�ݺ�ߣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr

 Να γνωρίσουμε τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς που
συνδέθηκαν με τη βιομηχανική επανάσταση, ιδίως τα
σχετικά με την ισχυροποίηση της αστικής τάξης και την
εμφάνιση της εργατικής τάξης.
 Να μάθουμε ότι οι άθλιες συνθήκες ζωής των εργατών
έφεραν οργανωμένες διεκδικήσεις εκ μέρους τους
(συνδικαλισμός), γέννησαν τις σοσιαλιστικές θεωρίες
ανατροπής του μέχρι τότε κοινωνικού μοντέλου και
οδήγησαν στη δημιουργία πολιτικών κομμάτων που
δραστηριοποιούνταν για την υπεράσπιση των
συμφερόντων της εργατικής τάξης.
 Να πληροφορηθούμε τα σχετικά με τις απαρχές
διαμόρφωσης του κινήματος για την πολιτική και
κοινωνική χειραφέτηση των γυναικών.
 Να αποτιμήσουμε, σε γενικές γραμμές, τις κοινωνικές και
πολιτικές συνέπειες της βιομηχανικής επανάστασης.
Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο
Κοζάνης (Βαλταδώρειο)
katchiot.blogspot.gr

Πληθυσμιακές μεταβολές:
Μετά το 1850 αυξάνεται
ο ευρωπαϊκός
πληθυσμός λόγω
ανόδου του βιοτικού
επιπέδου.
Συνέπειες:
 Εσωτερική
μετανάστευση: σε
βιομηχανικές πόλεις,
δημιουργία προαστίων.
 Εξωτερική
μετανάστευση: προς
ΗΠΑ, Καναδά,
Αυστραλία.
 Έλληνες μετανάστες φθάνουν
στις ΗΠΑ.

1. Αριστοκράτες –μεγαλογαιοκτήμονες: διατηρούν την οικονομική
τους δύναμη.
2. Αστοί: κυρίαρχη οικονομική τάξη.
 Μεγαλοαστοί: πλούτος, κοινωνική και πολιτική επιρροή
(βιομήχανοι, μεγαλέμποροι, τραπεζίτες αποτελούν την
άρχουσα κοινωνική τάξη).
 Μεσοαστοί: βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες).
 Μικροαστοί: δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι.
3. Αγρότες: η πλειοψηφική τάξη, αβέβαιες συνθήκες ζωής,
μετανάστευση.
4. Εργάτες: άθλιες συνθήκες ζωής, 12ωρο εργασίας, μικρό
προσδόκιμο επιβίωσης.

 Σοσιαλισμός:
Σύστημα κοινωνικής οργάνωσης το οποίο
τονίζει την προτεραιότητα του κοινωνικού
(social) συμφέροντος έναντι του ατομικού.
 Ουτοπικός σοσιαλισμός (Σαιν Σιμόν, Φουριέ,
Όουεν, Μπλαν, Προυντόν):
Το σύνολο των αντιλήψεων και θεωριών που
κήρυτταν την ανάγκη μιας νέας κοινωνικής
συγκρότησης στηριγμένης στις αρχές της
δικαιοσύνης, της ισότητας και της αδελφοσύνης.

Καρλ Μαρξ Φρίντριχ Ένγκελς

 Κομμουνιστικό Μανιφέστο (1848- Μαρξ και Ένγκελς)
 Το Κεφάλαιο (Καρλ Μαρξ)
 Κύρια αιτία της κοινωνικής αδικίας είναι ο έλεγχος των
μέσων παραγωγής από τους μεγαλοαστούς.
 Η εργατική τάξη πρέπει να οργανώσει το δικό της κόμμα.
 Ανατροπή του καπιταλισμού.
 Έλεγχος των μέσων παραγωγής από την εργατική τάξη.
 Κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο
(αταξική κοινωνία).
 Κατανομή των αγαθών ανάλογα με την ποσότητα, την
ποιότητα και κοινωνική σημασία της καταβαλλόμενης
εργασίας με βάση την αρχή «από τον καθένα ανάλογα με
τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες
του».

 1830: οργανωμένη
διεκδίκηση 8ωρης
εργασίας.
 1838: Χάρτα του Λαού
(Αγγλική Ένωση
Εργατών – Χαρτιστές):
διατύπωση πολιτικών
αιτημάτων.

