�ݺ�ߣ

Ağ İletişimi
• Bilginin farklı kaynaklar arasında transferi,
kaynakların çok sayıda kişi tarafından
paylaşılması ve yer, zaman sorunu olmaksızın
insanların birbirleriyle haberleşebilmesi
yaşadığımız çağda bilgisayar ağları kavramını
bir kez daha önemli kılmaktadır.

1- Paralel İletişim
• Paralel veri iletimi, bir veri içindeki bitlerin
aynı anda gönderilmesidir. Paralel veri
iletiminde gönderilecek bilginin her biti için
ayrı bir kablo bağlantısı bulunur.
• Paralel veri iletiminde, bir karakterin tüm
bitleri aynı anda iletildiği için başla-bitir
bitlerine ihtiyaç yoktur. Dolayısıyla doğruluğu
daha yüksektir. Paralel veri iletimi, bilginin tüm
bitlerinin aynı anda iletimi sebebiyle çok
hızlıdır.

2- Seri İletişim
• Seri veri iletimi, bir veri içindeki bitlerin aynı
hat üzerinden ard arda gönderilmesidir.
Bilgisayar ağlarında kullanılan iletişim seri
iletişimdir.
• Seri veri iletiminde, bir kerede bir karakterin
sadece bir biti iletilir. Alıcı makine, doğru
haberleşme için karakter uzunluğunu, başla-
bitir (start-stop) bitlerini ve iletim hızını bilmek
zorundadır.

Asenkron seri iletişim
• Karakterin başına başlangıç ve sonunda hata
sezmek için başka bir bit eklenir. Başlangıç için
başla biti (0), veri iletişimini sonlandırmak için
ise dur biti (1) kullanılır.
• Herhangi bir zamanda veri gönderilebilir. Veri
gönderilmediği zaman hat boşta kalır. Senkron
seri iletişimden daha yavaştır. Her veri grubu
ayrı olarak gönderilir.

 Senkron Seri İletişim
• Senkron iletişim alıcı ve vericinin eş zamanlı
çalışması anlamına gelir. Önce gönderici taraf
belirli bir karakter gönderir. Bu her iki tarafça
bilinen iletişime başlama karakteridir. Alıcı
taraf bu karakteri okursa iletişim kurulur. Verici
bilgileri gönderir.
• Transfer işlemi veri bloku tamamlanana ya da
alıcı verici arasındaki eşleme kayboluncaya
kadar devam eder.

Ağ Topolojileri
• Topoloji bilgisayarların birbirine nasıl
bağlandıklarını tanımlayan genel bir terimdir.
Topolojinin bir kısmı kablolama
arabirimlerinden bahseden fiziksel topoloji
kısmıdır. Diğer kısmı ise medyanın veri
gönderiminde nasıl kullanıldığından bahseden
mantıksal topoloji kısmıdır.

1- Yol (Bus) Topolojisi
• Bütün terminaller tek bir doğrusal kablo ile
birbirlerine bağlanmışlardır. Burada hatta
gönderilen sinyal tüm terminallere gider.
Sinyal bir hedefe ulaşana ya da bir
sonlandırıcıya gelene kadar hatta dolaşır.
Hattaki bilgi akışı çift yönlüdür. Kaynak
istasyon bilgiyi hatta bırakır. Bilgi her iki yönde
ilerleyerek hatta yayılır.

• Bus topolojisi kullanılarak kurulan ağlarda
koaksiyel kablo kullanılır, ağdaki her istasyona
ise T-konnektör takılır. Bus topolojisinde
verileri sonlandırmak için mutlaka kablonun iki
ucuna sonlandırıcı (terminatör) adı verilen ağı
sonlandıran parçalar takılmalıdır.

Avantajları Dezavantajları
Ucuz ve kurulumu kolay bir çözümdür. Arıza tespiti zordur.
Kablo yapısı güvenlidir Maksimum 30 istasyon bağlanabilir.
Merkezi birime ihtiyaç duyulmaz.
En büyük dezavantajı bir istasyonda
oluşan hatanın (temassızlık, kopukluk, kısa
devre vs.) tüm sistemi etkilemesidir.
Bus Topolojisi’nin;

2- Yıldız (Star) Topolojisi
• En yaygın kullanılan topoloji tipidir. Bu
topolojisinde her bilgisayar ağ iletişiminin
gerçekleşmesi için merkezi birim (switch, hub,
vs ) dediğimiz cihazlara bağlanır. Hatta
gönderilen sinyal önce merkezi birime ulaşır,
buradan hedefe yönlendirilir.

Yıldız (Star) Topolojisi’nin;
Avantajları Dezavantajları
Bir istasyonun arızalanması ağı etkilemez. Merkezi birimin devre dıĢı kalması tüm
sistemi etkiler.
Ağa yeni bir istasyon eklemek kolaydır. Çok fazla kablo kullanıldığı için diğer
topolojilere göre masraflıdır
Arıza tespiti kolaydır.

