More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to Aro modernoaren hastapenak (20)
Aro modernoaren hastapenak
- 2. XV. Mende bukaeran Erdi Aroa bukatutzat. 1453: Turkiarrek kostantinopla hartu/ 1492: Amerikaren aurkikuntza. Aurretik Europa Isolatua, Aro berrian Europa hedatu egin zen. Merkataritza-bideak eta koloniak. Europan eraldatze garrantzitsuak: Erdi Arotik Aro Berrira Sistema Politikoak Ekonomia Kultura
- 3. XV.mende hasieran Iberiar penintsulan 5 lurralde. 1469. urtean Gaztelako Elisabet eta Aragoiko fernando ezkondu ziren, aliantza sortuz. Elisabet eta Fernandok 3 helburu: - Botereak indartzea. - Erreinuak hedatzea. - Iberiar Penintsulan erlijio-batasuna lortzea. Errege-Erregina Katolikoak
- 4. Europarrek Europa, Mediterraneoaren eta Itsaso Beltzaren inguruko lurraldeak ezagutu. Erdi Aroan: Bidaiak (Marco Polo) eta merkataritza-bideak. Afrika eta Asia barrualdea ez zuten ezagutzen eta ez zuten Amerika eta Ozeaniaren berririk. XV. Mendean ezagutzen den mundua - Mediterraneoko Bidea - Atlantikoko Bidea - Baltikoko Bidea.
- 6. 1. Ekialdeko beste merkataritza-bide batzuk aurkitzearen beharra. 1453: Turkiarrek konstantinopla menderatu. Ondorioz, Europako mendebaldeko herrialdeak Asiara joateko beste bideak bilatu behar. Aurkikuntzaren kausak Horrek Europa eta ekialde urrunaren lotura eten zuen.
- 7. 2. Aurrerapen teknikoak : Nabigatzeko tresnen erabilera: Orientazioa erraztu. Mapa berriak: Mapa portulanoak (nabigatzeko mapa bereziak) Itsasontzi mota berriak: XV. Mendeko espedizio gehienetan erabili zena Karabela Erregeen finanziazioa - Iparrorratza - Astrolabioa - Koadrantea.
- 10. Portugaldarren esplorazioakPortugaldarren esplorazioak Gaztelauen esplorazioakGaztelauen esplorazioak Amerikaren aurkikuntza Munduari lehen bira
- 11. Portugalgo errege- erreginek eta Henrike nabigatzaileak espedizioak antolatu. Indiarako bide berria bilatu nahi Afrika inguratuz. Diogo Cao: Madeira (1418) eta Azore (1431) uharteak eta hegoalderantz jarraitu zuen. Bartolomeu Dias: 1488an Esperantza Onaren lurmuturra igaro zuen indiako Ozeanorantz. Vasco de Gama: 1498an Indiara heldu zen. Portugaldarraren esplorazioak
- 14. Kristobal Kolon Asiako ekialdeko kostaldera iritsi nahi zuen, Ozeano Atlantikoa zeharkatuz. 1492ko abuztuaren 3an espedizioa abiatou zen Palos de la Frontera-tik. 1492ko urriaren 12an kostaldea ikusi zuen. Beste hiru bidai egin zituen Amerikara. 1504an Kolon hil egin zen. 1502an Ameriko Vespuzio (italiar nabigatzailea) beste kontinente bat zela zehaztu, Amerika izena jarriz. Amerikako Aurkikuntza
- 16. 1519an Fernando Magallanes eta har辿n kontramaisuak, Juan Sebastian Elkano. Ozeano Atlantiko eta Barearen arteko igarobidea aurkitzea eta munduari bira ematea. 1520ean Magallanes itsasartea aurkitu. Filipina uharteetan Magallanes hil zen. 1522an Elkano Espainiara Vitoria ontzia baino ez zen heldu, 18 gizonekin. Munduari lehen bira eman eta lurra borobila zela frogatu. Munduari lehen bira
- 17. Maiak, Inkak eta Aztekak.Maiak, Inkak eta Aztekak.
- 19. Maiak
- 20. Aztekak
- 24. Aldaketa politikoak,Aldaketa politikoak, ekonomikoak eta sozialak.ekonomikoak eta sozialak.
