Eteroptotoi
Download as pptx, pdf0 likes685 views
Μία παρουσίαση για την εξ αποστάσεως διδασκαλία
Eteroptotoi
- 3. Οι ονοματικοί ετερόπτωτοι προσδιορισμοί είναι ονόματα ή αντωνυμίες σε διαφορετική πτώση από τα ονόματα ή τις άλλες λέξεις που προσδιορίζουν
- 5. Ανάλογα με την πτώση στην οποία βρίσκονται, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: α) ετερόπτωτοι προσδιορισμοί σε γενική β) ετερόπτωτοι προσδιορισμοί σε δοτική γ) ετερόπτωτοι προσδιορισμοί σε αιτιατική
- 6. Η γενική ως ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός διακρίνεται στα ακόλουθα είδη:
- 7. Φανερώνει τον κτήτορα, δηλαδή αυτόν που κατέχει ένα πράγμα. → Ἡ πόλις ἡμῶν ἐτίμα καὶ τότε τοὺς ἀγαθούς. → ἀλλὰ μὴν καὶ ἀνθρώπου γε ψυχή, ἥ, εἴπερ τι καὶ ἄλλο τῶν ἀνθρωπίνων, τοῦ θείου μετέχει → καθ’ ὅσον οἷός τ’ ἦν ὁ πατὴρ καὶ οἱ τοῦ πατρὸς φίλοι ὄντες ὁμότεχνοι. Παρατήρηση: α) Γενική κτητική αποτελεί και η γενική των κύριων ονομάτων, η οποία προσδιορίζει ουσιαστικά που δηλώνουν συγγένεια ή καταγωγή. Γενική της καταγωγής. → Ἐμπεδοκλῆς Μέτωνος ἦν υἱός. β) Γενική κτητική αποτελεί και η γενική η οποία προσδιορίζει επίθετα που δηλώνουν συγγένεια, φιλία ή έχθρα, όπως τα: οἰκεῖος, συγγενής, κοινός, ἱερός, ἑταῖρος (= φίλος), ξένος (= φίλος από φιλοξενία), φίλος, ἐπιτήδειος (φίλος οικείος), εὔνους (= φιλικός), ἴδιος (= ιδιαίτερος), ἐχθρός, πολέμιος, ἐχθρικός κ.ά.
- 10. τῶν νεῶν εἴκοσιν Εἰς τοσοῦτον κακίας υπερθετικού βαθμού επίθετα ή αντωνυμίες ουδέτερου γένους. Οἱ μέγιστοι τῶν ποταμῶν Τὸ πολὺ τοῦ Ἑλληνικοῦ τοῦτο μανίας
- 11. 4. Γενική της ύλης Η γενική της ύλης φανερώνει την ύλη από την οποία είναι κατασκευασμένη η προσδιοριζόμενη λέξη. → εἰπεῖν δὲ ἡμᾶς ὅτι δεδογμένον ἡμῖν εἴη δύο μὲν τάλαντα ἀργυρίου διδόναι οἱ ἀντὶ τῶν ἑκατὸν μνῶν 5. Γενική του περιεχομένου Η γενική του περιεχόμενου φανερώνει το περιεχόμενο της προσδιοριζόμενης λέξης. → κρήνη δὲ ἡδέος ὕδατος → ἀγέλη βοῶν
- 12. 6. Γενική της ιδιότητας Η γενική της ιδιότητας φανερώνει την ηλικία, το μέγεθος, το βάρος ή κάποιο άλλο γνώρισμα της προσδιοριζόμενης λέξης. Συχνά συνοδεύεται από αριθμητικό ή από επίθετο που δηλώνει ποσό. → Ὁδὸς πέντε ἡμερῶν → τὰ δὲ μακρὰ τείχη πρὸς τὸν Πειραιᾶ τεσσαράκοντα σταδίων, ὧν τὸ ἔξωθεν ἐτηρεῖτο·
- 13. 7. Γενική της αξίας Η γενική της αξίας ή του τιμήματος δηλώνει την υλική ή ηθική αξία της προσδιοριζόμενης λέξης. Συνήθως με γενική της αξίας συντάσσονται τα επίθετα: ἄξιος, ἀνάξιος, ἀντάξιος, ἀξιόχρεως (= άξιος, αξιόπιστος), ὠνητός, τίμιος, ἄτιμος κ.ά. → Κατέλιπε πέντε ταλάντων οὐσίαν. → δέκα μνῶν χωρίον → Ἐδωρήσατο φιάλην ἀργυρᾶν ἀξίαν δέκα μνῶν
- 14. 8. Γενική της αιτίας Η γενική της αιτίας φανερώνει την αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνει η προσδιοριζόμενη λέξη. → γίγνεται γὰρ δὴ καὶ παισὶ πρὸς ἀλλήλους ὥσπερ ἀνδράσιν ἐγκλήματα καὶ κλοπῆς καὶ ἁρπαγῆς καὶ βίας καὶ ἀπάτης καὶ κακολογίας... (= Γιατί, καθώς είναι φυσικό, συμβαίνουν και μεταξύ των παιδιών, όπως ακριβώς και μεταξύ των αντρών, παραπτώματα και για κλοπή, και γι' αρπαγή, και για κακολογία...)
