More Related Content
What's hot (20)
Similar to บทที่ 6 นิพพาน (20)
บทที่ 6 นิพพาน
- 1. ๖.นิพพาน คําวา “นิพพาน” ทานใหความหมายไว ๒ ประการ คือ พาน” ๑. นิพพาน แปลวา ดับ หมายถึง การดับเพลิงกิเลส คือ ราคะ โทสะ โมหะ และการดับเพลิงทุกข คือ ชาติ ชรา มรณะ ตามความหมายนี้ ไดแก อนุปาทิเสสนิพพาน ปาทิ
- 2. ๒. นิพพาน แปลวา หาเครื่องเสียบแทงมิได หมายถึง ไมมี ตัณหา ๓ คือ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา เปนเครื่องเสียบแทงจิตใจ ตามความหมายนี้ ไดแก สอุปาทิเสสนิพพาน นิพพานนี.... จัดเปนโลกุตตรธรรม ธรรมอันมิใชวิสัย ้ .. ตรธรรม ของโลกเปนสภาวะที่พนจากโลกอยางยอดเยี่ยม ซึ่งถือเปน จุดมุงหมายสูงสุดของพุทธศาสนา ซึ่งเราจะไดยินเวลาที่ ทําบุญแลวมักจะกลาวคําอธิษฐานวา “นิพพานปจฺจโย โหตุ” โหตุ นิพพานจึงเปนธรรมอันยอดเยี่ยม... ม...
- 3. ดังพุทธภาษิตแหงพระบาลีรับรองไววา... รั 1.นิพพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา พระพุทธเจาทั้งหลาย ยอมกลาว พระนิพพานวาเปนธรรมยอดยิ่ง พระนิพพานเปนธรรมอันยอดยิ่งนั้น ไดแก เปนวิสังขาร คือ ธรรมที่ปราศจากการปรุงแตง เปน อสังขตธรรม คือ ขตธรรม ธรรมที่ไมมีปจจัยปรุงแตงใหเกิดขึ้นอีก...
- 4. นิพพาน...ตามลัทธิภายนอก พาน...ตามลั ลัทธิพราหมณ....มีความเชือวา มีสิ่งที่เปนตนเคาเดิมอยางเดิม ..มี ่ อยางหนึ่งเรียกวา “ปรมาตฺมนฺ” ซึ่งแบงภาคเขาสิงรูปกายในภาค ตางๆได ภาคเหลานี้เรียกกันวา “อาตฺมนฺ” คือเมื่อไดเขาสิงในรูป กายใดแลว ก็ตองตกอยูในคติแหงกรรม คือหากทํากรรมหนัก มากก็จะตกนรกชนิดไมไดผุดไดเกิด ถาไมหนักมากก็ตกนรกแค ชั่วคราวแลวเกิดเปนสัตวเดรัจฉาน ลัทธิคริสตัง...ตามความเชื่อของศาสนาคริสตมีวา พระเจา ...ตามความเชื เปนผูสรางโลกและทุกสรรพสิ่งในโลก และเชื่อกันวา หากทํา ความดีตามคําสอนเมื่อตายจะไดไปอยูกับพระเจาเปนนิรันดร.. ตายจะได ดร..
- 5. นิพพาน...ในพระพุทธศาสȨ พาน...ในพระพุ คือ...การดับขันธแหงจิตอันบริสุทธิ์ปราศจากกิเลส ...การดั ของพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสȨ ไมมีการกลับ มาเกิดในภพ ๓ อีกตอไป..นิพพานในพระพุทธศาสȨ ไป..นิ มี ๒ ประเภท คือ... นิพพานธาตุ ๒ ประเภท 1. สอุปาทิเสสนิพพาน 2. อนุปาทิเสสนิพพาน
- 6. 1. สอุปาทิเสสนิพพาน... คือการดับกิเลสยังมีเบญจขันธเหลือ คือละกิเลสทั้งมวลไดดวยอรหัตตผล แตยังดํารงขันธ 5 ไว ยังมีชีวิตอยู ยังตองประสบกับสิ่งอันเปนโลกธรรมอยู แตสิ่ง เหลานี้เปนเพียงสิ่งที่ปรากฏแกทานเทานั้นไมสามารถทํา ราคะ โทสะ โมหะ ที่ทานดับไดแลวใหกลับมากําเริบขึ้นไดอีก... 2. อนุปาทิเสสนิพพาน คือดับกิเลสไมมีเบญจขันธเหลือ คือพระ อรหันตนั้นดํารงอยูจนถึงวันนิพพาน และขันธ ๕ดับลงแลวเปน นิพพานธาตุ หมดการเกิด แก เจ็บ ตาย ไมตองเวียนวายตาย เกิดในวัฏฏสงสารอีกตอไป...
- 7. ปฏิปทา..ทางดําเนินสูนิพพาน ทา..ทางดํ เนื่องดวยพระนิพพาน เปนจุดมุงหมายสูงสุดในทางพระ พุทธศาสนา โดยเปนที่ดับกิเลสและกองทุกข พระพุทธองค จึงสอนชาวโลกใหปฏิบัติธรรมเพื่อบรรลุพระนิพพาน โดย ทรงเตือนใหแผวถางทางไปสูนิพพาน ดังพระบาลีวา... นิพฺพานคมนํ มคฺคํ ขิปฺปเมว วิโสธเย พึงรีบเรงชําระ...ทางไปสูนิพพาน ระ...ทางไปสู
- 8. ทางปฏิบัติที่ทําใหถึงนิพพานนั้น ในธัมมจักกัปปวัตตสูตร ไดแสดงมัชฌิมาปฏิปทา ทางปฏิบัติสายกลาง ไมของแวะ ทางสุดโตงทั้ง ๒ คือ... กามสุขัลลิกานุโยค การทําตนใหหมกมุนพัวพันอยูในกาม จัดเปนทางที่ยอหยอน อัตตกิลมถานุโยค การทรมาณตนใหลําบากดวยวิธีตาง ๆ จัดเปนทางปฏิบัติที่ตรึงเครียดเกินไป มัชฌิมาปฏิปทา เปนทางปฏิบัติอันเปนไปเพื่อความสงบ เพื่อความรูยิ่ง เพื่อพระนิพพาน
- 9. การจะบรรลุถึงพระนิพพานได ตองมี มรรค ๘ อยาง 1. สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบถูกตอง 5. สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพถูกตอง 2. สัมมาสังกัปปะ ดําริที่ถูกตอง 6. สัมมาวายมะ ความเพียรที่ถูก 3. สัมมาวาจา วาจาที่ถกตอง ู 7. สัมมาสติ ความระลึกที่ถูก 4. สัมมากัมมันตะ งานถูกตอง 8. สัมมาสมาธิ ความตั้งใจที่ถูก
- 10. บาลีที่แสดงปฏิปทาแหงนิพพานในธรรมวิจารณนั้น มี หลายขอดังไดแสดงมาแลว แตประเด็นหลักๆ คือ... 1. ยินดีในความไมประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ยอม ปฏิบัติเพื่อเขาใกลพระนิพพานทีเดียว... 2. เคารพในพระศาสดา ในพระธรรม พระสงฆ มีความเพียร หนักใน สมาธิ ในสิกขา ในความไมประมาท ในปฏิสันถาร 3. มีฌานและปญญา มีความเพียร มีความบากบันเปนนิตย ่ 4. ถอนตัณหากับทั้งมูลรากเสียแลว ปราศจากตัณหา 5. เขาไปตั้งกายคตาสติสังวรในบอเกิดแหงผัสสะ ๖ มีจิตตั้งมั่น