More Related Content
What's hot (19)
Viewers also liked (19)
Similar to EUSKAL HERRIAN BARRENA (20)
![Euskalkiak ZUBERERA (maider eta imanol 2. f)[1]](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/euskalkiakmaideretaimanol2-f1-130209053939-phpapp02-thumbnail.jpg?width=560&fit=bounds)
EUSKAL HERRIAN BARRENA
- 2. Euskaraz Donostia deitzen da eta San Sebastian gaztelaniaz. Gipuzkoako hiriburua da, eta bere udalerririk nagusiena. Euskal Herriko hiri jendetsuenen artean laugarrena da, 181.788 biztanlerekin. Euskal Herriko hiriburuetatik Donostiak du euskalhiztunen ehuneko handiena %33,5. Kantauri itsasoaren ertzean dago, Bizkaiako golkoaren muturrean .
- 3. Bertakoak arrasatearrak edo mondragoetarrak dira. Kooperatiben hiriburua da, hor sortu baiziren euskal enpresa kooperatibo garrantzitsuenak. Herriko eta inguruko jende gehienak enpresa horietan egiten du lan. Horretaz gain, garrantzi handikoa izan da herrian ´´Union Cerrajera`` XX. mendean zehar. Udalerriaren izen ofiziala Arrasate edo Mondragon da gaur egun. Urteetan zehar atzera eginez gero, udalerriaren izenak biak direla erakusten du historiak, bai euskaraz bai gaztelaniaz.
- 4. Deba Gipuzkoako ipar mendebaldeko udalerri bat da. Deba barneko eskualdean dagoena, itsasertzean. Izena Deba ibaitik datorkio, bertan itsasoratzen baita. 5154km2 ditu eta 2008 an 5404 biztanle zituen. Iparraldean Bizkaiko golkoa, mendebaldean Mutriku eta Mendaro, ekialdean Zestoa eta Zumaia, eta hegoaldean Azkoitia mugakide ditu Debak.
- 5. Ipar-mendebaldean kokatua eta populatuena. Euskal Herriko zazpi herrialdeetako bat da da. Bilbo da bere hiriburua.
- 6. Bizkaiko hiriburua eta Euskal Herriko hiririk jendetsuena da. 347.769 biztanle eta 41 kilometro karratu azaleraz ditu. Bilbao gaztelaniaz gorde den euskal izen zaharrena da. Bilboaldea Muskiztik Galdakoara, iparraldetik hegoaldera eratzen da. Ingurune horrek ia milioi bat biztanle biltzen du guztira.
- 7. Gernika –Lumo, BBiizzkkaaiikkoo eerrddiiaallddeekkoo uuddaalleerrrrii bbaatt ddaa;; BBuussttuurriiaallddeeaann kkookkaattuuttaa ddaaggoo.. GGeerrnniikkaa iizzaann ddaa hhaaiinnbbaatt mmeennddeezz BBiizzkkaaiikkoo hheerrrriieenn bbaattzzaarrlleekkuu,, eettaa ggaauurr eegguunn eerree hhaannttxxee ddaauuddee BBiizzkkaaiikkoo BBaattzzaarr NNaagguussiiaakk.. IIzzaann eerree,, hheerrrrii hhaarrttaann ddaaggoo GGeerrnniikkaakkoo aarrbboollaa,, GGeerrnniikkaakkoo hhaarriittzzaa.. BBaattzzaarrrreettxxeeaa eettaa GGeerrnniikkaakkoo hhaarriittzzaa EEuusskkaall HHeerrrriiaarreenn kkoonnddaaiirraarreenn iikkuurr bbiizziiaakk ddiirraa..
- 8. Arabaren hizkuntza euskara da. Espainiako lurralde historikoa da, bere hiriburua Gasteiz da. Azalerak 3.037.50 km2 ditu, 2013an 321.417 biztanle zeuzkan. Arabak 7 koadrila ditu: Arana , Ayala , Arabako mendiak, Arabako Errioxa, Agurain, Arabako Lautada eta Zuya.
