More Related Content
Similar to Cựu ước (20)
Recently uploaded (20)
Cựu ước
- 1. CỰU ƯỚC Dẫn nhập: - Sáng thế, It-ra-el là một gia đình (a family): TC hứa cho 3 vị tổ phụ có đất hứa; cuối phần sáng thế là ngôn ngữ tiên báo (prolepsis) - Xuất hành, It-ra-el là một dân (a people): bước ngoặt nằm trong chương 8 (trước đó dân được sống bình an, đông đúc; nhưng giờ đây họ đang bị đe dọa > chuyển giao. Chương 40, nhà Tạm (chúa chiếm hữu và vinh quang ngài ngự trong nhà Tạm, chứ không còn ngự ở trên núi Sinai – bước chuyển địa lý: biểu lộ vinh quang và giao ước. Nhà Tạm là bước chuyển để đưa đến sách Lê-vi (cần đến những tư tế để phục vụ) – là trung gian tư tế TC nói với dân và dân dâng của lễ lên TC; cũng là giai đoạn của phụng tự bắt đầu (thánh chỉ - quyết định – chỉ thị của TC được xuất phát từ đây). Luật Sinai, TC muốn nhắm đến một dân thánh – holy people (St 19;6). Do đó, sách Lê-vi cụ thể hóa luật ấy: sống đời sống phụng tự (luật & nghi lễ); nên thánh trong đời thường (gia đình & xã hội trong tương quan); nên thánh trong công bình xã hội (xét xử; công bằng...); ngoài ra còn nên thánh trong xã hội, buôn bán.... Các luật thanh sạch: thanh sạch bên ngoài quan trọng (các luật về giữ thanh sạch) - Sách dân số: được nối tiếp với sách Lê-vi (dân được đưa ra khỏi Ai-cập; lều Hội Ngộ; cuối cùng của sách dân số là việc trình bày hành trình dài của dân trong sa mạc gần 40 năm dân tiến vào Đất Hứa. Dân than trách (ch.14; 34) về một hành trình dài trong sa mạc. Khi tới được đất Hứa, thế hệ thứ nhất đã chết hết. - Sách Đệ nhị luật: Mô-sê đã cho ra 3 chỉ thị trước khi dân tiến vào đất Hứa (những lời di chúc hay những mối bận tâm của ông với dân). Kết thúc sách (ch.34) nói về việc Mô-sê qua đời. Mục đích chính của sách là những bài giảng của Mô-sê: nhằm đến việc giúp dân sống công bình, bác ái (bài giảng được xuất phát từ lời Chúa – lịch sử Chúa cứu thoát dân: một số các sự kiện và giải thích cho dân). Note: Cựu ước như là nền tảng để chúng ta đi vào thần học. PHẦN I: SÁNG THẾ Chương I: trình thuật sáng tạo I (truyền thống P) - “sáng thế”: Khởi đầu: thời gian, không gian, Elohim, “trời đất”- thế giới tạo thành (vô hình & hữu hình). TC sáng tạo không cần đến một chất thể nào. Tuy nhiên, người Do thái nhắm đến ý nghĩa của sáng tạo: Trật tự: có lẽ người Do thái không muốn nhắm đến việc sáng tạo tạo từ hư vô (lối suy tư thần học này chỉ có được sau này) cho bằng việc TC làm cho những thứ hỗn mang và bóng tối thành có trật tự và ánh sáng (c 3&4). Tách biệt và sáng tạo: 1. bóng tối – ánh sáng (TC làm ra); 2. bầu trời (TC làm ra) – nước; 3. đất (TC làm ra bãi đất) – nước.
- 2. - Trang điểm: 4. ánh sáng (tạo nên các trăng, sao tinh tú trên bầu trời; 5. Bầu trời (có chim chóc) – nước (sinh ra các sinh vật lúc nhúc); 6. Đất (sinh ra các loài sinh vật tùy theo loại). Con người được sáng tạo. C.30; “sinh khí” nói lên sự sống. o TC ở đây là một TC siêu việt; ngài dùng Lời để phán; có thần Khí của Chúa (Ruah Elohim – chỉ là ngôi vị mà có thể chỉ là thần khí). o Con người: được sáng tạo cuối cùng (tạo dựng 1): chúng ta...- mang đến một sự suy xét, tư vấn. Do đó, con người được dựng nên trong tương quan với TC và tạo thành (con người làm chủ thế giới tạo thành – ân ban); sự bình đẳng nam – nữ. Sự tốt đẹp và cao sang của con người. Con người được tạo nên theo “hình ảnh của TC” (lòng xót thương – sự khôn ngoan – tương quan: chân – thiện – mỹ). TC duy trì & đồng sáng tạo: TC sáng tạo và ngang qua việc sáng tạo TC còn cho thụ tạo có khả năng tự sinh sôi nảy nở. Chủ động (TC) – thụ động (con người) (St. Toma Aquino): nhắm đến một tương quan giữa con người với Đấng sáng tạo. Chương II: thuyết sáng tạo II (truyền thống J) - Con người được tạo dựng trước tiên: được tạo ra bằng bùn đất (nước) – nặn ra (TC là một nghệ nhân sáng tạo). Con người gắn với bụi đất (thấp hèn) – sự mỏng manh của con người. TC thở sinh khí vào con người làm cho họ không chỉ mang lại sự sống nhưng còn là linh hồn để con người trở nên tốt đẹp. Đây là hai nền thần học khác nhau (sự siêu việt của TC – TC gần gũi với con người; con người cao trọng – con người từ bụi đất); nhưng chúng đều bỏ túc cho nhau. - Con người trong tương quan địa vị - phản ánh đến cái nhìn của người Do thái trong xã hội. - TC dựng nên vườn địa đàng Ê-đen và đặt con người vào đó cày cấy, canh giữ - sự chưa hoàn hảo & nguy cơ bị phá phách (đây là mạch dẫn để đi vào chương 3). - Mệnh lệnh (c.16): khác với ch.1 và cho thấy cái giới hạn trong bản chất của con người (lệnh cấm). Có thể đây là cái vạch ra giới hạn để nhắc nhở con người trong thân phận thọ tạo (tự thân) chứ không phải là đấng tạo thành. - Khả năng nhận định của con người: con vật & con người (con người đặt tên cho sinh vật – khả năng làm chủ) và con người (TC cho con người ngủ mê – nhà phẫu thuật tài tình để tạo nên một con người mới – một niềm vui đầu tiên mà con người nói với người nữ - tương quan đầu tiên). - 2 Mcb 7: mẹ khuyên con (TC sáng tạo trời đất từ hư vô). Note: tham khảo trong sách giáo lý giáo hội công giáo.