3- Ağaç (Tree) Topolojisi
• Genellikle yıldız topolojisindeki ağları birbirine
bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar
büyütülebilir. Bir ağacın dalları farklı
topolojilerdeki ağları temsil eder, ağacın
gövdesi ile de bunlar birbirine bağlanabilir.

4- Halka (Ring) Topolojisi
• Mantıksal olarak bir daire şeklinde tüm
düğümlerin birbirine bağlandığı topoloji
çeşididir. Hatta gönderilen sinyal hedefe
ulaşıncaya kadar tüm terminallere uğrar.
Düğümlerden herhangi birindeki hatanın ya da
kablodaki bir sorunun tüm sistemi etkilemesi
bu topolojinin en önemli dezavantajıdır.

Ağ Çeşitleri
• Ağ, paylaşım amacıyla iki ya da daha fazla
cihazın bir araya getirilmesiyle oluşturulan bir
yapıdır. Yüzlerce iş istasyonu veya kişisel
bilgisayardan oluşabileceği gibi iki bilgisayarın
birbirine bağlanmasıyla da elde edilebilir.
Oluşturulan bu ağlar kendi içinde kullanım
alanlarına göre sınıflandırılmışlardır.

1- Yerel Alan Ağları (LAN)
• Belli sayıdaki bilgisayarın belirli bir alanda
oluşturdukları ağ çeşididir. Yerel alan ağları
(local area network) bilgisayarlar, ağ arabirim
kartları, ağ kabloları, ağ trafik kontrol cihazları
ve diğer çevresel cihazlardan oluşmuştur.

2- Geniş Alan Ağları (WAN)
• Ağdaki kullanıcı sayısının artması ve ağın alan
bakımından genişlemesi sonucunda ortaya
çıkan ağ tipine geniş alan ağı (wide area
network) denilmektedir. Geniş alan ağları farklı
bölgelerde olan bilgisayar veya sunucuları
içeren yerel alan ağlarının birbirine bağlanmış
hâlidir. Ağlar arası bağlantı fiber optik kablolar
aracılığı ile olabileceği gibi uydular üzerinden
de sağlanabilir.

3- Özel Sanal Ağlar (VPN)
• Özel sanal ağlar ile internet gibi halka açık ağlar
üzerinden güvenli bir şekilde kullanıcıların kendi
kurum kaynaklarına erişmeleri sağlanmaktadır.
Özel sanal ağ (virtual private network) ağlara
güvenli bir şekilde uzaktan erişimde kullanılan bir
teknolojidir.

Ağ Cihazları
• Ağ cihazları bilgisayar veya benzeri sayısal
sistemlerin birbirleriyle karşılıklı çalışmalarını,
iletişim yapmalarını sağlayan ara cihazlardır.
Bir ağ yapısı bu tür cihazların birbirine
bağlanmasıyla oluşur.

1- Ağ Arabirim Kartı
• Bilgisayarların ve diğer cihazların bir ağa
bağlanmasını sağlayan donanımlara ağ
arabirim kartı (NIC- network interface kart)
denir. ISA, PCI, USB, PCMCI gibi bağlantı
yuvalarını kullanan ağ arabirim kartları vardır.
• Ağ arabirim kartlarının kendine özgü başka bir
kartta olmayan 48 bitlik fiziksel bir adresi
vardır. Bu adrese MAC (Media Access Control)
adresi denir.

2- Anahtar / Dağıtıcı (Switch)
• Anahtar (Switch) ağ sistemlerinde, ağ içindeki
aygıtların ortak kullanım veya paylaşım için
birbirine bağlanmasını sağlayan ve diğer
bilgisayarlardan gelen verileri filtreleyerek
sadece ilgili bilgisayara gönderen cihazdır.
• Anahtar cihazı portlarına bağlanan
bilgisayarları MAC adreslerine bakarak tanır.

3- Yönlendirici (Router)
• ��ö�Ա��Ի徱�� sahip oldukları işletim
sistemleri ile programlanabilir ve gerekli
ayarlamalar yapıldığında uzak bir ağa erişmek
için mevcut birden fazla yol arasından
kullanabilecekleri en iyi seçimi yapabilir.

4- Modem
• Modem terimi, modulation-demodulation
kelimelerinin kısaltılması ile oluşturulmuştur.
• Modemin görevi, bilgisayardan aldığı
digital(sayısal) veriyi analog veriye çevirerek
göndermek ve aynı şekilde karşı taraftaki
bilgisayardan gelen analog veriyi tekrar digital
veriye çevirerek bilgisayara iletmektir.
• Dial-up, adsl, vdsl, mobil, usb, ethernet ve pci
modem çeşitleri bulunmaktadır.

5- Erişim Noktası (Access Point)
• Erişim noktası (access point) kablolu bir
internet ağına kablosuz erişim sağlar.

6- Tekrarlayıcı
• Çeşitli sebeplerle zayıflamış olan sinyali
kuvvetlendirerek ağa geri gönderen aktif ağ
cihazıdır.

