ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Ngµy d¹y:Thø 3/3/01/2012.
Ch¬ng III - Ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn
TiÕt 42: më ®Çu vÒ ph¬ng tr×nh
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : - HS hieåu khaùi nieäm phöông trình vaø caùc thuaät ngöõ nhö : veá
phaûi, veá traùi, nghieäm cuûa phöông trình, taäp nghieäm cuûa phöông trình. HS hieåu
vaø bieát caùch söû duïng caùc thuaät ngöõ caàn thieát ñeå dieãn ñaït baøi giaûi
phöông trình.
- HS hieåu khaùi nieäm giaûi phöông trình, böôùc ñaàu laøm quen vaø bieát caùch söû
duïng quy taéc chuyeån veá vaø quy taéc nhaân, bieát caùch kieåm tra moät giaù trò
cuûa aån coù phaûi laø nghieäm cuûa pt hay khoâng.
- HS böôùc ñaàu hieåu khaùi nieäm hai phöông trình töông ñöông.
2. Kó naêng :
- Kieåm tra ñöôïc moät soá coù laø nghieäm cuûa phöông trình hay khoâng, bieát vieát
taäp nghieäm cuûa moät phöông trình vaø bieát hai phöông trình töông ñöông
- Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc vaø kyõ naêng trình baøy lôøi giaûi.
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Thöôùc thaúng, baûng phuï (ghi ?4, baøi taäp 4)
- HS : Xem laïi caùc baøi toaùn daïng tìm x; baûng phuï nhoùm, buùt daï.
- Phöông phaùp : Ñaët vaán ñeà – Ñaøm thoaïi.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1.æn ®Þnh, KTBC.
GV: ë c¸c líp díi chóng ta ®· gi¶i nhiÒu bµi to¸n t×m x, nhiÒu bµi to¸n ®è VD bµi
to¸n SGK/4:
- §Æt vÊn ®Ò nh SGK/4.
- Giíi thiÖu néi dung cña ch¬ng III gåm: Kh¸i niªm chung vÒ ph¬ng tr×nh; mét
sè d¹ng ph¬ng tr×nh c¬ b¶n; gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh.
⇒ Néi dung bµi ®Çu tiªn.
1. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV- HS Ghi b¶ng
H§1. Ph¬ng tr×nh mét Èn 1. Ph¬ng tr×nh mét Èn
GV: Giíi thiÖu nh SGK. VD1. HÖ thøc 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 lµ
ph¬ng tr×nh víi Èn sè x (Èn x)
HS: §äc vÝ dô 1/SGK. Cã vÕ tr¸i lµ: 2x + 5
GV: ⇒ VËy ph¬ng tr×nh Èn x cã d¹ng
nh
Vµ vÕ ph¶i lµ: 3(x – 1) +2
thÕ nµo? TQ: HÖ thøc cã d¹ng A(x) = B(x) ®îc gäi
lµ ph¬ng tr×nh víi Èn x. Trong ®ã
A(x) lµ vÕ tr¸i, B(x) lµ vÕ ph¶i.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
1
HS: Lµm ?1 vµ Bµi tËp sau: BT. C¸c hÖ thøc sau lµ ph¬ng tr×nh víi
Èn sè nµo:
GV: Víi mçi ph¬ng tr×nh yªu cÇu häc
sinh
a) 2x + 1 = x víi Èn x
chØ râ vÕ ph¶i vµ vÕ tr¸i…. b) y2
+ 2y – 1 = 3y
-1
víi Èn y
c) z2
– 6z + 5 = 0 víi Èn z
d) 2t – 5 = 3(4 – t) –
7
víi Èn t
HS: Lµm tiÕp ?2 ?2. XÐt ph¬ng tr×nh: 2x+5 = 3(x-1)+2
Víi x = 6 ta cã:
GV: NhËn xÐt vµ giíi thiÖu nghiÖm cña VT = 2.6 + 5 = 17
ph¬ng tr×nh.. VP = 3.5 + 2 = 17
Chó ý c¸ch nãi: nghiÖm cña ph¬ng
tr×nh = tho¶ m·n ph¬ng tr×nh.
VËy VP = VT ⇒ ta nãi 6 (hay x = 6) lµ
mét nghiÖm cña ph¬ng tr×nh.
GV: VËy muèn biªt mét sè cã ph¶i lµ
nghiÖm cña ph¬ng tr×nh hay
kh«ng ta lµm nh thÕ nµo?
HS: Ta thay gi¸ trÞ ®ã vµo hai vÕ cña
ph¬ng tr×nh xem cã tho· m·n hay
kh«ng.
GV: Giíi thiÖu sè nghiÖm cã thÓ cã cña
mét
Chó ý (SGK)
ph¬ng tr×nh. VD2/SGK.
H§2. Gi¶i ph¬ng tr×nh. 2. Gi¶i ph¬ng tr×nh.
GV: Giíi thiÖu vÒ gi¶i ph¬ng tr×nh
TËp nghiªm cña ph¬ng tr×nh.
- Lµ t×m tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña ph¬ng
tr×nh ®ã.
Ký hiÖu tËp nghiÖm. - TËp hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña mét ph-
¬ng tr×nh ®îc gäi lµ tËp nghiÖm cña
HS: Lµm ?4/SGK. ph¬ng tr×nh ®ã.
Vµ lµm VD sau.. ⇒ VÝ dô:
- Ph¬ng tr×nh x = 2 cã tËp nghiÖm lµ:
S = {2}
- Ph¬ng tr×nh x2
= 1 cã tËp nghiÖm lµ:
S = {1; - 1}
- Ph¬ng tr×nh x2
= -1 cã tËp nghiÖm lµ:
S = φ
H§3. Ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. 3. Ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng.
Cho hai ph¬ng tr×nh:
GV: Giíi thiÖu vÒ hai ph¬ng tr×nh t¬ng A(x) = B(x) (1) cã tËp nghiÖm S1.
®¬ng. Vµ M(x) = N(x) (2) cã tËp nghiÖm S2.
NÕu cã S1 = S2 ⇒ ta nãi ph¬ng tr×nh(1)
vµ ph¬ng tr×nh(2)t¬ng ®¬ng víi nhau
Ký hiÖu A(x) = B(x) ⇔ M(x) = N(x)
LÊy vÝ dô minh ho¹ VÝ dô:
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
2
⇒ VËy muèn biÕt hai ph¬ng tr×nh
cã
Ph¬ng tr×nh x = 1 cã tËp nghiÖm S =
{1}
t¬ng ®¬ng víi nhau kh«ng ta ®i
kiÓm tra ®iÒu g×?
Ph¬ng tr×nh x – 1 = 0 cã tËp nghiÖm
S = {1} ⇒ ta cã x – 1 = 0 ⇔ x = 1
HS: So s¸nh hai tËp nghiÖm t¬ng øng.
2. Cñng cè
BT1/SGK: Ta cã x = 1 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh phµn a vµ c.
BT3/SGK.
XÐt ph¬ng tr×nh 1 + x = x + 1 ta thÊy mäi x ®Òu lµ nghiÖm cña nã
⇒ Ph¬ng tr×nh cã v« sè nghiÖm hay tËp nghiÖm S = R
3. Híng dÉn
- Häc thuéc c¸c kh¸i niÖm. Xem l¹i c¸c VD trong bµi.
- BTVN: I,II,III(2,4,5/SGK).
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
3
Ngµy d¹y:Thø 2/9/01/2012.
TiÕt 43: ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn vµ c¸ch gi¶i
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : - HS naém ñöôïc khaùi nieäm phöông trình baäc nhaát moät aån
- HS naém qui taéc chuyeån veá,qui taéc nhaân vôùi moät soá khaùc 0 vaø vaän duïng
thaønh thaïo chuùng giaûi caùc phöông trình baäc nhaát
2. Kó naêng : - HS naém vöõng caùch giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån ,
naém daïng toång quaùt ñeå ñöa phöông trình veà daïng naøy
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Baûng phuï (ghi ?1, Vd2, ?3)
- HS : OÂn taäp qui taéc chuyeån veá vaø qui taéc nhaân; baûng phuï nhoùm,
buùt daï.
- Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Ñaøm thoaïi.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
4. æn ®Þnh, KTBC.
GV: Cho vÝ dô vÒ ph¬ng tr×nh Èn x, Èn y? Khi nµo th× hai ph¬ng tr×nh gäi lµ t-
¬ng ®¬ng víi nhau? ⇒ hai ph¬ng tr×nh gäil µ t¬ng ®¬ng víi nhau khi chóng cã cïng
tËp nghiÖm.
5. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV- HS Ghi b¶ng
H§1. §Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét
Èn.
1. §Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét
Èn.
GV: Giíi thiÖu ®Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh
bËc nhÊt mét Èn. C¸c hÖ sè a, b,
®iÒu kiÖn cña c¸c hÖ sè ®ã…..
Ph¬ng tr×nh cã d¹ng ax + b = 0 a ≠ 0 ®îc
gäi lµ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
GV: Trong c¸c ph¬ng tr×nh sau cã lµ ph-
¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn hay
kh«ng? Víi Èn sè nµo? ChØ râ c¸c
hÖ sè a, b? BT7/SGK.
VD. C¸c ph¬ng tr×nh :
2x – 1 = 0; 3x = 0; 3 – 5y =0
Lµ c¸c ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
H§2. Quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh. 2. Quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh.
TÝnh chÊt ®¼ng thøc sè:
HS: Nh¾c l¹i c¸c tÝnh chÊt cña bÊt
®¼ng thøc sè ®· ®îc häc? Ph¸t
biÓu thµnh lêi?
TC1: NÕu a = b ⇒ a + c = b + c
TC2: NÕu a = b ⇒ a.m = b.m (m≠0)
TC3: NÕu a + b = c⇒ a = c – b.
GV: §èi víi ph¬ng tr×nh ta còng cã thÓ
lµm t¬ng tù nh ®èi víi ®¼ng thøc s«
⇒ Giíi thiÖu hai quy t¾c biÕn ®æi
ph¬ng tr×nh.
a) Quy t¾c chuyÓn vÕ(SGK)
(?1) Gi¶i ph¬ng tr×nh:
GV: Lµm mÉu mét phÇn a cña ?1
- Lµm nh thÕ nµo ®Ó vÕ tr¸i chØ
cßn lai biÕn x vµ vÕ cßn l¹i lµ c¸c
a) x – 4 = 0
x = 0 + 4
x = 4
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
4
sè?
- Ta cÇn chuyÓn h¹ng tö nµo? §æi
dÊu ra sao?
VËy tËp nghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ:
S ={4}
b)
4
3
+ x = 0
x = -
4
3
HS: T¬ng tù lµm c¸c phÇn cßn l¹i: PhÇn
b vµ c..
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {
4
3
}
GV:
HS:
ë phÇn c ta nªn chuyÓn h¹ng tö nµo
®Ó phï hîp mµ cã thÓ t×m ngay ®îc
x?
ChuyÓn vÕ x
c) 0,5 – x = 0
0,5 = x hay x = 0,5
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S={0,5}
b) Quy t¾c nh©n(SGK).
GV: Giíi thiÖu quy t¾c nh©n (?2). Gi¶i ph¬ng tr×nh:
HS: ¸p dông lµm ?2 a)
2
x
=1 b) 0,1x = 1,5 c) -2,5x = 10
H§3. C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. 3. C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
HS:
GV:
Tù ®äc VD1 vµ VD2 SGK.
⇒ Ta thõa nhËn: “Khi ¸p dông hai quy
t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh ta lu«n ®îc mét
ph¬ng tr×nh míi t¬ng ®¬ng víi ph¬ng tr×nh
®· cho”.
Ta ®· ¸p dông hai quy t¾c trªn ®Ó
t×m ®îc nghiÖm cña mét sè ph¬ng
tr×nh.
VËy c¸ch gi¶i cho ph¬ng tr×nh
ax + b = 0 nh thÕ nµo?
VD1/SGK.
VD2/SGK.
TQ: Ph¬ng tr×nh ax + b = 0 (a≠0)
Gi¶i ax + b = 0 ⇔ ax = - b
⇔ x =
a
b−
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt
x = a
b−
HS: VËn dông lµm ?3/SGK. (?3). Gi¶i ph¬ng tr×nh:
Chó ý häc sinh sö dông c¸c dÊu ⇔
khi ¸p dông c¸c phÐp biÕn ®æi ph-
¬ng tr×nh.
CÇn nªu râ c¸c phÐp biÕn ®æi ®·
¸p dông?
- 0,5x + 2,4 = 0
⇔ - 0,5x = -2,4
⇔ x = 50
42
,
,
−
−
⇔ x = 4,8
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt
x = 4,8
6. Cñng cè
Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau:
a) 3x + 15 = 0 b) 3x – x + 6 = 0 c) 3x + 1 = 7x – 11
⇔ 3x = -15
⇔ x = - 5
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp
nghiÖm S = {-5}
⇔ 2x + 6 = 0
⇔ 2x = - 6
⇔ x = - 3
VËy ph¬ng tr×nh cã mét
nghiÖp x = - 3
⇔ 3x – 7x = –11 – 1
⇔ - 4x = - 12
⇔ x = 3
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp
nghiÖm S = {3}
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
5
7. Híng dÉn
- Häc thuéc hai quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh, c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc nhÊt
mét Èn.
- BTVN: 6,8,9/SGK.
=============***@***==========
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
6
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
7
Ngµy d¹y:Thø 2/16/01/2012.
TiÕt 45: ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : Cuûng coá kó naêng bieán ñoåi caùc phöông trình baèng qtaéc
chuyeån veá vaø quy taéc nhaân
- HS naém vöõng phöông phaùp giaûi caùc phöông trình maø vieäc aùp duïng quy taéc
chuyeån veá, quy taéc nhaân vaø pheùp thu goïn coù theå ñöa chuùng veà daïng ax + b
= 0.