- 9. Gasteiz Arabako hiriburua da; baita ere Euskal Autonomia Erkidegokoa. Bertan daude egoitza nagusiak: Eusko Jaurlaritza eta Eusko Legebiltzarra. Gutxigorabehera 239.949 biztanle dauzka. Gaztelaniaz Vitoria du izena. Arabako udalerririk handiena da bai jendez eta bai lurraldez.
- 10. BBeerree iizzeenn ooffiizziiaallaa SSaallvvaattiieerrrraa// AAgguurraaiinn ddaa.. SSaallvvaattiieerrrraa ggaazztteellaanniiaazz eettaa AAgguurraaiinn eeuusskkaarraazz.. 2266kkmm ddaa GGaasstteeiizzttiikk AAgguurraaiinneerraa ddaaggooeenn ddiissttaannttzziiaa.. AAgguurraaiinn AArraabbaa pprroobbiinnttzziiaann ddaaggoo kkookkaattuuttaa.. BBeerree aazzaalleerraa 3377,,7777kkmm22 kkooaa ddaa.. 660000mm..kkoo ggaarraaiieerraa dduu.. 22001133aann 55..001199 bbiizzttaannllee zzeeuuzzkkaann eettaa 11225566aann ssoorrttuu zzeenn.. HHaassiieerraann jjaarrdduueerraa eekkoonnoommiikkoo nnaagguussiiaa nneekkaazzaarriittzzaa iizzaann zzeenn,, ggeerrooaaggoo iinndduussttrriiaakk ggaarraattuu ddiirraa..
- 11. Industriagune garrantzitsua dugu Laudio eta Arabako bigarren herririk populatuena da, Gasteiz ondoren. Gaur egun 18.420 biztanle ditu. Laudio izena segurunetik Laudius erromatar izenetik dator, Nerbioi ibarrean dago kokatuta geografikoki, Nerbioi ibaiaren ibilbidearen erdian. Herriak haren urak hartzen ditu Amurriotik etorriak, eta hauek Barakaldorako bidean segitzen dute.
- 12. Zuiako Kuadrilan kokatuta dago. Gainera Zuiako udalerria eratzen duten herririk handiena da, eta han daude kokatuta udaletxea eta zerbitzu gehienak. 2007an 1169 biztanle zeuzkan. Bere mugakideak hauek dira: Iparraldean Sarria, Ipar-ekialdean Zarate, Hego-ekialdean Jugo, Hego-mendebaldean Bitoriano eta mendebaldean Ametzaga
- 14. Baiona Lapurdiko hiriburua eta Ipar Euskal Herriko hiri nagusia da. Halaber, Euskal Herri osoko hamargarren hiririk jendetsuena da. Erromatarren garaian sortu zen eta Lapurdum izena izan zuen hasieran. Mendeetan zehar hiribildua setiatzeko izan ziren 14 saiakerak, gutxienez, porrot egin zuten.
- 15. Biarritzek kokapen geologiko berezia du . Iparraldeko Landetako dunaz beteriko 200 kilometro ditu . Gertuko Angelu eta Baiona bezala,Gaskoinia eta Euskal Herria arteko mugan kokatuta daudenez, zalantzazkoa da Erdi Aroan eta Aro Modernoan gaskoia ala euskara zen udalerriko hizkuntza nagusia. Neguak ez dira latzak eta udan beroa jasan daiteke
- 16. Idazten da Bidarray eta Euskaraz Bidarrai. Bidarray komunitate Frantsez baten parte da komunitate hori Pirinioetean dago , Aquitaniako departamenduan. Nafarroa Behera probintzia historikoa da,Bidarrairen erditik Nive deitzen den ibai bat pasatzen da. Bidarrayk 667 biztanle ditu eta bere dentsitatea %17,5 koa da.