- 15. Παρατηρήσεις: α) Η γενική της αιτίας προσδιορίζει επίθετα ή ουσιαστικά δικανικής σημασίας, όπως αἴτιος, ἀναίτιος (= αθώος), ἔνοχος, ὑπαίτιος, ὑπεύθυνος, ὑπόδικος, ἀγών (= δίκη), αἰτία (= κατηγορία), γραφή (= έγγραφη καταγγελία), δίκη κ.ά. → γραφὴ ὕβρεως → γραφὴ ἀσεβείας → Οὐδεὶς ἔνοχός ἐστι λιποταξίου οὐδὲ δειλίας. β) Η γενική της αιτίας προσδιορίζει επίθετα ή ουσιαστικά που δηλώνουν κάποιο ψυχικό πάθος: εὐδαίμων, μακάριος, θαυμάσιος, φόβος, λύπη, ὀργή, χαρά, δόξα κ.ά. → Εὐδαίμων μοι ἐφαίνετο καὶ τοῦ τρόπου καὶ τῶν λόγων.
- 16. 9) Γενική υποκειμενική Η γενική υποκειμενική φανερώνει το υποκείμενο κάποιας ενέργειας· η ενέργεια δηλώνεται με τη λέξη που προσδιορίζει η γενική. → Διὰ τάχους ἡ νίκη τῶν Ἀθηναίων Η γενική υποκειμενική αποδεικνύεται αν μετατρέψουμε την προσδιοριζόμενη λέξη σε ρήμα ενεργητικής φωνής· τότε η γενική θα είναι το υποκείμενο του ρήματος: → Διὰ τάχους ἡ νίκη τῶν Ἀθηναίων ἡ νίκη > ρήμα ἐνίκησαν // υποκείμενο > οἱ >Ἀθηναῖοι
- 17. 10) Γενική αντικειμενική Η γενική αντικειμενική φανερώνει το αντικείμενο κάποιας ενέργειας· η ενέργεια δηλώνεται με τη λέξη που προσδιορίζει η γενική. → Διδάσκαλος τῶν παίδων ἐγένετο Η γενική αντικειμενική αποδεικνύεται αν μετατρέψουμε την προσδιοριζόμενη λέξη σε ρήμα ενεργητικής φωνής· τότε η γενική θα είναι το αντικείμενο του ρήματος: → Διδάσκαλος τῶν παίδων ἐγένετο διδάσκαλος > ρήμα διδάσκει // αντικείμενο τοὺς παῖδας
- 19. 11. Γενική Συγκριτική Η γενική συγκριτική δηλώνει το πρόσωπο ή το πράγμα με το οποίο συγκρίνεται ένα άλλο όμοιό του, αποτελώντας το β' όρο της σύγκρισης. Με γενική συγκριτική συντάσσονται: 1. Επίθετα συγκριτικού βαθμού ή επίθετα που έχουν συγκριτική σημασία: πρότερος, ὕστερος, διπλάσιος, πολλαπλάσιος κ.ά. → Πολλῶν γὰρ χρημάτων κρείττων ὁ παρὰ τοῦ πλήθους ἔπαινος. → Πρότερος τοῦ λοχαγοῦ ἐπορεύετο. 2. Επίθετα υπερθετικού βαθμού, όταν αυτό που συγκρίνεται δεν αποτελεί μέρος αυτού που δηλώνει η γενική. → Ναυμαχία γὰρ αὕτη μεγίστη δὴ τῶν πρὸ αὐτῆς γεγένηται. > γενική συγκριτική 3. Στην αντίθετη περίπτωση η γενική είναι διαιρετική. → Σαγγάριος μέγιστός ἐστι τῶν ἐν Βιθυνίᾳ ποταμῶν > γενική διαιρετική