2. Kó naêng : - Reøn luyeän kó naêng giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån , gaûi
phöông trình ñöa veà daïng ax + b = 0
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Baûng phuï (ñeà ktra, quy taéc giaûi ptrình, vduï 3)
- HS : OÂn taäp qui taéc chuyeån veá vaø qui taéc nhaân; baûng phuï nhoùm,
buùt daï.
- Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Ñaøm thoaïi.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1.æn ®Þnh, KTBC.
GV: Trong c¸c ph¬ng tr×nh sau ph¬ng tr×nh nµo lµ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn?
ChØ râ avµ b?
a) 2 - 3y = 0
b)
2
x
+ 1 = 0
c) 3x2
+ 2 = 0
d) 3x + 3 = x + 6
HS: C¸c ph¬ng tr×nh ë phÇn a, b, c lµ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
GV: ë phÇn d ta thÊy cha x¸c ®Þnh ngay ®îc a vµ b. Nhng sau khi ¸p dông quy
t¾c biÕn ®æi vµ rót gän ta ®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0 hoÆc ax = -b
⇒ Bµi míi
2.Bµi míi
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
8
Ho¹t ®éng cña GV- HS Ghi b¶ng
GV: VËy ®Ó biÕn ®æi c¸c ph¬ng tr×nh
®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0 ta cÇn
chó ý nh sau. ⇒
Chó ý: ChØ xÐt c¸c ph¬ng tr×nh mµ hai
vÕ lµ biÓu thøc h÷u tØ kh«ng chøa Èn
ë mÉu vµ cã thÓ ®a ®îc vÒ d¹ng
ax + b = 0 hoÆc ax = - b.
1. C¸ch gi¶i
HS: §äc kü hai VD/SGK. a) VÝ dô 1, vÝ dô 2/SGK.
Th¶o luËn nhãm tõ ®ã
⇒ Nªu c¸c bíc gi¶i. b) C¸ch gi¶i
GV: NhËn xÐt vµ nªu tæng qu¸t c¸c bíc
gi¶i, gi¶i thÝch v× sao cÇn ®a ®îc
vÒ d¹ng ax = - b.
B1. Thùc hiÖn phÐp tÝnh ®Ó bá
ngoÆc hoÆc quy ®ång mÉu khö mÉu
nÕu cã.
B2. ChuyÓn c¸c h¹ng tö chøa Èn vÒ
mét vÕ, c¸c h»ng sè vÒ vÕ cßn l¹i.
B3. Gi¶i ph¬ng tr×nh võa nhËn ®îc.
2. ¸p dông
HS: Tù ®äc VD3/SGK. LÇn lît chØ ra
c¸c
VD3/SGK.
bíc ®· ¸p dông (?2). Gi¶i ph¬ng tr×nh:
⇒ ¸p dông vµo lµm ?2/SGK. x -
6
25 +x
=
4
37 x−
GV: Cho häc sinh ®øng t¹i chç tr×nh
bµy.
Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch cho
mçi phÐp biÕn ®æi.
⇔
12
12x
-
12
252 )x( +
=
12
373 )x( −
⇔ 12x – 2(5x + 2) = 3(7 – 3x)
⇔ 12x – 10x – 4 = 21 – 9x
⇔ 12x – 10x + 9x = 21 + 4
⇔ 11x = 25
⇔ x =
11
25
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt
x =
11
25
HS: Tù ®äc VD4,5,6/SGK. VD4, VD5, VD6/SGK.
⇒ chó ý/SGK. Chó ý/SGK.
GV: VËy víi mét sè ph¬ng tr×nh kh«ng
nhÊt thiÕt ph¶i lµm theo c¸c bíc
trªn. Mµ tuú theo tõng ph¬ng tr×nh
ta chän c¸ch gi¶i phï hîp cho nhanh.
8. Cñng cè
BT10/SGK. T×m chç sai vµ söa l¹i nh sau:
a) 3x – 6 + x = 9 - x
⇔ 3x + x + x = 9 + 6
⇔ 5x = 15
⇔ x = 3
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
b) 2t – 3 + 5t = 4t + 12
⇔ 2t + 5t – 4t = 12 + 3
⇔ 3t = 15
⇔ t = 5
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
9
S = {3} nhÊt
t = 5
BT13/SGK. Theo em b¹n Hoµ gi¶i sai
Em gi¶i nh sau
Gi¶i ph¬ng tr×nh: x(x + 2) = x(x + 3)
⇔ x2
+ 2x = x2
+ 3x
⇔ x2
+ 2x – x2
– 3x = 0
⇔ x = 0
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = 0
9. Híng dÉn
- Häc thuéc c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ dn¹g ax + b = 0
- BTVN: I, II, III(11,12)/SGK.
BT11. Chó ý c¸c phÇn tõ phÇn c trë ®i ta ph¶i nh©n ph¸ ngoÆc sau ®ã míi quy
®ång, chuyÓn vÕ vµ ®æi dÊu.
BT12. Ta lÇn lît h×nh thùc hiÖn theo c¸c bíc:
Quy ®ång – khö mÉu – nh©n ph¸ ngoÆc – chuyÓn vÕ ®æi dÊu – rót gän – gi¶i
ph¬ng tr×nh..
=============***@***==========
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
10
Ngµy d¹y:Thø 2/16/01/2012.
TiÕt 46: luyÖn tËp
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : HS giaûi thaønh thaïo caùc loaïi phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng
ax + b = 0
2. Kó naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån vaø
caùc phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng baäc nhaát
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Thöôùc, baûng phuï (ñeà kieåm tra; baøi taäp)
- HS : OÂn taäp caùc qui taéc bieán ñoåi phöông trình vaø caùc böôùc giaûi pt ñöa
ñöôïc veà daïng baäc nhaát.
- Phöông phaùp : Ñaøm thoaïi – Hoaït ñoäng nhoùm.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1. æn ®Þnh - KTBC.
- Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh ®a ®îcvÒ d¹ng ax + b = 0?
- Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau:
a) 3x - 2 = 2x - 3 b) 5 - (x - 6) = 4(3 - 2x)
⇔ 3x - 2x = - 3 + 2 ⇔ 5 - x + 6 = 12 - 8x
⇔ x = - 1 ⇔ - x + 8x = 12 - 5 - 6
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm ⇔ 7x = 1
S = {-1} ⇔ x = 7
1
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S =
{ 7
1
}
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng
BT12/SGK. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau:
HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy theo c¸c bíc ®·
häc...
a) 3
25 −x
= 2
35 x−
⇔ 2(5x – 2) = 3(5 – 3x)
⇔ 10x – 4 = 15 – 9x
⇔ 19x = 19
⇔ x = 1 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp
nghiÖm S = {1}
GV: NhËn xÐt tõng phÇn vµ ch÷a cho
HS.
Chó ý häc sinh c¸ch kÕt luËn
nghiÖm cña mét ph¬ng tr×nh ⇒ cã
ba c¸ch kÕt luËn:
Ph¬ng tr×nh cã nghiÖm.
Ph¬ng tr×nh cã duy nhÊt nghiÖm.
Ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = ...
b) 12
310 +x
= 1+ 9
86 x+
⇔ 3(10x + 3) = 36 + 4(6 + 8x)
⇔ 30x + 9 = 36 + 24 + 48x
⇔ - 18x = 51
⇔ x = 6
17−
vËy ph¬ng tr×nh cã tËp
nghiÖm S = { 6
17−
}
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
11
a ) S = 1 44 m 2
9 m
2 m
x
x
PhÇn c S = {1} c) 6
17 −x
+ 2x = 5
16 x−
PhÇn d S = {0} d) 4(0,5 – 1,5x) = 3
65 −
−
x
HS: §äcvµ nªu yªu cÇu cña bµi to¸n. BT14/SGK. Sè nµo trong ba sè – 1; 2 vµ
-3 nghiÖm ®óng mçi ph¬ng tr×nh sau:
GV: §Ó biÕt mét sè cã lµ mét nghiÖm
cña mét ph¬ng tr×nh hay kh«ng ta
lµm nh thÕ nµo?
(1) |x| = x
(2) x2
+ 5x + 6 = 0.
(3) x−1
6
= x + 4.
Ta cã:
HS: Ta lÇn lît thay sè ®ã vµo hai vÕ
cña tõng ph¬ng tr×nh nÕu tho¶ m·n
⇒ sè ®ã lµ nghiÖm cña ph¬ng
tr×nh...
- 1 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (3)
2 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (1)
- 3 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (2)
HS: §äc vµ tãm t¾t ®Ò bµi... BT15/SGK.
GV:
HPHN
t r on g xh
tr on g xht r on g 1h
¤ t«→
X e m ¸ y →
- H·y nªu vËn tèc vµ thêi gian
®i cña xem m¸y? Cña ¤t«?
- Khi hai xe gÆp nhau th×
qu·ng ®êng ®i ®îc cña hai xe
cã quan hÖ nh thÕ nµo víi
nhau?
Qu·ng ®êng xe m¸y ®i ®îc:
- Trong 1 giê lµ: 32 Km.
- Trong x giê lµ: 32x Km.
Qu·ng ®êng ¤ t« ®i ®îc trong x giê lµ:
48x Km.
Khi ¤t« gÆp xe m¸y th× qu·ng ®êng ®i
®îc cña hai xe ph¶i b»ng nhau.
VËy ta cã ph¬ng tr×nh:
48x = 32x + 32
3. Cñng cè.
BT19/SGK.
GV: sö dông b¶ng phô cña h×nh 4/SGK.
®Ó ch÷a phÇn a. Cßn l¹i phÇn b vµ c ®Ó lµm BTVN.
a) Ta cã h×nh ch÷ nhËt víi hai kÝch thíc lµ:
a = 2 + x + x = 2x + 2 (mÐt)
b = 9 (mÐt)
⇒ DiÖn tÝch S = a.b = (2x + 2).9
Mµ theo bµi ra ta cã S = 144m2
.
VËy ta cã ph¬ng tr×nh (2x + 2).9 = 144
⇔ 2x + 2 = 16
⇔ 2x = 14
⇔ x = 7
VËy x = 7 (m)
4. Híng dÉn.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
12
- Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a.
- BTVN: 16,17,18,19/SGK.
BT16. Ta tÝnh tæng träng lîng cña hai ®Üa c©n vµ cho hai biÓu thøc ®ã b»ng
nhau th× ®îc ph¬ng tr×nh cÇn t×m.
BT17,18. Lµm theo c¸c bíc cña c¸ch gi¶i.
BT19. ¸p dông c¸ch viÕt biÓu thøc tÝnh diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt, h×nh
vu«ng, h×nh thang ®Ó viÕt ®îc c¸c biÓu thøc ⇒ lËp ®îc ph¬ng tr×nh ⇒ gi¶i ph¬ng
tr×nh ®Ó t×m x.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
13
Ngµy d¹y:Thø 3/19/01/2010.
TiÕt 47
Bµi 4. ph¬ng tr×nh tÝch
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc :
- HS naém vöõng khaùi nieäm vaø phöông phaùp giaûi phöông trình tích (daïng
A(x).B(x) = 0).
2. Kó naêng :- OÂn taäp caùc phöông phaùp phaân tích ña thöùc thaønh nhaân töû,
nhaát laø kyõ naêng thöïc haønh vaän duïng giaûi ptrình tích.
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Baûng phuï (ghi ñeà baøiktra, Ví duï 2 trang 16)
- HS : OÂn taäp caùc haèng ñaúng thöùc ñaùng nhôù, caùc phöông phaùp phaân
tích ña thöùc thaønh nhaân töû; caùch giaûi phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng
baäc nhaát; baûng phuï nhoùm, buùt daï.
- Phöông phaùp : Vaán ñaùp – Hoaït ñoäng nhoùm
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1. æn ®Þnh - KTBC.
GV: Nªu c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö?
HS: + §Æt nh©n tö chung.
+ Dïng h»ng ®¼ng thøc.
+ Nhãm h¹ng tö.
+ T¸ch h¹ng tö.
GV: Mét tÝch gåm hai thõa sè a.b = 0 khi nµo?
HS: a.b = 0 ⇔ a = 0 hoÆc b = 0.
GV: VËy khi cã mét ph¬ng tr×nh d¹ng A(x).B(x) = 0 ta gi¶i nh thÕ nµo?
Vµ ph¬ng tr×nh nµy cã tªn lµ g×?
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng
HS: Nªu l¹i c¸c bíc ph©n tÝch ®a thøc
thµnh nh©n tö
(?1) Ph©n tÝch ®a thøc
P(x) = (x2
-1)+(x+1)(x-2) thµnh nh©n tö
HS: Lµm (?1) vµ (?2) Ta cã: P(x) = (x2
-1)+(x+1)(x-2)
GV: VËy cho P(x) = 0 tøc lµ ta cã ph¬ng
tr×nh nµo?
= (x+1)(x-1)+(x+1)(x-2)
= (x+1)(2x-3)
HS: Ph¬ng tr×nh (x+1)(2x-3) = 0
GV: VËy ph¬ng tr×nh cã d¹ng nh trªn ®-
îc gäi lµ ph¬ng tr×nh tÝch...
Chó ý: (SGK)
1. Ph¬ng tr×nh tÝch vµ c¸ch gi¶i
GV: Híng dÉn häc sinh gi¶i ph¬ng tr×nh VD1: Gi¶i pt: (x+1)(2x-3) = 0
(x+1)(2x-3) = 0 ⇔ x+1 = 0 hoÆc 2x-3 = 0
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
14
⇔ x = -1 hoÆc x = 2
3
VËy ta cã tËp nghiÖm lµ: S= {-1 ; 1,5}
- VËy ®Ó gi¶i ph¬ng tr×nh d¹ng:
A(x).B(x) = 0 ta ph¶i lµm nh thÕ
nµo?
VËy ®Ò gi¶i ph¬ng tr×nh:
A(x).B(x)=0 (1)
⇔ A(x)=0 (2) hoÆc B(x)=0 (3)
HS: Cho A(x) = 0 hoÆc B(x) = 0 ⇒ x
= ...
