс Эр үгэнд зөөлрүүлж орсон үед Ь хэвээр бичнэ.
- 11. барья, тавья, хольё, больё, цохьё, өгьё, тахья, харья, сольё, хумья, дохьё, сахья, анья
- 12. Эм үгэнд тусгаарлах үүргээр е – ийн өмнө Ь бичих үгс:
- 13. хүрье, хэлье, сэвье, нэхье, сөгдье, гэтье, хүндэлье, бэхэлье, тэвчье, эмчилье, үзье, хүсье, бичье, чимхье, өсье, үсэрье, үзүүлье, хүчилье, хөгжье, хөгжимдье, үйлчилье.
- 14. 5. Зөөлөрсөн давхар гийгүүлэгч рви: нхи: рги: мхи: арви танхи горги хумхи сорви унхи орги хамхи дорви зонхи цорги тамхи гурви бурги рни: борви царги тарни дарви нарги сарни туурви турги хурни ярги тарни
- 15. Эдгээр үгийг нүдлүүлж хэвшүүлэх нь чухал нди: лхи: лби: нги: банди болхи талби занги монди талхи болби наанги гши: тамхи холби анги мушги салхи халби данги вхи: холхи олби унанги зовхи рхи: золби нуранги савхи тархи лги: хатанги товхи дархи гулги халанги давхи архи булги ханги дги: бурхи галги яданги цадги цалги горхи орхи
- 16. Эр үгэнд тусгаарлах үүргээр я,ё – гийн өмнө Ъ бичих үгс:
- 17. асаръя, хуулъя, уулзъя, тоолъё, тоочъё, очъё, тусалъя, баталъя, учиръя, хочилъё, тасалъя, усалъя, давтъя, харъя, хуучилъя, ачилъя, бодъё, цохъё
- 18. Эгшгээр төгссөн үгэнд – я,ё,е – г шууд бичих үгс:
- 19. хаая, нууя, таая, асууя, бооё, саая, хүргэе, нээе, хаяя, оёё, уяя, ээе, сургая, хийе, нүүе, түүе, гүйе, хайя, сойё, байя, эвлэе, ашиглая, савлая, авлая, зүйрлэе, цээрлэе, хавтаслая. Дээрх үгсийн нөхцөлийг өгөлгүйгээр өөрсдөөр нь бичүүлэх нь илүү үр дүнтэй.
- 20. 7. Үйл үг үүсгэх “Л “ - ийн дүрмээр а. ЭГ+Л хойноо эгшгээ авсан үгс: Эвлэ, ховло, савла, цоллолоо, шалавла, аймагла, өвдөглө, эмээллэлээ, эгшиглэ, элэглэ, ашигла, ажигла, гуравла, товло, лавла, хиллэлээ, сүвлэ, алагла, элдэвлэ, галлалаа, ажиглалаа, ишиглэ, овогло, хооллолоо, үсэглэ, багла, бэлэглэ, суллалаа, бүлэглэ, хэрэглэ, хэсэглэ, дэллэлээ, жижиглэ, зоогло, гунигла, зэмлэлээ, зоригло, тоногло, түшиглэ, баллалаа, маягла, цугла, цэрэглэ, төллөлөө, сэжиглэ, шүлэглэ, сүсэглэ, тугаллалаа, шогло, номло, оосорло, дээвэрлэ, ирлэ, үлгэрлэ, баярла, цээрлэ, хужирла, гадарла, дэвсгэрлэ, дэвтэрлэ.
- 21. 7. Үйл үг үүсгэх “Л “ - ийн дүрмээр б. ЗГ+Л – урдаа эгшгээ авсан үгс: батал, тусал, хүндэл, хөлсөл, хүчил, бутал, эмчил, өөрчил, тосол, навчил,товчил, хочил, татал, хайчил, өмчил, бэхэл, бөхөл, насал, давсал, хосол, усал, хоосол, хумсал, захал, нухал, ишил, оочил, чичил, багшил, хуучил, айлчил, өөчил, түрээсэл
- 22. 7. Үйл үг үүсгэх “Л “ - ийн дүрмээр в. ЗГ+Л - ардаа эгшгээ авдаг үгс: Гадасла, хувцасла, адисла, эрдэслэ, гэдэслэ, эцэслэ, хөдөслө, хуудасла, шандасла, хавтасла, анжисла, богтосло, үндэслэ, навтасла, идэшлэ, өөдөслө, үртэслэ, утасла
- 23. 8. “ х ” - тэй үгийг ялган бичих Нэр үгийн “ х “ Үйл үгийн “ х “ Үйлт нэрийн “ х “ халх халах нялх нялах хавх хавах савх савах эрх эрэх хамх хамах алх алах алх / урагшаа алх / эвэх эвх / алчуураа эвх / сэвх сэвэх өрх өрөх
- 24. 8. “ х ” - тэй үгийг ялган бичих Нэр үгийн “ х “ Үйл үгийн “ х “ Үйлт нэрийн “ х “ төрх төрөх торх торох бүрх бүрэх бүлх бүлэх түлэх түлх / халгаа түлх / хэлэх хэлх / зүүлт хэлх / чимх / будаа / чимэх чимх / өвдтөл чимх / үмх / мах / үмх / наадахаа үмх / залах залх / залхтал ярих/ талх талах шарх шарах дарх дарах шивх шивэх сэрх сэрэх
- 25. Нэр үгийн “ х “ Үйл үгийн “ х “ Үйлт нэрийн “ х “ Эдгээр үгүүдийг утгаар нь өгүүлбэрт оруулж бичүүлээд, нэр үгийн “ х “ нь өмнөө эгшиггүй юу?, ямар? гэсэн асуултанд хариулагддаг. Үйлт нэрийн “ х “ яах? гэсэн асуултанд хариулагддаг, үйл үгийн “ х “ - г утгаар нь ялган ойлгуулж бичүүлнэ.