2. 4.5 BİÇİMLENDİRME
Çalışma sayfalarının ve hücrelerin güzel ve düzgün şekilde görüntülenmesi için
biçimlendirilmesi gerekir. Bu bölümde hücrelerin içerisindeki sayıların, tarihin, para
biriminin ve yüzdeliklerin nasıl biçimlendirildiği, hücre içeriğindeki yazı
tipinin, büyüklüğünün ve özelliklerinin nasıl değiştirildiği, hücre aralıklarının ve
kenarlıklarının nasıl biçimlendirildiği anlatılacaktır.
4.5.1 Sayılar ve Günler
Hücrelerin içerisinde yer alabilecek temel verilerden bazıları sayılar ve günlerdir.
Sayıları ondalıklı veya ondalıksız biçimde virgül/nokta kullanarak
biçimlendirme, tarih, para birimi, yüzdelik gösterecek şekilde biçimlendirmenin nasıl
yapıldığı işlenecektir.
4.5.1.1 Sayıları ondalıklı ya da ondalıksız biçimde virgül/nokta kullanarak
binler basamaklarını göstermek
Hücreleri sayı gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile
tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Number (Sayı) seçilir. (bknz. Şekil
4.14). Ondalık basamak sayısı bölümünü 0 yapılırsa, sayı ondalıksız olarak
görüntülenecektir. Ondalık basamak sayısı bölümü arttırılırsa sayı ondalıklı biçimde
gösterilir. 1000 Ayırıcısı kullan seçeneği aktif edilirse, sayı binler basamağından ve
daha üstteki her üç basamaktan ayrılacaktır.
3. 4.5.1.2 Hücreleri tarih gösterecek şekilde biçimlendirmek
Hücreleri tarih gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile
tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Date (Tarih) ve istenilen tarih türünü
seçilir ( ör. 11 Mart 2010 veya 11.03.2010).
4.5.1.3 Hücreleri para birimi gösterecek şekilde biçimlendirmek
Hücreleri sayı gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile
tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Currency (Para Birimi) seçilir. Ondalık
basamak sayısını ayarladıktan sonra Simge kısmından para birimi simgesi seçilir (ör. TL,
USD, GBP).
Şekil 4.43. Hücrenin Euro Para Birimi Olarak Biçimlendirilmesi
4. 4.5.1.4 Hücreleri yüzdelik gösterecek şekilde biçimlendirmek
Hücreleri sayı gösterecek şekilde biçimlendirmek için hücreye sağ tuş ile
tıkladıktan sonra açılan seçeneklerden Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanır.
Açılan menüdeki category (kategori) bölümünden Percentage (Yüzde Oranı) seçilir.
Ondalık basamak sayısı ayarlanır. Yüzdelik biçimi sayının sonuna % işareti koyar.
4.5.2 Hücre İçeriği
Bu bölümde hücre içeriğinin yazı tipini ve büyüklüğünü değiştirme, hücre içeriğine
kalın, alt çizili, çift çizili gibi biçimlendirmeler uygulama, hücrenin arka planına veya
içeriğine farklı renkler uygulama ve hücredeki biçimlendirmeyi başka hücreye
kopyalama konuları işlenecektir.
4.5.2.1 Hücre içeriğinin yazı tipini ve büyüklüğünü değiştirmek
Hücre veya hücre aralığını seçtikten sonra araç çubuğunda Giriş bölümünden yazı
tipi ve büyüklüğü değiştirilebilir (bknz. Şekil 4.44). Tüm bu işlemler hücreye sağ tuş ile
tıkladıktan sonra Format Cells’e (Hücreleri Biçimlendir) tıklanıp Yazı Tipi sekmesine
geçerek gerçekleştirilir.
6. 4.5.2.2 Hücre içeriğine kalın, altı çizili gibi biçimlendirmeler uygulamak
Biçimlendirmek istenilen hücre seçildikten sonra araç çubuğunda Giriş
bölümünden Bold (Kalın), Italic (İtalik) ve Underline (Alt Çizili) düğmelerinden istenilen
uygulanabilir. Tüm bu işlemler hücreye sağ tuş ile tıklandıktan sonra Format Cells’e
(Hücreleri Biçimlendir) tıklayıp Yazı Tipi sekmesine geçerek gerçekleştirilebilir.
