More Related Content
Viewers also liked (18)
Similar to Folder over kamishibai (Bibliotheek Putte) (13)
Recently uploaded (12)
Folder over kamishibai (Bibliotheek Putte)
- 1. KAMISHIBAI Copyright 息 Kinderhart Kamishibai Kamishibai is een vertelvorm afkomstig uit Japan. Letterlijk betekent het papieren theater. Platen die door een vertelkastje worden geschoven, brengen een verhaal tot leven voor een groep kinderen. Een begeleider vertelt het verhaal dat op de prenten te zien is. Zo ontstaat er een soort theatervoorstelling op papier. Het is geen poppenkast, en ook niet het voorlezen van een prentenboek... Welkom in de wondere wereld van kamishibai
- 2. Wat heb je nodig voor kamishibai? een kamishibai-verhaal op vertelplaten (ca. A3-formaat) een speciaal vertelkastje nl. een kamishibai-theatertje een enthousiaste verteller jong publiek (een klasgroep is ideaal) een geschikte ruimte en inkleding EVEN UW AANDACHT: Kamishibai is niet het verteltheatertje (dat heet 'butai'), maar duidt op de specifieke vertelvorm of de vertelling zelf. Copyright 息 Kinderhart Kamishibai
- 3. Wat is er zo typisch aan kamishibai? Een echt kamishibai-theatertje is van hout en in een donkere effen kleur (meestal bruin) zonder versiering, zodat het eenvoud en rust uitstraalt. Als een kader bakent het vertelkastje de fantasiewereld van het verhaal af van de werkelijkheid. Het vertelkastje ondersteunt ook de focus van het publiek op het verhaal. Als je vertelplaten gebruikt zonder een kamishibai- theatertje, mis je dit effect. Kamishibai-vertelplaten zijn speciaal ontworpen, met duidelijke prenten en een aangepaste verhaallijn. Er komen minder details aan bod dan bij de meeste prentenboeken. Het doorschuiven van de vertelplaten prikkelt de nieuwsgierigheid van het publiek. Het geheel van vertelkastje, een goed kamishibai-verhaal, de juiste manier van vertellen en communiceren met het publiek maakt dat de concentratie van de kinderen zeer hoog ligt. Ze worden aan het kastje gekluisterd en gaan op in het verhaal. Het is magie... Dit is de essentie van kamishibai: door diepe concentratie op de vertelplaten (elk kind concentreert zich op hetzelfde door toedoen van de verteller) en betrokkenheid bij het verhaal ontstaat er een wij-gevoel. In Japan spreken ze hierbij van het delen van gevoelens ('kyokan'). Bij kamishibai beleeft een groep kinderen samen het verhaal met de verteller, anders dan bij bijvoorbeeld film of tv waar er niemand aanwezig is die met het publiek communiceert. Door dit wij-gevoel eigen aan kamishibai ontstaat er interactie met het publiek. Het is hetzelfde effect als bij gewoon theater. De tekst in kamishibai-verhalen is afgestemd op deze interactie: vooral spreektaal, en interactieve elementen zoals vraag en antwoord. Kamishibai is echt iets speciaals. Het is een beetje back to basics. Deze Japanse vertelvorm is de hele wereld aan het veroveren. In het onderwijs en elders apprecieert men de educatieve meerwaarde die ontstaat door de diepe concentratie en het wij-gevoel.
- 4. Een kamishibai-voorstelling voorbereiden Een rustige, intieme ruimte is ideaal: geen achtergrondlawaai en niet te veel afleiding, zoals bij gewoon voorlezen. Sober maar gezellig! De achtergrond waartegen je het kamishibai-theatertje zet is zo leeg mogelijk, bijv. een kale muur. Zeker niet voor een raam! Lichtinval moet 坦p de vertelplaten, niet erachter. Je kan werken met een spot als je de ruimte verduistert. Iedereen moet goed kunnen zien, zet het theatertje daarom op een verhoogje (dat niet afleidt). Het beste is net boven ooghoogte van de neerzittende kinderen. Oefen het openen van het vertelkastje op een elegante manier, want het blijft gesloten tot de kinderen neerzitten! Het verhaal begint nl. met het openen van het kastje. Oefen ook het doorschuiven van de vertelplaten. Het lijkt gek, maar de kleding van de verteller is ook van belang: die kan storen bij te Copyright 息 Kinderhart Kamishibai felle kleuren of patronen. Bereid het verhaal voor: lees het zeker op voorhand. Het moet je ook liggen, anders zal je onecht overkomen en is de magie ver te zoeken. Het allerbeste is dat je het verhaal bijna van buiten kent. Last but not least: de vertelplaten moeten in de juiste volgorde klaarzitten, de eerste vooraan (de titelplaat), dan de tweede, de derde, enzovoort.
- 5. Tips voor de verteller Leid de vertelling een beetje in. Je mag het woord kamishibai laten vallen. Het verhaal begint met het vertellen van de titel en het openen van het vertelkastje. Het principe van het doorschuiven: je schuift de vertelplaat vooraan weg en steekt die meteen achteraan terug, in een rustig tempo, al zwijgend. (Rustpunt!) Dan krijg je op deze plaat achteraan door de open achterkant van het vertelkastje de tekst te lezen die hoort bij de plaat die nu vooraan zichtbaar is voor het publiek. De positie van de verteller is schuin achter/naast het kastje, links voor het publiek en rechts voor jou. Zeker niet pal achter het vertelkastje gaan staan! Een kamishibai-verteller is geen droge voorlezer en geen expressieve acteur, maar iets tussen de twee. De bedoeling is dat de kinderen naar de vertelplaten kijken en niet naar jou, maar dat je ondertussen toch met hen communiceert. Je bent geen entertainer, maar de overbrenger van de wereld van het verhaal. TRUCJE: Als je merkt dat de kinderen teveel naar jou kijken of afgeleid zijn, kan het helpen om zelf eens in het vertelkastje te kijken. Normaal volgt het publiek jouw hoofdbeweging en zo is de groep weer mee. Voor een goede interactie: vertel niet te snel en ook niet meer dan nodig. Geef de kinderen tijd om te kijken. Stel af en toe een vraag. Schenk aandacht aan de respons en gevoelens van het publiek. Zij mogen ook vragen stellen, het verhaal blijft wel het belangrijkste. Niet afdwalen dus. Op het einde van het verhaal laat je de laatste vertelplaat zitten, zeg je dat het verhaal ten einde is, en sluit je het kastje langzaam. Nu is het tijd voor napraten of een andere verwerking!
