Ict. giáo án
- 1. Bài 33 (tiết 2) AXIT SUNFURIC_MUỐI SUFAT I. Mục tiêu bài học 1, kiến thức: Học sinh biết: - Tính chất của H2SO4, ứng dụng và sản xuất H2SO4. - Tính chất của muối sunfat, nhận biết ion sunfat. Học sinh hiểu: - H2SO4 có tính axit mạnh (đổi màu chỉ thị, tác dụng với kim loại, bazơ, oxit bazơ và muối của axit yếu,…) - H2SO4 đặc nóng có tính oxi hóa mạnh (oxi hóa hầu hết kim loại, nhiều phi kim và hợp chất) và tính háo nước. 2. kĩ năng: - Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, …rút ra được nhận xét về tính chất, điều chế axit sunfuric. - Viết phương trình hóa học minh họa tính chất và điều chế. - Nhận biết ion sunfat. - Tính nồng độ hoặc khối lượng dung dịch H2SO4 tham gia và tạo thành trong phản ứng. 3. thái độ: - Nhận thức được tầm quan trọng của H2SO4 với nền kinh tế và cuộc sống. - Hình thành ý thức cẩn thận khi tiếp xúc với H2SO4. II. Trọng tâm bài học. - Tính chất hóa học của axit sunfuaric III. Chuẩn bị. 1. Giáo viên - SGK, kế hoạch bài dạy, file trình chiếu. - Phim thí nghiệm.
- 2. 2. Học sinh - SGK, tập ghi chép. - Học sinh học bài cũ và đọc bài trước ở nhà. IV. Phương pháp và phương tiện dạy học 1. Phương pháp - Thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp, hoạt động nhóm, sử dụng sách giáo khoa. 2. Phương tiện - Bảng đen, máy chiếu. V. Tổ chức hoạt động dạy học 1. Ổn định lớp 2. Tiến trình giảng dạy sile Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: kiểm tra bài cũ 5 p Gv: ở tiết trước ta đã học về tính chất hóa học của axit sunfuric loãng giờ để củng cố lại kiến thức cũ chúng ta cùng chơi một trò chơi nhỏ, cô chia lớp ra làm 4 nhóm Luật chơi như sau: cô chia lớp ra làm 4 nhóm các nhóm cử một bạn đại diện lên bốc thăm xem nhóm nào có quyền được lựa chọn số câu hỏi đầu tiên, nếu các nhóm trả lời đúng thì ô đó sẽ biến mất để lộ hình phía sau nhóm nào có thể có thê đoán được hình phía sau thì nhóm đó thắng - Hs về vị trí nhóm mình tiến hành thảo luận và chơi trò chơi Hoạt động 2: tính chất hóa học
- 3. 2 0 p Gv cho học sinh coi clip thí nghiệm sau khi học sinh coi xong thì quay lại sile bài dạy Gv đặt câu hỏi cho học sinh: Cu không tác dụng với axit loãng vậy đồng có tác dụng axit sunfuric đặc nóng không? Gv: cho hs coi clip thí nghiệm và yêu cầu học sinh coi và nhận xét thí nghiệm Ống 1: Cu lá + H2SO4 loãng, đun nóng. Ống 2: Cu lá + H2SO4 đặc, đun nóng. - GV yêu cầu HS quan sát, nêu hiện tượng. - GV nêu vấn đề: “Tại sao ở ống nghiệm số 2 lại xảy ra phản ứng?” - GV giải thích: Cu là kim loại đứng sau H trong dãy hoạt động hóa học của kim loại nên không phản ứng với H2SO4 loãng, do vậy ống 1 không có hiện tượng gì. Nhưng H2SO4 đặc lại phản ứng được với Cu, nguyên nhân là do axit H2SO4 đặc có tính oxi hóa mạnh, đã oxi hóa Cu. Gv: gọi một hs lên bảng viết phương trình phản ứng và xác định số oxh của các chất có sự thay đổi số oxh và xác định chất nào là chất khử chất nào là oxi hóa Hs: Cu không tác dụng với axit sunfuric loãng nhưng tác dụng với axit sunfuric đặc Hs: coi video thí nghiệm và nhận xét: ống 1: không có hiện tượng ống 2: đồng tan ra và tạo thành dung dịch màu xanh lam Hs: coi trong sgk và lên bảng viết ptpu:
- 4. Gv chuyển sile qua sile mới cho học sinh quan sát và so sánh xem phương trình trên bảng viết đúng hay không? Sau khi nhận xét xong gv chiếu qua sile nhận xét cho hs Gv: vậy trong phản ứng Cu với H2SO4, Cu có số oxh từ 0 tăng lên +2 Cu có tính khử S trong H2SO4 có số oxh +6 giảm xuống +4 H2SO4 có tính oxh GV giải thích tại sao H2SO4 đặc lại có tính oxi hóa dựa vào trục số oxi hóa. -2 0 +4 +6 GV: S trong phân tử H2SO4 có số OXH là +6, cao nhất trong tất cả các số oxi hóa của S nên H2SO4 đặc có tính oxi hóa. Lưu ý với HS: Khi tác dụng với H2SO4, kim loại sẽ bị oxi hóa lên số OXH cao nhất và sinh ra sản phẩm khử: S, SO2, H2S, tùy vào nồng độ axit và chất khử. Gv: từ phương trình trên gv đưa ra phương trình tổng quát 0 6 2 4 2 4 4 2 22 2Cu H SO CuSO SO H O