Şekil 4.45. Kalın, İtalik, Alt Çizili ve Çift çizili biçimlendirme
4.5.2.3 Hücre arka planına veya içeriğine farklı renkler uygulamak
Hücrenin arka planına veya içeriğindeki yazının rengini değiştirmek için Giriş
bölümünden Dolgu Rengi ve Yazı tipi rengi düğmeleri kullanılır. Dolgu rengini
değiştirmenin diğer bir yolu ise Format Cells (Hücre Biçimlendir) bölümünde Dolgu
sekmesine tıklayıp ayarları yapmaktır. Yazı tipi rengini değiştirmenin diğer bir yolu ise
hücreye sağ tuş ile tıklayıp Format Cells (hücre biçimlendir) bölümünde Yazı tipi
sekmesinde Renk seçeneğinden istenilen ayarların yapılmasıdır.
7. Şekil 4.46. Dolgu Rengi ve Yazı Tipi Rengi
4.5.2.4 Bir hücredeki ya da hücre aralığındaki biçimlendirmeyi başka hücre
aralığına kopyalamak
Hücrelerdeki biçimleri kopyalamak için öncelikle hücre veya hücre aralığı seçilir.
Böylelikle seçilen hücredeki tüm biçimlendirmeler hafızaya alınır. Biçimlerin
uygulanacağı hücre veya hücre aralığı seçilir. Seçildikten sonra biçimlendirme otomatik
olarak gerçekleşir.
8. 4.5.2.5 Bir hücre içeriğine metin kaydırma biçimlendirmesini uygulamak
Hücrenin içerisindeki metnin birden çok satırda görüntülenmesi için bu özellik aktif
hale getirilir. Hücredeki veriler sütun genişliğine sığacak şekilde kaydırılır. Sütun
genişliğindeki herhangi bir değişiklik ile metnin kaydırılması otomatik olarak gerçekleşir.
Şekil 4.47. Metni Kaydır
4.5.3 Hizalama ve Kenarlık
Hücrenin içerisindeki verileri istenilen tarafa doğru hizalamak ve kenarlık
eklemek konuları bu bölümde anlatılacaktır.
9. 4.5.3.1 Bir hücre/hücre aralığının içeriğine sola, sağa, yukarı, ortaya, aşağı
hizalamak
Hücre içerisindeki veriyi sola, sağa, yukarı, ortaya ve aşağıya hizalamak için Giriş
bölümündeki hizalama kısmında bulunan uygun seçenekler kullanılır.
Şekil 4.48 Hücre İçeriğinin Hizalanması
Şekil 4.48 üst bölümde sırasıyla Üste Hizala, Ortala, Alta Hizala düğmeleri yer
almaktadır. Alt bölümde ise sırasıyla Metni Sola Hizala, Ortala, Metni Sağa Hizala
düğmeleri yer almaktadır. Bu altı seçenek kullanılarak hücrenin içeriği istenilen şekilde
hizalanabilir.
Ayrıca hücreye sağ tıklayıp Format Cells (hücre biçimlendir) bölümünde Hizalama
sekmesine tıklayarak hizalama işlemleri gerçekleştirilebilir.
10. Şekil 4.49 Hücre İçeriğinin ‘Hücre Biçimlendir’ Bölümünden Hizalanması
11. 4.5.3.2 Bir başlığı hücre aralığına ortalamak
bir başlığı hücre aralığına yatay olarak ortalamak için Şekil 4.48’ de alt sırada
bulunan ortala düğmesine basılır. Dikey olarak ortalamak için ise Şekil 4.48’de üst sırada
bulunan ortala düğmesine basılır. Eğer başlık hücre aralığından geniş ise sütun kenarına
çift tıklayarak sütunun aralığı başlığı sığcak şekilde büyültülebilir.
4.5.3.3 Hücre yönlendirmesini değiştirmek
Hücreye sağ tıklayıp Format Cells (hücre biçimlendir) bölümünde Hizalama
sekmesine tıklayarak hücre yönlendirmesi değiştirilebilir (bknz. Şekil 4.49). Hücre
yönlendirmesi yatay, dikey veya herhangi bir açıda ayarlanabilir.
4.5.3.4 Hücre / hücre aralığına kenarlık ekleme
Hücreye sağ tıklayıp Format Cells ( hücre biçimlendir) bölümünde Kenarlık
sekmesine tıklayarak hücre veya hücre aralığına kenarlık eklenebilir (bknz. Şekil 4.50).
Ekrana açılan pencereden kenarlık stili ve rengi seçilir. Hücrelerin iç kısımlarına kenarlık
eklemek için “Çerçeve” seçilir. Hücrelerin iç kısımlarına kenarlık eklemek için “İç” seçilir.
Her hücreye farklı şekilde kenarlık eklemek için kenarlık bölümündeki düğmeler
tıklanabilir.
12. Şekil 4.50 Hücre veya hücre aralığına kenarlık ekleme
4.6 GRAFİKLER
Grafikler verileri görüntülemenin en güzel yoludur. Excel kullanıcıya birçok grafik
sunar, bunlar arasında sütun, çizgi, pasta, çubuk, alan, dağıtım ve diğer grafikler
bulunmaktadır.