- 18. ERDI AROAN, XII. mendean, Donibane Garazi hiribildua eratu zen. Zenbait mende geroago karlos II.a Nafarroakoak bere 3 erresumaren giltza bezala hartu zuen. Donibane Garazi Nafarroa Behereko hiriburua da, Donejakue Bidean kokatua. Bertakoak garaztarrak dira. Hau Donibane Garaziko errobi gaineko zubia da.
- 19. BAIGORRIKO ELIZA KARRIKA HANDIA Herria noiz sortu zen es dago argi eta agirietan lehenengoz XI.mendean agertzen da. Baigorriko ibarrean kokaturik zegoen. Izen bereko bizkonderriaren zati izan zen 1033tik aurrera. Baigorri Nafarroa Behereko herria da. 1999an 1525 biztanle zituen. Baigorriko kantonamenduko hiriburua da.
- 20. Nafarroa Behereko udalerri da. Jatorrizko izena Iriberri zuen; XIII. mendearen hasieran Nafarroako erregeak sortu zuen eskualdeko epaitegi eta kartzela ezartzeko. 2006an 1.674 biztanle zituen. Bere ekonomia laborantzan dago oinarrituta; turismoa ere bultzatzen da. Euskararen erabilera oso zabaldua dago.
- 21. Euskal Herriko 7 herritik Nafarroa handiena da (10.39 km2) Euskal Herriko erdialdean eta hegoaldean dagoena.
- 22. Iruñea Nafarroako hiriburua da. 197.604 biztanle ditu eta Euskal Herriko hirugarren hiririk handiena da. Hiriak, euskara batuan Iruñea du izena, Euskaltzaindak hala arautu baitu. Itsasoaren mailatik 449 metro gora dago. Arga ibaiak inauguratzen du. Beste hiriburu batzuetatik dauden distantziak hauek dira: Donostia (87 km), Gasteiz (94 km), Bilbo (159 km)… Iruñeak klima ozeaniko eta klima mediterraneoaren arteko trantsiziozko klima du.
- 23. Eratsun Nafarroko Ipar-mendebaldean dagoen udalerria da. 160 biztanle zeuzkan 2012an. 6,26 biztanle/km2ko dentsitatea du. Iruñera joateko NA-170 errepidea hartu behar da. Garaiera 535 mtkoa du. Bere azalera 25,54km2koa da.
- 24. EZ ESAN HAU EZ DELA HERRIRIK POLITENA Lur honi euskaldunok Zuberoa deitzen diogu, gazteleraz Sola deitzen da eta bertakoek Xiberua deitzen diote. Euskal herriko lurralderik txikiena eta biztanle gutxien dituena: 814,5 km² eta 17.018 biztanle (zuberotarrak; zubereraz, xiberotarrak). Euskal Herriaren ipar-ekialdean dago, Pirinioen iparraldean. Hiriburua Maule-Lextarre du. Mugakide ditu Bearno ekialdean eta iparraldean, Nafarroa Beherea mendebaldean eta Nafarroa Garaiko Erronkari hegoaldean. Zuberoako euskalkia zuberera da.
- 25. • Badakigu Paleolitikoan , lurralde honetan gizakiak iadanik bizi zirela, Neanderthal gizakiaren historiaurreko hondakinak, Xaxixiloaga eta Etxebarriko kobazuloetan aurkitu direlako. • Neolitikoaren bukaeran biztanleria hedatu zen eta beste herri batzuetako teknikak ikasi zituzten. • Erromatarrek Zuberoan eragin handia izan zuten , hala ere euskeraz hitz egiten jarraitu zuten .
- 26. Maule Zuberoako hiriburua da, 1841ean Maule eta Lextarre herriek bat egin zutenean sortua. Maule, gaztelu-gotorleku bat zuen muino baten magalean garatu zen. Hasiera batean, Akitaniako bizkonderriaren menpe egon zen, eta Maule izenaz 1050-1070 urteen bitartean sortu zen.
Editor's Notes
- #22: g