ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
‫هسپ )‪ (HACCP‬د خطر تحلیل او مهمی انتقادی نقطی‬

                                                                                           ‫لیکونکی : سید محمد نعیم خالد‬

                                           ‫هسپ د لمړی ځل لپاره د ناسا لخوا په 1919 کی د ناسا لخوا استعمال‬
    ‫شو او رسته بیا د نړیوال معیار په توګه باندی قبول شو. چی نن ورځ د ‪ codex‬او ‪،ISO 22000 ،BRC‬‬
       ‫‪ IFS‬او ‪ Global GAP‬په معیارونو کی ورڅخه استفاده کیږی. دا یوه وسیله (‪ )tool‬ده چی د غذایی توکو د‬
   ‫مصؤنیت په برخه کی ورڅخه استفاده کیږی. بیا هم د غذایی توکو د مصؤنیت د ټول سیستم نمایندګی نه شی کولی.‬
 ‫هسپ یوازی د غذایی توکو دمصؤنیت په برخه کی خاصه نتیجه نلری نو ځکه باید الندی پروګرامونه هم پکښی شامل‬
                                                                                                      ‫وی:‬

‫۱.ښه تولیدی عملیات - یعنی په کافی اندازه پاکی اوبه موجودی وی. په کافی اندازه برق یا رڼا موجوده وی، دیوالونه او څمکه په‬
                                      ‫آسانۍ سره د پاکولو وړتیا ولری، د حشراتو او نورو آفاتو په مقابل کی باید مجادله وشی.‬

    ‫۲.حفظ الصحوی معیارونه - السونه باید ووینځل شی، د خوړو په سر باندی باید ټوخی صورت ونه نیسی، ټول خایونه باید د‬
                                  ‫پاکولو د پالن مطابق پاک شی، د هواو د ایستلو لپاره باید مناسب تخلیوی سیستم وجود ولری.‬

 ‫۳.عملیاتی طرزلعملونه - پدی برخه باید ووایاست چی زه دا مو موخه ده، دا کارونه فعال کوو او دا اسناد به یی په خپل الس کی‬
                                                                                                                     ‫ولرو.‬

‫۴.او د کارکوونکو حفظ الصحه باید د هسپ سره جوغت په پام کی ونیول شی - نوکان باید قطع شی، ویښتان باید پټ وی، ساعت‬
                                                   ‫او لښتۍ ، غواړکۍ او چارګل باید د کار په وخت کی په الس باندی نه وی.‬

                  ‫هسپ د ۲۱ مراحلو په ترسره کولو سره چی ۷ آخری مراحل د هسپ د اساساتو په نوم سره یادیږی او په الندی ډول دی:‬


  ‫۱. د هسپ ټیم باید تشکل شی - دا ټیم باید د کمپنۍ د هری برخه څخه وی ، څکه چی یوازی د هسپ مسؤل په ټولو شیانو بندی نه پوهیږی.‬


 ‫۲. ټول هغه محصوالت چی کمپنۍ جوړوی باید ولیکل شی - د محصوال معرفی چی څنکه ، د څه شی څخه د چا لپاره او په کوم وخت او په‬
                                                                                       ‫څومره مقدار سره جوړیږی ، ولیکل شی.‬


       ‫۳. د مستهلک یا مصرف کوونکی شرح - پدی برخه باید تاسی دا واضح کړی چی خپل محصول مو چاته جوړ کړی دی او د ‪YOPI‬‬
     ‫اصطالح په پام کی و نیسی چی تنکی ځوانان، زاړه ، حامله داری ښځی او د معافتی سیستم څخه ضعیف خلک باید ورپکښی شرح شی.‬


     ‫۴. د هر محصول هغه جوړیدو مراحل باید د یو چارت په شکل سره واضح شی - پدی برخه کی باید ځینی خاص د اندازی وړ تکی لکه‬
                                                                       ‫حرارت ، وخت، پی اچ او داسی نور په پام کی ونیول شی.‬