13. 4.6.1 Grafikleri Kullanma
Bu bölümde hesap çizelgesindeki verileri kullanarak grafik oluşturma, grafiğe
başlık ve etiket ekleme, bir grafiğin arka planının, dilimlerin ve çubukların rengini
değiştirme, grafiği başka bir grafik türüne çevirme, grafiği başka bir yere
kopyalama, grafik türünü değiştirme ve grafiğin boyutunu değiştirip silme işlemleri
gösterilecektir.
4.6.1.1 Hesap çizelgesindeki verileri kullanarak grafik oluşturmak
(sütun, çizgi, vs)
Hesap çizelgesine girilmiş veriler, oluşturulacak grafiğin veri kaynağı olacaktır.
Öncelikle grafikte görüntülemek istenilen hücrelerin tümü seçilir.
Şekil 4.51 Grafik verilerni seçmek
Araç kutusundan “Ekle” sekmesine tıklanır ve Grafikler bölümünden istenilen
grafik seçilir.
14. Şekil 4.52 Grafik türünü seçmek ve oluşturmak
Excel otomatik olarak seçilen hücreleri etiketler ve veriler diye ikiye ayırıp grafiği
oluşturacaktır (bknz. Şekil 4.52 B). Etiket hücrelerini mor ile verileri ise mavi ile
çevreleyecektir. Mor ve Mavi alanları değiştirmek için grafiğe sağ tuş ile tıklanır ve “Veri
Seç” seçeneği seçilir. Ekrana gelen menüden (bknz. Şekil 4.53) etiketler ve veriler
düzenlenebilir.
15. Şekil 4.53 Grafik etiketleri ve verileri düzenlemek
Oluşturulan grafik türünü değiştirmek için grafiğe sağ tıklanır ve “Grafik Türünü
Değiştir” seçilir, daha sonra açılan pencereden istenilen grafik türü seçilir.
4.6.1.2 Bir grafiğe başlık, etiket eklemek / silmek
Bir grafiğe başlık eklemek için grafiğe tıkladıktan sonra araç kutusundan “Düzen”
sekmesine basılıp grafik başlığı seçeneği tıklanır. İstenilen yere (ör. Grafiğin üstüne)
grafik başlığı eklenebilir. Grafiğe eksen etiketi eklemek için “Düzen” sekmesinin
altındaki eksen başlıkları seçeneği seçilir ve eksen etiketleri eklenir. Grafiğe veri
etiketleri eklemek için “Düzen” sekmesinin altından veri etiketleri kısmı seçilir ve göster
seçeneği tıklanır.
16. 4.6.1.3 Bir grafiğin arka plan resmini değiştirmek
Grafiğin arka plan rengini değiştirmek için “Biçim”sekmesine tıklanıp “Şekil
Dolgusu” seçeneğinden istenilen renk seçilir. Ayni işlem grafiğe sağ tıklanıp “Grafik
alanını biçimlendir” seçeneğindeki “Dolgu” sekmesindeki renk ayarını değiştirerek de
yapılabilir.
4.6.1.4 Bir grafiğin çizgi, çubuk, dilimlerinin renklerinin değiştirmek
Bir grafiğin çizgi, çubuk, veya dilimlerinin rengini değiştirmek için grafiğin
içerisindeki çizgiye, çubuğa veya dilime tıklanır. Araç kutusundan “Biçim” sekmesinin
altından “Şekil Dolgusu” seçeneğine tıklanır ve grafikteki istenilen kısma istenilen renk
verilebilir. Ayni işlem grafikteki çizgi, çubuk veya dilime sağ tıklanıp “Veri Serilerini
Biçimlendir” seçeneğine tıklanıp “Dolgu” sekmesindeki düz dolgu seçeneğini
etkinleştirip renk ayarını değiştirerek yapılabilir.
4.6.1.5 Bir grafiği başka grafik türüne çevirme (çizgi grafiğini sütun grafiğine
gibi)
Grafiğe sağ tuş tıklanıp Grafik Türünü Değiştir düğmesi tıklanır. Açılan menüden
yeni grafik türü seçilip uygulanır.
4.6.1.6 Bir grafiği başka bir çalışma sayfasına ya da dosyaya kopyalamak
Bir grafiği başka bir çalışma sayfasına, dosyaya veya başka bir programa (ör.
Word) kopyalamak mümkündür. Grafiğe sağ tuş ile tıkladıktan sonra Grafiğe Taşı
düğmesi tıklanır, bu şekilde grafik başka bir çalışma sayfasına kopyalanabilir.
