Aan de slag met archief en documentatie: Erfgoed bekendmaken via ArchiefbankHeemkunde Vlaanderen
油
In deze les wordt dieper ingegaan op het specifieke karakter van archief in de collectie. Zo leer je er wat het verschil is tussen archief en documentatie en of je documenten mag weggooien. Je krijgt er ook uitleg over hoe je aan een inventaris begint, wat het verschil is met een verzamelbeschrijving en hoe je onderzoekers de weg naar jouw archief of collectie toont via Archiefbank Vlaanderen. - See more at: http://www.heemkunde-vlaanderen.be/aan-de-slag-met-archief-en-documentatie-nieuwe-reeks-5/
Inleiding tot beheer en ontsluiting van archief (Sophie Bossaert)Heemkunde Vlaanderen
油
In deze les wordt dieper ingegaan op het specifieke karakter van archief in de collectie. Zo leer je wat het verschil is tussen archief en documentatie en of je documenten mag weggooien. Je krijgt er ook uitleg over hoe je aan een inventaris begint, wat het verschil is met een verzamelbeschrijving en hoe je onderzoekers de weg naar jouw archief of collectie toont via Archiefbank Vlaanderen.
Openbare Bibliotheken hebben altijd een sterke communitykant gehad. Sterker nog, ze hebben er hun legitimiteit aan ontleend. Zie bijvoorbeeld het Unesco Manifest uit 1994 en de Bibliotheekwetten van Ranganathan uit 1931. Op het eerste gezicht versterken moderne 'Social Media' de rol van openbare bibliotheken. Lastiger is echter de tegenstelling tussen de fysieke bibliotheek ( die zich vooral lokaal sterk manifesteert) en de taal, grens, leeftijd en tijdoverstijgende karakter van online Social Media. Dat maakt het inzetten van Social Media door de lokale openbare bibliotheek niet direct succesvol.
Presentatie gemaakt t.b.v. een gastcollege over openbare bibliotheken voor studenten Cultuur en Communicatie Wetenschappen aan de UvA op maandag 30 november 2009
Wie een archief of documentatie bezit, beseft wellicht dat daarin veel tijd en energie ge誰nvesteerd wordt. Een effici谷nt beheer ervan kan je veel vooruit helpen. Hoe maak je een catalogus van je bibliotheek? Wat doe je met een schenking? Waar moet je rekening mee houden als de collectie opengesteld wordt voor het publiek? Aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden helpen we je op weg naar een degelijk beheer van je collectie. - See more at: http://www.heemkunde-vlaanderen.be/aan-de-slag-met-archief-en-documentatie-nieuwe-reeks-5/
Wie een archief of documentatie bezit, beseft wellicht dat daarin veel tijd en energie ge誰nvesteerd wordt. Een effici谷nt beheer ervan kan je veel vooruit helpen. Hoe maak je een catalogus van je bibliotheek? Wat doe je met een schenking? Waar moet je rekening mee houden als de collectie opengesteld wordt voor het publiek? Aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden helpen we je op weg naar een degelijk beheer van je collectie. - See more at: http://www.heemkunde-vlaanderen.be/aan-de-slag-met-archief-en-documentatie-nieuwe-reeks-5/
3. Monografie谷n
Monografie:
1. Boeken gewijd aan 辿辿n onderwerp, 辿辿n
persoon of een klein onderdeel van de
wetenschap
2. E辿ndelig werk, tegenovergestelde van
meerdelig werk (monografie谷nreeks) term
wordt gebruikt bij het titelbeschrijven
3
5. Aankoop via
Boekhandel of antiquariaat
Nederlandse Bibliotheek Dienst
Uitgever / importeur
Veilingen
Organisatie of particulier (maker of auteur)
5
6. Aankoop buitenlandse publicaties
Direct bij uitgever
Via een Nederlandse importeur
Via een alleenvertegenwoordiger
Via een buitenlandse grossier
6
7. Antiquariaat
Gespecialiseerde handelaar in publicaties die niet
(meer) door de reguliere boekhandel kunnen
worden geleverd.
