More Related Content What's hot (20)
PDF
Lekts8. dispersiin shinjilgee 12pt
Anhaa8941
PPTX
хоол боловсруулах замын эмгэг ба эмийн зохистой хэрэглээ
Tamjid Tamja
Similar to эрүүл мэндийн статистик лекц 1 (20)
PDF
Архаг пиелонефритийн эмчилгээнд “Бөөрний зэхмэл” бэлдмэлийг хэрэглэсэн дүн
Ankhbileg Luvsan
PPT
Hypertension vi pptgghjjhcffhjkkmmkllolkkk
mtuul3
PPTX
Day 1 session 1 concepts_version of 20_october2016 (mng)
mapc88812
DOC
Б.Болортулга Б.Мөнхөө - СТРАТЕГИЙН АЧ ХОЛБОГДОЛТОЙ ТЭЭВЭР ЛОГИСТИКИЙН СҮЛЖЭЭ...
batnasanb
More from Serod Khuyagaa (7)
PDF
эрүүл мэндийн статистикийн үндсэн үзүүлэлтүүдийг тооцох аргачлал
Serod Khuyagaa
2. Агуулга
Ñòàòèñòèêèéí ñóäëàõ ç¿éë
Биостатистик, түүний ангилал
Хувьсагч, түүний төрөл
Мэдээллийг ангилах
Түгээмэл хэрэглэгддэг програмууд
2
3. Ñòàòèñòèê ãýæ þó âý?
Бèäíèé õ¿ðýýëýí áóé юмс үзэгдэл äэõ
òîîí ìýäýýëëèéã çàäëàí
øèíæèëæ, íýãòãýí ä¿ãíýäýã òîîíèé (òîî
áàðèìò) øèíæëýõ óõààí þì.
3
4. Ñòàòèñòèê ãýæ þó âý?
Ñòàòèñòèê íü тоо мэдээг
öóãëóóëàõ, ýìõòãýí öýãöëýõ, òîéìëîí
¿ç¿¿ëýõ, ã¿íçãèéð¿¿ëýí ñóäëàõ àðãà
òåõíèê¿¿äèéã áàãòààñàí øèíæëýõ óõààí.
4
5. “Статистик” нэр томъѐо
Нэгдүгээрт. Онол, аргазүйн
аргуудыг боловсруулдаг шинжлэх
ухаан
Хоѐрдугаарт. Тайлангийн тоо
мэдээ, эмхэтгэл, лавлах, тогтмол
хэвлэлүүдэд гардаг тоо мэдээ
Өвчлөл, эндэгдэлийн тоо мэдээ 5
6. Ñòàòèñòèêèéí ñóäëàõ ç¿éë
Õ¿ðýýëýí áóé îðчèí íèéãìèéí àìüäðàëûí
ò¿ãýýìýë ¿çýãäë¿¿äèéí òîîíû òàëûã
чàíàðûí àãóóëãàòàé íü õîëáîн, òîäîðõîé
îðîí çàé, öàã õóãàöààíû íºõöºëä ñóäëàõ
ÿâäàë
6
7. Биостатистикийн судлах зүйл
Хүн ам зүйн үзүүлэлтүүд
- Хүн амын төрөлт
- Нас баралт
- Гэрлэлт
Эрүүл мэндийн үзүүлэлтүүд
Өвчлөл
- Шалтгаан
- Тохиолдлын тоо
Эмнэлгийн үзүүлэлтүүд
- Эмнэлэгт үзүүлсэн өвчтний тоо
- Хэвтсэн болон эмчлэгдэж гарсан хүний тоо
- Эмнэлгийн ор хоног
Эрүүл мэндийн үйлчилгээний үзүүлэлтүүд
- Хяналтанд байгаа хүний тоо
- Дархлаажуулалтанд хамрагдсан хүний тоо
- бусад
8. Ñóäàëãààíû ¿éë ÿâö
8
Судалгааны зорилго, зорилтыг тодорхойлох
Түүвэрлэлт
Судалгааны төсөв, төлөвлөгөө боловсруулах
Асуулгын хуудас боловсруулах
Мэдээлэл цуглуулах
Мэдээлэл боловсруулалт
Статистик дүн шинжилгээ
Үр дүнг тайлагнах
Àíõààðàõ ç¿éë:
Судлагааны мэдээг цуглуулахдаа анх зорисон
зорилтонд нийцсэн үр дүнгээ гаргаж авахын тулд өөрт
хэрэгцээтэй мэдээллийг олж авах.