GV: => T¬ng tù ph¬ng tr×nh
A(x).B(x).C(x)=0 ta lµm nh thÕ
nµo?
=> NghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ
nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (2) vµ (3)
=> C¸ch kÕt luËn nghiÖm?
HS: Tù ®äc VD2 2. ¸p dông
=> Nªu c¸c bíc gi¶i cña VD? VD2(SGK)
GV: NhËn xÐt NhËn xÐt (SGK)
HS: ¸p dông lµm bµi (?3) (?3). Gi¶i ph¬ng tr×nh
(x - 1)(x2
+ 3x - 2) - (x-1)3
= 0
(x - 1)(x2
+ 3x - 2)-(x-1)(x2
+ x + 1) = 0
⇔ (x-1)[( x2
+ 3x - 2)-(x2
+ x +1)] = 0
⇔ (x-1)[ x2
+ 3x - 2 - x2
- x -1] = 0
⇔ (x-1)(2x-3) = 0
⇔ x-1=0 hoÆc (x+1)2
= 0
⇔ x=1 hoÆc x = 1,5
VËy ta cã hai nghiÖm x1 = 1; x2 = 1,5
HS: Tù ®äc VD3 (SGK)
GV: §©y lµ ph¬ng tr×nh khi ®a vÒ ph-
¬ng
tr×nh tÝch th× vÕ tr¸i lµ tÝch cña
mÊy
h¹ng tö?
HS: ¸p dông lµm bµi (?4) (?4). Gi¶i ph¬ng tr×nh
(x3
+ x2
) + (x2
+ x) = 0
⇔ x2
(x + 1) + x(x + 1) = 0
⇔ x(x + 1)2
= 0
⇔ x = 0 hoÆc (x + 1)2
= 0
⇔ x = 0 hoÆc (x + 1) = 0
⇔ x = 0 hoÆc x =-1
VËy phu¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S={0;-1}
3. Cñng cè.
BT22/SGK. Gi¶i ph¬ng tr×nh:
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
15
a) 2x(x – 3) + 5(x – 3) = 0
⇔ (x – 3)(2x + 5) = 0
⇔ x – 3 = 0 hoÆc 2x + 5 = 0
⇔ x = 3 hoÆc 2x = -5.
⇔ x = 3 hoÆc x = 2
5
−
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {3; 2
5
− }
b) (x2
– 4) + (x – 2)(3 – 2x) = 0
⇔ (x + 2)(x – 2) + (x – 2)(3 – 2x) = 0
⇔ (x – 2)(x + 2 + 3 – 2x) = 0
⇔ (x – 2)(5 – x) = 0
⇔ x – 2 = 0 hoÆc 5 – x = 0
⇔ x = 2 hoÆc x = 5
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {2; 5}
4. Híng dÉn.
BTVN 21,22/SGK.
BT21: Ta thùc hiÖn tõ bíc 2.
BT22: Ta thùc hiÖn ®ñ hai bíc theo c¸ch gi¶i.
§äc tríc c¸ch ch¬i cña BT26/SGK.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
16
Ngµy d¹y:Thø 7/23/01/2010.
TiÕt 46
Bµi . luyÖn tËp
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : Cuûng coá caùch giaûi phöông trình tích.
2. Kó naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích ña thöùc thaønh nhaân töû, vaän
duïng vaøo giaûi phöông trình tích.
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Thöôùc, baûng phuï (ñeà kieåm tra; baøi taäp)
- HS : OÂn taäp naém vöõng caùch giaûi phöông trình tích
- Phöông phaùp : Vaán ñaùp – Hoaït ñoäng nhoùm.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1. æn ®Þnh - KTBC.
GV: Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ d¹ng ph¬ng tr×nh tÝch?
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng
GV: Ph©n lo¹i giíi thiÖu bµi tËp theo
d¹ng
Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau:
BT1.
HS: Nªu c¸c bíc lµm ¸p dông cho c¸c bµi a) (x -1)(x + 2) = 0
tËp ®ã b) (2x +1)(2x - 4) = 0
GV: BT1. Thùc hiÖn gi¶i ph¬ng tr×nh
tÝch
c) (x + 3)(5 - x) = 0
ngay. d) (x - 2)(3x + 2)(x - 5) = 0
HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy. BT2:
BT2. D¹ng 2
a) x(2x - 7) - 4x + 14 = 0
b) (2x-5)2
-(x+2)2
= 0
c) x2
-x-(3x-3) = 0
d) x2
- 3x+2 = 0
a) x(2x - 7) - 4x + 14 = 0
⇔ x(2x - 7) – (4x – 14) = 0
⇔ x(2x - 7) – 2(2x – 7) = 0
⇔ (x – 2)(2x – 7) = 0
⇔ x – 2 = 0 hoÆc 2x – 7 = 0
⇔ x = 2 hoÆc x = 3,5
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {2; 3,5}
GV: §©y lµ d¹ng ph¬ng tr×nh nµo trong
ph¬ng tr×nh tÝch?
C¸ch gi¶i nh thÕ nµo?
Thùc hiÖn tõ bíc nµo?
b) (2x-5)2
-(x+2)2
= 0
⇔ (2x – 5 + x + 2)(2x – 5 – x – 2) = 0
⇔ (3x – 3)(x – 7) = 0
⇔ 3x – 3 = 0 hoÆc x – 7 = 0
⇔ x = 1 hoÆc x = 7
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {1; 7}
HS: D¹ng ph¬ng tr×nh kh«ng cÇn c) x2
-x-(3x-3) = 0
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
17
chuyÓn vÕ, thùc hiÖn ngay bíc
ph©n tÝch vÕ tr¸i thµnh nh©n tö råi
gi¶i ph¬ng tr×nh.
⇔ (x2
– x) – (3x – 3) = 0
⇔ x(x – 1) – 3(x – 1) = 0
⇔ (x – 1)(x – 3) = 0
⇔ x – 1 = 0 hoÆc x – 3 = 0
⇔ x = 1 hoÆc x = 3
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {1; 3}
GV: Trong phÇn nµy ®Ó ph©n tÝch ®îc
vÕ tr¸i ta ph¶i dïng ph¬ng ph¸p
ph©n tÝch nµo?
d) x2
– 3x + 2 = 0
⇔ x2
– x – 2x + 2 = 0
⇔ (x2
– x) – (2x – 2) = 0
HS: Sö dông ph¬ng ph¸p t¸ch h¹ng tö. ⇔ x(x – 1) – 2(x – 1) = 0
⇔ (x – 2)(x – 1) = 0
⇔ x – 2 = 0 hoÆc x – 1 = 0
⇔ x = 2 hoÆc x = 1
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {1; 2}
BT3:
D¹ng 3.
a) (x-1)(5x+3)=(3x-8)(x-1)
b) (2x2
+1)(4x-3)=( 2x2
+1)(x+2)
c) 7
3
x-1= 7
1
x(3x-7)
a) (x-1)(5x+3)=(3x-8)(x-1)
⇔ (x – 1)(5x + 3) – (3x – 8)(x – 1) = 0
⇔ (x – 1)(5x + 3 – 3x +8) = 0
⇔ (x – 1)(2x + 10) = 0
GV: §©y lµ d¹ng ph¬ng tr×nh nµo trong
ph¬ng tr×nh tÝch?
C¸ch gi¶i nh thÕ nµo?
Thùc hiÖn tõ bíc nµo?
b) (2x2
+ 1)(4x – 3) = (2x2
+ 1)(x + 2)
⇔ (2x2
+1)(4x – 3) - (2x2
+1)(x + 2) = 0
⇔ (2x2
+1)(4x – 3 – x – 2) = 0
⇔ (2x2
+1)(3x – 5) = 0
V× 2x2
+ 1 > 0 ⇒ 3x – 5 = 0
⇔ x = 3
5
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiªm duy nhÊt
HS:
GV:
§©y lµ d¹ng ph¬ng tr×nh khi lµm ta
ph¶i vËn dông c¶ ba bíc:
- ChuyÓn toµn bé vÒ vÕ tr¸i.
- Ph©n tÝch vÕ tr¸i thµnh nh©n tö.
- Gi¶i ph¬ng tr×nh tÝch t×m ®îc.
Cßn laÞ phÇn a vµ c HS vÒ nhµ
lµm tiÕp
c) 7
3
x-1= 7
1
x(3x-7)
⇔ 7
73 −x
=
7
73 )x(x −
⇔ 7
73 −x
-
7
73 )x(x −
= 0
⇔ 3x – 7 – x(3x – 7) = 0
⇔ (3x – 7) – x(3x – 7) = 0
⇔ (3x – 7)(1 – x) = 0
3. Cñng cè.
BT26/SGK. Trß ch¬i ch¹y tiÕp søc víi 4 ph¬ng tr×nh:
(1) 1,2x – 2,4 = 0
(2) 3y – x = 2y – 1
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
18
(3) 3
z
+ z = 6
z
+ 2
2 yz +
(4) t2
– t = z(t – 1) (víi t > 0)
4. Híng dÉn.
- Xem l¹i c¸c d¹ng BT ®· ch÷a.
- BTVN 23,24,25/SGK.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
19
Ngµy d¹y:Thø 3/26/01/2010.
TiÕt 49 PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA AÅN ÔÛ MAÃU
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : - HS naém vöõng khaùi nieäm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät pt,
caùch tìm ñieàu kieän xaùc ñònh (ÑKXÑ) cuûa pt
- HS naém vöõng caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, caùch trình baøy chính
xaùc, ñaëc bieät laø böôùc tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình vaø böôùc ñoái chieáu vôùi
ÑKXÑ cuûa phöông trình ñeå nhaän nghieäm.
2. Kó naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình vaø giaûi phöông
trình
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Baûng phuï (ghi ñeà baøiktra, baøi taäp aùp duïng muïc 2, 4)
- HS : OÂn taäp caùch giaûi ptrình ñöa ñöôïc veà daïng baäc nhaát; ñieàu kieän cuûa
bieán ñeå giaù trò cuûa phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh.
- Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Hoaït ñoäng nhoùm.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1. æn ®Þnh - KTBC.
GV: Cho c¸c ph¬ng tr×nh sau:
(1) 2x – 3 = 0. (2) 2x – 3 = 4x + 5.
(3) 2
1+x
= 3
x
. (4) (x – 1)(3x + 2) = 0.
(5) x + 1
1
−x
= 1 + 1
1
−x
GV: Ph¬ng tr×nh (5) cã ®iÒu g× kh¸c sovíi c¸c ph¬ng tr×nh cßn l¹i?
HS: Ph¬ng tr×nh nµy cã chøa Èn ë mÉu.
GV: Víi c¸c d¹ng ph¬ng tr×nh ®· häc th× c¸c gi¸ trÞ t×m ®îc cña Èn ®Òu lµ
nghiÖm cña ph¬ng tr×nh. VËy víi ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu th× c¸ch gi¶i nh
thÕ nµo? C¸ch kÕtluËn nghiÖm ra sao? ⇒ Bµi míi...
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng
(1) VÝ dô më ®Çu
GV: Giíi thiÖu tiÕp vÝ dô më ®Çu….. Cho pt: 1
1
1
1
1
−
+=
−
+
xx
x
HS: §äc vÝ dô më ®Çu/SGK vµ tr¶ lêi ?
1
Ta cã x = 1 kh«ng lµ nghiÖm cña
GV:
HS:
V× sao x = 1 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm
cña ph¬ng tr×nh?
V× nÕu x =1 th× ph©n thøc 1
1
−x
kh«ng x¸c ®Þnh ..
ph¬ng tr×nh v× nÕu x =1 th× ph©n
thøc 1
1
−x
kh«ng x¸c ®Þnh
GV: §èi víi ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu
thøc nÕu cã mét gi¸ trÞ cña Èn mµ
⇒ CÇn t×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña
ph¬ng tr×nh
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
20
t¹i ®ã Ýt nhÊt mét mÉu thøc trong
ph¬ng tr×nh nhËn gi¸ trÞ b»ng 0 th×
gi¸ trÞ ®ã kh«ng ph¶i lµ nghiÖm
cña ph¬ng tr×nh. V× vËy ®Ó x¸c
®Þnh chÝnh x¸c nghiÖm cña mét
ph¬ng tr×nh chøa ë mÉu thøc ngêi
ta cÇn ph¶i t×m ®iÒu kiÖn cña Èn
®Ó cho c¸c mÉu trong ph¬ng tr×nh
kh¸c 0 vµ ngêi ta gäi ®ã lµ §KX§
cña ph¬ng tr×nh.
(2) §iÒu kiÖn x¸c ®Þnh (§KX§) cña mét
ph¬ng tr×nh.
GV: VËy c¸ch t×m §KX§ cña mét ph¬ng
tr×nh nh thÕ nµo?
§äc VD1/SGK vµ nªu c¸ch t×m
§KX§ cña ph¬ng tr×nh?
VD1 (SGK)
HS: T×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh chøa
Èn ë mÉu thøc chÝnh lµ t×m §KX§
cña c¸c ph©n thøc cã trong trong
ph¬ng tr×nh.
GV: VËy em h·y nh¾c l¹i c¸ch t×m §K
cña biÕn ®Ó gi¸ trÞ cña ph©n thøc
®îc x¸c ®Þnh?
HS: Cho mÉu thøc ≠ 0 ⇒ ®iÒu kiÖn
cña biÕn.
¸p dông lµm ?2/SGK. ?2.
T×m §KX§ cña mçi ph¬ng tr×nh sau:
a) 1
4
1 +
+
=
− x
x
x
x
§K: x – 1≠ 0 vµ x + 1 ≠ 0 ⇒ x ≠ ± 1
VËy §KX§ cña ph¬ng tr×nh lµ x ≠ ± 1
§KX§: x ≠ 2
GV: VËy c¸ch gi¶ ph¬ng tr×nh chøa Èn
ë mÉu lµm nh thÕ nµo? ⇒
3. C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu.
HS: Tù ®äc VD2/SGK vµ ®øng t¹i chç
tr×nh bµy c¸c bíc lµm….