‫۵. د جوړ شوی چارت تصدیق کول - کوم چارتونه چی په څلورمه مرحله کی جوړ شوی دی ، هغه باید په ساحه د تولید کی عملی شی او کوم‬
                                                                                  ‫تغیرات چی اړین وی هغه پکښی رواستل شی.‬


                                                                                 ‫هسپ د ۷ اساساتو څخه تشکیل شوی دی:‬

 ‫۶.دخطر تحلیل او تجزیه کول ( پدی برخه کی باید فزیکی، بیولوژیکی او کیمیاوی خطرونه د 9‪ M‬میتود یا خامو مواد تحلیل، د‬
       ‫ماشین آالتو تحلیل، د چاپیلایر تحلیل، د افرادو تحلیل تر سره شی). او ورسته د هغه د هغه لپاره د مخنیوی ټکی تعین شی.‬
‫د هر ځه نه مخکی باید د تولیدی محصول ټول مراحل ولیک شی. د بیلګی په توګه که موږ غواړو زردآلو‬
  ‫غواړو وچ کړو نو د هغه ټول هغه مراحل چی د محصول د رفع حاصل څخه را نیولی تر مارکیت او بیا تر‬
                                                                ‫مشتری پوری باید ولیکل شی .‬

   ‫ورسته د هغه باید وپوهیږو چی چی په خوړ کی کوم خطرونه موجود دی. ټول خطرونه د نن ورځ په‬
                                                                       ‫دریو برخو ویشل کیږی .‬

  ‫۱ - بیولوژیکی خطرونه : پدی برخه کی بکتریا ، ویروس، قارچونه، پرازیتونه او یا هم ددی یادو شوو‬
                                                                             ‫فکتورونو زهریات.‬

‫۲ - کیمیاوی خطرونه : پدی برخه کی ټول هغه کیمیاوی مواد چی د تخم د مرحلی څخه آن تر بسته‬
      ‫بندی پوری استعمالیږی په پام کی ونیول شی. د مثال په توګه دهقان حشره کش استعمالوی،‬
       ‫ورسته بیا د قارچونو ضد کیمیاوی مواد استعمالوی، د پروسس په کمپنی کی د ځایونو د پاکولو‬
                           ‫محلولونه او یا د ضد عفوی موادو پاتی برخی باید په پام کی ونیول شی.‬

 ‫۳ - فزیکی خطرونه :پدی برخه کی ټول هغه شیان چی د نهایی محصول د مشخصاتو په ورقه کی‬
  ‫نه وی لیکل شوی باید په پام کی ونیول شی. د مثال په توګه د لرګی ټوټه ، شیشه، ویښته، نوکان،‬
 ‫تکه یا پالستیک او یا هم د بیلګی په توګه د مڼو په کوتی کی زردآلو وی نو هغه ټول د فزیکی خطر په‬
                                                                             ‫جمع کی راځی .‬

                                                           ‫هغه د 5 ‪ M‬تشریح پداسی ډول ده:‬

                                                                               ‫کارمندان‪- Man‬‬

                                                                           ‫، چاپیریال،‪- Milieu‬‬

                                                                         ‫خام مواد، ‪- Material‬‬

                                                                      ‫ماشین آالت ،‪- Machine‬‬

                                                                      ‫د تولید میتود‪- Methode‬‬

                              ‫د خطر‬
          ‫تولیدی مرحله‬                    ‫د خطر عامل‬              ‫دخطر مخنیوی‬
                              ‫نوعیت‬
                        ‫اوبه باید پاکی وی، کارمند کارمند ، چاپیریال، میکروبیولوژی‬
                  ‫وینځل‬
                                  ‫ک‬           ‫خام مواد‬             ‫باید صحی وی‬