17. Grafik üzerine sağ tuş ile tıklayıp kopyala seçeneğine tıklanır, daha sonra kopyalamak
istediğiniz programa geçilir ve farenin sağ tuşu ile tıklanıp yapıştır seçeneğine seçilir.
4.6.1.7 Bir grafiğin boyutunu değiştirmek ve silmek
Bir grafiğin boyutu grafiği seçtikten sonra kenarından tutup çekerek değiştirilebilir.
Silmek için ise grafiği seçtikten sonra klavyedeki ‘Delete’ tuşuna basılır.
4.7 ÇIKTILARI HAZIRLAMAK
Çıktıları hazırlayıp istediğiniz şekilde çıktı almak için çalışma sayfasının yapısını
değiştirebilmek, son kontrolü yapmak, önizlemeyi kullanmak gerekir. Bu bölümde bu
konular işlenecektir.
4.7.1 Çalışma Sayfası Yapısı
Bu bölümde, çalışma sayfasının kenar boşluklarını ayarlamak, sayfa yapısını
değiştirmek, çalışma sayfasındaki üst bilgiye ve alt bilgiye metin ekleme gibi çıktı
almadan önce yapılması gereken işlemler anlatılacaktır.
4.7.1.1 Çalışma sayfasının üst,alt,sağ,sol kenar boşluklarını değiştirmek
Çalışma sayfasının kenar boşluklarını ayarlamak için araç kutusundaki ‘Sayfa
Düzeni’ sekmesine tıklanıp, ‘Kenar Boşlukları’ düğmesine tıklanır. Önceden tanımlanmış
olan normal, geniş ve dar seçenekleri yanı sıra özel kenar boşlukları seçeneği seçilerek
boşluklar ayarlanabilir.
18. Şekil 4.54. Özel Kenar Boşlukları
4.7.1.2. Sayfa yapısını yatay-dikey olarak değiştirme; sayfa büyüklüğünü
değiştirme
Sayfa yapısını değiştirmek için Şekil 4.54’deki ‘Yönlendirme’ düğmesi
tıklanır,yatay veya dikey olarak sayfa ayarlanabilir. Sayfa büyüklüğünü değiştirmek için
Şekil 4.54’de görünen ‘Boyut’ düğmesi tıklanır ve istenilen sayfa boyutu (ör. Letter, A4
,A5) seçilir.
19. 4.7.1.3. Sayfa yapısını verileri bir veya belli sayıda sayfaya sığdırmak üzere
değiştirmek
‘Sayfa Düzeni’ sekmesinin altında bulunan seçenekler ile baskı ölçeklendirmesi
yapılabilir. Böylelikle baskıda çok az yer kaplayacak bir yazıyı ölçeği yükselterek,
sayfayı doldurabilmesi sağlanır.
Şekil 4.55. Baskı Ölçeği
Sayfanın içerisindeki tüm bilgiler yazdırılmak istenmediğinde, istenilen kısım
seçilir ve Şekil 4.54’de görünen ‘Yazdırma Alanı’ düğmesi tıklanır. Yazdırma alanı
belirle seçeneğini seçerek sadece seçilen kısım çıktı için ayarlanabilir.
20. 4.7.1.4. Çalışma sayfasına, üst bilgiye veya alt bilgiye metin ekleme/değiştirmek
Çalışma sayfasına üst ve alt bilgi eklemek için sayfa yapısı menüsünü açmak
gerekir. Sayfa menüsünü açmak için ‘Sayfa Düzeni’ sekmesi altında bulunan ‘Sayfa
Yapısı’ etiketinin yanındaki düğme tıklanır. Açılan menüden (Şekil 4.56)
Üstbilgi/Altbilgi sekmesine tıklanıp metin ekleme ve değiştirme işlemleri
gerçekleştirilebilir.
Şekil 4.56. Üst Bilgi ve Alt Bilgi
21. 4.7.1.5. Üstbilgi/Altbilgiye sayfa numarası, tarih, dosya adı, çalışma sayfası adı
gibi alanlar eklemek
Şekil 4.56’de görünen ‘Özel Üstbilgi’ ve ‘Özel Altbilgi’ düğmelerine tıklayarak
sayfa numarası, sayfa sayısı, tarih, saat, dosya yolu, dosya adı, çalışma sayfası adı ve
resim ekleme gibi bilgiler eklenebilir(Şekil 4.57). Üstbilgi/Altbilgi’nin sol, orta ve sağ
kısımlara bilgiler eklenebilir. Eklenebilecek bilgiler arasında sayfa numarası, sayfa
sayısı, tarih, saat, dosya yolu, dosya adı, sayfa adı, ve resim ekleme gibi önemli
seçenekler mevcuttur.
Şekil 4.57. Özel Üst ve Alt Bilgi