 Μείωση ωρών
εργασίας σε 10.
 Δημιουργία ταμείων
ασφάλισης (για
εργατικά ατυχήματα,
απόλυση, ασθένεια).
 Υπογραφή
συλλογικών
συμβάσεων
εργασίας- ορισμός
κατώτατων αμοιβών).

 1864: ίδρυση της Πρώτης
Διεθνούς Ένωσης Εργατών
στο Λονδίνο –διαλύεται το
1876.
 1889: ίδρυση της
Δεύτερης Διεθνούς από
μαρξιστικά κόμματα.
 Ίδρυση πολλών
σοσιαλιστικών και
εργατικών κομμάτων σε
πολλές χώρες.
 Πολλά σοσιαλιστικά
κόμματα διεκδικούν την
εξουσία μέσω εκλογών.

 Λένιν (Ρωσία)
[Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ]
 Ρόζα Λούξεμπουργκ,
Καρλ Λίμπνεχτ (Γερμανία)

 19ος αι.:
 Οι γυναίκες μπαίνουν στη
βιομηχανική παραγωγή.
 Αποκτούν οικονομική
ανεξαρτησία.
 Διεκδικούν νομική και
πολιτική χειραφέτηση.
 1903: ίδρυση της
Κοινωνικής και Πολιτικής
Ένωσης Γυναικών από την
Έμελιν Πάνκχορστ.
 Διεκδίκηση πολιτικών
δικαιωμάτων.

Χιωτέρη Κατερίνα - 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο) katchiot.blogspot.gr

1. Να αναφέρετε τις κύριες κοινωνικές μεταβολές της βιομηχανικής
επανάστασης.
2. Με ποιον τρόπο οι πληθυσμιακές μεταβολές επηρέασαν τις κοινωνικές
συνθήκες της εποχής;
3. Να αναφέρετε τις κοινωνικές τάξεις έτσι όπως διαμορφώθηκαν την περίοδο
της βιομηχανικής επανάστασης.
4. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες σοσιαλιστικές θεωρίες;
5. Τι εννοούμε με τον όρο σοσιαλισμό;
6. Τι εννοούμε με τον όρο ουτοπικό σοσιαλισμό και ποιοι ήταν οι κυριότεροι
εκπρόσωποί του;
7. Τι εννοούμε με τον όρο επιστημονικό σοσιαλισμό (μαρξισμός), ποιοι ήταν οι
εισηγητές του, με ποια βιβλία τους;
8. Να παρουσιάσετε το χρονολόγιο των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων το 19ο
αι.
9. Τι εορτάζεται την Πρωτομαγιά;
10. Τι εννοούμε με τους όρους Πρώτη και Δεύτερη Διεθνής;
11. Ποιος ήταν ο στόχος πολλών σοσιαλιστικών κομμάτων, ποιοι αντιτάχθηκαν
και τι υποστήριξαν;
12. Ποια ήταν η θέση των γυναικών στην παραγωγή το 19ο αι.;
13. Ποια ήταν τα αιτήματά τους;
14. Να αναφερθείτε στην πρώτη προσπάθεια οργάνωσης γυναικείου κινήματος.

 Εικ.1,σελ.44: Να παρατηρήσετε την εικόνα και να
εξηγήσετε τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή.
 Εικ.2,σελ.44: Να περιγράψετε τις συνθήκες εργασίας.
Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους
προτιμάται από τη μεγαλοαστική τάξη η παιδική
εργασία.
 Εικ.3,σελ.45: Να περιγράψετε την εικόνα και να την
εντάξετε στο ιστορικό της πλαίσιο. Αναφερθείτε στις
συνθήκες που οδήγησαν στο διεκδικητικό πλαίσιο
του γυναικείου κινήματος.
 Πηγή 1,σελ.44: Με ποιον τρόπο οι κομμουνιστές θα
κατακτήσουν την εξουσία, σύμφωνα με τον Μαρξ;
Ποιοι στηρίχθηκαν στη δική του θεωρία για την
ανατροπή του καπιταλισμού;

�ݺ�ߣ

Ενότητα 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (20)

Similar to Ενότητα 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης (20)

More from mavraroda (20)

Ενότητα 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης