Το ροχαλητό και η άπνοια στον ύπνοMy own private medical practiceΟμιλία στον Δήμο Γαλατσίου σχετικά με "τον τρόπο οδοντιατρικής αντιμετώπισης του ροχαλητού και της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας".
Ολιστική αντιμετώπιση αυχενικού συνδρόμου με ωτοβελονισμό, διατροφή, Ελληνικά...Theodoros GatzounisΤο αυχενικό σύνδρομο αποτελεί έναν περιγραφικό όρο για μια σειρά από συμπτώματα (πόνος, δυσκαμψία, μουδιάσματα), στην περιοχή του αυχένα και στην γύρω περιοχή. Πολλές φορές, ανάλογα με το αίτιο, ο πόνος μπορεί να αντανακλά και σε άλλες περιοχές (όπως, για παράδειγμα, να συνυπάρχουν ημικρανία και πονοκέφαλος, μουδιάσματα) ή να συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως ίλιγγος, ζάλη, τάση για έμετο κ.ά.
Η αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου για να είναι αποτελεσματική χρειάζεται να στηρίζεται κατ’ αρχήν στην σωστή ιατρική διάγνωση της αιτίας που προκαλεί τα συμπτώματα του συνδρόμου. Επίσης να είναι ολιστική και να αντιμετωπίζει όλες τις παραμέτρους που μπορεί να προκαλέσουν και να επιδεινώσουν την πάθηση.
Η ωτοθεραπεία είναι μια διαγνωστική και θεραπευτική τεχνική, που αντιμετωπίζει παθήσεις όλου του οργανισμού μέσω της ενεργοποίησης κατάλληλων σημείων στην περιοχή του αυτιού με φυσικά μέσα. Όταν η θεραπεία γίνεται με τη χρήση βελόνας τότε η μέθοδος ονομάζεται ωτοβελονισμός.
Η θεραπευτική διατροφή έχει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του συνδρόμου καθώς με την αποτοξίνωση μπορεί να μειώσει την συνυπάρχουσα φλεγμονή, στην μείωση του μυϊκού σπασμού και στην αντιμετώπιση του πόνου.
Η βοτανοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του αυχενικού πόνου, με τη χρήση βοτάνων με σπασμολυτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες.
Συμπερασματικά η αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου είναι μια πολυποίκιλη διαδικασία που χρειάζεται να γίνεται με ολιστικό τρόπο για να επιτύχει ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Για περισσότερες πληροφορίες στο https//tgatzounis.com
H εκπαίδευση του ειδικευόμενου αναισθησιολόγου Ιωάννης Καψοκαλύβας Σερεμετάκη...stellaseremetakiH εκπαίδευση του ειδικευόμενου αναισθησιολόγου Σερεμετάκη Στέλλα
H εκπαίδευση του ειδικευόμενου αναισθησιολόγου Ιωάννης Καψοκαλύβας Σερεμετάκη...stellaseremetakiH εκπαίδευση του ειδικευόμενου αναισθησιολόγου Σερεμετάκη Στέλλα
3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ικανότητα συλλογής ενός πλήρους ιστορικού και η φυσική εξέταση ενισχύουν την κριτική σκέψη για την
επίλυση των προβλημάτων του ασθενή και βελτιώνουν τη σχέση μεταξύ τους
Η λήψη του ιστορικού αποτελεί το σημαντικότερο μέρος της επαφής με τους ασθενείς
Η συμπλήρωσή του μετά την κλινική αξιολόγηση και τις εργαστηριακές εξετάσεις αποτελούν τη βάση για μια
σωστή διάγνωση
Η λήψη του ιστορικού γίνεται με την υποβολή κατάλληλων ερωτήσεων, σε ένα πλαίσιο σχέσεων
εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενή και ιατρού
Πριν την κλινική εξέταση είναι απαραίτητη η εκτίμηση της γενικής κατάστασης που περιλαμβάνει: ύψος,
βάρος, σωματική διάπλαση - έλεγχος ανάπτυξης, έλεγχος θρέψης, ανάπτυξη χαρακτηριστικών φύλου, στάση
– κινητική δραστηριότητα, εκφράσεις προσώπου, προσωπικότητα και διανοητική κατάσταση
22. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ
Επισκόπηση είναι η φυσική μέθοδος που γίνεται με την λεπτομερή παρατήρηση του
ασθενή και τον έλεγχο πιθανών μεταβολών, ασυμμετριών στο όργανο ή στο σύστημα που
εξετάζεται
Επίκρουση είναι η μέθοδος φυσικής εξέτασης με την οποία κρούοντας την επιφάνεια του
σώματος προκαλούνται δονήσεις οργάνων και ιστών που παράγουν χαρακτηριστικούς
ήχους ανάλογα με τη φυσιολογική ή παθολογική κατάστασή τους
Ακρόαση είναι η μέθοδος φυσικής εξέτασης που πραγματοποιείται με τη χρήση
στηθοσκοπίου. Παρόλα αυτά στην νοσηλευτική υπάρχουν και άλλοι τύποι ακρόασης του
συνομιλητή μας [Η δεξιότητα της παθητικής ακρόασης: η παθητική ακρόαση είναι η τέχνη
να ακούω. /Η δεξιότητα της ενεργητικής ακρόασης/ η τεχνική της αντανακλαστικής
ακοής: η ενεργητική ακρόαση χαρακτηρίζεται από γνήσια κατανόηση και
πραγματοποιείται όχι μόνο μέσω του αυτιού, αλλά και μέσω της όρασης και όλων των
αισθήσεων γενικά (Μπρούζος, 1998)].