Soorten antiquariaten met vaak specialisatie naar
onderwerp:
Bibliofiel (uiterlijk)
Wetenschappelijk (inhoud),
Modern (fondsrestanten)
7
8. Modern Antiquariaat (ramsjhandel)
Bijvoorbeeld de Slegte,
handelt in restanten (ramsj),
die afgestoten zijn omdat voor de uitgever:
oplage te groot was
het niet meer in het fonds past
ruimtegebrek
tekort aan liquide middelen
8
9. Boekhandel: Approval plan
De bibliotheek geeft haar
collectievormingprofiel op waarna de
boekhandel het gehele selectieproces
overneemt.
De boekhandel levert vervolgens automatisch
de boeken die aan dit profiel voldoen.
9
10. De productieketen van publicaties
Auteur
Uitgever
Tussenhandel
Detailhandel
Consument
Bekijk en begrijp het schema in de syllabus
op blz. 59 (De weg van het boek)
10
12. KVB
Koninklijke Vereniging voor het Boekenvak,
zorgde voor o.a. naleving van het
Reglement voor het Handelsverkeer van
boeken in Nederland.
Nu: Wet op de vaste boekenprijs
12
13. 2 activiteiten van de KVB
CPNB (Collectieve Propaganda van het
Nederlandse Boek): o.a. boekenweek
Centraal Boekhuis
13
14. Centraal Boekhuis
Sinds 1973 los van de KVB als een zelfstandige
onderneming en beschikt over:
Centraal Depot in Culemborg van 辿辿n of meer
exemplaren of gehele fondsen van uitgevers
(1.500.000 exemplaren)
eBoekhuis
vervoerscentrale (68.000.000 boeken per jaar)
14
15. Voordelen Centraal Boekhuis
Effici谷nte aflevering van boeken (kostenbesparend
voor uitgever, gemak voor boekhandel)
E辿n adres voor bestellingen van publicaties van
verschillende uitgevers
Nieuwe boeken snel leverbaar
Bibliografische informatie op 辿辿n plek beschikbaar
15
16. Prijs wordt bepaald door:
Uitgevers
A(algemene), W (etenschappeijke) en S(chool) boeken
Uitgevers zorgen ook voor isbn en nur code
www.isbn.nl
Vaste boekenprijs:
Voor boeken in de Nederlandse en Friese taal
In Nederland te koop
www.cvdm.nl
16
18. Leverancierskeuze
Prijs Betalingsvoorwaarden
Oud of recent Levertijd
Wit of grijs Verzendkosten
Nederlands of Bestaande afspraken?
buitenlands
Type bibliotheek
Type bestelling
18
19. Grijze literatuur
Publicaties die niet via de kanalen van de
reguliere uitgeverij en boekhandel worden
geproduceerd en verspreid; zij zijn vaak
moeilijker te achterhalen.
19
#2: Welkom, we zijn hier bij de NBD om zaken uit de syllabus in de praktijk te bekijken. We zullen hier vooral zien hoe de verwerving van monografie谷n in de Openbare Bibliotheek, gevangenisbibliotheken, ziekenhuisbibliotheken en schoolbibliotheken eraan toe gaat.
#3: Vraag vorige les: literatuurgids (vorm) Uitleg: publicatie waarin een overzicht wordt gegeven van beschikbare hulpmiddelen voor literatuuronderzoek op een bepaald vakgebied Meer algemene term: gids (vorm) Beredeneerde selectie overzicht van secundaire bronnen, naslagwerken en handboeken over een vakgebied of een onderwerp. Meestal selecterend en evaluerend. Vorige les hebben we niet alle lesstof van les 5 behandeld, het deel over het selecteren van monografie谷n doen we er vandaag bij, de rest komt volgende week nog aan bod.
