More Related Content
Similar to fil 203.pptx Filipino subject for subject (20)
Recently uploaded (20)
fil 203.pptx Filipino subject for subject
- 1. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Ang Wika at Kultura ng Hiligaynon FIL 203 Tagapagdaloy: Paul John Berdan Propesor: Dr.Roderic P.Urgelles
- 2. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Paunang Salita Ang superyoridad at imperyoridad ng tao at wika ay pagpapakita ng ng pagkakaroonng distansya sa pagitan ng isang tao at sa iba pang taong gumagamit ng ibang wika o barayting wika. Maaari itong magdulot ng paghahari ng wika batay sa kung anong panlipunang urinabibilang ang isang tao. -JOSEPH R. RAFANAN, LPT
- 3. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Talakayan Kasaysayan ng Wikang Hiligaynon Kultura/Kaugalian Panitikan
- 4. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Ang Wikang Hiligaynon ay isa sa dialekto ng bansang Pilipinas, matatagpuan sa Katimugang Mindanao. Ito ay nabibilang sa grupo ng mga wika sa Austronesian at ethno-lingguwalistika na tumutukoy sa mga mamamayang iloilo gayundin sa kulturang hiligaynon. Ang mga mamamayang gumagamit ng Wikang Hiligaynon ay matatawag na ring Ilonggo sa mga kalalakihan at Ilongga naman sa mga kababaihan.
- 5. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Ang salitang "Hiligaynon" ay nagmula sa katagang Kastila na "Yliguenes", na pagkatapos ay nagmula sa salitang Hiligaynon na "Iligan" o "Iliganon".
- 6. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Nabuo ang salitang Hiligaynon dahil sa pagtatagpo ng wikang Hiligaynon at Hok-kien, isa sa dialekto ng bansang Tsina. Naging mahalagang daluyan ang mga ilog sa pagitan ng kabundukan at kapatagan na naging saksi sa palitan ng kultura at wika ng mga Tsino at mga Iligaynon(dati at grupong nagsasalita sa Wikang
- 7. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Sa pagtatagpo ng wikang Hok-kein at Hiligaynon, naganap ang proseso ang amalgamasyon kung saan pagaangkin at pagsasakatutubo ng mga salita mula sa labas ay nalinang ang Sina, kolektibong katawagan sa mga salitang nabuo na bahagi na ngayon ng Hiligaynon. Mapupuna rito ang napakahalagang paran ng pagpapayaman ng Hiligaynon na maituturing na isa sa pinakamabilis na lumagong wika sa Pilipinas ngayon.
- 8. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Ayon sa KWF ang tawag sa wika ng grupong Hiligayn坦n na na ninirahan sa kanlurang Visayas partikular sa lalawigan ng Aklan, Antique, Capiz, Iloilo, at Negros Occidental. May ilan ding nagsasalita nit坦 sa Sultan Kudarat at Timog Cotabato sa Mindanao.
- 9. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Ayon pa sa kanila, Hiligayn坦n ang tawag ng grupo sa kanilang wika samant叩lang tinatawag naman ng mga tagalabas ang kanilang wika na Panay叩no o Il坦nggo. Ilonggo naman ang tawag sa mga t叩ong nagsasalita ng wikang ito. Bukod sa Hiligayn坦n, ginagamit din ng mga Ilonggo ang wikang Filipino at Ingles sa pakikisalamuha sa mga hindi katutubong Il坦nggo, gayundin sa paaralan.
- 10. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kasaysayan Taong 1950s at 1970s naganap ang sunud-sunod na migrasyon ng mga Ilonggo patungong Mindanao pagkaraan ng ikalawng digmaang pandaigdig. Bagaman nagkaroon ng pag-aalinlangan ang ibang mga taga Luzon at Visayas subalit sanhi ang ibat ibang isyung politikalat panlipunan ay nahikayat ang marami na tumungo sa Mindanaosa tulong ng propaganda ng gobyerno na ang tinaguriang Lupang Pangako ay may malawakna bukirin at lupain upang magkaroon sila ng permanentong kabuhayan.
- 11. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana 1. Historikal na Kapaligiran, Wika, at Kultura. Ang wikang Ilonggo ay tumutukoy sa wika at kultura na may kaugnayan sa Negros Occidental, Bacolod, Iloilo at Capiz. Ang mga Ilonggo ay kilalang malalambing, malumanay magsalita, mapagbigay, magiliw sa mga panauhin at mahilig sa kasayahan
- 12. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana 2. Kultura sa Panliligaw Paghaharana Tumutulong ang lalaki sa mga mabibigat na gawaing bahay sa tahanan ng babae. (Halimbawa: Pag-iigib ng tubig, pagsisibak ng kahoy) 3. Kultura sa Pagpapakasal Pamalaye/Mamalaye Gala-gala Likod-likod Pagbati (Testing the Waters) Pabalyon
- 13. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana 2. Kultura sa Panliligaw Paghaharana Tumutulong ang lalaki sa mga mabibigat na gawaing bahay sa tahanan ng babae. (Halimbawa: Pag-iigib ng tubig, pagsisibak ng kahoy) 3. Kultura sa Pagpapakasal Pamalaye/Mamalaye Gala-gala Likod-likod Pagbati (Testing the Waters) Pabalyon
- 14. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana
- 15. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana
- 16. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana
- 17. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana
- 18. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Kultura at Kaugaliana
- 19. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Panitikan Ang libro ay binubuo ng ibat ibang tradisyunal na tula at awiting-bayan mula sa panitikang Hiligaynon, nariyan ang Bisan Tamon Ati (Kahit Kamiy Ati) na mula pa sa makasaysayang Maragtas; Ang Kasaysayan ng Sampung Datu ng Borneo ni Pedro Alcantara Monteclaro; Ang Bilin, Ang Akon Abyan (Ang Aking Kaibigan); Tan-awa, mga Pispis (Tingnan, mga Ibon); at Mag-isip kag Magkolor (Magbilang at Magkulay).