                                                                                     ‫تشریح :‬

‫په پورته مثال کی وینی چی مرحله * د میوی وینځل دی* د خطر نوعیت * میکروبیولوژیک* او عوامل‬
‫یی * کارمند ، چاپیریال، خام مواد * دی. عالوتا باید ددی څخه ورسته دهغه د مخنوی او د حل الره هم‬
‫ورته وویل شی. پدی شکل سره د ټولو تولیدی مراحلو لپاره باید دا کار صورت ونیسی چی دی پروسی‬
                                                                        ‫ته د خطر تحلیل وایی .‬
‫معموال کله چی مالی وضع ښه وه نو ماشین آالت دا کارونه ټول کولی شی. فرضا بکتریولوژیک‬
  ‫تیستونه، کیمیاوی ټیستونه او یا هم د فزیکی ټیستونو لپاره ماشین االت شته دی. که چیری پیسی‬
 ‫نه وی نو بیا باید کتابونو او نورو معلوماتو ته مخ واړول شی تر ځو ورته معلومات راټول شی او دهغه له‬
                                           ‫مخی د خطر تحلیل او د هسپ نوری مرحلی په مخ یوړل شی .‬




    ‫۷.د انتقادی کنترولیدونکو نقطو تعینول (‪ )critical control point‬ددی برخی لپاره باید د ‪ CCP‬د تصمیم نیونی د ونی په‬
                                   ‫اساس چی د ۴ سوالو څځه جوړ شوی دی، استفاده وشی او د هغه له الری هغه تعین شی.‬

‫۸.د انتقادی محدودی تشکیلول - پدی برخی کی باید داسی ټکی وټاکل شی که چیری د هغه رعایت ونشی نو ددی امکان شته چی‬
    ‫د فزیکی، کیمیاوی او مایکروبیولوژیکی خطرونو زیاتیدل صورت ونیسی. د بیلګی توګی د حرارت -وخت کنترول. د پی اچ‬
                                                                                  ‫کنترول او یا د اوبو د فعالیت کنترول.‬

   ‫۹. د تشکیل شوو انتقادی نقطو مانیتورینک - دا هغه برخه ده چی باید د جوړ شویو انتقادی ټکیو د ځارنی لپاره باید پروسیجر‬
‫جوړ کړی. د بیلکی په توګه د د ظرفونو د وینځلو او تعقیم کولو د پروسی د مقدیت برسی د نظری کنترول او مایکروبیولوژیکی‬
                                                              ‫ټیسټ کول دی. چی پدی طریقه کولو شو هغه کنترول کړو.‬

‫۱۱.داصالحی فعالیتونه تشکیلول - په هغه صورت کی چیری مشکل او یاستونزی سره د کار په جریان کی مخامخ شو نو ځه باید‬
 ‫وکړو. د بیلګی په توګه که چیری دمنفی یخی خونی د حرارت درجه د منفی ۵۱ څخه کښته شی نو څه باید وکړو؟ پدی صورت‬
 ‫کی باید د یخ ورکونی منبع چک شی، او که چیری خرابه وی نو باید ذر تر زره جوړ شی او یا باید ټول یخ شوی خواړیزه توګه‬
                                                         ‫بلی منفی یخی خونی د ۲ ساعتو څخه کم وخت کی انتقال ومومی.‬

  ‫۱۱.د اسنادو ساتنه - ټول هغه اسناد چی د هسپ اړوند وی باید ذخیره او د یو معین وخت لپاره وساتل شی . د بیګلی په توګه د‬
                          ‫چیپسو د غوړیو د حرارت د درجی فورم، د مثبتی او منفی یخو خونو د حرارت فورم او داسی نور.‬

   ‫۲۱.تایید - دا هغه مرحله ده چی ټول پورته ذکر شوی کارونه تر سره شی نو دا باید د یوی واکمنی او باصالحیته داخلی او یا‬
                              ‫باندنی اداری لخوا صورت ومومی تر څو و پوهیږو چی زموږ د هسپ میتود مفید او موثر دی.‬