#4: Uit bijlage van de module Lijst van begrippen en definities
#5: Verwerven van boeken kan op verschillende manieren: Aankoop is en blijft de belangrijkste methode Ruil : ook al is het gratis: het moet aan selectiecriteria voldoen. Minder nodig nu veel online staat: kost wel geld: iets teruggeven, opslag- en inwerkkosten m.n. bij uitgaven van de eigen organisatie (aanwinstenlijsten, jaarverslagen, huisorganen, tentoonstellingscatalogi etc.) Schenking of legaat : kosten inwerken en beheer, schenken is niet gratis aan het beheer zijn kosten verbonden, opslag kost ruimte, ruimte kost geld. Zouden jullie een schenking aanvaarden? Belangrijk zijn: selectiecriteria, afspraken over afhandeling: wat is bijv. de bestemming van materiaal dat niet voor opname in de collectie in aanmerking komt? Bruikleen : wordt nooit eigendom en wordt meestal afzonderlijk beheerd. heeft iemand een collectie/of gedeelten in bruikleen? Je moet er erg voorzichtig mee zijn Nadeel: kan terug moeten in oorspronkelijke staat. Verwerven: Kennis nodig van distributiekanalen
#6: Aankoop is en blijft de belangrijkste methode Boekhandel A ntiquariaat of veilingen : materiaal nieuw of oud Algemeen of gespecialiseerd : hangt van onderwerp af Bij een gespecialiseerde boekhandel is een titel op het gebied van de specialisatie misschien op voorraad Savannah Bay, Rooie Rat, die Weisse Rose Buitenland of binnenland : waar moet het vandaan komen? Nederlandse Bibliotheek Dienst: openbare bibliotheken Uitgever/ importeur Organisatie of particulier : is het witte of grijze literatuur
#7: Misschien rechtstreeks of via internetboekhandel? Afwegen kosten/tijd Importeur is vaak ook alleenvertegenwoordiger. Alleenvertegenwoordiger: heeft het alleenrecht op het verhandelen van de boeken van een buitenlandse uitgever in Nederland Bijv. van Ditmar boekenimport: is importeur en alleenvertegenwoordiger van verschillende uitgevers Librero: vertegenwoordiging van Taschen in Nederland Grossier = groothandel: produceert niet zelf maar handelt in boeken van diverse uitgeverijen 28 okt 2012
#9: Ook Steven Sterk, Selexyz etc. Tegenwoordig hebben sommige uitgevers zich toegelegd op het produceren van goedkope boeken: voor de witte boekhandels Het begrip ramsj hanteert men in het bijzonder voor boeken die tegen afbraakprijzen op de markt gebracht worden: het zogenaamde modern antiquariaat . Het gaat hierbij om nieuwe, niet eerder verhandelde boeken die niet goed meer lopen en die door de uitgever worden verramsjt . Dat wil zeggen dat de eerder bepaalde vaste boekenprijs definitief wordt opgeheven, er is dus geen sprake van een tijdelijke aanbieding. 28 okt 2012
#10: KB Dit gaat dus verder dan een standing order: hierbij maak je een afspraak voor boeken in een reeks die bij verschijnen automatisch wordt toegestuurd, een soort van abonnement. Bijv. NBD standingorder op toptitels of aanbiedingsbeurzen, engelstalige bestsellers of nederlandse top 10.
#11: 28 okt 2012 Aankoop via de boekhandel is zoals gezegd de belangrijkste vorm van verwerven daarom is het van belang te weten hoe de boekenbranche in elkaar zit. Wat is de weg van het door jullie laatst gekochte boek? Klopt het schema nog wel? Je kunt als consument steeds eenvoudiger online bij de uitgever zelf bestellen, toch worden ook dan de boeken meestal via het centraal boekhuis geleverd, maar niet meer via de boekhandel.
