Lezing gegeven in Vries (gemeente Tynaarlo) als onderdeel van een symposium over Lean in gemeenten op donderdag 15 mei 2014
1 of 12
Download to read offline
More Related Content
Lean: van hype naar echte verandering
1. Lean in gemeenten: van hype naar
echte verandering
Inleiding 15 mei 2014 door
Huibert de Man,
Strategisch Onderzoek en Advies, Geldrop
2. Wat ik zie en hoor
Een golf van lean-projecten
in Nederlandse gemeenten
(Google 264.000 hits!)
Brede doelstellingen
Verhogen efficiency
Verbetering dienstverlening, kwaliteit en klantgerichtheid
Vergroten arbeidstevredenheid.
Enthousiaste berichtgeving door adviseurs en projectleiders: Het loopt
gesmeerd in Tynaarlo
Veel ideologie rond klantgerichtheid en bedrijfsmatig werken
Geen harde evaluatiestudies naar langetermijneffectiviteit.
3. Wat ik me afvraag
Wat is de binnenkant van de verandering?
De werkelijkheid (van werk) achter de woorden (van
consultants, managers, bestuurders)
De veranderingsprocessen achter projecten en besturing
De inbedding in de context van macht, belangen en drijfveren
van mensen.
Hoe kun je zorgen dat het meer wordt dan een hype?
Wat is tijdelijke hype, wat beklijft in de gemeentes?
Wat is afhankelijk van projecten en consultants, wat wordt
gewoon praktijk?
Hoe komen betrokkenen voorbij sjabloon en ideologie?
4. Een doos is de inhoud niet
Lean is een containerbegrip, een pakket van maatregelen
Concentratie op activiteiten die waarde toevoegen
Vloeiend maken van werkprocessen
Platter, procesgericht en teamgericht organiseren
Taakverbreding en multiskilling
Standaardisatie van werkmethoden
Verbeteren ICT-systemen etc.
Het woord Lean is een symbool om betekenis te geven en
steun te verwerven. Politiek en emotie!
Maatregelen komen ook in andere containers voor!
5. De open agenda van Lean
In dit soort
doelstellingen
zitten veel
spanningen
en potenti谷le
conflicten
verstopt: het
zijn politieke
formuleringen
en verkoop-
argumenten.
Gevaar:
overbelasting
en problemen
in uitvoering.
Doelstelling SLIM Eindhoven
6. De context selecteert
Politici en bestuurders: wantrouwen tegen ambtelijk
apparaat: projecten als wapen; mogelijkheid om te
scoren met bezuiniging + klant-gerichtheid
Adviseurs: verkoop van projecten met aantrekkelijke
concepten
Gemeentelijke managers: mogelijkheid van profilering,
professionalisering
Medewerkers: verbeteren werksituatie, werksfeer,
loopbaan etc.
7. Projecten zijn geen verandering (1/2)
Project (control)
Doelstelling
Analysefase
Kick-off, training
Selectie business cases
Implementatie
Uitvoering binnen de lijn
Evaluatie en verankering in
de organisaties
Verandering (leren)
Doorlopende veranderingen
Signaleren problemen in en
rond het werk
Ontwikkelen nieuwe
praktijken
Verbindende rol door
ondernemers en
innovatoren
Vastleggen en stroomlijnen
8. Projecten zijn geen verandering (2/2)
Project
Doorlooptijd in weken of
enventueel maanden
Effecten vaak gemeten op
korte termijn
Gevaar van
Hawthorne-effect
Consultant of manager
centered
Rationeel systeem
Verandering
Echte verandering neemt
jaren, soms een generatie
Effecten op langere termijn
Bijv. Built to Last
Verandering op
systeemniveau vanuit meer
dan 辿辿n stakeholder.
Natuurlijk systeem
9. Mensen motiveren: moet/kan dat?
Iedereen wil graag veranderen maar niemand wil
veranderd worden
Mensen zijn gemotiveerd willen betekenisvol werken
en managers kunnen ze demotiveren
Organisaties zijn er niet om medewerkers gelukkig te
maken!
Organisaties moeten fatsoenlijke randvoorwaarden bieden
Maar Lean of andere methode kan mensen niet gelukkig
maken! Betutteling strijdig met Lean.
Dus: combineer Richting en Ruimte (Mastenbroek)
10. Risicos Leanprojecten
Te brede agenda: veranderingsoverbelasting en moeheid
Worden speelbal van de context door meervoudige
doelstellingen
Cre谷ren bestuurlijke drukte tussen politiek, bestuur en
management, daardoor grote afstand tot uitvoering en zelfs
cynisme in uitvoering
Zorgen voor klassieke medezeggenschapsparadox: ik ga
zorgen dat jij op mijn manier actief participeert
Het eisen van enthousiasme leidt tot schijncommitment
Projectmatige aanpak cre谷ert korte-termijnori谷ntatie
Afhankelijkheid van consultants leidt tot tijdelijk scoren.
11. Voorbij de hype: aanbevelingen
Vermijd nadruk op concepten en ideologie, heb het concreet over
werk en hoe dat beter kan!
Sluit aan bij de motivatie van mensen, die is er al.
Sluit aan bij specifieke context van lokale overheid Toyota!
Eis geen enthousiasme en commitment. Toon je eigen
betrokkenheid.
Maak de rol van management niet groter dan die is, maar doe
waar je voor bent: durf leiding te geven aan mensen.
Maak verbetering niet afhankelijk van projecten en consultants.
Organiseren is normale verantwoordelijkheid van het
management!
12. Dank voor uw aandacht
E-mail: consult@huibertdeman.nl
Twitter @huibertdeman
Linkedin http://nl.linkedin.com/in/huibertdeman
Blog http://huibertdeman.blogspot.nl/