Ψηλάφηση είναι η μέθοδος φυσικής εξέτασης με την οποία επιδιώκεται ο προσδιορισμός
ορίων οργάνων, αναζητούνται επώδυνα σημεία στο σώμα
27. ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
- Ωθούν τον ασθενή να εκφράσει προβλήματα και συναισθήματα
- Νιώθει σημαντικός που ο νοσηλευτής/τρια τον ακούει.
- Ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην επικοινωνία
- Σημασία και στους συνοδούς
28. ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
- Περιορισμός του ασθενούς να απαντήσει με ναι ή όχι, χωρίς
ανάλυση.
- Λήψη συγκεκριμένων πληροφοριών για την κλινική κατάσταση του
ασθενούς.
31. Μοντέλο της Κιούμπλερ-Ρος
Τα στάδια του ‘πένθους’
Άρνηση: Ο ασθενής δυσκολεύεται να αποδεχθεί τον επικείμενο θάνατο του ή την νόσο ή την απώλεια και αποζητά μία ελπίδα από τον γιατρό
του. Στη φάση της άρνησης ο ασθενής συχνά χρησιμοποιεί φράσεις όπως "Αποκλείεται, δεν μπορεί να συμβαίνει σε εμένα!". Η άρνηση, έστω και
μερική, χρησιμοποιείται από όλους τους αρρώστους και θεωρεί ότι είναι ένας υγιής τρόπος αναμέτρησης με την κατάσταση. Η απομόνωση που
αναζητά ο ασθενής σε αυτό το στάδιο, είναι συνέπεια μία επερχόμενης συνειδητοποίησης της θνητότητας του.
Θυμός: Η οργή και ο θυμός είναι πιθανό να μετατίθενται προς πάσα κατεύθυνση, όπως το οικείο περιβάλλον του ασθενούς, τον ιατρό του, το
νοσηλευτικό προσωπικό, τον Θεό ή ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό
Διαπραγμάτευση: Κατά τη διαπραγμάτευση σύμφωνα με την Κιούμπλερ-Ρος, ο ασθενής επιζητεί κάποιους είδους συμφωνία προκειμένου να
αναβάλει το αναπόφευκτο. Οι περισσότερες διαπραγματεύσεις γίνονται με τον Θεό αναζητώντας ανταλλάγματα για την καλή συμπεριφορά,
όπως για παράδειγμα με την υπόσχεση "για μια ζωή αφιερωμένη στον Θεό" σε αντάλλαγμα της προέκταση της ζωής ή η αποφυγή του πόνου.
Κατάθλιψη: Η κατάθλιψη μπορεί να οφείλεται σε όλες τις απώλειες που βιώνει ο ασθενής στο άκουσμα της αρρώστιας του, όπως η απώλεια της
δουλειάς του ή τα οικονομικά βάρη.
Σύμφωνα με την Κιούμπλερ-Ρος η κατάθλιψη διακρίνεται στην αντιδραστική θλίψη όπου ο ασθενής αναλογίζεται τα παραπάνω και
την προπαρασκευαστική θλίψη, κατά την οποία προετοιμάζεται για τον θάνατο του, για τις απώλειες που μέλλουν να συμβούν.
Στο στάδιο της κατάθλιψης ο ασθενής θα πρέπει να παροτρύνεται να εκφράσει τα συναισθήματα του, καθώς με τον τρόπο αυτό διευκολύνει
την κατάσταση της αποδοχής.