                                                                                            ‫اځځنه ( ۲۱ فبروری-99):‬

                                               ‫‪http://www.fsis.usda.gov/oa/background/keyhaccp.htm‬‬

                                                                                               ‫‪karana.blogfa.com‬‬

                                                                              ‫‪afghanfoodscience.blogspot.com‬‬

More Related Content

Haccp هسپ

  • 1. ‫هسپ )‪ (HACCP‬د خطر تحلیل او مهمی انتقادی نقطی‬ ‫لیکونکی : سید محمد نعیم خالد‬ ‫هسپ د لمړی ځل لپاره د ناسا لخوا په 1919 کی د ناسا لخوا استعمال‬ ‫شو او رسته بیا د نړیوال معیار په توګه باندی قبول شو. چی نن ورځ د ‪ codex‬او ‪،ISO 22000 ،BRC‬‬ ‫‪ IFS‬او ‪ Global GAP‬په معیارونو کی ورڅخه استفاده کیږی. دا یوه وسیله (‪ )tool‬ده چی د غذایی توکو د‬ ‫مصؤنیت په برخه کی ورڅخه استفاده کیږی. بیا هم د غذایی توکو د مصؤنیت د ټول سیستم نمایندګی نه شی کولی.‬ ‫هسپ یوازی د غذایی توکو دمصؤنیت په برخه کی خاصه نتیجه نلری نو ځکه باید الندی پروګرامونه هم پکښی شامل‬ ‫وی:‬ ‫۱.ښه تولیدی عملیات - یعنی په کافی اندازه پاکی اوبه موجودی وی. په کافی اندازه برق یا رڼا موجوده وی، دیوالونه او څمکه په‬ ‫آسانۍ سره د پاکولو وړتیا ولری، د حشراتو او نورو آفاتو په مقابل کی باید مجادله وشی.‬ ‫۲.حفظ الصحوی معیارونه - السونه باید ووینځل شی، د خوړو په سر باندی باید ټوخی صورت ونه نیسی، ټول خایونه باید د‬ ‫پاکولو د پالن مطابق پاک شی، د هواو د ایستلو لپاره باید مناسب تخلیوی سیستم وجود ولری.‬ ‫۳.عملیاتی طرزلعملونه - پدی برخه باید ووایاست چی زه دا مو موخه ده، دا کارونه فعال کوو او دا اسناد به یی په خپل الس کی‬ ‫ولرو.‬ ‫۴.او د کارکوونکو حفظ الصحه باید د هسپ سره جوغت په پام کی ونیول شی - نوکان باید قطع شی، ویښتان باید پټ وی، ساعت‬ ‫او لښتۍ ، غواړکۍ او چارګل باید د کار په وخت کی په الس باندی نه وی.‬ ‫هسپ د ۲۱ مراحلو په ترسره کولو سره چی ۷ آخری مراحل د هسپ د اساساتو په نوم سره یادیږی او په الندی ډول دی:‬ ‫۱. د هسپ ټیم باید تشکل شی - دا ټیم باید د کمپنۍ د هری برخه څخه وی ، څکه چی یوازی د هسپ مسؤل په ټولو شیانو بندی نه پوهیږی.‬ ‫۲. ټول هغه محصوالت چی کمپنۍ جوړوی باید ولیکل شی - د محصوال معرفی چی څنکه ، د څه شی څخه د چا لپاره او په کوم وخت او په‬ ‫څومره مقدار سره جوړیږی ، ولیکل شی.