- 5. M + H2SO4 đặc-> 2 2 SO S H S + M2(SO4)n + H2O Gv lưu ý cho hs: Al, Fe, Cr bị thụ động hóa trong H2SO4 đặc nguội. Gv: yêu cầu học sinh tổng kết lại kiến thức vừa học ở trên - GV yêu cầu HS hoàn thành các PTPỨ sau: Fe + H2SO4đ,n ... + SO2 + ... Al + H2SO4đ,n ...+ S + ... Mg + H2SO4đ,n ... + H2S + ... GV kiểm tra đáp án và cho HS ghi vào vở. Hs: trả lời - H2SO4 đặc tác dụng hầu hết tất cả các kim loại ( trừ Au,Pt) đẩy kim loại lên hóa trị cao nhất - Các sản phẩm khử S/ H2S/ SO2 tùy thuộc vào nồng độ axit và tính khử của kim loại. Chất khử trung bình và yếu thường là SO2 - Các kim loại Al, Fe, Cr bị thụ động trong H2SO4 đặc nguội - Hs lên bảng hoàn thành phương trình phản ứng
- 6. GV dẫn dắt: Vì có tính oxi hóa mạnh nên H2SO4 đặc sẽ tác dụng với các chất khử. GV yêu cầu HS nêu một số chất khử thường gặp có khả năng tác dụng với H2SO4 đặc GV hướng dẫn HS cách viết sản phẩm dựa vào số oxi hóa. - GV hướng dẫn hs viết phương trình C tác dụng H2SO4 đặc, to: C + 2H2SO4đ,n CO2 + 2SO2 + 2H2O - gv giải thích: C có sự thay đổi số oxi hoá từ 0 lên +4 (số oxi hoá cao nhất - GV hướng dẫn HS hoàn thành phản ứng H2SO4 đặc, to tác dụng với S, P (hướng dẫn HS dự đoán, xác định sản phẩm khử): S + 2H2SO4đ,n 3SO2 + 2H2O P + 5H2SO4đ,n 5SO2 + 2H3PO4 + 2H2O - gv yêu cầu học sinh hoàn thành các phương Hs: chất khử thường gặp nhất là kim loại, ngoài ra còn có các phi kim và một số hợp chất - hs hoàn thành ptpu - hs hoàn thành ptpu và xác định số oxh
- 7. trình sau và xác định số oxh trong các chất: FeO + H2SO4đ,n Fe3O4 + H2SO4đ,n Fe2O3 + H2SO4đ,n - Gv nhận xét - GV đưa ra kết luận: H2SO4 đặc thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với những hợp chất có tính khử, còn đối với những hợp chất không có tính khử H2SO4 đặc chỉ thể hiện tính axit. Tính háo nước Như đã nóiở trên,khi pha loãng axit H2SO4 đặc người ta rót từ từ axit vào nước để tránh gây bắn axit vàongười. Bởi vì axit H2SO4 phá hoại cơ thể bởi vì 1 tính chất rất đặc trưng của nó là tính háo nước. + Vậy để kiểm tra thử xem tính háo nước của H2SO4 đặc như thế nào? - gv cho học sinh coi clip và yêu cầu học sinh quan sát và trả lời câu hỏi sau: - Học sinh coi clip và trả lời câu hỏi của giáo viên: 1. phần rắn màu đen là cacbon 2. nó trào ra khỏi cốc như vậy là do một
- 8. 1. Các em dự đoán thành phần rắn màu đen là gì? 2. Thế tại sao nó lại bị trào ra ngoài cốc như thế này? - Gv nhận xét câu trả lời của học sinh và tổng kết lại: đầu tiên H2SO4 đặc hút nước mạnh của saccarozo tạo ra Cacbon (màu đen), C bị H2SO4 đặc oxi hóa tạo CO2 và SO2 bay lên đẩy C trào ra ngoài cốc. - Giáo viên rút ra kết luận về tính háo nước của H2SO4 đặc - Giáo viên lưu ý: H2SO4 đặc gây bỏng nặng với da, thịt nếu tiếp xúc với nó vì vậy khi sử dụng axit H2SO4 cần phải hết sức cẩn thận. phần C bị H2SO4 đặc oxi hóa tạo CO2 và SO2 bay lên đẩy C trào ra ngoài cốc. Hoạt động 3: ứng dụng của axit
- 9. 5 p - Gv: cho học sinh coi clip ứng dụng của H2SO4 và nêu ứng dụng của axit - Hs coi clip và nêu những ứng dụng của axit sunfuric: Sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu, chất giặt rửa tổng hợp, tơ sợi hóa học, chất dẻo, sơn màu, phẩm nhuộm, dược phẩm, chế biến dầu mỏ… Hoạt động 4: sản xuất 5 p - GV hướng dẫn cho HS biết từng giai đoạn sản xuất H2SO4 đặc trong công nghiệp. - Gv yêu cầu học sinh hoàn thành chuỗi phản ứng sau: 2 2 2 5 2 4 2 2 2 , H SO 3 2 4 3 H 2 4 FeS (S) SO (H SO . ) H SO o o đ O O t V O t O SO Oleum nSO - Hs kết hợp với sgk lên bảng hoàn thành chuỗi phản ứng Hoạt động 5: muối sunfat và nhận biết ion sunfat 3 p - GV yêu cầu HS đọc SGK và cho biết có mấy loại muối sunfat. - Gv nhận xét: Muối sunfat là muối của axit sunfuric. Có 2 loại muối sunfat. - Hs coi trong SGK và phân loại các muối sunfat: - Muối trung hòa -Muối axit
- 10. -Muối trung hòa chứa ion sunfat SO4 2- . -Muối axit chứa ion hidrosunfat HSO4 Hoạt động 6: nhận biết ion sunfat 4 p - GV hướng dẫn HS cách nhận biết ion sunfat. Thuốc thử nhận biết ion 2 4SO là dung dịch muối bari hoặc dung dịch Ba(OH)2, sinh ra sản phẩm kết tủa: H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl Na2SO4 + Ba(OH)2 BaSO4 + 2NaOH