- 20. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Panitikan Nariyan din ang mga sikat na ambahanon o awiting-bayan na sumikat noon sa Panay: ang Dandansoy, Ang Diutay nga Damang (Ang Maliit na Gagamba), Maghirupay Kita (Magmahalan Tayo), Tuburan (Balon), Igso-on sa Tabok Nayon, at Iloilo ang Banwa Ko. Kasama rin sa libro ang ilang halimbawa ng luwa (loa) at paktakon (bugtong) na magpapakilala sa mga batang mambabasa sa mayamang tradisyon at kultura ng taga-Panay. Narito ang isang halimbawa ng luwa:
- 21. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Karagdagan imporamasyon
- 22. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Karagdagan imporamasyon
- 23. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Karagdagan imporamasyon
- 24. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Karagdagan imporamasyon
- 25. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Karagdagan imporamasyon
- 26. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Karagdagan imporamasyon
- 27. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Mga Sanggunian https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/03/25/review-mabaskog-na -wikang-hiligaynon-para-sa-mtbmle/ https://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_Hiligaynon https://www.yodisphere.com/2022/09/Ilonggo-Hiligaynon-Culture-History.ht ml file:///C:/Users/PAUL%20BERDAN/Downloads/HILIGAYNON_GROUP_5.pdf. pdf file:///C:/Users/PAUL%20BERDAN/Downloads/KULTURA_NG_MGA_ILONGG O.docx.pdf
- 28. Wika at Kultura ng Hiligaynon Filipino 203 Paunang Salita MARAMING SALAMAT..
Editor's Notes
- #5: may dalawang magkakaibang mungkahi tungkol sa pinagmulan ng salita: Inilalahad ng unang mungkahi na ang Iligan o "Iliganon" ay tumutukoy sa isang ilog, o literal na "kung saan dumadaloy ang tubig." Ang mga Espanyol ay malamang na gumawa ng koneksyon na ito sa mga katutubong residente ng Panay, na naninirahan sa bukana ng ilog at sa gayon ay madaling natuklasan ng mga Espanyol. Gayunman, ang salitang "Iliganon" ay dumating upang ipahiwatig ang isang residente mula sa油Iligan City油sa Mindanao. Inilahad ng pangalawang panukala na ang "Iligan" o "Iliganon" ay nagmula sa parilalang "manog-ilig sang kawayan" na naglalarawan sa mga poste ng kawayan na pinalulutang ng mga kalalakihan ng Panay pababa ng ilog upang ibenta ang mga ito. Ang gawain na ito ay napagkamalan ng mga Espanyol bilang pangalan ng mga katutubong residente. Ang terminong "Ilonggo" ay nagmula sa katawagang Espanyol na "irong-irong", na tumutukoy sa salitang Filipino para sa ilong ("ilong" din) at isang maliit na isla sa Ilog Batiano sa Panay. Ang "Ilonggo" ay itinituring na tumutukoy ang isang tiyak na pangkat ng mga tao na ang etnikong pinagmulan ay nasa mga lalawigan ng Iloilo, Guimaras, at Panay; habang ang salitang "Hiligaynon" ay tumutukoy sa wika at kultura ng mga Ilonggo.油[1]油Samakatuwid, ang dalawang salita ay maaaring maipagpalit sa pag-tawag sa kultura ng mga tao, o sa mga tao mismo.
- #19: Bukod sa elegante at malambing na wika, totoo namang mabaskog rin ang Hiligaynon bilang panitikan, pinatunayan ito ng kuwentong油Si Matapunay, ang Ati nga Bata!油(Si Matapunay, ang Batang Ati!) sa bagong libro ni Genevieve L. Asenjo, ang油Mabaskog nga Hiligaynon 1: Reading and Writing in the Mother Tongue油kasama sina Isagani R. Cruz bilang koordineytor at Angelita G. Santos bilang konsultant. Ang libro ay inilimbag ng C&E Publishing na naglalayong magamit bilang tulong ng mga guro at magulang sa pagtuturo ng mother-tongue-based multilingual education program (MTBMLE) sa wikang Hiligaynon.