Αποδοχή: Στο τελικό στάδιο, της αποδοχής, ο ασθενής αισθάνεται πλέον άδειος και είναι πιθανό να επιθυμεί να μείνει μόνος, να μην ενοχλείται
από εξωτερικά προβλήματα. Σκέψεις όπως "ποιο είναι το νόημα πια" περνούν από το μυαλό του και τον κάνουν λιγότερο ομιλητικό και
απόμακρο.
Ανοηματοδότηση : Σκοπός του νοσηλευτικού προσωπικού =>
32. ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Κατανοώ τι αισθάνεστε (FEEL)
Πολλοί ασθενείς έχουν νιώσει το ίδιο. (FELT)
Έχει βρεθεί ότι σε αυτές τις περιπτώσεις βοηθάει…(FOUND)
33. ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ
Το αίσθημα των ασθενών ότι κάποιος έχει
ορισμένες ικανότητες, ιδιότητες ή αρετές και να
μπορείς να στηριχτείς πάνω του
και αυτό είναι το νοσηλευτικό προσωπικό
Οι ασθενείς μας ξεχωρίζουν
34. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΛΥΠΤΗΡΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΕΦΗΒΕΙA: Tρίχωμα σε νέες θέσεις, μπαίνουν σε ενέργεια οι αποκρινείς αδένες
ΜΕΓΑΛΗ ΗΛΙΚΙΑ: Το δέρμα χάνει την σφριγηλότητα, τα νύχια χάνουν τη γυαλάδα τους, τα μαλλιά
γίνονται γκρίζα, αλωπεκία.
SOS Οι κατακλίσεις από πίεση είναι μείζον πρόβλημα στον ηλικιωμένο ασθενή.
Για τη διαδικασία της εξέτασης ακολουθούνται οι παρακάτω ενέργειες:
Ενημέρωση του ασθενή
Παρατήρηση και εξέταση του δέρματος (ελέγχουμε τρίχες, νύχια και τους αδένες)
Συσχέτιση των ευρημάτων με αντίστοιχα ευρήματα από τους βλεννογόνους
Εξέταση με φυσικό και τεχνητό φωτισμό
Μέτρηση των διαστάσεων των δερματικών αλλοιώσεων
Ελέγχουμε και τα νύχια
35. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΕΦΑΛΗΣ-ΤΡΑΧΗΛΟΥ
ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: Βαθύτερη χροιά φωνής στα αγόρια(μεταφώνηση) , εμφάνιση τριχών στο
πρόσωπο, μεταβολή του περιγράμματος του προσώπου.SOS προσοχή την υπερβολική
τριχοφυΐα στα κορίτσια
ΜΕΓΑΛΗ ΗΛΙΚΙΑ: Τα μάτια, τα αυτιά και το στόμα επιβαρύνονται με τη φθορά του χρόνου. Ρυτίδες
και χαλαρές πτυχές στο δέρμα, η ακουστική οξύτητα μειώνεται τα δόντια φθείρονται
Πριν την εξέταση ζητείται από τον ασθενή:
Εάν έχει παρουσιάσει συμπτώματα από την περιοχή εξέτασης όπως κεφαλαλγία, μεταβολές
όρασης, μεταβολές ακοής, διογκωμένοι λεμφαδένες, βρογχοκήλη
Εάν φορά περούκα, τεχνητές οδοντοστοιχίες ή γυαλιά, να τα αφαιρέσει προσωρινά για να
διευκολύνει τη διαδικασία
Να αναφέρει αν χρησιμοποιεί βοηθήματα ακοής
36. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Το θωρακικό τοίχωμα είναι πιο δύσκαμπτο, οι αναπνευστικοί μυς μπορεί να αδυνατίζουν και οι πνεύμονες
χάνουν την ελαστική επαναφορά τους. Η ταχύτητα εκπνοής ελαττώνεται ενδεχομένως προκληθεί κύφωση.