Гарах зардал, саад бэрхшээлийг сайтар тооцоолох.
Ижил төстэй судлагааны аргазүй, үр дүнг харах.
9. Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ àðãà
9
Òóðøèëò судлагаа
+ Á¿ðýí õÿíàõ áîëîìæ
+ Òóðøèëòàíä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñèéã çààãëàõ áîëîìæ
+ Õàðüöàíãóé áàãà õóãàöàà, õºðºí㺠øààðääàã
+ Äàâòàí ÿâóóëàõ áîëîìæ (ëàáîðàòîðèéí áîëîí õýýðèéí òóðøèëò)
- Õèéñâýð àãóóëãàòàé
- Òóðøèëòàíä îðîëöîã÷äûí ¿ç¿¿ëýõ íºëºº
- ¨ñ ç¿éí àñóóäàë
10. Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ àðãà
10
Ìýäýýëëèéí õî¸ðäîã÷ ýõ ¿¿ñâýð
+ Áàãà çàðäàë
+ Øóóä áà õàðüöóóëñàí ñóäàëãàà ÿâóóëàõ áîëîìæ
+ Äàâòàí õèéõ áîëîìæ
- Çàðèì ìýäýýëëèéí ¿íýí çºâèéã òîäîðõîéëîõîä áýðõ
- Ñóäàëãààíä îðîëöîã÷äûí ¿çýë áîäîë, ñýòãýë ç¿éí íºëººëºë
- Òóõàéí ñóäàëãààíû õýðýãöýýã õàíãàõã¿é áàéäàë
- Õóâèéí íóóöëàëûã õàäãàëàõ ìºí ¸ñ ç¿éí àñóóäàë
11. Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ àðãà
11
Òîéì ñóäàëãàà (Ñàíàë àñóóëãà, í¿¿ð òóëñàí áîëîí
òåëåôîí óòàñíû ÿðèëöëàãà ãýõ ìýò á¿õ òºðëèéí
ò¿¿âýð ñóäàëãàà)
+ Ýõ îëîíëîãûí á¿õ íýãæèéã ñóäëàõã¿éãýýð ýõ îëîíëîãûí
íèéòëýã òºëâèéã òîäðóóëàõ áîëîìæ
+ Õàðüöàíãóé èõ æèøýý òàòàõ áîëîìæ
+ Òºðºë á¿ðèéí øèíæèëãýý õèéõ áîëîìæ
- Çàðèì õàðèóëòûã íÿãòëàõ øààðäëàãà
- ¯íýí áóñ õàðèóëò àâàõ ìàãàäëàë
- Á¿ðä¿¿ëñýí ìýäýýëýë íü õºäºëøã¿é áàðèìò áîëæ
÷àääàãã¿é
12. Ñòàòèñòèêèéí Ò¿¿õ
“Status” ãýñýí Ëàòèí ¿ãíýýñ ãàðàëòàé
Үçýãäëèéí òºëºâ áàéäàë ãýñýí óòãàòàé
17-18-ð çóóíä
B. Pascal (1623-1662, France)
J Bernoulli (1654-1705, Swiss)
A. Demoivre (1667-1754, France)
18-19-ð çóóíä
- S. Laplace (1749-1827, France)
K. F. Gauss (1777-1855)
A. Galton (1822-1922, Belgium)
K. Pearson; (1857-1936, England)
R. A. Fisher(1890-1962)
12
13. Ñòàòèñòèêèéí ñàëáàðóóä óõààíóóä
Biostatistics
Biology + Statistics
Econometrics
Economy + Statistics
Sociometrics
Sociology + Statistics
Psychometrics
Psychology + Statistics
Technometrics
Technology + Statistics
Environmetrics
Environment + Statistics
13
14. Үзүүлэлт/Статистик
Судлагдаж байгаа юмс үзэгдлийн
шинж чанарын тоон үнэлгээ
Статистик үзүүлэлтүүдийн
тусламжтайгаар :
үзэгдлүүдийн цар хэмжээ
харилцан уялдаа
өөрчлөлтийн зүй тогтлыг судалдаг
14
15. Биостатистик
Био гэдэг нь амьд бие мах бодь
гэсэн утгатай
Мэдээллийг цуглуулах, зохион
байгуулах, дүн шинжилгээ
хийх, хэрэглэх талаараа статистик
шинжлэх ухаантай холбогддог.