VD2/SGK.
GV: Chó ý HS sau phÇn quy ®ång khö
mÉu dïng dÊu ⇒ c¸c bíc cßn l¹i dïng
dÊu ⇔
 C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh chøa Èn ë
mÉu.
(SGK)
3. Cñng cè.
(?3). Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau:
a) 1−x
x
= 1
4
+
+
x
x
§KX§: x ≠ ± 1
Quy ®ång khö mÉu:
b) 2
3
−x
= 2
12
−
−
x
x
- x
§KX§: x ≠ 2
Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
3 = 2x – 1 – x(x – 2)
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
21
)x)(x(
)x(x
11
1
−+
+
= )x)(x(
)x)(x(
11
14
−+
−+
⇒ x(x + 1) = (x + 4)(x – 1)
⇔ x(x + 1) – (x + 4)(x – 1) = 0
⇔ x2
+ x – x2
– 3x + 4 = 0
⇔ - 2x = - 4
⇔ x = 2
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {2}
⇔ 3 = 2x – 1 – x2
+ 2x
⇔ (2x – 4) – (x2
– 2x) = 0
⇔ 2(x – 2) – x(x – 2) = 0
⇔ (x – 2)2
= 0
⇔ x – 2 = 0
⇔ x = 2 Tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = φ
4. Híng dÉn.
- BTVN: 27/SGK.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
22
Ngµy d¹y:Thø 7/30/01/2010.
TiÕt 50
Bµi 5. ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : Cuûng coá cho HS kyõ naêng tím ÑKXÑ cuûa phöông trình, kyõ
naêng giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu
2. Kó naêng :- Naâng cao kyõ naêng: Tìm ñieàu kieän ñeå giaù trò cuûa phaân thöùc
ñöôïc xaùc ñònh, bieán ñoåi phöông trình vaø ñoái chieáu vôùi ÑKXÑ cuûa phöông trình
ñeå nhaän nghieäm.
- Reøn luyeän kyõ naêng giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : baûng phuï (ghi ñeà baøiktra, baøi taäp aùp duïng muïc 4)
- HS : OÂn taäp caùch giaûi ptrình
- Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Hoaït ñoäng nhoùm.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1. æn ®Þnh - KTBC.
GV: Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu?
HS:
B1. T×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh.
B2. Quy ®ång mÉu hai vÕ cña ph¬ng tr×nh råi khö mÉu.
B3. Gi¶i ph¬ng tr×nh võa nhËn ®îc.
B4. KÕt luËn: Trong c¸c gi¸ trÞ t×m ®îc ë bíc 3, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n §KX§
chÝnh lµ c¸c nghiÖm cña ph¬ng tr×nh ®· cho.
GV: Gi¶i ph¬ng tr×nh sau: 5
52
+
−
x
x
= 3
HS: §KX§: x ≠ -5
Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
2x -5 = 3(x + 5)
⇔ 2x – 5 = 3x + 15
⇔ 2x – 3x = 15 – 5
⇔ - x = 10
⇔ x = -10 Tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = - 10.
GV: ë BT 27/SGK chóng ta ®· gi¶i mét sè ph¬ng tr×nh cã mÉu thøc ®¬n gi¶n ⇒
VËy víi c¸c ph¬ng tr×nh cã mÉu thøc phøc t¹p h¬n ta còng lÇn lît lµm theo c¸c b-
íc ®· ph¸t biÓu trªn.
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng
GV: Yªu cÇu HS tù ®äc VD3/SGK. 4. ¸p dông
HS: Tù ®äc VD3/SGK vµ tr×nh bµy l¹i VD3/SGK.
GV: Lµm vµ híng dÉn cho HS 1VD cô
thÓ.
VD. Gi¶i ph¬ng tr×nh:
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
23
§Ó x¸c ®Þnh ®îc mÉu thøc chung
ta cÇn viÕt l¹i c¸c mÉu thøc díi d¹ng
®· ®îc ph©n tÝch
22
5
+x
+ 1 = 1
6
+x
⇔ )x( 12
5
+ + 1 = 1
6
+x
⇒ T×m §KX§.
⇒ Quy ®ång khö mÉu.
§KX§: x ≠ -1
Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
5 + 1.2(x + 1) = 6.2
⇔ 5 + 2x + 2 = 12
⇔ 2x = 12 – 5 – 2
GV: Khi x¸c ®Þnh ®îc c¸c gi¸ trÞ cña Èn
ta cÇn so s¸nh víi ®iÓu g×?
⇔ 2x = 5
⇔ x = 2
5
HS: Ta cÇn so s¸nh víi §KX§ ®Ó kÕt
luËn nghiÖm….
Tho¶ m·n ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt
x = 2
5
BT27/SGK. Gi¶i ph¬ng tr×nh:
GV: Em h·y nªu c¸c c¸ch gi¶i ph¬ng
tr×nh trªn?
c)
3
6322
−
+−+
x
)x()xx(
= 0
HS: Tr×nh bµy bµi gi¶i ph¬ng tr×nh trªn
theo c¸c bíc…
§KX§: x ≠ 3
⇒
3
6322
−
+−+
x
)x()xx(
= 0
GV: Ngoµi c¸ch gi¶i trªn cßn c¸ch nµo
kh¸c?
⇔
3
232
−
+−+
x
)x()x(x
= 0
HS: Tr×nh bµy…. ⇔
3
32
−
−+
x
)x)(x(
= 0
GV: NhËn xÐt vµ ch÷a theo c¸ch rót
gän VT….
⇔ x + 2 = 0
⇔ x = - 2 Tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {- 2}
3. Cñng cè.
BT 29/SGK. (B¶ng phô)
HS: §äc vµ tr¶ lêi..
GV: Theo c¸ch tr×nh bµy cña hai b¹n th× gi¸ trÞ t×m ®îc cña Èn lµ ®óng. Nh-
ng ®ã kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh v× c¶ hai b¹n ë ®©y ®Òu
thiÕu bíc t×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh.
Khi t×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh lµ: x ≠ 5
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm lµ S = φ
BT28/SGK. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh (phÇn a, c, d)
HS: Tr×nh bµy .
GV: NhËn xÐt vµ ch÷a.
a) §KX§: x ≠ 1 vµ S = φ
c) §KX§: x ≠ 0 vµ S = {1}
d) §KX§: x ≠ 0 vµ x ≠ 1. S = φ
4. Híng dÉn.
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
24
BTVN: 30,31/SGK.
==========***@***============
Ngµy d¹y:Thø 3/2/02/2010.
TiÕt 51: luyÖn tËp
I/ MUÏC TIEÂU :
1. Kieán thöùc : - Cuûng coá khaùi nieäm hai phöông trình töông ñöông. Ñieàu kieän
xaùc ñònh cuûa phöông trình, nghieäm cuûa phöông trình.
- Caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu.
2. Kó naêng :- Tieáp tuïc reøn luyeän kyõ naêng giaûi ptrình coù chöùa aån ôû maãu
vaø caùc baøi taäp ñöa veà daïng naøy.
3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc.
II/ CHUAÅN BÒ :
- GV : Thöôùc, baûng phuï (ñeà kieåm tra; baøi taäp)
- HS : OÂn taäp naém vöõng caùch giaûi phöông trình coù aån ôû maãu.
- Phöông phaùp : Vaán ñaùp – Hoaït ñoäng nhoùm.
III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :
1. æn ®Þnh - KTBC.
GV: Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh cã chøa Èn ë mÉu?
HS: B1. T×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh.
B2. Quy ®ång mÉu hai vÕ cña ph¬ng tr×nh råi khö mÉu.
B3. Gi¶i ph¬ng tr×nh võa nhËn ®îc.
B4. KÕt luËn: Trong c¸c gi¸ trÞ t×m ®îc ë bíc 3, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n §KX§
chÝnh lµ c¸c nghiÖm cña ph¬ng tr×nh ®· cho.
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng
HS: §øng t¹i chç tr×nh bµy. BT30/SGK. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau:
GV: - Hai mÉu thøc cã quan hÖ nh thÕ
nµo víi nhau?
- §KX§?
- Lµm nh thÕ nµo ®Ó xuÊt hiÖn
mÉu thøc chung?
- Gi¸ trÞ t×m ®îc cña Èn cã tho¶
m·n §KX§ hay kh«ng?
- VËy kÕt luËn nghiÖm cña ph¬ng
tr×nh nh thÕ nµo?
a) 2
1
−x
+ 3 = x
x
−
−
2
3
- §KX§: x ≠ 2
- Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
1 +3(x – 2) = 3 – x
⇔ 1 + 3x – 6 = 3 – x
⇔ 4x = 8
⇔ x = 2 Kh«ng tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = φ
b) 2x -
3
2 2
+x
x
= 3
4
+x
x
+ 7
2
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
25
- §KX§: x ≠ -3.
- Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
⇔ 14x(x + 3) – 14x2
= 28x + 2(x + 3)
⇔ 14x2
+ 42x – 14x2
= 28x + 2x + 6
⇔ 12x = 6
⇔ x = 0,5 tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {0,5}
c) 1
1
−
+
x
x
- 1
1
+
−
x
x
=
1
4
2
−x
- §KX§: x ≠ -3.
- Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
⇔ (x + 1)2
– (x – 1)2
= 4
⇔ 4x = 4
⇔ x = 1 tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {1}
d) 7
23
+
−
x
x
= 32
16
−
+
x
x
- §KX§: x ≠ -7 vµ x ≠ 1,5
- Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
⇔ (3x – 2)(2x – 3) = (6x + 1)(x + 7)
⇔ -56x = 1
⇔ x = 56
1−
tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = { 56
1−
}
BT31/SGK.
HS:
GV:
GV:
T×m mÉu thøc chung
= x3
– 1 = (x – 1)(x2
+ x + 1)
Cho biÓu thøc x3
– 1 ≠ 0 ⇒
§KX§….
Ph¬ng tr×nh 4x2
– 3x – 1 = 0 ®a ®-
îc vÒ d¹ng nµo?
¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch
nµo?
Ph¬ng tr×nh cã mÊy nghiÖm?
a) 1
1
−x
-
1
3
2
2
−x
x
=
1
2
2
++ xx
x
- §KX§: x ≠ 1
- Quy ®ång khö mÉu ta ®îc:
1.(x2
+ x + 1) – 3x2
= 2x(x – 1)
⇔ 4x2
– 3x – 1 = 0
⇔ (x – 1)(4x + 1) = 0
⇔ x = 1 hoÆc x = -0,25
x = 1 Kh«ng tho¶ m·n §KX§.
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm
S = {-0,25}
b) )x)(x( 21
3
−−
+ )x)(x( 31
2
−−
=
)x)(x( 32
1
−−
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
26
- §KX§: x ≠ 1; x ≠ 2; x ≠ 3
S = φ
3. Cñng cè.
BT32/SGK.
a) ( x
1
+ 2) = ( x
1
+ 2)(x2
+ 1) (1)
- §KX§: x ≠ 0
(1) ⇔ ( x
1
+ 2)(-x2
) = 0 ⇔ x = -0,5 hoÆc x = 0 (lo¹i)
VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = { - 0,5}
4. Híng dÉn.
- BTVN 31,32,33/SGK.
BT31. lµm t¬ng tù nh hai phÇn ®· lµm.
BT33. Ta cho tõng biÓu thøc ®ã b»ng 2 vµ gi¶i ph¬ng tr×nh ®Ó t×m a….