‬ ‫۳. د مستهلک یا مصرف کوونکی شرح - پدی برخه باید تاسی دا واضح کړی چی خپل محصول مو چاته جوړ کړی دی او د ‪YOPI‬‬ ‫اصطالح په پام کی و نیسی چی تنکی ځوانان، زاړه ، حامله داری ښځی او د معافتی سیستم څخه ضعیف خلک باید ورپکښی شرح شی.‬ ‫۴. د هر محصول هغه جوړیدو مراحل باید د یو چارت په شکل سره واضح شی - پدی برخه کی باید ځینی خاص د اندازی وړ تکی لکه‬ ‫حرارت ، وخت، پی اچ او داسی نور په پام کی ونیول شی.‬ ‫۵. د جوړ شوی چارت تصدیق کول - کوم چارتونه چی په څلورمه مرحله کی جوړ شوی دی ، هغه باید په ساحه د تولید کی عملی شی او کوم‬ ‫تغیرات چی اړین وی هغه پکښی رواستل شی.‬ ‫هسپ د ۷ اساساتو څخه تشکیل شوی دی:‬ ‫۶.دخطر تحلیل او تجزیه کول ( پدی برخه کی باید فزیکی، بیولوژیکی او کیمیاوی خطرونه د 9‪ M‬میتود یا خامو مواد تحلیل، د‬ ‫ماشین آالتو تحلیل، د چاپیلایر تحلیل، د افرادو تحلیل تر سره شی). او ورسته د هغه د هغه لپاره د مخنیوی ټکی تعین شی.‬
  • 2. ‫د هر ځه نه مخکی باید د تولیدی محصول ټول مراحل ولیک شی. د بیلګی په توګه که موږ غواړو زردآلو‬ ‫غواړو وچ کړو نو د هغه ټول هغه مراحل چی د محصول د رفع حاصل څخه را نیولی تر مارکیت او بیا تر‬ ‫مشتری پوری باید ولیکل شی .‬ ‫ورسته د هغه باید وپوهیږو چی چی په خوړ کی کوم خطرونه موجود دی. ټول خطرونه د نن ورځ په‬ ‫دریو برخو ویشل کیږی .‬ ‫۱ - بیولوژیکی خطرونه : پدی برخه کی بکتریا ، ویروس، قارچونه، پرازیتونه او یا هم ددی یادو شوو‬ ‫فکتورونو زهریات.‬ ‫۲ - کیمیاوی خطرونه : پدی برخه کی ټول هغه کیمیاوی مواد چی د تخم د مرحلی څخه آن تر بسته‬ ‫بندی پوری استعمالیږی په پام کی ونیول شی. د مثال په توګه دهقان حشره کش استعمالوی،‬ ‫ورسته بیا د قارچونو ضد کیمیاوی مواد استعمالوی، د پروسس په کمپنی کی د ځایونو د پاکولو‬ ‫محلولونه او یا د ضد عفوی موادو پاتی برخی باید په پام کی ونیول شی.‬ ‫۳ - فزیکی خطرونه :پدی برخه کی ټول هغه شیان چی د نهایی محصول د مشخصاتو په ورقه کی‬ ‫نه وی لیکل شوی باید په پام کی ونیول شی. د مثال په توګه د لرګی ټوټه ، شیشه، ویښته، نوکان،‬ ‫تکه یا پالستیک او یا هم د بیلګی په توګه د مڼو په کوتی کی زردآلو وی نو هغه ټول د فزیکی خطر په‬ ‫جمع کی راځی .‬ ‫هغه د 5 ‪ M‬تشریح پداسی ډول ده:‬ ‫کارمندان‪- Man‬‬ ‫، چاپیریال،‪- Milieu‬‬ ‫خام مواد، ‪- Material‬‬ ‫ماشین آالت ،‪- Machine‬‬ ‫د تولید میتود‪- Methode‬‬ ‫د خطر‬ ‫تولیدی مرحله‬ ‫د خطر عامل‬ ‫دخطر مخنیوی‬ ‫نوعیت‬ ‫اوبه باید پاکی وی، کارمند کارمند ، چاپیریال، میکروبیولوژی‬ ‫وینځل‬ ‫ک‬ ‫خام مواد‬ ‫باید صحی وی‬ ‫تشریح :‬ ‫په پورته مثال کی وینی چی مرحله * د میوی وینځل دی* د خطر نوعیت * میکروبیولوژیک* او عوامل‬ ‫یی * کارمند ، چاپیریال، خام مواد * دی. عالوتا باید ددی څخه ورسته دهغه د مخنوی او د حل الره هم‬ ‫ورته وویل شی. پدی شکل سره د ټولو تولیدی مراحلو لپاره باید دا کار صورت ونیسی چی دی پروسی‬ ‫ته د خطر تحلیل وایی .‬
