2. Olinpiar Jokoak edo Joko Olinpikoak kirol
askotako eta nazioarteko ekitaldi handia
da, lau urtean behin antolatzen dituztenak
bai uda partean bai eta neguan ere.
Udako eta Neguko Olinpiar Jokoen artean
bi urteko tartea dago.
3. Jatorrizkoak, Olinpian (Grezia) burutu
zituzten hamabi mendetan zehar, Olinpiar
Jokoen idatzizko historia K. a. 776an
hasten da, baina, benetan, askoz
lehenago sortu ziren.
4. Jatorria
• Panheleniar Jokoak Antzinako Grezian ospatzen ziren, lau kirol jaialdi
ezberdinen taldeari ematen zitzaion izena da. Lau kirol jaialdi hauek,
honakoak ziren: Olinpiar Jokoak, Pitiar Jokoak, Nemear Jokoak eta
Istmoar Jokoak Joko guzti horiek lau urtetik behin ospatzen ziren jainko
edo jainkosa baten omenez. Olinpiar jokoak ziren garrantzitsu eta
ospetsuenak, Olinpiako tontorraren Elisetik gertu, Zeus jainkoaren
omenez.
5. •Jokoak, Olinpiada bezala ezagutzen den lau urteko epe bakoitzean
ospatzen ziren. Antzinako Grezian, olinpiada, denbora neurri bat
zen. Epe honetan, ospatzen ziren lehenak, Olinpiar Jokoak ziren,
lehen urtean ospatzen zirenak, bigarren urtean zehar, hilabete
ezberdinetan, Nemear Jokoak eta Istmoar Jokoak ospatzen ziren,
hirugarren urtean, Pitiar Jokoak, eta, laugarren urtean, berriz
ospatzen ziren Istmoar eta Nemear Jokoak. Ondoren, zikloa
errepikatu egiten zen, berriz Olinpiar Jokoekin hasiz. Honela,
jokoak, atletak, guztietan parte hartzeko moduan antolatuta zeuden.
6. • Parte-hartzaileak greziar kolonia guztietatik etor zitezkeen, baita
Anatolia eta Espainiako greziar kolonietatik ere. Baina parte-hartzaileek
oso aberatsak izan behar zuten, entrenamendua, garraioa, ostatua eta
ordaindu beharreko beste kontu batzuk ordaintzeko. Gainera,
emakumeek eta greziarrak ez zirenek, (azken kasu honetan, Neron
erromatar enperadorea bezalako salbuespenekin), debekatuta zuten
parte hartzea.
7. • Joko bakoitzeko kirol nagusiak gurdi lasterketak, borroka olinpikoa,
boxeoa, pankrationa, stadiona beste oinezko lasterketa batzuekin batera
eta pentatloia ziren (hau da, borroka,luzera jauzia, xabalina jaurtiketa
eta disko jaurtiketa probez osatua).
• Gurdi lasterketetan izan ezik, gainontzeko probetan parte-hartzaileak
biluzik zihoazen.
• Irabazleei, olibondoaren hostoez egindako koroa bat besterik ez zitzaien
ematen, baina beren izenak poeten idatzietan agertzen ziren.
8. Joku Olinpiko Modernoak
• 1894an Baron de Coubertin frantziarrak berpiztu zituen
jokoak eta Nazioarteko Olinpiar Batzordea (NOB) sortu
zuen. Lehendabiziko udako Olinpiar Jokoak 1896an
ospatu ziren Atenasen. Neguko Olinpiar Jokoak 1924.
urtetik ospatzen dira, lehenak Chamonixen izanik. .
9. • 1992. urtera arte udako eta neguko Olinpiar Jokoak urte
berean egiten ziren, baina NOBk bi urte aurreratzea eta
udakoengandik bereiztea adostu zuen. Hala, 1994an
neguko Olinpiar Jokoak Lillehammerren egin zituzten.
10. • Gaur egun arte bi gerrek gelditu dituzte Olinpiar Joko
Garaikideak. Aurrena Lehen Munduko Gerra izan zen,
1916ko Berlingo Olinpiar Jokoak bertan behera uztearazi
zuena. Beste guda Bigarren Munduko Gerra izan zen.
Gerrate honek 1940ko Tokiokoak eta 1944ko
Londreskoak bertan behera uztera behartu zuen.
11. ITURRIAK
• Wikipedia :
• http://eu.wikipedia.org/wiki/Olinpiar_Jokoak
• http://eu.wikipedia.org/wiki/Panheleniar_Jokoak
• http://www.anakel.com/liburua/ikusi/gizartezientziak/1eso/7/articulo/3
• Argazkiak:
• Google