VD. a) 2
3
3
13
13
=
+
−
+
+
−
a
a
a
a
Gi¶i ph¬ng tr×nh víi §KX§ a ≠ 3
1
− vµ a ≠ -3
§¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012
GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K×
S¬n
27
Ad

Recommended

Ga lop 1 tuan 14
Ga lop 1 tuan 14
Nguyễn Tiến Thắng
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
ản
Hình học 8 kỳ 1
Hình học 8 kỳ 1
Tình Cát
Tkbg hoá học 10 cb tập 1
Tkbg hoá học 10 cb tập 1
Trần Hùng
Giáo án toán lớp 7 – một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch
Giáo án toán lớp 7 – một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch
jackjohn45
[Www.pne.edu.vn] bo de thi hoc sinh gioi toan lop 8 tap 2
[Www.pne.edu.vn] bo de thi hoc sinh gioi toan lop 8 tap 2
gadaubac2003
Tailieu.vncty.com 21 lv-09_dhkh_toanud_pham van dung
Tailieu.vncty.com 21 lv-09_dhkh_toanud_pham van dung
Trần Đức Anh
Giao an buoi chieu lop 1
Giao an buoi chieu lop 1
Trần Việt
Bdhsg toan 4 94tr
Bdhsg toan 4 94tr
Đức Tùng Phạm
Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7
khangnd82
Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt
Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt
haohoctap
Giaotrinhxacsuatthongke dh chu y
Giaotrinhxacsuatthongke dh chu y
haychotoi
204 de thi vao lop 10 chuyen chon
204 de thi vao lop 10 chuyen chon
Tam Vu Minh
Tai lieu-on-thi-lop-10-mon-toan
Tai lieu-on-thi-lop-10-mon-toan
Nguyễn Ngọc Tài
Phep tru phan so
Phep tru phan so
Hoa Phượng
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TOÁN 9 (ÔN THI LÊN LỚP 10)
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TOÁN 9 (ÔN THI LÊN LỚP 10)
Hoàng Thái Việt
Hd on tap thi hki toan 9
Hd on tap thi hki toan 9
Học Tập Long An
Hd on tap thi hki toan 9
Hd on tap thi hki toan 9
Học Tập Long An
Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011
BẢO Hí
Cong thuc-toan-9-day-du-cong-thuc-toan-9-day-du
Cong thuc-toan-9-day-du-cong-thuc-toan-9-day-du
Ngok Gah
Dat an phu giai pt chua can
Dat an phu giai pt chua can
Vui Lên Bạn Nhé
tổng hợp kiến thức và các dạng toán ôn thi chuyển cấp 9 lên 10
tổng hợp kiến thức và các dạng toán ôn thi chuyển cấp 9 lên 10
Hoàng Thái Việt
Toan 7 tham khao hk i
Toan 7 tham khao hk i
Học Tập Long An
Toan 7 tham khao hk i
Toan 7 tham khao hk i
Học Tập Long An
Toan 7 tham khao hk i
Toan 7 tham khao hk i
Học Tập Long An
Bat dang thuc
Bat dang thuc
thanhgand
29 de on tap nang cao toan 7 co dap an rat tuyet
29 de on tap nang cao toan 7 co dap an rat tuyet
Tranq Hoàq
Phuong trinh
Phuong trinh
phongmathbmt

More Related Content

Similar to Dai so 8t4149 (20)

Bdhsg toan 4 94tr
Bdhsg toan 4 94tr
Đức Tùng Phạm
Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7
khangnd82
Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt
Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt
haohoctap
Giaotrinhxacsuatthongke dh chu y
Giaotrinhxacsuatthongke dh chu y
haychotoi
204 de thi vao lop 10 chuyen chon
204 de thi vao lop 10 chuyen chon
Tam Vu Minh
Tai lieu-on-thi-lop-10-mon-toan
Tai lieu-on-thi-lop-10-mon-toan
Nguyễn Ngọc Tài
Phep tru phan so
Phep tru phan so
Hoa Phượng
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TOÁN 9 (ÔN THI LÊN LỚP 10)
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TOÁN 9 (ÔN THI LÊN LỚP 10)
Hoàng Thái Việt
Hd on tap thi hki toan 9
Hd on tap thi hki toan 9
Học Tập Long An
Hd on tap thi hki toan 9
Hd on tap thi hki toan 9
Học Tập Long An
Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011
BẢO Hí
Cong thuc-toan-9-day-du-cong-thuc-toan-9-day-du
Cong thuc-toan-9-day-du-cong-thuc-toan-9-day-du
Ngok Gah
Dat an phu giai pt chua can
Dat an phu giai pt chua can
Vui Lên Bạn Nhé
tổng hợp kiến thức và các dạng toán ôn thi chuyển cấp 9 lên 10
tổng hợp kiến thức và các dạng toán ôn thi chuyển cấp 9 lên 10
Hoàng Thái Việt
Toan 7 tham khao hk i
Toan 7 tham khao hk i
Học Tập Long An
Toan 7 tham khao hk i
Toan 7 tham khao hk i
Học Tập Long An
Toan 7 tham khao hk i
Toan 7 tham khao hk i
Học Tập Long An
Bat dang thuc
Bat dang thuc
thanhgand
29 de on tap nang cao toan 7 co dap an rat tuyet
29 de on tap nang cao toan 7 co dap an rat tuyet
Tranq Hoàq
Phuong trinh
Phuong trinh
phongmathbmt
Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7
khangnd82
Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt
Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt
haohoctap
Giaotrinhxacsuatthongke dh chu y
Giaotrinhxacsuatthongke dh chu y
haychotoi
204 de thi vao lop 10 chuyen chon
204 de thi vao lop 10 chuyen chon
Tam Vu Minh
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TOÁN 9 (ÔN THI LÊN LỚP 10)
TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TOÁN 9 (ÔN THI LÊN LỚP 10)
Hoàng Thái Việt
Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011
BẢO Hí
Cong thuc-toan-9-day-du-cong-thuc-toan-9-day-du
Cong thuc-toan-9-day-du-cong-thuc-toan-9-day-du
Ngok Gah
tổng hợp kiến thức và các dạng toán ôn thi chuyển cấp 9 lên 10
tổng hợp kiến thức và các dạng toán ôn thi chuyển cấp 9 lên 10
Hoàng Thái Việt
29 de on tap nang cao toan 7 co dap an rat tuyet
29 de on tap nang cao toan 7 co dap an rat tuyet
Tranq Hoàq

Dai so 8t4149

  • 1. Ngµy d¹y:Thø 3/3/01/2012. Ch¬ng III - Ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn TiÕt 42: më ®Çu vÒ ph¬ng tr×nh I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : - HS hieåu khaùi nieäm phöông trình vaø caùc thuaät ngöõ nhö : veá phaûi, veá traùi, nghieäm cuûa phöông trình, taäp nghieäm cuûa phöông trình. HS hieåu vaø bieát caùch söû duïng caùc thuaät ngöõ caàn thieát ñeå dieãn ñaït baøi giaûi phöông trình. - HS hieåu khaùi nieäm giaûi phöông trình, böôùc ñaàu laøm quen vaø bieát caùch söû duïng quy taéc chuyeån veá vaø quy taéc nhaân, bieát caùch kieåm tra moät giaù trò cuûa aån coù phaûi laø nghieäm cuûa pt hay khoâng. - HS böôùc ñaàu hieåu khaùi nieäm hai phöông trình töông ñöông. 2. Kó naêng : - Kieåm tra ñöôïc moät soá coù laø nghieäm cuûa phöông trình hay khoâng, bieát vieát taäp nghieäm cuûa moät phöông trình vaø bieát hai phöông trình töông ñöông - Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc vaø kyõ naêng trình baøy lôøi giaûi. 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Thöôùc thaúng, baûng phuï (ghi ?4, baøi taäp 4) - HS : Xem laïi caùc baøi toaùn daïng tìm x; baûng phuï nhoùm, buùt daï. - Phöông phaùp : Ñaët vaán ñeà – Ñaøm thoaïi. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1.æn ®Þnh, KTBC. GV: ë c¸c líp díi chóng ta ®· gi¶i nhiÒu bµi to¸n t×m x, nhiÒu bµi to¸n ®è VD bµi to¸n SGK/4: - §Æt vÊn ®Ò nh SGK/4. - Giíi thiÖu néi dung cña ch¬ng III gåm: Kh¸i niªm chung vÒ ph¬ng tr×nh; mét sè d¹ng ph¬ng tr×nh c¬ b¶n; gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph¬ng tr×nh. ⇒ Néi dung bµi ®Çu tiªn. 1. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV- HS Ghi b¶ng H§1. Ph¬ng tr×nh mét Èn 1. Ph¬ng tr×nh mét Èn GV: Giíi thiÖu nh SGK. VD1. HÖ thøc 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 lµ ph¬ng tr×nh víi Èn sè x (Èn x) HS: §äc vÝ dô 1/SGK. Cã vÕ tr¸i lµ: 2x + 5 GV: ⇒ VËy ph¬ng tr×nh Èn x cã d¹ng nh Vµ vÕ ph¶i lµ: 3(x – 1) +2 thÕ nµo? TQ: HÖ thøc cã d¹ng A(x) = B(x) ®îc gäi lµ ph¬ng tr×nh víi Èn x. Trong ®ã A(x) lµ vÕ tr¸i, B(x) lµ vÕ ph¶i. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 1
  • 2. HS: Lµm ?1 vµ Bµi tËp sau: BT. C¸c hÖ thøc sau lµ ph¬ng tr×nh víi Èn sè nµo: GV: Víi mçi ph¬ng tr×nh yªu cÇu häc sinh a) 2x + 1 = x víi Èn x chØ râ vÕ ph¶i vµ vÕ tr¸i…. b) y2 + 2y – 1 = 3y -1 víi Èn y c) z2 – 6z + 5 = 0 víi Èn z d) 2t – 5 = 3(4 – t) – 7 víi Èn t HS: Lµm tiÕp ?2 ?2. XÐt ph¬ng tr×nh: 2x+5 = 3(x-1)+2 Víi x = 6 ta cã: GV: NhËn xÐt vµ giíi thiÖu nghiÖm cña VT = 2.6 + 5 = 17 ph¬ng tr×nh.. VP = 3.5 + 2 = 17 Chó ý c¸ch nãi: nghiÖm cña ph¬ng tr×nh = tho¶ m·n ph¬ng tr×nh. VËy VP = VT ⇒ ta nãi 6 (hay x = 6) lµ mét nghiÖm cña ph¬ng tr×nh. GV: VËy muèn biªt mét sè cã ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh hay kh«ng ta lµm nh thÕ nµo? HS: Ta thay gi¸ trÞ ®ã vµo hai vÕ cña ph¬ng tr×nh xem cã tho· m·n hay kh«ng. GV: Giíi thiÖu sè nghiÖm cã thÓ cã cña mét Chó ý (SGK) ph¬ng tr×nh. VD2/SGK. H§2. Gi¶i ph¬ng tr×nh. 2. Gi¶i ph¬ng tr×nh. GV: Giíi thiÖu vÒ gi¶i ph¬ng tr×nh TËp nghiªm cña ph¬ng tr×nh. - Lµ t×m tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña ph¬ng tr×nh ®ã. Ký hiÖu tËp nghiÖm. - TËp hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña mét ph- ¬ng tr×nh ®îc gäi lµ tËp nghiÖm cña HS: Lµm ?4/SGK. ph¬ng tr×nh ®ã. Vµ lµm VD sau.. ⇒ VÝ dô: - Ph¬ng tr×nh x = 2 cã tËp nghiÖm lµ: S = {2} - Ph¬ng tr×nh x2 = 1 cã tËp nghiÖm lµ: S = {1; - 1} - Ph¬ng tr×nh x2 = -1 cã tËp nghiÖm lµ: S = φ H§3. Ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. 3. Ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. Cho hai ph¬ng tr×nh: GV: Giíi thiÖu vÒ hai ph¬ng tr×nh t¬ng A(x) = B(x) (1) cã tËp nghiÖm S1. ®¬ng. Vµ M(x) = N(x) (2) cã tËp nghiÖm S2. NÕu cã S1 = S2 ⇒ ta nãi ph¬ng tr×nh(1) vµ ph¬ng tr×nh(2)t¬ng ®¬ng víi nhau Ký hiÖu A(x) = B(x) ⇔ M(x) = N(x) LÊy vÝ dô minh ho¹ VÝ dô: §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 2
  • 3. ⇒ VËy muèn biÕt hai ph¬ng tr×nh cã Ph¬ng tr×nh x = 1 cã tËp nghiÖm S = {1} t¬ng ®¬ng víi nhau kh«ng ta ®i kiÓm tra ®iÒu g×? Ph¬ng tr×nh x – 1 = 0 cã tËp nghiÖm S = {1} ⇒ ta cã x – 1 = 0 ⇔ x = 1 HS: So s¸nh hai tËp nghiÖm t¬ng øng. 2. Cñng cè BT1/SGK: Ta cã x = 1 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh phµn a vµ c. BT3/SGK. XÐt ph¬ng tr×nh 1 + x = x + 1 ta thÊy mäi x ®Òu lµ nghiÖm cña nã ⇒ Ph¬ng tr×nh cã v« sè nghiÖm hay tËp nghiÖm S = R 3. Híng dÉn - Häc thuéc c¸c kh¸i niÖm. Xem l¹i c¸c VD trong bµi. - BTVN: I,II,III(2,4,5/SGK). §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 3