Κάπνισμα, επάγγελμα ,βήχας, αλλεργίες
Γενικές οδηγίες προσέγγισης ασθενούς
Ενημέρωση του ασθενή
Η λήψη επαγγελματικού και οικογενειακού ιστορικού και η διερεύνηση για: λήψη φαρμάκων, κάπνισμα,
ταξίδια και ύπαρξη κατοικίδιων, δίνει συχνά σημαντικές πληροφορίες για τα προβλήματα του αναπνευστικού
συστήματος
Σειρά μεθόδων εξέτασης: Επισκόπηση, ψηλάφηση, επίκρουση, ακρόαση
Σύγκριση της μιας πλευράς με την άλλη
Εξέταση του πρόσθιου και οπίσθιου θωρακικού τοιχώματος, αφού ο ασθενής ξεντυθεί από την μέση και
πάνω
Δυσμορφίες (Κύφωση ,Λόρδωση, Σκολίωση, Σκαφοειδής θώρακα)
37. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Η γήρανση μπορεί να επηρεάσει την εντόπιση της καρδιακής ώσης, την χροιά των καρδιακών τόνων και φυσημάτων, την
ελαστικότητα των αρτηριών και την αρτηριακή πίεση
Εμφάνιση φυσημάτων, φλεβικός βόμβος και φύσημα στα παιδιά
Γενικές οδηγίες προσέγγισης ασθενούς
Ο νοσηλευτής ρωτάει για την παρουσία συμπτωμάτων όπως:
Δύσπνοια
Θωρακικός πόνος
Αίσθημα παλμών
Χωλότητα
Κυάνωση
Οίδημα
Συγκοπή
Επαγγελματικό και οικογενειακό ιστορικό
Μέτρηση αρτηριακής πίεσης και σφυγμών
38. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΣΤΟΥ
ΕΦΗΒΕΙΑ: Η ανάπτυξη των μαστών στη γυναίκα αρχίζει κατά την εφηβεία. Μεταξύ
8-13 ετών καθίστανται εμφανή τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου
ΓΗΡΑΝΣΗ: Οι μαστοί τείνουν να μειώνονται, ο αδενικός ιστός ατροφεί και
αντικαθίσταται από λίπος
Γενικές οδηγίες για προσέγγιση ασθενούς
Ενημέρωση της ασθενούς για την εξέταση
Διερευνάται η παρουσία πόνου, εκκρίσεων, ευαισθησίας
Πάντα να υπάρχει δεύτερο άτομο κατά την εξέταση
Πλήρη έκθεση των μαστών
Ο/Η ασθενής είναι σε καθιστική θέση, κατακεκλιμένος/η και μετά σηκώνεται
Ερώτηση αν κάνει μηνιαία αυτοεξέταση, ενημέρωση ότι καλύτερος χρόνος σε
γυναίκα με καταμήνιο κύκλο είναι μία ή δύο εβδομάδες μετά την λήξη του κύκλου
39. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΧΩΡΑΣ
Γίνεται με δύο χέρια
Στους μεσήλικες και ηλικιωμένους συσσωρεύεται λίπος στο κάτω τμήμα της κοιλιακής χώρας κοντά στα
ισχία
Γενικά σημεία προσέγγισης
Να υπάρχει καλός φωτισμός και θερμό περιβάλλον
Να υπάρχει πλήρης αποκάλυψη της κοιλιακής χώρας
Ο ασθενής να είναι χαλαρός και να έχει αδειάσει την ουροδόχο κύστη
Ζητάμε από τον /την ασθενή να λυγίσει τα ποδιά ώστε να χαλαρώσει οι κοιλιακοί μύες
Οι βραχίονές του να είναι στα πλάγια ή λυγισμένοι στο θώρακα
Να ζητήσουμε στο ασθενή να μας δείξει επώδυνες ή ευαίσθητες περιοχές
Παρακολούθηση του ασθενή για έλεγχο δυσφορίας κατά την εξέταση
Τα χέρια του εξεταστή να είναι ζεστά, το στηθοσκόπιο επίσης ζεστό
Ομαλή προσέγγιση και αποφυγή απροσδόκητων κινήσεων
Απόσπαση της προσοχής του ασθενή με άσχετες ερωτήσεις
40. ΣΥΝΟΔΆ ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΞΕΤΆΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΕΠΤΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ
Ναυτία: αίσθημα αδιαθεσίας και τάσης για εμετό
Εμετοί: αποβολή γαστρικού περιεχομένου από το στόμα
Διάρροια, δυσκοιλιότητα: αποβολή υδαρών κοπράνων ή υγρών
Δυσκαταποσία :δυσκολία στην κατάποση
Ανορεξία: απώλεια όρεξης
Δυσφαγία: μηχανική απόφραξη του αυλού του οισοφάγου
Οπισθοστερνικός πόνος (η καούρα):ο οποίος περιγράφεται σαν ένα οξύ αίσθημα
καψίματος πίσω από το στέρνο
Αιμορραγία
Ίκτερος: όταν τα επίπεδα χολερυθρίνης είναι > από 2 mg/dl
Πυρετός
Κοιλιακός πόνος
43. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΥΡΟ-ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Μεταβολές με την ηλικία
Κατά την εφηβεία στην γυναίκα εμμηναρχή
Ορμονικές μεταβολές κατά την εφηβεία
Εξέλιξη των δευτερογενών χαρακτηριστικών φύλου
Συνοδά συμπτώματα
Πόνος
Συχνουρία – Δυσουρία
Αίτια πολυουρίας
Επίσχεση
Ακράτεια
Ολιγουρία ή ανουρία
Αιματουρία
44. Ορισμοί
Οι ενήλικες ανάλογα με την λήψη υγρών, η μέση παραγωγή ούρων είναι περίπου 1 με 2 λίτρα ημερησίως.