15
17. Тойм статистик
Өгөгдөл цуглуулах
Асуумж гм
Анхдагч, хоѐрдогч эх үүсвэр
Өгөгдлийг илтгэх
Хүснэгт, график гм
Статистик : Түүврийн мэдээллийг илтгэх
тоон утга
Дундаж гм
17
18. Түүвэр хүн амын мэдээллийг эх хүн
амд төлөөлүүлэхийн тулд таамаглал
шалгах аргуудыг ашигладаг.
Т тестийн аргууд
ANOVA
Параметрийн бус аргууд
18
Нарийвчилсан статистик
(Inferential statistics)
20. Хувьсагч/хувьсуур (variable)
Аливаа юмс үзэгдлүүд тогмол
байдаггүй.
Тухайн цаг хугацаанд нэг шинж
чанар хувь хүн бүрт өөр өөр байхаас
гадна цаг хугацааны агшинд тухайн
хувь хүний шинж чанар өөр өөр
байдаг.
20
21. Жишээлбэл:
Хүний цусны даралт нь
хүн бүрийн хувьд өөр өөр
цаг хугацаанд өөр байдаг.
Хэрвээ цусны даралт хүн бүрт
адил байдаг, тэр нь тогтмол бол
цусны даралтыг
тодорхойлох, судлах
шаардлагагүй.
21
22. Хувьсагч/хувьсуурын төрөл
¯ë õàìààðàх хувьсагч (IV)
Үр дүнд íºëººëдөг хувьсагч.
Биеийн жин->Систолын даралт
Õàìààðàн õувьсагч (DV)
¯ë õàìààðàëò õувьсагчààñ õàìààðч óòãà íü
ººðчëºãääºã õувьсагч
Биеийн жин<-Систолын даралт
22
24. Тоон мэдээлэл
Юмс үзэгдлийн хувьсан
өөрчлөлт, шинж чанарыг тоон
утгаар хэмждэг.
жишээлбэл: өндөр см-ээр, жин кг-
аар гэх мэт
24
25. Чанарын мэдээлэл, нэршил
Юмс үзэгдлийн шинж чанарыг хэмждэг
Чанарын хувьсагч (Qualitative variable)
Дамми хувьсагч (dummy variable)
Дихитом хувьсагч (dichotomous
variable)
Категорийн хувьсагч (categorical
variable)
25
26. Тоон мэдээлэл
(Quantitative variable)
Тасралттай тоон мэдээлэл
Бүхэл тоон утга авдаг
Аì á¿ëèéí òîî, судасны цохилт г.м
Тасралтгүй тоон мэдээлэл
Бүхэл, бутархай тоон утга авдаг
Биеийн жин, өндөр г.м
26
27. Чанарын мэдээлэл
(Categorical variable)
Нэрлэсэн чанарын мэдээлэл
Категориудыг нь эрэмбэлж болдоггүй
Хүйс
{эр,эм};
Дараалсан чанарын мэдээлэл
Категориудыг нь эрэмбэлж болдог
Өвдөлтийн зэрэг
{хэвийн,бага, дунд...} г.м
27
28. Хэмжилтийн хуваарь
(Nominal scale of measurement)
Үзэгдэл юмсийн утгуудыг категориудаар
хэмждэг.
Хүйс (эр,эм), өвчлөлийн төрөл, цусны бүлэг
Үр дүн:
Давтамж, хувь, моод, контингенцийн коэф
Медиан , дундаж боддогдохгүй
28
29. Хэмжилтийн хуваарь
(Ordinal scale of measurement)
- Утгуудынх нь хооронд ранг зэрэг дэв
тогтоодог.
Áîëîâñðîëûí ò¿âøèí:
0=áîëîâñðîëã¿é áóþó áàãà áîëîâñðîë
1= äóíä
2=äээд
- Үр дүн: Давтамж, хувь
, моод,медиан, перцентиль
- Дундаж боддогдохгүй.
29
30. Хэмжилтийн хуваарь
(Interval scale of measurement)
Бүх тоон мэдээллийг хэмжиж болдог.