  • 4. Ngµy d¹y:Thø 2/9/01/2012. TiÕt 43: ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn vµ c¸ch gi¶i I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : - HS naém ñöôïc khaùi nieäm phöông trình baäc nhaát moät aån - HS naém qui taéc chuyeån veá,qui taéc nhaân vôùi moät soá khaùc 0 vaø vaän duïng thaønh thaïo chuùng giaûi caùc phöông trình baäc nhaát 2. Kó naêng : - HS naém vöõng caùch giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån , naém daïng toång quaùt ñeå ñöa phöông trình veà daïng naøy 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Baûng phuï (ghi ?1, Vd2, ?3) - HS : OÂn taäp qui taéc chuyeån veá vaø qui taéc nhaân; baûng phuï nhoùm, buùt daï. - Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Ñaøm thoaïi. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 4. æn ®Þnh, KTBC. GV: Cho vÝ dô vÒ ph¬ng tr×nh Èn x, Èn y? Khi nµo th× hai ph¬ng tr×nh gäi lµ t- ¬ng ®¬ng víi nhau? ⇒ hai ph¬ng tr×nh gäil µ t¬ng ®¬ng víi nhau khi chóng cã cïng tËp nghiÖm. 5. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV- HS Ghi b¶ng H§1. §Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. 1. §Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. GV: Giíi thiÖu ®Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. C¸c hÖ sè a, b, ®iÒu kiÖn cña c¸c hÖ sè ®ã….. Ph¬ng tr×nh cã d¹ng ax + b = 0 a ≠ 0 ®îc gäi lµ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. GV: Trong c¸c ph¬ng tr×nh sau cã lµ ph- ¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn hay kh«ng? Víi Èn sè nµo? ChØ râ c¸c hÖ sè a, b? BT7/SGK. VD. C¸c ph¬ng tr×nh : 2x – 1 = 0; 3x = 0; 3 – 5y =0 Lµ c¸c ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. H§2. Quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh. 2. Quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh. TÝnh chÊt ®¼ng thøc sè: HS: Nh¾c l¹i c¸c tÝnh chÊt cña bÊt ®¼ng thøc sè ®· ®îc häc? Ph¸t biÓu thµnh lêi? TC1: NÕu a = b ⇒ a + c = b + c TC2: NÕu a = b ⇒ a.m = b.m (m≠0) TC3: NÕu a + b = c⇒ a = c – b. GV: §èi víi ph¬ng tr×nh ta còng cã thÓ lµm t¬ng tù nh ®èi víi ®¼ng thøc s« ⇒ Giíi thiÖu hai quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh. a) Quy t¾c chuyÓn vÕ(SGK) (?1) Gi¶i ph¬ng tr×nh: GV: Lµm mÉu mét phÇn a cña ?1 - Lµm nh thÕ nµo ®Ó vÕ tr¸i chØ cßn lai biÕn x vµ vÕ cßn l¹i lµ c¸c a) x – 4 = 0 x = 0 + 4 x = 4 §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 4
  • 5. sè? - Ta cÇn chuyÓn h¹ng tö nµo? §æi dÊu ra sao? VËy tËp nghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ: S ={4} b) 4 3 + x = 0 x = - 4 3 HS: T¬ng tù lµm c¸c phÇn cßn l¹i: PhÇn b vµ c.. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = { 4 3 } GV: HS: ë phÇn c ta nªn chuyÓn h¹ng tö nµo ®Ó phï hîp mµ cã thÓ t×m ngay ®îc x? ChuyÓn vÕ x c) 0,5 – x = 0 0,5 = x hay x = 0,5 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S={0,5} b) Quy t¾c nh©n(SGK). GV: Giíi thiÖu quy t¾c nh©n (?2). Gi¶i ph¬ng tr×nh: HS: ¸p dông lµm ?2 a) 2 x =1 b) 0,1x = 1,5 c) -2,5x = 10 H§3. C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. 3. C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. HS: GV: Tù ®äc VD1 vµ VD2 SGK. ⇒ Ta thõa nhËn: “Khi ¸p dông hai quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh ta lu«n ®îc mét ph¬ng tr×nh míi t¬ng ®¬ng víi ph¬ng tr×nh ®· cho”. Ta ®· ¸p dông hai quy t¾c trªn ®Ó t×m ®îc nghiÖm cña mét sè ph¬ng tr×nh. VËy c¸ch gi¶i cho ph¬ng tr×nh ax + b = 0 nh thÕ nµo? VD1/SGK. VD2/SGK. TQ: Ph¬ng tr×nh ax + b = 0 (a≠0) Gi¶i ax + b = 0 ⇔ ax = - b ⇔ x = a b− VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = a b− HS: VËn dông lµm ?3/SGK. (?3). Gi¶i ph¬ng tr×nh: Chó ý häc sinh sö dông c¸c dÊu ⇔ khi ¸p dông c¸c phÐp biÕn ®æi ph- ¬ng tr×nh. CÇn nªu râ c¸c phÐp biÕn ®æi ®· ¸p dông? - 0,5x + 2,4 = 0 ⇔ - 0,5x = -2,4 ⇔ x = 50 42 , , − − ⇔ x = 4,8 VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = 4,8 6. Cñng cè Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau: a) 3x + 15 = 0 b) 3x – x + 6 = 0 c) 3x + 1 = 7x – 11 ⇔ 3x = -15 ⇔ x = - 5 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {-5} ⇔ 2x + 6 = 0 ⇔ 2x = - 6 ⇔ x = - 3 VËy ph¬ng tr×nh cã mét nghiÖp x = - 3 ⇔ 3x – 7x = –11 – 1 ⇔ - 4x = - 12 ⇔ x = 3 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {3} §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 5
  • 6. 7. Híng dÉn - Häc thuéc hai quy t¾c biÕn ®æi ph¬ng tr×nh, c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. - BTVN: 6,8,9/SGK. =============***@***========== §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 6
  • 7. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 7
  • 8. Ngµy d¹y:Thø 2/16/01/2012. TiÕt 45: ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0 I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : Cuûng coá kó naêng bieán ñoåi caùc phöông trình baèng qtaéc chuyeån veá vaø quy taéc nhaân - HS naém vöõng phöông phaùp giaûi caùc phöông trình maø vieäc aùp duïng quy taéc chuyeån veá, quy taéc nhaân vaø pheùp thu goïn coù theå ñöa chuùng veà daïng ax + b = 0. 2. Kó naêng : - Reøn luyeän kó naêng giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån , gaûi phöông trình ñöa veà daïng ax + b = 0 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Baûng phuï (ñeà ktra, quy taéc giaûi ptrình, vduï 3) - HS : OÂn taäp qui taéc chuyeån veá vaø qui taéc nhaân; baûng phuï nhoùm, buùt daï. - Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Ñaøm thoaïi. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1.æn ®Þnh, KTBC. GV: Trong c¸c ph¬ng tr×nh sau ph¬ng tr×nh nµo lµ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn? ChØ râ avµ b? a) 2 - 3y = 0 b) 2 x + 1 = 0 c) 3x2 + 2 = 0 d) 3x + 3 = x + 6 HS: C¸c ph¬ng tr×nh ë phÇn a, b, c lµ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. GV: ë phÇn d ta thÊy cha x¸c ®Þnh ngay ®îc a vµ b. Nhng sau khi ¸p dông quy t¾c biÕn ®æi vµ rót gän ta ®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0 hoÆc ax = -b ⇒ Bµi míi 2.Bµi míi §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 8
  • 9. Ho¹t ®éng cña GV- HS Ghi b¶ng GV: VËy ®Ó biÕn ®æi c¸c ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0 ta cÇn chó ý nh sau. ⇒ Chó ý: ChØ xÐt c¸c ph¬ng tr×nh mµ hai vÕ lµ biÓu thøc h÷u tØ kh«ng chøa Èn ë mÉu vµ cã thÓ ®a ®îc vÒ d¹ng ax + b = 0 hoÆc ax = - b. 1. C¸ch gi¶i HS: §äc kü hai VD/SGK. a) VÝ dô 1, vÝ dô 2/SGK. Th¶o luËn nhãm tõ ®ã ⇒ Nªu c¸c bíc gi¶i. b) C¸ch gi¶i GV: NhËn xÐt vµ nªu tæng qu¸t c¸c bíc gi¶i, gi¶i thÝch v× sao cÇn ®a ®îc vÒ d¹ng ax = - b. B1. Thùc hiÖn phÐp tÝnh ®Ó bá ngoÆc hoÆc quy ®ång mÉu khö mÉu nÕu cã. B2. ChuyÓn c¸c h¹ng tö chøa Èn vÒ mét vÕ, c¸c h»ng sè vÒ vÕ cßn l¹i. B3. Gi¶i ph¬ng tr×nh võa nhËn ®îc. 2. ¸p dông HS: Tù ®äc VD3/SGK. LÇn lît chØ ra c¸c VD3/SGK. bíc ®· ¸p dông (?2). Gi¶i ph¬ng tr×nh: ⇒ ¸p dông vµo lµm ?2/SGK. x - 6 25 +x = 4 37 x− GV: Cho häc sinh ®øng t¹i chç tr×nh bµy. Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch cho mçi phÐp biÕn ®æi. ⇔ 12 12x - 12 252 )x( + = 12 373 )x( − ⇔ 12x – 2(5x + 2) = 3(7 – 3x) ⇔ 12x – 10x – 4 = 21 – 9x ⇔ 12x – 10x + 9x = 21 + 4 ⇔ 11x = 25 ⇔ x = 11 25 VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = 11 25 HS: Tù ®äc VD4,5,6/SGK. VD4, VD5, VD6/SGK. ⇒ chó ý/SGK. Chó ý/SGK. GV: VËy víi mét sè ph¬ng tr×nh kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm theo c¸c bíc trªn. Mµ tuú theo tõng ph¬ng tr×nh ta chän c¸ch gi¶i phï hîp cho nhanh. 8. Cñng cè BT10/SGK. T×m chç sai vµ söa l¹i nh sau: a) 3x – 6 + x = 9 - x ⇔ 3x + x + x = 9 + 6 ⇔ 5x = 15 ⇔ x = 3 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm b) 2t – 3 + 5t = 4t + 12 ⇔ 2t + 5t – 4t = 12 + 3 ⇔ 3t = 15 ⇔ t = 5 VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 9
  • 10. S = {3} nhÊt t = 5 BT13/SGK. Theo em b¹n Hoµ gi¶i sai Em gi¶i nh sau Gi¶i ph¬ng tr×nh: x(x + 2) = x(x + 3) ⇔ x2 + 2x = x2 + 3x ⇔ x2 + 2x – x2 – 3x = 0 ⇔ x = 0 VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = 0 9. Híng dÉn - Häc thuéc c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ dn¹g ax + b = 0 - BTVN: I, II, III(11,12)/SGK. BT11. Chó ý c¸c phÇn tõ phÇn c trë ®i ta ph¶i nh©n ph¸ ngoÆc sau ®ã míi quy ®ång, chuyÓn vÕ vµ ®æi dÊu. BT12. Ta lÇn lît h×nh thùc hiÖn theo c¸c bíc: Quy ®ång – khö mÉu – nh©n ph¸ ngoÆc – chuyÓn vÕ ®æi dÊu – rót gän – gi¶i ph¬ng tr×nh.. =============***@***========== §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 10
  • 11. Ngµy d¹y:Thø 2/16/01/2012. TiÕt 46: luyÖn tËp I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : HS giaûi thaønh thaïo caùc loaïi phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng ax + b = 0 2. Kó naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån vaø caùc phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng baäc nhaát 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Thöôùc, baûng phuï (ñeà kieåm tra; baøi taäp) - HS : OÂn taäp caùc qui taéc bieán ñoåi phöông trình vaø caùc böôùc giaûi pt ñöa ñöôïc veà daïng baäc nhaát. - Phöông phaùp : Ñaøm thoaïi – Hoaït ñoäng nhoùm. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1. æn ®Þnh - KTBC. - Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh ®a ®îcvÒ d¹ng ax + b = 0? - Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau: a) 3x - 2 = 2x - 3 b) 5 - (x - 6) = 4(3 - 2x) ⇔ 3x - 2x = - 3 + 2 ⇔ 5 - x + 6 = 12 - 8x ⇔ x = - 1 ⇔ - x + 8x = 12 - 5 - 6 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm ⇔ 7x = 1 S = {-1} ⇔ x = 7 1 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = { 7 1 } 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng BT12/SGK. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau: HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy theo c¸c bíc ®· häc... a) 3 25 −x = 2 35 x− ⇔ 2(5x – 2) = 3(5 – 3x) ⇔ 10x – 4 = 15 – 9x ⇔ 19x = 19 ⇔ x = 1 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {1} GV: NhËn xÐt tõng phÇn vµ ch÷a cho HS. Chó ý häc sinh c¸ch kÕt luËn nghiÖm cña mét ph¬ng tr×nh ⇒ cã ba c¸ch kÕt luËn: Ph¬ng tr×nh cã nghiÖm. Ph¬ng tr×nh cã duy nhÊt nghiÖm. Ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = ... b) 12 310 +x = 1+ 9 86 x+ ⇔ 3(10x + 3) = 36 + 4(6 + 8x) ⇔ 30x + 9 = 36 + 24 + 48x ⇔ - 18x = 51 ⇔ x = 6 17− vËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = { 6 17− } §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 11