- 6. Het educatieve van kamishibai (achtergrondinfo voor leerkrachten) Kamishibai is geschikt voor vele leeftijden! Niet alleen kleuters kunnen ervan genieten en hebben er baat bij. Kamishibai komt tegemoet aan verschillende eindtermen, zowel in het kleuter- als lager onderwijs. Daarbij is ook belangrijk wat er na een kamishibai-voorstelling verder gebeurt. Er zijn verschillende verwerkingsmogelijkheden. Enkele educatieve aspecten: ondersteuning van taalontwikkeling en aanwakkeren van taalplezier, leesbevordering in het algemeen, bijbrengen van begrippen en feitenkennis (vooral bij jongere kinderen), steun bij emotieverwerking, aanleren van sociale vaardigheden, stimuleren van fantasie en creativiteit. Enkele tips om achteraf met kamishibai aan de slag te gaan: Ga samen dieper in op het thema van het verhaal. Filosofeer... Laat de kinderen het verhaal navertellen (met of zonder de platen). Laat de kinderen zelf het verhaal lezen als leesoefening, evt. in de vorm van een echte presentatie met voorbereiding. Er kan een vervolg (of een vooraf) verzonnen worden: al vertellend, of door zelf vertelplaten te knutselen. Kinderen kunnen zelf een nieuw kamishibai-verhaal ineensteken, in groepjes of allemaal samen. Knutselactiviteit: met een grote luciferdoos een mini-verteltheatertje maken, met bijhorende mini-vertelplaatjes. Zoals een ander verhaal kan kamishibai aanleiding geven voor toneeltje spelen, nl. het verhaal naspelen.
- 7. Kamishibai-vertelplaten in Bibliotheek Putte (beschikbaar op 1 januari 2011) Anna eet graag fruit / Amant, Kathleen - Clavis, 2010. - 13 p. Anna is jarig / Amant, Kathleen - Clavis, 2010. - 13p. Op je potje, konijn / Amant, Kathleen - Clavis, 2010. - 14 p. Dikkie Dik : Jarig! / Boeke, Jet - Gottmer/Becht, 2010. - 17 p. Raf / De Vries, Anke ; Dematons, Charlotte (tekeningen) - Lemniscaat, 2009. - 14 p. Ik zou wel een kindje lusten / Donnio, Sylviane - Gottmer/Becht, 2010. - 13 p. Prinses Arabella is jarig / Freeman, Mylo De Eenhoorn, 2010. - 13 p. Slaap lekker, Rosalie / Minne, Brigitte ; Candaele, An (illustratie) - De Eenhoorn, 2010. - 16 p. Ophelia / Schubert, Ingrid ; Schubert, Dieter - Lemniscaat, 2009. - 14 p. Bang mannetje / Stein, Mathilde ; Van Hout, Mies (tekeningen) - Lemniscaat, 2009. - 14 p. Het grote billen-boek / Van Genechten, Guido - Amsterdam : Clavis, 2009. - 13 p. Rikki en de eekhoorn / Van Genechten, Guido - Clavis, 2010. - 13 p. Rikki helpt Sinterklaas / Van Genechten, Guido - Clavis, 2009. - 13 p. De wiebelbillenboogie / Van Genechten, Guido - Clavis, 2009. - 14 p. Met Waldo naar de bib in Putte / Van Opstal, Elke ; Sangvik, Merethe (tekeningen) - Bibliotheek Putte, 2010. - 16 p.
- 8. Meer weten? Kamishibai: de magie van het vertelkastje door Karin Wanrooij (Kinderhart Kamishibai), Biblion (2006), 127 p. uitleenbaar in de bibliotheek bij ZIZO Onderwijs (roze kleur) www.kamishibai.nl (Kinderhart Kamishibai online) ABC vzw (Art Basics for Children) te Brussel (www.abc-web.be) ABC heeft kamishibai in Vlaanderen ge誰ntroduceerd. Ze hebben zelf een grote kamishibai-collectie, organiseren vertellingen en workshops. Ze bieden een kant-en-klaar kamishibai-pakket aan en ook aparte vertelplaten. www.kamishibai.com (website van de Amerikaanse vereniging Kamishibai for Kids) Op YouTube (www.youtube.com) kan je twee interessante (Engelstalige) filmpjes bekijken, gemaakt door Jeffrey Dym van Kamishibai for Kids: 1) What is kamishibai http://www.youtube.com/watch?v=v6URceEr_zc 2) Kamishibai in the classroom (interessant voor werken met kamishibai in de lagere school!) http://www.youtube.com/watch?v=oEId2SFRezY COLOFON Deze brochure is samengesteld door Elke Van Opstal. Met dank aan Anke Eskens voor het redigeren van de tekst. De gebruikte bronnen zijn het bovenvermelde boek van Kinderhart Kamishibai en de info op de website van ABC vzw. Bibliotheek Putte Gemeenteplein 1 2580 Putte 015/76.78.81