  • 3. ‫معموال کله چی مالی وضع ښه وه نو ماشین آالت دا کارونه ټول کولی شی. فرضا بکتریولوژیک‬ ‫تیستونه، کیمیاوی ټیستونه او یا هم د فزیکی ټیستونو لپاره ماشین االت شته دی. که چیری پیسی‬ ‫نه وی نو بیا باید کتابونو او نورو معلوماتو ته مخ واړول شی تر ځو ورته معلومات راټول شی او دهغه له‬ ‫مخی د خطر تحلیل او د هسپ نوری مرحلی په مخ یوړل شی .‬ ‫۷.د انتقادی کنترولیدونکو نقطو تعینول (‪ )critical control point‬ددی برخی لپاره باید د ‪ CCP‬د تصمیم نیونی د ونی په‬ ‫اساس چی د ۴ سوالو څځه جوړ شوی دی، استفاده وشی او د هغه له الری هغه تعین شی.‬ ‫۸.د انتقادی محدودی تشکیلول - پدی برخی کی باید داسی ټکی وټاکل شی که چیری د هغه رعایت ونشی نو ددی امکان شته چی‬ ‫د فزیکی، کیمیاوی او مایکروبیولوژیکی خطرونو زیاتیدل صورت ونیسی. د بیلګی توګی د حرارت -وخت کنترول. د پی اچ‬ ‫کنترول او یا د اوبو د فعالیت کنترول.‬ ‫۹. د تشکیل شوو انتقادی نقطو مانیتورینک - دا هغه برخه ده چی باید د جوړ شویو انتقادی ټکیو د ځارنی لپاره باید پروسیجر‬ ‫جوړ کړی. د بیلکی په توګه د د ظرفونو د وینځلو او تعقیم کولو د پروسی د مقدیت برسی د نظری کنترول او مایکروبیولوژیکی‬ ‫ټیسټ کول دی. چی پدی طریقه کولو شو هغه کنترول کړو.‬ ‫۱۱.داصالحی فعالیتونه تشکیلول - په هغه صورت کی چیری مشکل او یاستونزی سره د کار په جریان کی مخامخ شو نو ځه باید‬ ‫وکړو. د بیلګی په توګه که چیری دمنفی یخی خونی د حرارت درجه د منفی ۵۱ څخه کښته شی نو څه باید وکړو؟ پدی صورت‬ ‫کی باید د یخ ورکونی منبع چک شی، او که چیری خرابه وی نو باید ذر تر زره جوړ شی او یا باید ټول یخ شوی خواړیزه توګه‬ ‫بلی منفی یخی خونی د ۲ ساعتو څخه کم وخت کی انتقال ومومی.‬ ‫۱۱.د اسنادو ساتنه - ټول هغه اسناد چی د هسپ اړوند وی باید ذخیره او د یو معین وخت لپاره وساتل شی . د بیګلی په توګه د‬ ‫چیپسو د غوړیو د حرارت د درجی فورم، د مثبتی او منفی یخو خونو د حرارت فورم او داسی نور.‬ ‫۲۱.تایید - دا هغه مرحله ده چی ټول پورته ذکر شوی کارونه تر سره شی نو دا باید د یوی واکمنی او باصالحیته داخلی او یا‬ ‫باندنی اداری لخوا صورت ومومی تر څو و پوهیږو چی زموږ د هسپ میتود مفید او موثر دی.‬ ‫اځځنه ( ۲۱ فبروری-99):‬ ‫‪http://www.fsis.usda.gov/oa/background/keyhaccp.htm‬‬ ‫‪karana.blogfa.com‬‬ ‫‪afghanfoodscience.blogspot.com‬‬