  • 12. a ) S = 1 44 m 2 9 m 2 m x x PhÇn c S = {1} c) 6 17 −x + 2x = 5 16 x− PhÇn d S = {0} d) 4(0,5 – 1,5x) = 3 65 − − x HS: §äcvµ nªu yªu cÇu cña bµi to¸n. BT14/SGK. Sè nµo trong ba sè – 1; 2 vµ -3 nghiÖm ®óng mçi ph¬ng tr×nh sau: GV: §Ó biÕt mét sè cã lµ mét nghiÖm cña mét ph¬ng tr×nh hay kh«ng ta lµm nh thÕ nµo? (1) |x| = x (2) x2 + 5x + 6 = 0. (3) x−1 6 = x + 4. Ta cã: HS: Ta lÇn lît thay sè ®ã vµo hai vÕ cña tõng ph¬ng tr×nh nÕu tho¶ m·n ⇒ sè ®ã lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh... - 1 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (3) 2 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (1) - 3 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (2) HS: §äc vµ tãm t¾t ®Ò bµi... BT15/SGK. GV: HPHN t r on g xh tr on g xht r on g 1h ¤ t«→ X e m ¸ y → - H·y nªu vËn tèc vµ thêi gian ®i cña xem m¸y? Cña ¤t«? - Khi hai xe gÆp nhau th× qu·ng ®êng ®i ®îc cña hai xe cã quan hÖ nh thÕ nµo víi nhau? Qu·ng ®êng xe m¸y ®i ®îc: - Trong 1 giê lµ: 32 Km. - Trong x giê lµ: 32x Km. Qu·ng ®êng ¤ t« ®i ®îc trong x giê lµ: 48x Km. Khi ¤t« gÆp xe m¸y th× qu·ng ®êng ®i ®îc cña hai xe ph¶i b»ng nhau. VËy ta cã ph¬ng tr×nh: 48x = 32x + 32 3. Cñng cè. BT19/SGK. GV: sö dông b¶ng phô cña h×nh 4/SGK. ®Ó ch÷a phÇn a. Cßn l¹i phÇn b vµ c ®Ó lµm BTVN. a) Ta cã h×nh ch÷ nhËt víi hai kÝch thíc lµ: a = 2 + x + x = 2x + 2 (mÐt) b = 9 (mÐt) ⇒ DiÖn tÝch S = a.b = (2x + 2).9 Mµ theo bµi ra ta cã S = 144m2 . VËy ta cã ph¬ng tr×nh (2x + 2).9 = 144 ⇔ 2x + 2 = 16 ⇔ 2x = 14 ⇔ x = 7 VËy x = 7 (m) 4. Híng dÉn. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 12
  • 13. - Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a. - BTVN: 16,17,18,19/SGK. BT16. Ta tÝnh tæng träng lîng cña hai ®Üa c©n vµ cho hai biÓu thøc ®ã b»ng nhau th× ®îc ph¬ng tr×nh cÇn t×m. BT17,18. Lµm theo c¸c bíc cña c¸ch gi¶i. BT19. ¸p dông c¸ch viÕt biÓu thøc tÝnh diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt, h×nh vu«ng, h×nh thang ®Ó viÕt ®îc c¸c biÓu thøc ⇒ lËp ®îc ph¬ng tr×nh ⇒ gi¶i ph¬ng tr×nh ®Ó t×m x. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 13
  • 14. Ngµy d¹y:Thø 3/19/01/2010. TiÕt 47 Bµi 4. ph¬ng tr×nh tÝch I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : - HS naém vöõng khaùi nieäm vaø phöông phaùp giaûi phöông trình tích (daïng A(x).B(x) = 0). 2. Kó naêng :- OÂn taäp caùc phöông phaùp phaân tích ña thöùc thaønh nhaân töû, nhaát laø kyõ naêng thöïc haønh vaän duïng giaûi ptrình tích. 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Baûng phuï (ghi ñeà baøiktra, Ví duï 2 trang 16) - HS : OÂn taäp caùc haèng ñaúng thöùc ñaùng nhôù, caùc phöông phaùp phaân tích ña thöùc thaønh nhaân töû; caùch giaûi phöông trình ñöa ñöôïc veà daïng baäc nhaát; baûng phuï nhoùm, buùt daï. - Phöông phaùp : Vaán ñaùp – Hoaït ñoäng nhoùm III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1. æn ®Þnh - KTBC. GV: Nªu c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö? HS: + §Æt nh©n tö chung. + Dïng h»ng ®¼ng thøc. + Nhãm h¹ng tö. + T¸ch h¹ng tö. GV: Mét tÝch gåm hai thõa sè a.b = 0 khi nµo? HS: a.b = 0 ⇔ a = 0 hoÆc b = 0. GV: VËy khi cã mét ph¬ng tr×nh d¹ng A(x).B(x) = 0 ta gi¶i nh thÕ nµo? Vµ ph¬ng tr×nh nµy cã tªn lµ g×? 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng HS: Nªu l¹i c¸c bíc ph©n tÝch ®a thøc thµnh nh©n tö (?1) Ph©n tÝch ®a thøc P(x) = (x2 -1)+(x+1)(x-2) thµnh nh©n tö HS: Lµm (?1) vµ (?2) Ta cã: P(x) = (x2 -1)+(x+1)(x-2) GV: VËy cho P(x) = 0 tøc lµ ta cã ph¬ng tr×nh nµo? = (x+1)(x-1)+(x+1)(x-2) = (x+1)(2x-3) HS: Ph¬ng tr×nh (x+1)(2x-3) = 0 GV: VËy ph¬ng tr×nh cã d¹ng nh trªn ®- îc gäi lµ ph¬ng tr×nh tÝch... Chó ý: (SGK) 1. Ph¬ng tr×nh tÝch vµ c¸ch gi¶i GV: Híng dÉn häc sinh gi¶i ph¬ng tr×nh VD1: Gi¶i pt: (x+1)(2x-3) = 0 (x+1)(2x-3) = 0 ⇔ x+1 = 0 hoÆc 2x-3 = 0 §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 14
  • 15. ⇔ x = -1 hoÆc x = 2 3 VËy ta cã tËp nghiÖm lµ: S= {-1 ; 1,5} - VËy ®Ó gi¶i ph¬ng tr×nh d¹ng: A(x).B(x) = 0 ta ph¶i lµm nh thÕ nµo? VËy ®Ò gi¶i ph¬ng tr×nh: A(x).B(x)=0 (1) ⇔ A(x)=0 (2) hoÆc B(x)=0 (3) HS: Cho A(x) = 0 hoÆc B(x) = 0 ⇒ x = ... GV: => T¬ng tù ph¬ng tr×nh A(x).B(x).C(x)=0 ta lµm nh thÕ nµo? => NghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (2) vµ (3) => C¸ch kÕt luËn nghiÖm? HS: Tù ®äc VD2 2. ¸p dông => Nªu c¸c bíc gi¶i cña VD? VD2(SGK) GV: NhËn xÐt NhËn xÐt (SGK) HS: ¸p dông lµm bµi (?3) (?3). Gi¶i ph¬ng tr×nh (x - 1)(x2 + 3x - 2) - (x-1)3 = 0 (x - 1)(x2 + 3x - 2)-(x-1)(x2 + x + 1) = 0 ⇔ (x-1)[( x2 + 3x - 2)-(x2 + x +1)] = 0 ⇔ (x-1)[ x2 + 3x - 2 - x2 - x -1] = 0 ⇔ (x-1)(2x-3) = 0 ⇔ x-1=0 hoÆc (x+1)2 = 0 ⇔ x=1 hoÆc x = 1,5 VËy ta cã hai nghiÖm x1 = 1; x2 = 1,5 HS: Tù ®äc VD3 (SGK) GV: §©y lµ ph¬ng tr×nh khi ®a vÒ ph- ¬ng tr×nh tÝch th× vÕ tr¸i lµ tÝch cña mÊy h¹ng tö? HS: ¸p dông lµm bµi (?4) (?4). Gi¶i ph¬ng tr×nh (x3 + x2 ) + (x2 + x) = 0 ⇔ x2 (x + 1) + x(x + 1) = 0 ⇔ x(x + 1)2 = 0 ⇔ x = 0 hoÆc (x + 1)2 = 0 ⇔ x = 0 hoÆc (x + 1) = 0 ⇔ x = 0 hoÆc x =-1 VËy phu¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S={0;-1} 3. Cñng cè. BT22/SGK. Gi¶i ph¬ng tr×nh: §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 15
  • 16. a) 2x(x – 3) + 5(x – 3) = 0 ⇔ (x – 3)(2x + 5) = 0 ⇔ x – 3 = 0 hoÆc 2x + 5 = 0 ⇔ x = 3 hoÆc 2x = -5. ⇔ x = 3 hoÆc x = 2 5 − VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {3; 2 5 − } b) (x2 – 4) + (x – 2)(3 – 2x) = 0 ⇔ (x + 2)(x – 2) + (x – 2)(3 – 2x) = 0 ⇔ (x – 2)(x + 2 + 3 – 2x) = 0 ⇔ (x – 2)(5 – x) = 0 ⇔ x – 2 = 0 hoÆc 5 – x = 0 ⇔ x = 2 hoÆc x = 5 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {2; 5} 4. Híng dÉn. BTVN 21,22/SGK. BT21: Ta thùc hiÖn tõ bíc 2. BT22: Ta thùc hiÖn ®ñ hai bíc theo c¸ch gi¶i. §äc tríc c¸ch ch¬i cña BT26/SGK. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 16
  • 17. Ngµy d¹y:Thø 7/23/01/2010. TiÕt 46 Bµi . luyÖn tËp I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : Cuûng coá caùch giaûi phöông trình tích. 2. Kó naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích ña thöùc thaønh nhaân töû, vaän duïng vaøo giaûi phöông trình tích. 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Thöôùc, baûng phuï (ñeà kieåm tra; baøi taäp) - HS : OÂn taäp naém vöõng caùch giaûi phöông trình tích - Phöông phaùp : Vaán ñaùp – Hoaït ñoäng nhoùm. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1. æn ®Þnh - KTBC. GV: Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh ®a ®îc vÒ d¹ng ph¬ng tr×nh tÝch? 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng GV: Ph©n lo¹i giíi thiÖu bµi tËp theo d¹ng Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau: BT1. HS: Nªu c¸c bíc lµm ¸p dông cho c¸c bµi a) (x -1)(x + 2) = 0 tËp ®ã b) (2x +1)(2x - 4) = 0 GV: BT1. Thùc hiÖn gi¶i ph¬ng tr×nh tÝch c) (x + 3)(5 - x) = 0 ngay. d) (x - 2)(3x + 2)(x - 5) = 0 HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy. BT2: BT2. D¹ng 2 a) x(2x - 7) - 4x + 14 = 0 b) (2x-5)2 -(x+2)2 = 0 c) x2 -x-(3x-3) = 0 d) x2 - 3x+2 = 0 a) x(2x - 7) - 4x + 14 = 0 ⇔ x(2x - 7) – (4x – 14) = 0 ⇔ x(2x - 7) – 2(2x – 7) = 0 ⇔ (x – 2)(2x – 7) = 0 ⇔ x – 2 = 0 hoÆc 2x – 7 = 0 ⇔ x = 2 hoÆc x = 3,5 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {2; 3,5} GV: §©y lµ d¹ng ph¬ng tr×nh nµo trong ph¬ng tr×nh tÝch? C¸ch gi¶i nh thÕ nµo? Thùc hiÖn tõ bíc nµo? b) (2x-5)2 -(x+2)2 = 0 ⇔ (2x – 5 + x + 2)(2x – 5 – x – 2) = 0 ⇔ (3x – 3)(x – 7) = 0 ⇔ 3x – 3 = 0 hoÆc x – 7 = 0 ⇔ x = 1 hoÆc x = 7 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {1; 7} HS: D¹ng ph¬ng tr×nh kh«ng cÇn c) x2 -x-(3x-3) = 0 §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 17
  • 18. chuyÓn vÕ, thùc hiÖn ngay bíc ph©n tÝch vÕ tr¸i thµnh nh©n tö råi gi¶i ph¬ng tr×nh. ⇔ (x2 – x) – (3x – 3) = 0 ⇔ x(x – 1) – 3(x – 1) = 0 ⇔ (x – 1)(x – 3) = 0 ⇔ x – 1 = 0 hoÆc x – 3 = 0 ⇔ x = 1 hoÆc x = 3 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {1; 3} GV: Trong phÇn nµy ®Ó ph©n tÝch ®îc vÕ tr¸i ta ph¶i dïng ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nµo? d) x2 – 3x + 2 = 0 ⇔ x2 – x – 2x + 2 = 0 ⇔ (x2 – x) – (2x – 2) = 0 HS: Sö dông ph¬ng ph¸p t¸ch h¹ng tö. ⇔ x(x – 1) – 2(x – 1) = 0 ⇔ (x – 2)(x – 1) = 0 ⇔ x – 2 = 0 hoÆc x – 1 = 0 ⇔ x = 2 hoÆc x = 1 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {1; 2} BT3: D¹ng 3. a) (x-1)(5x+3)=(3x-8)(x-1) b) (2x2 +1)(4x-3)=( 2x2 +1)(x+2) c) 7 3 x-1= 7 1 x(3x-7) a) (x-1)(5x+3)=(3x-8)(x-1) ⇔ (x – 1)(5x + 3) – (3x – 8)(x – 1) = 0 ⇔ (x – 1)(5x + 3 – 3x +8) = 0 ⇔ (x – 1)(2x + 10) = 0 GV: §©y lµ d¹ng ph¬ng tr×nh nµo trong ph¬ng tr×nh tÝch? C¸ch gi¶i nh thÕ nµo? Thùc hiÖn tõ bíc nµo? b) (2x2 + 1)(4x – 3) = (2x2 + 1)(x + 2) ⇔ (2x2 +1)(4x – 3) - (2x2 +1)(x + 2) = 0 ⇔ (2x2 +1)(4x – 3 – x – 2) = 0 ⇔ (2x2 +1)(3x – 5) = 0 V× 2x2 + 1 > 0 ⇒ 3x – 5 = 0 ⇔ x = 3 5 VËy ph¬ng tr×nh cã nghiªm duy nhÊt HS: GV: §©y lµ d¹ng ph¬ng tr×nh khi lµm ta ph¶i vËn dông c¶ ba bíc: - ChuyÓn toµn bé vÒ vÕ tr¸i. - Ph©n tÝch vÕ tr¸i thµnh nh©n tö. - Gi¶i ph¬ng tr×nh tÝch t×m ®îc. Cßn laÞ phÇn a vµ c HS vÒ nhµ lµm tiÕp c) 7 3 x-1= 7 1 x(3x-7) ⇔ 7 73 −x = 7 73 )x(x − ⇔ 7 73 −x - 7 73 )x(x − = 0 ⇔ 3x – 7 – x(3x – 7) = 0 ⇔ (3x – 7) – x(3x – 7) = 0 ⇔ (3x – 7)(1 – x) = 0 3. Cñng cè. BT26/SGK. Trß ch¬i ch¹y tiÕp søc víi 4 ph¬ng tr×nh: (1) 1,2x – 2,4 = 0 (2) 3y – x = 2y – 1 §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 18
  • 19. (3) 3 z + z = 6 z + 2 2 yz + (4) t2 – t = z(t – 1) (víi t > 0) 4. Híng dÉn. - Xem l¹i c¸c d¹ng BT ®· ch÷a. - BTVN 23,24,25/SGK. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 19
  • 20. Ngµy d¹y:Thø 3/26/01/2010. TiÕt 49 PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA AÅN ÔÛ MAÃU I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : - HS naém vöõng khaùi nieäm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moät pt, caùch tìm ñieàu kieän xaùc ñònh (ÑKXÑ) cuûa pt - HS naém vöõng caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu, caùch trình baøy chính xaùc, ñaëc bieät laø böôùc tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình vaø böôùc ñoái chieáu vôùi ÑKXÑ cuûa phöông trình ñeå nhaän nghieäm. 2. Kó naêng :- Reøn luyeän kyõ naêng tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình vaø giaûi phöông trình 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Baûng phuï (ghi ñeà baøiktra, baøi taäp aùp duïng muïc 2, 4) - HS : OÂn taäp caùch giaûi ptrình ñöa ñöôïc veà daïng baäc nhaát; ñieàu kieän cuûa bieán ñeå giaù trò cuûa phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh. - Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Hoaït ñoäng nhoùm. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1. æn ®Þnh - KTBC. GV: Cho c¸c ph¬ng tr×nh sau: (1) 2x – 3 = 0. (2) 2x – 3 = 4x + 5. (3) 2 1+x = 3 x . (4) (x – 1)(3x + 2) = 0. (5) x + 1 1 −x = 1 + 1 1 −x GV: Ph¬ng tr×nh (5) cã ®iÒu g× kh¸c sovíi c¸c ph¬ng tr×nh cßn l¹i? HS: Ph¬ng tr×nh nµy cã chøa Èn ë mÉu. GV: Víi c¸c d¹ng ph¬ng tr×nh ®· häc th× c¸c gi¸ trÞ t×m ®îc cña Èn ®Òu lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh. VËy víi ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu th× c¸ch gi¶i nh thÕ nµo? C¸ch kÕtluËn nghiÖm ra sao? ⇒ Bµi míi... 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng (1) VÝ dô më ®Çu GV: Giíi thiÖu tiÕp vÝ dô më ®Çu….. Cho pt: 1 1 1 1 1 − += − + xx x HS: §äc vÝ dô më ®Çu/SGK vµ tr¶ lêi ? 1 Ta cã x = 1 kh«ng lµ nghiÖm cña GV: HS: V× sao x = 1 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh? V× nÕu x =1 th× ph©n thøc 1 1 −x kh«ng x¸c ®Þnh .. ph¬ng tr×nh v× nÕu x =1 th× ph©n thøc 1 1 −x kh«ng x¸c ®Þnh GV: §èi víi ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc nÕu cã mét gi¸ trÞ cña Èn mµ ⇒ CÇn t×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh cña ph¬ng tr×nh §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 20