#12: Eerst belangen uitgevers en boekhandel bij KVB rond 1900 gingen de belangen uit elkaar lopen: Nederlandse BoekverkopersBond,sinds 2007 Koninklijke Boekverkopersbond Nederlands Uitgevers Verbond
#13: Vereniging met de lange naam: vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels opgericht in 1815 Zie www.kvb.nl Activiteiten: vaste boekenprijs Sinds 1 januari 2005: Wet op de vaste boekenprijs, daarvoor was er een handelsafspraak: Reglement voor het handelsverkeer van boeken in Nederland. Verticale prijsbinding, de uitgever bepaalde de vaste prijs, de erkende boekhandel berekende deze prijs en de KVB zag erop toe dat dit gebeurde en kon boekhandels erkennen. In strijd met Europese mededingingsrecht, uitzondering: wet op de vaste boekenprijs. Nu ligt het toezicht bij het Commissariaat voor de Media www.cvdm.nl Regelgeving / vaste boekenprijs Links op de pagina http://www.cvdm.nl/dsresource?objectid=6383&type=org pag 7: levering aan bibliotheken!!! 28 okt 2012
#14: Beginnen met CPNB: www.cpnb.nl zie site Boekenweek, Kinderboekenweek, Maand van het Spannende boek, Nationale voorleesdagen Nu: Nederland leest: de grote zaal van Jacoba van Velde Hierop spelen openbare biblitheken vaak in met thematafels, acties en bijeenkomsten Bibliotheken zijn er pas sinds 2001 bij! 28 okt 2012
#15: 28 okt 2012 Filmpje centraal boekhuis Cb-online: info over voorraad ook te vinden bij online boekwinkels! Anderhalf miljoen exemparen liggen er in het depot Printing on Demand: Boek op verzoek, cb heeft digitale voorraad eBoekhuis Thuisbezorgservice: in boekhandel bestellen, volgende dag thuis geleverd CB1day:voor 17.00 besteld: de volgende dag in de boekhandel
#16: Bibliografische info: Veel discussie www.centraalboekhuis.nl: isbnonline!!! 28 okt 2012
#17: Uitgevers zijn verplicht een boek naar de kb depot te sturen met vermelding van de prijs Uitzonderingen zijn er bijv. voor bibliotheken in de wet op de vaste boekenprijs
#18: Geen tijd kwijt (tijd is geld) aan zoeken naar goedkoopste leverancier Service (1 factuur, geen verzendkosten) en kortingen afspraken over kortingen, verzendkosten, zichtzendingen, opsporen, levertijd,wijze van bestellen en facturering
#19: Prijs: vaste boekenprijs Oude of recent: leverbaar of niet? Niet leverbaar: antiquariaat of veiling Nederlands of buitenlands Type bibliotheek: verschillende bestelkanalen Type bestelling: gebruikersexempaalaar of beoordelingsexemplaar bij uitgever bestellen Betalingsvoorwaarden: lastig als er eerst betaald moet worden of met creditcard Levertijd:heeft de leverancier het op voorraad is belangrijk als er haast bij is: gespecialiseerde boekhandel Verzendkosten: hoe hoog? Bestaande afspraken: afspraken over kortingen, verzendkosten, zichtzendingen, opsporen, levertijd,wijze van bestellen en facturering
#20: Voorbeelden: Wetenschappelijke rapporten Bedrijfspublicaties Publicaties van sociale bewegingen en actiegroepen Privedrukken Schoolkranten Scripties studiegidsen
#21: Productie: Niet-erkende uitgevers andere motieven dan commerci谷le, publiceren is niet de kerntaak van de onderneming maar een logisch gevolg van de andere bezigheden of in eigen beheer Distributie: beperkt buiten de erkende boekhandel om Gratis of tegen kostprijs en beperkte oplage Opsporen: slecht ontsloten , pas als het in de catalogus van een bibliotheek opgenomen is http://picarta.pica.nl/DB=3.2/ (GLIN) Acquisitie/verkrijgbaarheid: vaak niet meer verkrijgbaar als het wat ouder is. Niet of alleen tegen hoge kosten via vaste leverancier te verkrijgen. Tegenwoordig is het makkelijker omdat veel publicaties online beschikbaar zijn. Voorbeeld zwarte literatuur: conceptversie onderwijsmethode van een lector van de Hogeschool waar een medewerker van het Verwey Jonker instituut naar op zoek was.
#22: GLIN bestand in PiCArta Grijze literatuur in Nederland en KB: grijze depotaanwinsten in NetUit B (bestuur en wetenschappelijk)en C lijst.(niet erkende uitgevers en particulieren Grijze literatuur dus niet bij vaste leverancier bestellen: Publicaties op websites