Насны бүлэг {15-20,20-25…}
Үр дүн:
нэмэгдээд, дундаж, хазайлт, хамаарал...
30
31. Хэмжилтийн хуваарь
(Ratiо scale of measurement)
Ординал болон интервал хэмжилтүүдийн
харьцаа
Биеийн жингийн индекс (жин,өндөр)
Үр дүн: нэмэгдээд, бүх зэргийн
дундажууд, вариацийн коэф
31
33. Time series data
Энэ нь цаг хугацааны өөр агшин бүрт
цуглуулсан өгөгдөл юм. Тухайлбал :
Daily “өдрөөр” эмнэлэгт үйлчлүүлэгчдийн
тоо
Weekly “7 хоногоор”
Monthly “сараар” сар бүрийн өвчлөлийн
мэдээ
Quarterly “улирлаар”
Annually “жилээр” жил бүр гардаг эрүүл
мэндийн статистикүүд 33
35. Cross sectional data
Энэ нь нэг болон түүнээс олон
өгөгдлүүдийг тодорхой нэг агшинд
цуглуулсан мэдээллийг хэлдэг. Cross
sectional өгөгдлийн жишээ
35
36. 36
U.S. Y1 Хэвтэн эмчлүүлэгчдийн тоо, 10000 хүн ам
X1 Oрлогын хэмжээ, сая доллар
State Y1 X1
AL 2,206 92.7
AK 7 151.0
AZ 73 61.0
AR 3,620 86.3
CA 7,472 63.4
CO 788 77.8
CT 1,029 106.0
DE 168 117.0
FL 2,586 62.0
GA 4,302 80.6
HI 227.5 85.0
38. Статистик анализ
Нэг хүчин зүйлийн шинжилгээ
(univariate)
Нэг үзэгдлийг шинжлэх, тархалтыг
тодруулах
Төвийг (дундаж, медиан, моде)
хэлбэлзэл (СХ, дисперс...)
Давтамж, хувь
38
39. Статистик анализ
Хоѐр хүчин зүйлийн шинжилгээ
(bivariate analysis)
Хамаарал
Бүлэг хооронд ялгаатай эсэх
Энгийн регрессийн шинжилгээ ...
39
40. Статистик анализ
Олон хүчин зүйлийн шинжилгээ
(multiple analysis)
Олон хүчин зүйлийн хамаарлын
шинжилгээ
Олон хүчин зүйлийн регрессийн
шинжилгээ...
40
41. Статистик судалгаа
Судлагдаж буй юмс үзэгдүүлийн нэгж
бүрийн мэдээг бүртгэж авна (асуумж, тоо
мэдээ, тайлан г.м)
Бүрдүүлсэн мэдээллийг ямар нэгэн шинж
тэмдэгээр нь бүлэглэлт, дэд бүлэг болгон
хуваадаг.
Мэдээнд дүн шинжилгээ хийж, түүнээсээ
дүгнэлт гаргах
41
42. Эрүүл мэнд ба статистик
Õ¿í àìûí ò¿âøèíä
Ýð¿¿ë ìýíäèéí íºõöºë áàéäàë, õàíäëàãûí
õÿíàõ,ÝÌ-èéí àðãà õýìæýý,õºòºëáºðèéí ¿ð ä¿íã
òîîöîõ
Õóâü õ¿íèé ò¿âøèíä
Îíøèëãîî
ºâчíèé òàâèëàí
Ýìчèëãýýíèé àðãóóä
42
44. 44
Îíöëîã øèíæ STATA SPSS SAS R
Õýðýãëýãчèéí
interface
Programming/p
oint-and-click
point-and-
click
Programming Programming
Өãºãäºë
áîëîâñðóóëàëò
Õ¿чèðõýã Äóíä çýðýã Õ¿чèðõýã Õ¿чèðõýã
Ãðàôèê Ìàø ñàéí Ñàéí Ñàéí Ñàéí
¯íý Áîëîìæèéí ªíäºð ¿íýòýé ªíäºð ¿íýòýé ¯íýã¿é
46. SPSS
Statistical package for Social Sciences
SPSS 20.0 release version
Статистик тооцоолол
Бусад систем, програмтай харьцах
(EXCEl, ACCESS…)
Байнгын сайжруулалт
46