  • 21. t¹i ®ã Ýt nhÊt mét mÉu thøc trong ph¬ng tr×nh nhËn gi¸ trÞ b»ng 0 th× gi¸ trÞ ®ã kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh. V× vËy ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nghiÖm cña mét ph¬ng tr×nh chøa ë mÉu thøc ngêi ta cÇn ph¶i t×m ®iÒu kiÖn cña Èn ®Ó cho c¸c mÉu trong ph¬ng tr×nh kh¸c 0 vµ ngêi ta gäi ®ã lµ §KX§ cña ph¬ng tr×nh. (2) §iÒu kiÖn x¸c ®Þnh (§KX§) cña mét ph¬ng tr×nh. GV: VËy c¸ch t×m §KX§ cña mét ph¬ng tr×nh nh thÕ nµo? §äc VD1/SGK vµ nªu c¸ch t×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh? VD1 (SGK) HS: T×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc chÝnh lµ t×m §KX§ cña c¸c ph©n thøc cã trong trong ph¬ng tr×nh. GV: VËy em h·y nh¾c l¹i c¸ch t×m §K cña biÕn ®Ó gi¸ trÞ cña ph©n thøc ®îc x¸c ®Þnh? HS: Cho mÉu thøc ≠ 0 ⇒ ®iÒu kiÖn cña biÕn. ¸p dông lµm ?2/SGK. ?2. T×m §KX§ cña mçi ph¬ng tr×nh sau: a) 1 4 1 + + = − x x x x §K: x – 1≠ 0 vµ x + 1 ≠ 0 ⇒ x ≠ ± 1 VËy §KX§ cña ph¬ng tr×nh lµ x ≠ ± 1 §KX§: x ≠ 2 GV: VËy c¸ch gi¶ ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu lµm nh thÕ nµo? ⇒ 3. C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu. HS: Tù ®äc VD2/SGK vµ ®øng t¹i chç tr×nh bµy c¸c bíc lµm…. VD2/SGK. GV: Chó ý HS sau phÇn quy ®ång khö mÉu dïng dÊu ⇒ c¸c bíc cßn l¹i dïng dÊu ⇔  C¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu. (SGK) 3. Cñng cè. (?3). Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau: a) 1−x x = 1 4 + + x x §KX§: x ≠ ± 1 Quy ®ång khö mÉu: b) 2 3 −x = 2 12 − − x x - x §KX§: x ≠ 2 Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: 3 = 2x – 1 – x(x – 2) §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 21
  • 22. )x)(x( )x(x 11 1 −+ + = )x)(x( )x)(x( 11 14 −+ −+ ⇒ x(x + 1) = (x + 4)(x – 1) ⇔ x(x + 1) – (x + 4)(x – 1) = 0 ⇔ x2 + x – x2 – 3x + 4 = 0 ⇔ - 2x = - 4 ⇔ x = 2 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {2} ⇔ 3 = 2x – 1 – x2 + 2x ⇔ (2x – 4) – (x2 – 2x) = 0 ⇔ 2(x – 2) – x(x – 2) = 0 ⇔ (x – 2)2 = 0 ⇔ x – 2 = 0 ⇔ x = 2 Tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = φ 4. Híng dÉn. - BTVN: 27/SGK. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 22
  • 23. Ngµy d¹y:Thø 7/30/01/2010. TiÕt 50 Bµi 5. ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : Cuûng coá cho HS kyõ naêng tím ÑKXÑ cuûa phöông trình, kyõ naêng giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu 2. Kó naêng :- Naâng cao kyõ naêng: Tìm ñieàu kieän ñeå giaù trò cuûa phaân thöùc ñöôïc xaùc ñònh, bieán ñoåi phöông trình vaø ñoái chieáu vôùi ÑKXÑ cuûa phöông trình ñeå nhaän nghieäm. - Reøn luyeän kyõ naêng giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : baûng phuï (ghi ñeà baøiktra, baøi taäp aùp duïng muïc 4) - HS : OÂn taäp caùch giaûi ptrình - Phöông phaùp : Neâu vaán ñeà – Hoaït ñoäng nhoùm. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1. æn ®Þnh - KTBC. GV: Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu? HS: B1. T×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh. B2. Quy ®ång mÉu hai vÕ cña ph¬ng tr×nh råi khö mÉu. B3. Gi¶i ph¬ng tr×nh võa nhËn ®îc. B4. KÕt luËn: Trong c¸c gi¸ trÞ t×m ®îc ë bíc 3, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n §KX§ chÝnh lµ c¸c nghiÖm cña ph¬ng tr×nh ®· cho. GV: Gi¶i ph¬ng tr×nh sau: 5 52 + − x x = 3 HS: §KX§: x ≠ -5 Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: 2x -5 = 3(x + 5) ⇔ 2x – 5 = 3x + 15 ⇔ 2x – 3x = 15 – 5 ⇔ - x = 10 ⇔ x = -10 Tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = - 10. GV: ë BT 27/SGK chóng ta ®· gi¶i mét sè ph¬ng tr×nh cã mÉu thøc ®¬n gi¶n ⇒ VËy víi c¸c ph¬ng tr×nh cã mÉu thøc phøc t¹p h¬n ta còng lÇn lît lµm theo c¸c b- íc ®· ph¸t biÓu trªn. 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS tù ®äc VD3/SGK. 4. ¸p dông HS: Tù ®äc VD3/SGK vµ tr×nh bµy l¹i VD3/SGK. GV: Lµm vµ híng dÉn cho HS 1VD cô thÓ. VD. Gi¶i ph¬ng tr×nh: §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 23
  • 24. §Ó x¸c ®Þnh ®îc mÉu thøc chung ta cÇn viÕt l¹i c¸c mÉu thøc díi d¹ng ®· ®îc ph©n tÝch 22 5 +x + 1 = 1 6 +x ⇔ )x( 12 5 + + 1 = 1 6 +x ⇒ T×m §KX§. ⇒ Quy ®ång khö mÉu. §KX§: x ≠ -1 Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: 5 + 1.2(x + 1) = 6.2 ⇔ 5 + 2x + 2 = 12 ⇔ 2x = 12 – 5 – 2 GV: Khi x¸c ®Þnh ®îc c¸c gi¸ trÞ cña Èn ta cÇn so s¸nh víi ®iÓu g×? ⇔ 2x = 5 ⇔ x = 2 5 HS: Ta cÇn so s¸nh víi §KX§ ®Ó kÕt luËn nghiÖm…. Tho¶ m·n ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt x = 2 5 BT27/SGK. Gi¶i ph¬ng tr×nh: GV: Em h·y nªu c¸c c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh trªn? c) 3 6322 − +−+ x )x()xx( = 0 HS: Tr×nh bµy bµi gi¶i ph¬ng tr×nh trªn theo c¸c bíc… §KX§: x ≠ 3 ⇒ 3 6322 − +−+ x )x()xx( = 0 GV: Ngoµi c¸ch gi¶i trªn cßn c¸ch nµo kh¸c? ⇔ 3 232 − +−+ x )x()x(x = 0 HS: Tr×nh bµy…. ⇔ 3 32 − −+ x )x)(x( = 0 GV: NhËn xÐt vµ ch÷a theo c¸ch rót gän VT…. ⇔ x + 2 = 0 ⇔ x = - 2 Tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {- 2} 3. Cñng cè. BT 29/SGK. (B¶ng phô) HS: §äc vµ tr¶ lêi.. GV: Theo c¸ch tr×nh bµy cña hai b¹n th× gi¸ trÞ t×m ®îc cña Èn lµ ®óng. Nh- ng ®ã kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh v× c¶ hai b¹n ë ®©y ®Òu thiÕu bíc t×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh. Khi t×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh lµ: x ≠ 5 VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm lµ S = φ BT28/SGK. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh (phÇn a, c, d) HS: Tr×nh bµy . GV: NhËn xÐt vµ ch÷a. a) §KX§: x ≠ 1 vµ S = φ c) §KX§: x ≠ 0 vµ S = {1} d) §KX§: x ≠ 0 vµ x ≠ 1. S = φ 4. Híng dÉn. §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 24
  • 25. BTVN: 30,31/SGK. ==========***@***============ Ngµy d¹y:Thø 3/2/02/2010. TiÕt 51: luyÖn tËp I/ MUÏC TIEÂU : 1. Kieán thöùc : - Cuûng coá khaùi nieäm hai phöông trình töông ñöông. Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình, nghieäm cuûa phöông trình. - Caùch giaûi phöông trình chöùa aån ôû maãu. 2. Kó naêng :- Tieáp tuïc reøn luyeän kyõ naêng giaûi ptrình coù chöùa aån ôû maãu vaø caùc baøi taäp ñöa veà daïng naøy. 3. Thaùi ñoä : Haêng say phaùt bieåu, laøm baøi tích cöïc , tính toaùn chính xaùc. II/ CHUAÅN BÒ : - GV : Thöôùc, baûng phuï (ñeà kieåm tra; baøi taäp) - HS : OÂn taäp naém vöõng caùch giaûi phöông trình coù aån ôû maãu. - Phöông phaùp : Vaán ñaùp – Hoaït ñoäng nhoùm. III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC : 1. æn ®Þnh - KTBC. GV: Nªu c¸c bíc gi¶i ph¬ng tr×nh cã chøa Èn ë mÉu? HS: B1. T×m §KX§ cña ph¬ng tr×nh. B2. Quy ®ång mÉu hai vÕ cña ph¬ng tr×nh råi khö mÉu. B3. Gi¶i ph¬ng tr×nh võa nhËn ®îc. B4. KÕt luËn: Trong c¸c gi¸ trÞ t×m ®îc ë bíc 3, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n §KX§ chÝnh lµ c¸c nghiÖm cña ph¬ng tr×nh ®· cho. 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV - HS Ghi b¶ng HS: §øng t¹i chç tr×nh bµy. BT30/SGK. Gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh sau: GV: - Hai mÉu thøc cã quan hÖ nh thÕ nµo víi nhau? - §KX§? - Lµm nh thÕ nµo ®Ó xuÊt hiÖn mÉu thøc chung? - Gi¸ trÞ t×m ®îc cña Èn cã tho¶ m·n §KX§ hay kh«ng? - VËy kÕt luËn nghiÖm cña ph¬ng tr×nh nh thÕ nµo? a) 2 1 −x + 3 = x x − − 2 3 - §KX§: x ≠ 2 - Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: 1 +3(x – 2) = 3 – x ⇔ 1 + 3x – 6 = 3 – x ⇔ 4x = 8 ⇔ x = 2 Kh«ng tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = φ b) 2x - 3 2 2 +x x = 3 4 +x x + 7 2 §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 25
  • 26. - §KX§: x ≠ -3. - Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: ⇔ 14x(x + 3) – 14x2 = 28x + 2(x + 3) ⇔ 14x2 + 42x – 14x2 = 28x + 2x + 6 ⇔ 12x = 6 ⇔ x = 0,5 tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {0,5} c) 1 1 − + x x - 1 1 + − x x = 1 4 2 −x - §KX§: x ≠ -3. - Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: ⇔ (x + 1)2 – (x – 1)2 = 4 ⇔ 4x = 4 ⇔ x = 1 tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {1} d) 7 23 + − x x = 32 16 − + x x - §KX§: x ≠ -7 vµ x ≠ 1,5 - Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: ⇔ (3x – 2)(2x – 3) = (6x + 1)(x + 7) ⇔ -56x = 1 ⇔ x = 56 1− tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = { 56 1− } BT31/SGK. HS: GV: GV: T×m mÉu thøc chung = x3 – 1 = (x – 1)(x2 + x + 1) Cho biÓu thøc x3 – 1 ≠ 0 ⇒ §KX§…. Ph¬ng tr×nh 4x2 – 3x – 1 = 0 ®a ®- îc vÒ d¹ng nµo? ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nµo? Ph¬ng tr×nh cã mÊy nghiÖm? a) 1 1 −x - 1 3 2 2 −x x = 1 2 2 ++ xx x - §KX§: x ≠ 1 - Quy ®ång khö mÉu ta ®îc: 1.(x2 + x + 1) – 3x2 = 2x(x – 1) ⇔ 4x2 – 3x – 1 = 0 ⇔ (x – 1)(4x + 1) = 0 ⇔ x = 1 hoÆc x = -0,25 x = 1 Kh«ng tho¶ m·n §KX§. VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = {-0,25} b) )x)(x( 21 3 −− + )x)(x( 31 2 −− = )x)(x( 32 1 −− §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 26
  • 27. - §KX§: x ≠ 1; x ≠ 2; x ≠ 3 S = φ 3. Cñng cè. BT32/SGK. a) ( x 1 + 2) = ( x 1 + 2)(x2 + 1) (1) - §KX§: x ≠ 0 (1) ⇔ ( x 1 + 2)(-x2 ) = 0 ⇔ x = -0,5 hoÆc x = 0 (lo¹i) VËy ph¬ng tr×nh cã tËp nghiÖm S = { - 0,5} 4. Híng dÉn. - BTVN 31,32,33/SGK. BT31. lµm t¬ng tù nh hai phÇn ®· lµm. BT33. Ta cho tõng biÓu thøc ®ã b»ng 2 vµ gi¶i ph¬ng tr×nh ®Ó t×m a…. VD. a) 2 3 3 13 13 = + − + + − a a a a Gi¶i ph¬ng tr×nh víi §KX§ a ≠ 3 1 − vµ a ≠ -3 §¹i sè - líp 8- N¨m häc 2011 - 2012 GV: §µo Ph¬ng Hµ - THCS K× S¬n 27