- 25. Aurretik, XIV. Mendean: Uzta txarrak (nekazal ekoizpena ), gerrak, gaixotasunak , herri matxinadak. 1348. urtean Izurri beltza. XV. Mendean: Egoera hobera, biztanleriaren susperraldia. Biztaleriaren susperraldia
- 27. XV-XVI. Mendeetan Europako ekonomiaren oparotasuna. Kapitalismo komertzialaren aroa. Merkataritza salerosketa errazteko, banku sistema hbetu zen. Ordainketa eta mailegu metdoak garatuz. Hiriak potentzia ekonomikoak Ekonomiaren hazkundea Hiri nagusiak: Venezia eta Florentzia (Italia) Anberes Flandes Hansa Lisboa Sevilla Londres
- 29. Errege-erregina katolikoen atoritatearen menpean. Gizartea 3 estamentutan banatuta jarraitzen zuen, Erdi Aroan bezala. Pribilegiatuak eta ez-pribilegiatuak zeuden Gizarte aldaketa Noblezia eta kleroa Burgesia eta nekazariak
- 30. Noblezia eta kleroa osatzen zuten . Ez zuten zergarik ordaintzen. Gizartea menderatzen zuten. Lur gehienak haien esku zeuden. Pribilegiatuak Kargu politiko nagusiak betetzen zituztelarik
- 31. Ez- Pribilegiatuak Burgesia Indar handia lortu zuten. Merkatari eta bankari familia handiak osatu. Adibidez Medici, Fugger eta Welser familiak. Nekazariak Baldintza gogorrak zituzten. Europa Mendebaldean egoera hobera. Pertsona libre izatea lortu zuten.
- 34. XV. Mendean Europako errege-erreginek boterea sendotu. Ezarri zituzten mekanismoak: Estatu Modernoa: Monarkia autoritarioak - Burokrazia eta administrazio a zentralizatu - Armada indartu zuten. - Zergak areagotu zituzten. - Diplomazia-sarea sortu zuten. - Gorteak hiri finkoan kokatu.
- 35. XV.Mendetik aurrera estatu asko batu ziren. Europan lau erresuma handi nabarmendu ziren: - Frantzia - Inglaterra - Espainia - Errusia Erresuma handiak Potententzia handiak sortuz.
- 39. Gaztelako kororan: - Henrike IV.a 1474. urtean hil zen, eta Gaztela bi alderditan banatu zen. Aragoiko koroan: - Martin I.a 1410ean ondorengo barik hil zen, tronua hutsik zegoelarik. Gaztela eta Aragoi XV. mendean Ondorengotza Gerra (1475-1479) 1412ko Kaspe-ko kompromisuan Fernando Antequerakoa errege izendatu zuten.
- 40. 1469. urtean Fernando Aragoikoa eta Elisabet Gaztelakoa ezkondu ziren. Batasun pertsonala baino ez 1502: Elisabet hil zen eta batasun dinastikoa arriskuan. 1516: Karlos I.ak bien tronua hartu, batasun dinastikoa finkatuz. Batasun Dinastikoa Erresuma bakoitzak bere lege eta erakundeei eutsi. Gaztelako tronua oinordetzan Joana eroak, baina Fernando erregeordetzan
- 42. Errege-Erregina katolikoak bere erreinua baketu zuten: 1. Ermandade Santuak sortu zituzten Gaztelan 2. Justizia berantolatu, kantzelaritza indartuz. 3. Hirian boterea kontrolatzeko korrejidoreak ezarri. 4. Errege-ogasuna sendotu. 5. Armada profesionala eta iraunkorra sortu. Barne-Politika
- 43. Iberiar Penintsulan: Penintsulatik kanpo: Errege-Erregina katolikoak seme-alaben ezkontza itunak burutu. Lurralde hedapena - 1492an Granadako Erresuma konkistatu. - 1512an Nafarroako erresuma konkistatu. - 1504ean Napoliko Erresuma Aragoiko koroan sartu. - Afrikan=> Melilla(1497), Oran, Argelia (1509), Tripoli (1510) - Ozeano Atlantikoan=> Kanariar uharteak eta Amerikako aurkikuntza.
- 45. Errege-Erregina katolikoek bere erresumako erlijioa bateratzen saiatu ziren. 1478an: Inkisizio auzitegia sortu zuten. 1492an: Errege dekretu bidez Juduak kanporatzeko neurria. 1512an: Musulmanak kristau bihurtzeko antzeko dekretua. Erlijio-batasuna