Intranet – Extranet
• Intranet (iç ağ); bir şirketin çalışanlar arasında
iş süreçlerini düzenlemek, iş birliğini
kolaylaştırmak için tasarlanmış bilgi paylaşımı
sunan dâhilî, özel ağdır. Web tarayıcı tabanlı
bir ortamdan ulaşılabilen intranet, her türlü
önemli bilginiz için herhangi bir zamanda
dünyanın herhangi bir yerinden ulaşılabilecek
merkezi güvenli bir depo hizmeti görür.

• Extranet (dış ağ) ise buna benzer olmakla
birlikte müşteriler, iş ortakları veya şirket
dışından herhangi birileri tarafından erişilebilir
olma özelliğine sahiptir.
• Extranet tasarım, şirketinizin dışındaki
insanlarla irtibat hâlinde olabilmenizi sağlar ve
şirketinizin, belge yönetimi, dosya ve fotoğraf
değişimi, posta, duyurular, bilgi edinme talebi,
v.b gibi birçok işinin gerçekleştirilmesine imkân
tanır.

Ağ Oluşturma Modelleri
1- Veri Haberleşmede Katman Kullanımı
Haberleşme ağlarında ortamın fiziksel olarak
oluşturulması, ağdaki bir hattın bozulması
durumunda alternatif yolların bulunması,
hataların fark edilmesi, hataların düzeltilmesi,
verinin bir uygulama protokolü aracılığı ile
kullanıcıya sunulması gibi pek çok karmaşık
işlemin yapılması gerekmektedir. Katmanların
kullanılması bu tarz karmaşık işlerin
yapılmasında kolaylıklar sağlamaktadır.

2- OSI Modeli
Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO)
birçok ağ yapısını inceleyerek 1984 yılında OSI
referans modelini geliştirdi. Artık donanım ve
yazılım firmaları bu standarda uygun ürünler
üretmeye başladılar.
OSI modelinde 7 katmanlı bir yapı kullanılmıştır.
Bu model ile katmanların işlevlerinin
öğrenilmesi ve öğretilmesi kolaylaşmış, farklı
donanım ve yazılım ürünlerinin birbirleriyle
uyumlu çalışması sağlanmış, katmanlar arası iş
birliği, görev paylaşımı, problem çözümü gibi
kolaylıklar gelmiştir.

1. Uygulama katmanı (application layer)
Kullanıcıya en yakın, en üstteki katmandır.
Kullanıcının yazılımlar yardımıyla çalıştığı
katmandır. Dosya aktarımı (FTP), elektronik posta
(e-mail), ağ yönetimi (SNMP) internet hizmetlerine
erişim programları gibi..
2. Sunuş katmanı (presentation layer)
Uygulama katmanından gelen bilgileri anlaşılan ortak
bir dile, ortak bir formata çevirir. Bu katmanda
istenildiği zaman verilerin şifrelenmesi ve
sıkıştırılması gibi işlemlerde yapılır.

3. Oturum katmanı (session layer)
Haberleşecek bilgisayarların “Oturum” adı verilen özel
bir bağlantı kurmalarını sağlayan katmandır. Bu
katmanda kurulan bağlantının yönetilmesi ve
sonlandırılması işlemleri de gerçekleştirilmektedir.
Ayrıca bu katmanda iletilecek veri paket
büyüklüklerine de karar verilir.
4. Ulaşım katmanı (transport layer)
Bu katman nakil edilecek verinin bozulmadan güvenli
bir şekilde hedefe ulaştırılmasını sağlar. Aynı şekilde,
bu katman karşı bilgisayardan aldığı verileri doğru
almışsa karşı bilgisayara onay sinyali göndermekle
sorumludur.

5. Ağ katmanı (network layer)
Veri paketlerinin yönlendirildiği, fiziksel adreslerin
işlendiği, trafik kontrolünün yapıldığı katmandır.
��ö�Ա��Ի徱�� bu katmanda çalışır.
6. Veri bağı katmanı (data link layer)
İletilen ve alınan veri paketlerinin doğru bir şekilde
inşa edilip edilmediğini kontrol eder. Bir hata
bulduğunda düzeltir ya da verinin tekrar
gönderilmesini ister. MAC adreslerinin
çözümlenmesi, doğrulanması bu katmanda
gerçekleşir.

7. Fiziksel katman (physical layer)
Fiziksel katman verinin kablo üzerinde alacağı fiziksel
yapıyı tanımlar. Bu katmanda yer alan cihaz ve
programlar üst katmanlarda hazırlanmış ham veriyi
0 ve 1 ‟ler şeklinde elektrik sinyali olarak
göndermekle sorumludur. Ağ arabirim kartı, kablolar
bu katmanda çalışır.

�ݺ�ߣ

Ağ Temelleri

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Viewers also liked (19)

Similar to Ağ Temelleri (20)

Ağ Temelleri