Συχνουρία είναι η αυξημένη συχνότητα ουρήσεως χωρίς αύξηση του όγκου των ούρων στο 24ωρο
Δυσουρία είναι η δυσκολία κατά την ούρηση και συχνά συνοδεύεται από αίσθημα καύσου ή πόνου
Επίσχεση είναι η οξεία κατακράτηση ούρων στην κύστη
Η κατακράτηση ούρων είναι μια επιπλοκή στην οποία υπάρχει αδυναμία ούρησης και προκαλείται από διάφορες
καταστάσεις ή επιπλοκές. Μπορεί να προκληθεί από δυσλειτουργία των νεύρων, λοιμώξεις του ουροποιητικού
συστήματος, νόσο στένωσης, διαταραχές της σπονδυλικής στήλης και από ορισμένα φάρμακα.
Ακράτεια είναι η ακούσια διαφυγή των ούρων
Ολιγουρία είναι η ελάττωση του ποσού ούρων κάτω των 400 ml το 24ωρο.
Πολυουρία, υπερβολική παραγωγή ούρων θεωρείται ποσότητα πάνω από 2,5 L / ημέρα
Ανουρία κάτω των 50-100 ml το 24 ωρο
Αιματουρία είναι η παρουσία αίματος στα ούρα που προέρχεται από το νεφρό ή τις ουροφόρες οδούς
45. Γενικές οδηγίες προσέγγισης ασθενούς
Απαραίτητο το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ εξεταστή και ασθενή
Ενημέρωση για την διαδικασία της εξέτασης
Πάντα να υπάρχει δεύτερο άτομο κατά την εξέταση
Ασθενής σε όρθια θέση ή ύπτια
Ο ασθενής δεν πρέπει να έχει γεμάτη την κύστη του
Αποβολή άγχους
46. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν μεγαλύτερους λεμφαδένες σε σχέση με τους ενήλικες
Η γήρανση επιφέρει μικρές αλλαγές στο αγγειακό σύστημα
Τεχνικές εξέτασης
Επισκόπηση άνω άκρων από τις κορυφές των δακτύλων μέχρι τους ώμους
Σημειώνουμε: μέγεθος, συμμετρία, παρουσία οιδήματος, χρώμα δέρματος
Ψηλάφηση σφύξεων και λεμφαδένων
Επισκόπηση κάτω άκρων. Σημειώνουμε: μέγεθος, συμμετρία, οίδημα, τύπο και διόγκωση
φλεβών, χρώμα
Ψηλάφηση σφύξεων και λεμφαδένων
47. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΕΦΗΒΕΙΑ: Το σύστημα μεταβάλλεται σε μέγεθος, αναλογία και ισχύ
ΓΗΡΑΝΣΗ: Χάνουν ύψος ανεπαίσθητα. Η κάμψη των γονάτων και των ισχύων συνεισφέρει στην μείωση
του αναστήματος
Γενικές οδηγίες προσέγγισης ασθενούς
Εκτίμηση γενικής εμφάνισης, αναλογία του σώματος, ευχέρεια κινήσεων
Σημειώνουμε: περιορισμό στο φυσιολογικό εύρος κίνησης
Σημεία φλεγμονής: οίδημα, ευαισθησία, αυξημένη θερμότητα, ερυθρότητα του υπερκείμενου δέρματος
Παραμορφώσεις
Κατάσταση των υπερκείμενων ιστών π.χ. μυϊκή ατροφία
Μυϊκή ισχύς
Συμμετρική προβολή
48. ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Η ηλικία επηρεάζει όλες τις παραμέτρους του νευρικού
συστήματος
Συμπεριλαμβάνουν μειωμένες φυσικές ικανότητες με διαταραχές
στην όραση και την ακοή, μειωμένα αντανακλαστικά, διαταραχές
στην ισορροπία.
Υπάρχουν μεταβολές του κινητικού συστήματος καθώς τα
ηλικιωμένα άτομα μετακινούνται και αντιδρούν με μικρότερη
ταχύτητα και ευκινησία ενώ οι μυς μειώνονται σε όγκο και
ατροφούν
Με την ηλικία προκαλούνται μεταβολές στα αντανακλαστικά
Σε προχωρημένη ηλικία μπορεί να εμφανιστούν νοητικές
λειτουργικές διαταραχές